Bushe Ulingile Ukubatishiwa?

MUPEPI na bantu milioni umo balibatishiwe ne Nte sha kwa Yehova mu myaka yafumako itatu. Ici cifika kuli avareji wa 824 cila bushiku, nelyo abantu 4 ukubatishiwa amaminiti 7 ayali yonse. Bushe ici caba fye kupashanya ukupimpa kwa myanda ya myaka 15 na 16 ukwa butotelo?

Iyo, aba bantu tababatishiwe ku kupatikisha, pamo ngo lubali lwa kwalula kwakulisha, nelyo pamo nge ca kufumamo ca kwipukisha kwa ku nkuntu ku njishikweba ya butotelo. Babatishiwe pantu Yesu Kristu, Shikulu kabili Intungulushi ya Bena Kristu, akambishe ukuti ici cilecitwa. Baali nabakonke ntampulo ne mibombele intu Yesu atantike kabili iyabikilwe mu kubomba na batumwa abo umwine wine aali nasala no kukansha.

Pa numa ya kubuuka kwa kwa Yesu kabili pa ntanshi ya kunina kwakwe ku muulu, apeele abakonshi bakwe uyu mulimo wa pa kubashalikapo ati: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya [mupashi] wa mushilo: mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele. Kabili, moneni, ine nakulaba na imwe ukufika na pa kupwa kwa nshita.” (Mateo 28:19, 20) Ukutula ilya nshita no kuya ku ntanshi, ulu lwali e lubatisho lweka ulwa mu menshi ulwakwata ukusuminisha kwa kwa Lesa.

Muli fyo, Baibolo itweba ukuti balya bakonshi ba kwa Kristu aba mu kubangilila babele “nte [sha kwa Yesu] mu Yerusalemu, na monse mu Yudea na Samaria, no kufika ku mpela ya pano nse.” (Imilimo 1:8) Nga fintu Yesu aali nasobela, umulimo wabo uwa kushimikila no kusambilisha wali no kufumamo ulubatisho lwa basumina abo nabo bali no kuba abakonshi ba kwa Kristu.

Ica kumwenako ca kubalilapo calembwa ica ici cacitike mu Yerusalemu pa bushiku bwa Pentekoste wa 33 C.E. Pali ilya nshita umutumwa Petro ‘alimine pamo na be kumi na umo’ kabili alandile pa lwa kwa Yesu Mesia kuli cinkupiti walongene. Ubulondoloshi bwalembwa butwebo kuti ilyashi lyakwe ‘lyabapitile ku mitima,’ kabili baipwishe cintu balingile ukucita. “Lapileni, no kubatishiwa onse wa muli imwe mwi shina lya kwa Yesu Kristu ku kulekelelwe membu shenu,” e fyasosele Petro. Ica kufumamo cali ca kuti “abapokelele icebo cakwe balibatishiwe; na muli bulya bushiku kwalundilweko abantu nalimo amakana yatatu.” (Imilimo 2:14-41) Ubulondoloshi bwakonkapo bushininkisha ukuti ulubatisho lwa basambi lwatangililwe no kumfwa kwabo ubukombe bwa Bwina Kristu, ukusumine mbila nsuma, no kulapila.—Imilimo 8:12, 13, 34-38; 10:34-48; 16:30-34; 18:5, 8; 19:1-5.

Ni mu Musango Nshi?

Lelo ni shani fintu aba basambi bapya bali no kubatishiwa mu menshi? Bushe cali no kuba ku kusabawila (ukusansa), ukwitulwila (ukupongolwela pa mutwe), nelyo ukwibisha (ukutubika umupwilapo)? Cinshi cintu icalembwa ca Baibolo cilanga? Apo Yesu atushilile ica kumwenako “ukuti [tukonke] mu makasa yakwe,” ni mu musango nshi abatishiwilwe?—1 Petro 2:21.

Baibolo alanga ukuti Yesu abatishiwe mu Yordani, umumana wa bukulu bwalinga. Pa numa ya kubatishiwa, ‘afumine mu menshi.’ (Marko 1:10; Mateo 3:13, 16) E co Yesu mu cine cine alibishiwe mu mumana wa Yordani. Abatishiwe kuli Yohane, uyo, mu kufwaya icifulo calinga ica kubatishishapo, asalile incende mu mukonko wa Yordani mupepi na Salemu “ico kwali amenshi ayengi uko.” (Yohane 3:23) Icishinka ca kuti ukwibishiwa umupwilapo mu menshi yali e mibombele yaimikwa iya lubatisho pa kati ka bakonshi ba kwa Yesu camonwa ku mashiwi ya kwa mutungwi umwina Etiopia. Ukwankula ku kusambilisha kwa kwa Filipi, apundile ati: “Mona, amenshi! Cinshi cilendesha ukubatishiwa?” Lyene twamono kuti “bonse babili batentemukile ku menshi” kabili pa numa “baninine ukufuma ku menshi.”—Imilimo 8:36-39.

Bushe ilyashi lya kale nalyo lilasonta ku mibombele ya lubatisho ukupitila mu kwibisha pa kati ka Bena Kristu? Mu cine cine lilacita. Kabili cili ca kusekesha ukumono kuti imisambilo ikalamba iingi iya kubatishishamo icili e ko yaba mu fyalo ifingi. “Ubushininkisho bwa fya kushula fya mu mushili bwikalilo bunte mu kupulamo ku kwibisha pamo ngo musango wa lyonse uwa kubatisha mu kati ka myanda ya myaka iya kubalilapo ikumi ukufika kwi kumi na ine,” e fyasosa magazini ya Ministry. Alundapo kuti: “Pa kati ka fitantala fya fikuulwa fya Bena Kristu ba mu kubangilila, kabili na mu macalici ya pa kale ayacili mu kubomfiwa, ilyashi lya kale ilya lubatisho lwa Bwina Kristu kuti lyalonshiwa. Ifyapentwa mu nshishi na mu macalici, ifipasho fyalengwa pa nshi, pa fibumba, na bapalafu, ifikope fyabaswa, ne fyalengwa muli ba manyuskripiti ba pa kale aba Cipingo Cipya fisanshako ifyebo kuli ili lyashi lya kale . . . Ici cili mu kusansha ku bushinino ubusangwa ukupulinkana ifyalembwa fya bashibo be calici ubwa kuti ukwibisha wali e musango waseekele uwe calici uwa kubatisha.”

E fisumina New Catholic Encyclopedia ukuti: “Cili icamonekesha ukuti Ulubatisho mwi Calici lya mu kubangilila lwali kupitila mu kwibisha.” Icishili ca kusungusha, lyene, tusanga imitwe ya malyashi mu manyunshipepala pamo nge yi: “BaKatolika Babwesha Ulubatisho lwa Kwibisha” (The Edmonton Journal, Canada, September 24, 1983), “Ulubatisho lwa Kwibisha Lwaishibikwa na BaKatolika Kuno” (St. Louis Post-Dispatch, April 7, 1985), “BaKatolika Abengi Balesalapo Ulubatisho lwa Kwibisha” (The New York Times, March 25, 1989), na “Imbatisho sha Kwibisha Shileipakisha Ukubukuluka” (The Houston Chronicle, August 24, 1991).

Ku Mifwaile Nshi?

Mulandu nshi Yesu afwaile ukuti abasambi bakwe balebatishiwa? Cisuma, cali cilangililo calinga ica kuipeela kwabo ukwa mutima onse kuli Lesa. “Imbila nsuma” yali no kushimikilwa mu kusaalala kwe sonde, kabili “aba nko shonse” bali no kulengwa abasambi. (Mateo 24:14; 28:19) Ici capilibwile ukuti Lesa talebomba na kabili mu kuibela no luko lwa ciYuda, ulwapangilwe na bantu abaipeele kuli wene ukufuma ku kufyalwa. Korneli no lupwa lwakwe bali e Bena fyalo ba kubalilapo, nelyo abashali baYuda, ukupokelela icine pa lwa kwa Yesu Kristu no kubatishiwa.

Ukutumpikwa pa nshi ya menshi calangilile ukuti abo abalebatishiwa balifwile ku nshila ya bumi iyashingulwike pa bene bene. Ukwimishiwa kwabo ukufuma mu menshi kwalangilile ukuti bali nomba abomi ku kucito kufwaya kwa kwa Lesa kabili balekubika pa ntanshi mu bumi bwabo, nga fintu Yesu ali nacita. (Mateo 16:24) Ukubatishiwilwa “mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya [mupashi] wa mushilo” calangilile ukuti bali nabasambilila no kupokelela icine pa lwa cimo na cimo ica ifi no kwishiba fyene nga fintu fyaba. (Mateo 28:19; linganyako Imilimo 13:48.) Ulubatisho lwali fye lutampulo lwa kutendekelako ulwa cumfwila kuli Lesa no kunakila ku kufwaya kwakwe.

Amalembo tayafwilisha imimwene ya butotelo iyaikatililwako mu kusaalala iya kuti ulubatisho ni nsakalamenta, uko e kuti, ukusefya kwa butotelo kwa kupeelo kuwaminwa—inema, bumushilo, nelyo ukumwenamo kwa ku mupashi—ku wabatishiwa. Ku ca kumwenako, kalata wa bulashi uwa kwa Papa Eugenius IV uwambwilwe mu cipande citangilileko atwalilile ukusosa ukukuma ku lubatisho ukuti: “Ica kufumamo ca iyi nsakalamenta ciba kulekelelwa kwa lubembu lonse, ulwa citendekelo no lucitwa; mu nshila imo ine [ukulekelelwa] kwa kukandwa konse ukwalinga ulubembu. Pamo nge ca kufumamo, takuba ukukandwa pa membu shapita ukubilishiwa pali abo ababatishiwa; kabili nga ca kuti bafwa pa ntanshi tabalacita ulubembu ululi lonse, ilyo line fye balafika ku bufumu bwa ku muulu no kumona Lesa.”

Nangu cibe fyo, Yesu alibatishiwe nangu cingatila “tacitile ulubembu.” (1 Petro 2:22) Na kabili, ukulingana na Malembo, ukulekelelwa kwa membu kwisa fye ukupitila mwi lambo lya cilubula ilya kwa Yesu Kristu. Anania acincishe Sauli wa ku Tarsi ukuti: “Ima, ubatishiwe no kusambe membu shobe, pa kulilila kwi shina [lya kwa Yesu].” (Imilimo 22:12-16) Ee, ipusukilo licitikako fye ukupitila mu mulopa wasuumiwa uwa kwa Yesu na pa “kulilila kwi shina lyakwe” mu citetekelo.—AbaHebere 9:22; 1 Yohane 1:7.

Ni shani, lyene, pa lwa mashiwi ya kwa Petro pali 1 Petro 3:21? Palya atila: “Ayo icipasho ca yako lubatisho, cilepususha na imwe lelo (te kusamba fye ifiko ku mubili, lelo ukulomba kampingu musuma kuli Lesa) ku kubuuka kwa kwa Yesu Kristu.” Petro alelinganya ulubatisho ku ca kukumanya ca kwa Noa ica kupula mu menshi ya Lyeshi. (1Pe 3 Icikomo 20) Noa, pa kulange citetekelo cakumanina muli Lesa, akuulile icibwato ku kubakwa kwa lupwa lwakwe. (AbaHebere 11:7) Mu kupalako, pa kubeleshe citetekelo muli Yehova Lesa na mu kupayanya kwakwe ukwe pusukilo ukupitila muli Kristu Yesu, abantu ilelo kuti bapusushiwa ukufuma kuli ici calo cibifi icilipo. Bafwile nabo ukubomba ukulingana na ico citetekelo. Pa kulapila ku membu, ukupilibuka ukufuma ku nshila yalubana, no kucita ukuipeela kwabulo kushako kuli Yehova Lesa mwi pepo, ukulomba kulacitwa kuli Lesa ukwa kampingu musuma. Lelo caba ni pa cishinte ce lambo lya kwa Yesu, no kubuuka kwakwe ukupitila muli uko atwele umutengo wa lilye lambo kuli Lesa mu muulu, epo imembu shelelwa ne pusukilo ukucitikako.—1 Petro 3:22.

Cinshi Ukacita?

Bushe uli umo uwabishanya ne Nte sha kwa Yehova pa ciputulwa cimo ica nshita? Nakalimo kale kale walicita ukwaluka kwakabilwa mu bumi bobe mu kumfwana ne fishinte fya Baibolo lelo taulabuulapo intampulo sha kuipeela no lubatisho. Kuti pambi wafwaya ukucito kufwaya kwa kwa Lesa, lelo kuti pambi uletiino kuti ulubatisho lukakukakililako. Muli fyo, kuti pambi wasoobolapo ukusengauka icishingamo ca musango yo no kubo wa kulubulula pa nshita imo. Mupepi na bantu amamilioni 11.5 balisangilwe ku kusefya kwa ca Kulya ca Cungulo ica kwa Shikulu umwaka wapwile. Nangu cibe fyo, impendwa ya pa muulu iya abo abaleakana mu mulimo wa kushimikila imbila nsuma ukupulinkana umwaka yali ukucepako pa mamilioni 4.5. Ici cilepilibulo kuti mupepi na bantu amamilioni cinelubali balelanga ukutesekesha kumo ku cine ca kwa Lesa, nangu cingati tabali ni Nte shabatishiwa isha kwa Yehova. Kwena, bamo aba aba bali bana abanono na bapya abalesekelela. Lelo bamo aba abo abakana mu mulimo wa kushimikila nabo tabalabatishiwa. E co kuliko abantu abengi abakwata ukwishiba kwalungikwa ukwa Baibolo lelo tababomfya mu kukumanina ukupayanya kwa kwa Lesa ukwe pusukilo ukupitila mu kubatishiwa.

Icishinka cacindama ica kwibukisha cili ca kuti caba kwishiba kwa fintu Lesa afwaya kuli iwe e cileta ukulubulula. “Uwaishibo kucite cisuma kabili tacita, kuli wene cena lubembu,” e fisosa Yakobo 4:17. Esekiele 33:7-9 alanga ukuti umuntu uwaebwa amafunde ya kwa Lesa na makambisho alashingamwa ku kuyabaka. E co icipusho cili nampo nga umo alikwata ukutemwa kwafumaluka ukwa kuli Lesa no kufwaisha kwa cine cine ku kusekesha wene. Umuntu uyo mu cituntulu akwata ukutemwa kwa musango yo kabili uufwaya ukwampana kwaibela na Yehova Lesa te kuti akwinde ku kuipeela mu kukakuka kuli wene. Ulubatisho lwaba fye cilangililo ca ku nse ica kulya kuipeela. Lutampulo lwafwaikwa ukulola kwi pusukilo. Abasumina aba cine cine balabatishiwa.—Imilimo 8:12.

Ifilolelo fikalamba fintu Lesa atambika ku bantu ba citetekelo, abaipeela mu calo cipya icileisa fyalifinisha apakalamba ukucila ubusuma ubuli bonse ubwa nshita inono iyi micitile ya fintu ikote pambi ingamoneko kutambika. Umwenso wa bantunse banensu ulafumapo ilyo twalanguluka ukuboko kwa maka ukwa kwa Lesa. (1 Abena Korinti 10:22; 1 Petro 5:6, 7) Cine cine, ino ili e nshita ya kuipusha, nga fintu mutungwi umwina Etiopia aipwishe Filipi ukuti: “Cinshi cilendesha ukubatishiwa?”

[Icikope pe bula 7]

Ukupala mutungwi umwina Etiopia, bushe ulaipusha we mwine auti: “Cinshi cilendesha ukubatishiwa?”