Ikatisheni Icitetekelo Cenu, Te Mulandu Ne Fya Kwesha!

“Ishibeni ukuti ca kusekelela fye, mwe bamunyinane, ilintu mwawila mu fya kwesha fya misango misango.”—YAKOBO 1:2.

 1. Abantu ba kwa Yehova balamubombela mu citetekelo no “kubuuta ku mutima” te mulandu na finshi?

ABANTU ba kwa Yehova babomba nge Nte shakwe ishamucetekela mu kuba no “kubuuta ku mutima.” (Amalango 28:47; Esaya 43:10) Balacite ci nangu ca kuti balaponenwa ne fya kwesha ifingi. Te mulandu na mafya yabo, balasansamushiwa ku mashiwi yatila: “Ishibeni ukuti ca kusekelela fye, mwe bamunyinane, ilintu mwawila mu fya kwesha fya misango misango, pa kwishibo kuti ukulabulwa kwa citetekelo cenu kucito kushipikisha.”—Yakobo 1:2, 3.

 2. Finshi twaishibapo pa walembele kalata wa kwa Yakobo?

² Aya mashiwi yalembelwe mupepi na 62 C.E. ku musambi Yakobo, munyina citika wa kwa Yesu Kristu. (Marko 6:3) Yakobo aali eluda mu cilonganino ca mu Yerusalemu. Na kuba, wene, Kefa (Petro), na Yohane ‘baletungwe mpanda’—inceshi shakosa, ishaikashiwa mu cilonganino. (Abena Galatia 2:9) Lintu umulandu wa kusembululwa waletelwe ku “batumwa na bakalamba” mupepi na 49 C.E., Yakobo atubulwileko imitubululo ya mu Malembo iisuma iyo ibumba litungulula ilya muli ulya mwanda wa myaka uwa kubalilapo lyasuminishe.—Imilimo 15:6-29.

 3. Mafya nshi yamo Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo balolenkene na yo, kabili ni shani fintu twinganonkelamo nga nshi muli kalata wa kwa Yakobo?

³ Yakobo alishibe ‘ifyali umukuni’ pantu aali kacema wa ku mupashi uwayangwako. (Amapinda 27:23) Alishibe ukuti Abena Kristu pali ilya nshita balolenkene ne fya kwesha fyatapata. Bamo balekabila ukuteulula ukutontonkanya kwabo, pantu baali aba muncishanya pa kusenamina aba fyuma. Ku Bena Kristu abengi, ukupepa kwali cibelesho fye. Bamo balekalifya bambi ku lulimi lwabo ulushalamwa. Umupashi wa ku calo walebambukila mu nshila yabipisha, kabili abengi tabaali abatekanya kabili tabalepepa. Na kuba, Abena Kristu bamo balilwele lwa ku mupashi. Kalata wa kwa Yakobo alanda pali iyi milandu mu nshila ya kukuulilila, kabili ukufunda kwakwe kulabomba pali lelo nga fintu fye kwabombele mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E. Tuli no kumwenamo nga nshi nga twamona uyu kalata ukuti alembeelwe ifwe.a

Ilyo Twawila mu fya Kwesha

 4. Ni shani fintu tulingile ukumona ifya kwesha?

⁴ Yakobo atulanga ifya kumona ifya kwesha. (Yakobo 1:1-4) Mu cifulo ca kusoso kuti aali lupwa lwa Mwana wa kwa Lesa, mu kuicefya aita “umusha wa kwa Lesa kabili uwa kwa Shikulu Yesu Kristu.” Yakobo alemba ku “mikowa ikumi na ibili” iya kwa Israele wa ku mupashi uwa mu “basalangana,” maka maka pa mulandu wa kupakaswa. (Imilimo 8:1; 11:19; Abena Galatia 6:16; 1 Petro 1:1) Nga Bena Kristu, na ifwe tulapakaswa, kabili ‘tuwila mu fya kwesha fya misango misango.’ Lelo nga twaibukisha ukuti ifya kwesha ifyo twashipikisha filakosha icitetekelo cesu, tuli no ‘kwishiba ukuti ca kusekelela fye’ ilyo fyatuwila. Nga twaba na bumpomfu kuli Lesa mu fya kwesha, ici cikatuletela insansa sha pe.

 5. Ifya kwesha tulepitamo kuti fyasanshamo finshi, kabili cinshi cicitika lintu twashipikisha fyene mu kutunguluka?

⁵ Ifya kwesha fyesu fisanshamo utuyofi utuponena abantu bonse. Ku ca kumwenako, kuti twaponenwa no kulwalilila. Pali ndakai Lesa tondapa mu cipesha amano, lelo alasuka amapepo yesu ilyo twapepela amano no bukose ifikabilwa pa kwikala no bulwele. (Ilumbo 41:1-3) Kabili tulapakaswa nge Nte sha kwa Yehova pa mulandu wa bulungami. (2 Timote 3:12; 1 Petro 3:14) Lintu twashipikisha ifya kwesha fya musango yo mu kutunguluka, icitetekelo cesu cilashininkishiwa, ‘cilalabulwa.’ Kabili lintu icitetekelo cesu cacimfya, ici ‘cicito kushipikisha.’ Icitetekelo icakoshiwa ukupitila mu fya kwesha cikatwaafwa ukushipikisha amesho yengesa ku ntanshi.

 6. Ni mu nshila nshi ‘ukushipikisha kubombela umulimo wa kuko uwafikapo,’ kabili finshi twingacita ilyo tulepita mu fya kwesha?

⁶ Yakobo atila, “kabili lekeni ukushipikisha kubombe umulimo wa kuko uwafikapo.” Nga twaleka ica kwesha ukutwalilila ukwabula ukwesha ukucipwisha bwangu mu nshila ishili ya mu malembo, ukushipikisha kuli no kubombo “mulimo” uwa kutufishapo nga Bena Kristu, ababa ne citetekelo. Kwena, nga ca kuti ica kwesha casokolola ubunake bumo, tufwile ukulomba ukwaafwa kwa kwa Yehova ku kucimfya bwene. Ni shani nga ca kuti ica kwesha cili litunko lya kucita bucisenene? Natupepele ubo bwafya kabili lyene ukubomba mu kumfwana na mapepo yesu. Kuti pambi twakabila ukuleke ncito no kuyaingila kumbi nelyo ukubombelapo mu nshila imbi ku kusungilila bumpomfu kuli Lesa.—Ukutendeka 39:7-9; 1 Abena Korinti 10:13.

Ukulomba Amano

 7. Ni shani fintu twingafwiwa ukubomba ne fya kwesha?

⁷ Yakobo atulange fya kucita nga tatwishibe ifya kubomba ne ca kwesha. (Yakobo 1:5-8) Yehova takatwebaule nga twabulwa amano kabili twapepela yene mu citetekelo. Akatwaafwa ukumona ica kwesha mu nshila yalinga no kushipikisha cene. Abasumina banensu kuti batubelengelako Amalembo yamo nelyo kuti twaibelengela mwi sambililo lya Baibolo. Ifintu ifyo Lesa atungulula kuti fyatulenga ukumona ico tulingile ukucita. Kuti pambi twatungululwa no mupashi wa kwa Lesa. (Luka 11:13) Pa kuti tumwenemo muli uyo musango, ukwabula no kutwishika tufwile ukupalama nga nshi kuli Lesa na ku bantu bakwe.—Amapinda 18:1.

 8. Mulandu nshi uutwishika ashakapokelele nangu cimo ukufuma kuli Yehova?

⁸ Yehova alatupeela amano ku kubomba ne fya kwesha nga ‘twalomba mu citetekelo, no kutwishika nakalya.’ Uutwishika “apale bimbi lya muli bemba ilyaimiwa no kusensenunwa ku mwela.” Nga twaba nge li bimbi lwa ku mupashi, ‘twilalolela no kulolelo kuti tukapokelele cintu cimo kuli Shikulu.’ Twiba aba “mitima ibili” kabili ‘abalauka’ mu kupepa na mu nshila shimbi. Mu cifulo ca ico, natutetekele Yehova, Intulo ya mano.—Amapinda 3:5, 6.

Abacindama na Balanda Kuti Batakisha

 9. Mulandu nshi twakwata uwa kutakishisha nga bakapepa ba kwa Yehova?

⁹ Nangu cingati ica kwesha cesu cimo bupiina, lekeni tuleibukisha ukuti Abena Kristu bonse abacindama na balanda kuti batakisha. (Yakobo 1:9-11) Ilyo bashilaba abakonshi ba kwa Yesu, abasubwa abengi tabakwete ifya ku mubili ifingi kabili balisuulilwe ku ba pano isonde. (1 Abena Korinti 1:26) Lelo baali no kutakishisha “ukusansabikwa” kwabo ku kuba impyani sha Bufumu. (Abena Roma 8:16, 17) Mu kupusanako, aba fyuma abo pa nshita imo bacindikwe ‘balacendwa’ nga bakonshi ba kwa Kristu pa mulandu wa kusuulwa ku ba pano isonde. (Yohane 7:47-52; 12:42, 43) Nangu cibe fyo, pamo nga babomfi ba kwa Yehova ifwe bonse kuti twatakisha pantu ukucindama kwa ku calo ne lumbo tafili kantu lintu twafilinganya ku bucindami bwa ku mupashi ubo tuipakisha. Kabili fintu twaba aba kutasha ukuti pa kati kesu tapaba abacite cilumba pa mulandu na cintu baba mu bwikashi!—Amapinda 10:22; Imilimo 10:34, 35.

10. Ni shani fintu Umwina Kristu alingile ukumona ifyuma fya ku mubili?

¹⁰ Yakobo atwaafwa ukumfwikisha ukuti ubumi bwesu tabwashimpwa pa cuma ne fyo twapwishishisha muno calo. Filya ukuyemba kwe luba kushingalicilikila ku kufwa ku “cikabilila” ca kasuba, e fyo ne cuma ca mukankaala cishingatantalishako ubumi bwakwe. (Ilumbo 49:6-9; Mateo 6:27) Kuti afwa ilyo alesupila “imibele yakwe,” napamo mu fya makwebo. E ico, icikalamba kuba “uwacindama kuli Lesa” no kucita apapelele amaka yesu ku kulundulula ifikumine Ubufumu.—Luka 12:13-21; Mateo 6:33; 1 Timote 6:17-19.

Balishuka Abashipikisha ku ca Kwesha

11. Abekatisha icitetekelo cabo te mulandu ne fya kwesha bakapokelela finshi?

¹¹ Tuli abashuka lyeka fye lintu twashipikisha ku fya kwesha te mulandu tuli abacindama nelyo abalanda. (Yakobo 1:12-15) Nga twashipikisha ifya kwesha ukwabulo kuti icitetekelo cesu cipungaile, kuti casoswo kuti twalishuka, pantu ukucite calungama mu menso ya kwa Lesa lishuko ilikalamba. Abena Kristu bafyalwa ku mupashi balapokelela “icilongwe ca mweo” ukwabula ukufwa mu myulu lintu baikatishe citetekelo ukufikile mfwa. (Ukusokolola 2:10; 1 Abena Korinti 15:50) Nga tusubila ukwisaikala pe sonde kabili twatwalilila ukucetekela Lesa, kuti twalolela umweo wa muyayaya mwi sonde lya paradise. (Luka 23:43; Abena Roma 6:23) Mwandi Yehova musuma kuli bonse abamucetekela!

12. Ilyo tulepita mu kucula, mulandu nshi tushilingile ukusosela ukuti: ‘Ndetunkwa kuli Lesa’?

¹² Bushe kuti cacitika kuli Yehova ukututunka ku bubi? Iyo, twitila: ‘Ndetunkwa kuli Lesa.’ Yehova tatutunka ukucita ulubembu lelo alatwaafwa no kutupeela ubukose bukabilwa ku kushipikisha ifya kwesha nga twatwalilila ukuba abashipa mu citetekelo. (Abena Filipi 4:13) Lesa wa mushilo, e co tatwingisha mu mibele iinganenuna ubukose bwesu ubwa kukaanya icabipa. Nga twaisanga mu mibele ishasanguluka no kucito lubembu, tatulingile ukupeela wene umulandu, “pantu Lesa tatunkwa ku bubi, kabili tatunka muntu iyo.” Nangu cingati Yehova kuti asuminisha ica kwesha ku kutusalapula ukuti tuwamineko, tatutunka ukuti citubipile. (AbaHebere 12:7-11) Satana kuti atutunka ukucite calubana, lelo Lesa kuti atupokolola kuli ulya mubifi.—Mateo 6:13.

13. Cinshi cingacitika nga tatukeene ulunkumbwa lwalubana?

¹³ Tulekabila ukupepa pantu imibele imo kuti yatungulula ku lunkumbwa lwalubana ulwingatwingisha mu lubembu. Yakobo atila: “Umuntu onse atunkwa pa kulembulwa no kubelelekwa ku lunkumbwa lwakwe lwine.” Te kuti tupeele Lesa umulandu lintu twabembuka nga ca kuti twasuminisha umutima wesu ukutontonkanya pa lubembu. Nga ca kuti tatutamishe ulunkumbwa lwalubana, ‘lulemita,’ lulakula mu mitima yesu, no ‘kufyalo lubembu.’ Lintu ulubembu lwakula, “lufyale mfwa.” Ukwabulo kutwishika, tulekabila ukulinda imitima yesu no kukaana ukunakila ku lubembu. (Amapinda 4:23) Kaini alisokelwe ukuti ulubembu lwali apepi no kumucimfya, lelo talukeenye. (Ukutendeka 4:4-8) E co, kanshi, ni shani nga ca kuti twatendeka ukukonka inshila ishili ya mu malembo? Mu kushininkisha tulingile ukutasha nga ca kuti baeluda ba Bwina Kristu baesha ukututeulula pa kuti tatubembukile Lesa.—Abena Galatia 6:1.

Kuli Lesa E Kufuma Ifisuma Fyonse

14. Ni mu nshila nshi cingasoselwo kuti ifya kupeelwa fya kwa Lesa ‘fyalifikapo’?

¹⁴ Tulingile ukwibukisho kuti kuli Yehova Kufuma fye ifisuma, takufuma ifya kwesha iyo. (Yakobo 1:16-18) Yakobo aita abasumina banankwe ati “bamunyinane batemwikwa” kabili atila Lesa e Upeela ‘ica kupeelwa conse icisuma ne ca bupe icafikapo.’ Ifyo Yehova apeela lwa ku mupashi na lwa ku mubili ‘fyalifikapo,’ nelyo fyalipwililila, umwabula akalema. Fifuma “mu muulu,” umwaikala Lesa. (1 Ishamfumu 8:39) Yehova ni ‘Wishi wa fya lubuuto’—e kutila akasuba, umweshi, ne ntanda. Na kabili alatupeela ulubuuto lwa ku mupashi ne cine. (Ilumbo 43:3; Yeremia 31:35; 2 Abena Korinti 4:6) Ukupusanako na kasuba akalula ifinshingwa ilyo kalepita kabili kesa mu kuluma fye lintu kafika pa kati ka mutwe, Lesa wena lyonse aba fye cimo cine ukukuma ku kupeela ifisuma. Mu kushininkisha akatupangasha ukulolenkana ne fya kwesha nga twashukila ukupayanya konse ukwa ku mupashi ukupitila mu Cebo cakwe no “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.”—Mateo 24:45.

15. Ca kupeelwa nshi cimo icawamisha ukufuma kuli Yehova?

¹⁵ Ca kupeelwa nshi cimo icawamisha ukufuma kuli Lesa? Ukuletwako kwa bana baume aba ku mupashi ukupitila mu mupashi wa mushilo, ukubombela pamo ne mbila nsuma, nelyo “Cebo ca cine.” Abafyalwa ku mupashi baba “musango wa fisabo fya ntanshi,” abasalwa mu bantu ku kube “shamfumu kabili bashimapepo” ku muulu. (Ukusokolola 5:10; Abena Efese 1:13, 14) Napamo Yakobo aaletontonkanya pa fisabo fya ntanshi ifya barle ifyapeelwe pa Nisani 16, ubushiku ubo Yesu abuushiwe, na pa lwa kupeela imikate ibili iya ngano pa bushiku bwa Pentekoste, lintu umupashi wa mushilo wapongolwelwe. (Ubwina Lebi 23:4-11, 15-17) Nga ni fyo, Yesu aali no kuba e fisabo fya ntanshi e lyo impyani shinankwe “umusango wa fisabo fya ntanshi.” Ni shani pa lwa fwe baba ne subilo lya pe sonde? Ukulaibukishe co kukatwaafwa ukwikatishe citetekelo muli Kapeela wa “ca kupeelwa conse icisuma,” uwalenga ukuti kukabeko umweo wa muyayaya ilyo Ubufumu bukalateka.

Mube “Bakacita wa Cebo”

16. Mulandu nshi tulingile ukubela ‘abayanguka ku kuumfwa lelo abakokola ku kulanda na ku kukalipa’?

¹⁶ Nampo nga tulepita mu fya kwesha fya citetekelo pali nomba nelyo iyo, tufwile ukuba “bakacita wa cebo.” (Yakobo 1:19-25) Tulekabila ukuba ‘abayanguka ku kuumfwa’ icebo ca kwa Lesa, ukuba bakacita wa cebo aba cumfwila. (Yohane 8:47) Lubali lumbi, natube ‘abakokola ku kulanda,’ ukulapimununa amashiwi yesu. (Amapinda 15:28; 16:23) Napamo Yakobo aletweba ukukanayangufyanya ukusoso kuti ifya kwesha tulepitamo filefuma kuli Lesa. Twafundwa no kuba ‘abakokola ku kukalipa: pantu ubukali bwa bantu tabubomba bulungami bwa kwa Lesa.’ Nga twakalifiwa ku fyasosa umbi, natutekanye pa kuti twingasengauka ukwasuka mu bukali. (Abena Efese 4:26, 27) Ubukali ubwingatuletela amafya no kuba ica kwesha bambi te kuti buleteko imilimo iilangisha icitetekelo muli Lesa wesu uwalungama. Ukulundapo, nga ‘twalango mucetekanya uwingi,’ tukaba ‘abakokolo kukalipa,’ kabili bamunyinefwe na bankashi bakapalama kuli ifwe.—Amapinda 14:29.

17. Cinshi tupwishishisha ukupitila mu kufumya ububi mu mutima na mu muntontonkanya?

¹⁷ Mu kushininkisha tulekabila ukutalusha “conse ica busali”—conse iciselausha Lesa no kulundulula ubukali. Ukulundapo, tufwile ‘ukutalusha ne ca busafya ca bubi.’ Ifwe bonse tulingile ukutalukako ku kukowela ukuli konse ukwa ku mubili nelyo ukwa ku mupashi. (2 Abena Korinti 7:1; 1 Petro 1:14-16; 1 Yohane 1:9) Ukufumya ububifi mu mutima na mu muntontonkanya kwatulengele “ukupokelela mu bufuuke icebo icalimbuka” ica cine. (Imilimo 17:11, 12) Te mulandu ne myaka twaba Abena Kristu, tufwile ukutwalilila ukuleka icine ca mu Malembo icalundwako ukulimbuka muli ifwe. Mulandu nshi? Pantu ukupitila mu mupashi wa kwa Lesa, icebo calimbuka ciletako “ubuntu bupya” ubwe pusukilo.—Abena Efese 4:20-24.

18. Ni shani fintu uwaba fye koomfwa wa cebo apusana no uleumfwa no kucita cene?

¹⁸ Tulanga shani ukuti icebo e citutungulula? Ukupitila mu kuba “bakacita wa cebo [abanakila], te ba kuumfwa fye iyo.” (Luka 11:28) “Bakacita” balikwata icitetekelo iciletako imilimo pamo nga ukubomba mu kupimpa mu butumikishi bwa Bwina Kristu no kusangwa lyonse ku kulongana kwa bantu ba kwa Lesa. (Abena Roma 10:14, 15; AbaHebere 10:24, 25) Koomfwa fye uwa cebo “apalo muntu uulolekeshe cinso cakwe ca cifyalilwa mu cilola.” Acilolekesha, afumapo ilyo line alaba icilekabilwa ukuwamishiwa. Pamo nga “bakacita wa cebo,” tulabelengesha “amalango ayatuntulu” aya kwa Lesa no kuyomfwila, ukusanshako ifyo afwaya kuli ifwe fyonse. Ubuntungwa twisa mu kukwata bulapusana nga nshi ku busha bwa lubembu ne mfwa, pantu bwena butungulula ku mweo. E co ‘natwikalilile mu malango ayatuntulu,’ ukulayabebeta lyonse no kuyomfwila. Kabili shi baleni tontonkanyeni! Pamo nga ‘bakacita wa mulimo, abashaba bakoomfwa wa cilafi,’ tulaba no buseko pa mulandu wa kusenamina kwa kwa Lesa.—Ilumbo 19:7-11.

Fingi Fyabimbwamo Ukucila pa Kuba fye Bakapepa

19, 20. (a) Ukulingana na Yakobo 1:26, 27, cinshi cintu ukupepa kwasanguluka kufwaya kuli ifwe? (b) Fya kumwenako nshi fimo ifya kupepa kushakowela?

¹⁹ Nga tuli no kuipakisha ukusenamina kwa kwa Lesa, tulekabila ukwibukisha ukuti ukupepa kwa cine te cibelesho fye. (Yakobo 1:26, 27) Kuti pambi twatontonkanya ukuti tuli ‘bakapepa’ ba kwa Yehova abasuminishiwa, lelo caba ni fintu umwine aletumona e cacindama nga nshi. (1 Abena Korinti 4:4) Ukupelebela kumo ukwabipisha kuti kwaba kufilwa ‘ukulama ululimi.’ Tukalaikopeka fye nga tuletontonkanya ukuti Lesa alapokelela ukupepa kwesu uku ninshi tuleamba bambi, ukubepa, nelyo ukubomfya ululimi mu nshila shimbi ishalubana. (Ubwina Lebi 19:16; Abena Efese 4:25) Ukwabulo kutwishika, tatufwaya ‘ukupepa’ kwesu ukuba “ukwa fye” kabili ukushingapokelelwa kuli Lesa pa mulandu uuli onse.

²⁰ Nangu cingati Yakobo talumbula imbali shonse isha kupepa kwasanguluka, asoso kuti kusanshamo “ukupempule nshiwa na bamukamfwilwa mu kucula kwabo.” (Abena Galatia 2:10; 6:10; 1 Yohane 3:18) Icilonganino ca Bwina Kristu cilangwako nga nshi ku kusakamana bamukamfwilwa. (Imilimo 6:1-6; 1 Timote 5:8-10) Apantu Lesa e Kacingilila wa bamukamfwilwa na bana ba nshiwa, natulebombela pamo na Wene pa kucita apo twingapesha ku kubaafwa lwa ku mupashi na lwa ku mubili. (Amalango 10:17, 18) Ukupepa kwasanguluka na kabili kupilibula “ukuibaka uwabula akabi ku fya pano isonde,” abantunse bashalungama abalaala mu maka ya kwa Satana. (Yohane 17:16; 1 Yohane 5:19) Kanshi natutwalilile ukuibaka ku myendele ya ku calo cabula bukapepa pa kuti twingacindika Yehova no kubomfiwa mu mulimo wakwe.—2 Timote 2:20-22.

21. Ukukuma kuli kalata wa kwa Yakobo, fipusho nshi fyalundwapo tulekabila ukulangulukapo?

²¹ Ukufunda kwa kwa Yakobo uko twalanguluka ukufika pano kulingile ukutwaafwa ukushipikisha ifya kwesha no kwikatisha icitetekelo cesu. Kufwile ukulundulula ukutasha kwesu ukwa kwa Kapeela wa ca kupeelwa conse icisuma uwa kutemwa. Kabili amashiwi ya kwa Yakobo yaletwaafwa ukukonka ukupepa kwasanguluka. Cinshi cimbi alandapo? Milimo nshi imbi tulingile ukubomba pa kushinina ukuti twalikwata icitetekelo ca cine muli Yehova?

[Futunoti]

Kuti Mwayasuka Shani?

Cinshi cili no kutwaafwa ukushipikisha ifya kwesha?

Mulandu nshi Abena Kristu bengatakishisha, te mulandu ne fya kwesha?

Ni shani fintu twingaba bakacita wa cebo?

Cinshi cintu ukupepa kwasanguluka kusanshamo?

[Icikope pe bula 9]

Ilyo mulepita mu fya kwesha, langeni citetekelo mu maka ya kwa Yehova ku kwasuka amapepo yenu

[Ifikope pe bula 10]

“Bakacita wa cebo” balebilisha Ubufumu bwa kwa Lesa mwi sonde lyonse