Bushe Bamukaanya Kristu ni Bani?
Filimu ya nomba line iya kutiinya yakwete umutwe uwaleti, Mukaanya Kristu.
Bakemba abaishibikwa sana bainike iseleti lya nyimbo bafumishe ati, Mukaanya Kristu Waishibikwa Sana.
Ba Friedrich Nietzsche, abasoma sana abaaliko muli ba 1800, baleita ibuuku ilyo balembele ati, Mukaanya Kristu.
Ishamfumu na bakateka bamo abaaliko mu myaka ya ba 500 C.E. ukufika muli ba 1500 C.E., balitemenwe ukwita abalwani babo ati, bamukaanya Kristu.
Ba Martin Luther, abaali intungulushi mu kabungwe ka German Reformation, baleita ba paapa ba ku Katolika ati, bamukaanya Kristu.
APO amashiwi ya kuti “mukaanya Kristu” balayabomfya sana ku bantu abengi pamo nge mfumu e lyo na mu mafilimu, kanshi kuti twaipusha ukuti: Bushe bamukaanya Kristu ni bani? Bushe na ifwe tulingile ukwishiba bamukaanya Kristu? Nga tulefwaya ukwishiba bamukaanya Kristu, tufwile intanshi ukubelenga mu Baibolo pantu e mo balumbula aya amashiwi imiku 5.
IFYO MWINGESHIBA BAMUKAANYA KRISTU
Umutumwa Yohane e kalemba fye wa Baibolo uwalanda pali “mukaanya Kristu.” Bushe alondolola ukuti mukaanya Kristu ni nani? Moneni amashiwi alembele mwi buuku lya mu Baibolo ilyo abalilepo ukulemba. Atile: “Mwe twana, ino ni nshita ya kulekelesha, kabili, filya mwaumfwile ukuti mukaanya Kristu akesa, na nomba line e ko bali bamukaanya Kristu abengi; kuli ici cine e ko twaishibila ukuti ino e nshita ya kulekelesha. Bafumine muli ifwe, lelo tabaali abena mwesu . . . Bushe uwa bufi te ukaana, ati, Yesu te Kristu? Uyu e mukaanya Kristu, uukaana Wishi no Mwana.”—1 Yohane 2:18, 19, 22.
Umutumwa Yohane alishibe ukuti bamukaanya Kristu bantu bonse abalanda ifya bufi ku mufulo fye pali Yesu Kristu e lyo na pa fyo alesambilisha
Finshi tusambililako kuli aya amashiwi? Amashiwi ayo Yohane alandile aya kuti “bamukaanya Kristu abengi,” yalanga fye ukuti bamukaanya Kristu bengi, te muntu umo iyo. Abantu nelyo utubungwe twa bamukaanya Kristu balasabankanya amalyashi ya bufi, kabili balakaana ukuti Yesu te Kristu nelyo Mesia, e lyo tabalanda ne cishinka pali Lesa no Mwana Wakwe, Yesu Kristu. Bamukaanya Kristu bantu abaimona kwati ni ba Kristu nelyo abeminishi bakwe, lelo apo “bafumine muli ifwe,” balikaana icine ico Baibolo isambilisha. Bamukaanya Kristu e ko baali ilyo umutumwa Yohane alembele kalata yakwe mu “nshita ya kulekelesha,” nalimo ku mpela ya nshita ya batumwa.
Finshi fimbi Yohane alandilepo pali bamukaanya Kristu? kIlyo alandile pali bakasesema ba bufi, alitusokele ati: “Amashiwi yonse ayatila Yesu Kristu alishile pano calo no kuba umuntunse e yafuma kuli Lesa, lelo amashiwi yonse ayatila Yesu taishile pano calo no kuba umuntunse tayafuma kuli Lesa. Kabili, aya e mashiwi ya kwa mukaanya Kristu ayo mwaumfwile ukuti yakesa, na nomba e mo yali muli ici calo.” (1 Yohane 4:2, 3) Lyena muli kalata yakwe iya bubili, Yohane alilandilepo na kabili ati: “Bakabepa abengi nabasalanganina muli ici calo, abantu abashisumina ukuti Yesu Kristu alishile no kuba umuntunse. Uyu e kabepa kabili e mukaanya Kristu.” (2 Yohane 7) Kanshi Yohane alishibe ukuti bamukaanya Kristu bantu bonse abalanda ku mufulo fye ifya bufi pali Yesu Kristu e lyo ne fyo alesambilisha.
“BAKASESEMA BA BUFI” NO “MUNTU WA BUMPULAMAFUNDE”
Kale sana ilyo Yohane ashilalanda pali bashimapepo ba bufi, Yesu Kristu alisokele abasambi bakwe ati: “Cenjeleni kuli bakasesema ba bufi abesa kuli imwe nabafwala ifya kufwala fya mpaanga, lelo mu kati mimbulu iikatila fye ubonaushi.” (Mateo 7:15) Umutumwa Paulo na o asokele Abena Kristu mu Tesalonika ati: “Mwileka umuntu nangu umo amubeleleke mu musango uuli onse, pantu ubu bushiku [ubushiku bwa kwa Yehova] tabwakese kano ubusangu bwabalilapo ukwisa kabili umuntu wa bumpulamafunde asokololwa, umwana wa bonaushi.”—2 Abena Tesalonika 2:3.
Kanshi na mu nshita ya batumwa, bakasesema ba bufi na basangu e ko baali, kabili balefwaya ukonaula icilonganino ca Bena Kristu. Bonse abasalanganya amalyashi ya bufi pali Yesu e lyo na pa fyo alesambilisha, e bo Yohane alandilepo ukuti ni “bamukaanya Kristu.” Paulo alitweba ifyo Yehova amona abantu ba musango uyu, ilyo alandile pali bena ukuti ‘bana ba bonaushi.’
CENJELENI KU FYO BAMUKAANYA KRISTU BASAMBILISHA
Na muno nshiku mwine, abantu no tubungwe twa bamukaanya Kristu balakaana Kristu e lyo ne fyo alesambilisha. Balasalanganya amalyashi ya bufi kabili balalufya abantu pa kuti beishiba icine pali Yehova Lesa na pa Mwana Wakwe, Yesu Kristu. Tufwile ukucenjela ku bantu ba musango uyu. Natulandeko pa fya kumwenako fibili.
Pa myaka iingi, bashimapepo basambilisha ukuti muli Lesa umo mwaba abene batatu. Batila Wishi no Mwana bamo bene. E ico bamukaanya Kristu balabepa abantu kabili tabafwaya baishiba bwino Yehova na Yesu Kristu. Ubufi babepa bulalenga abantu abafwaya ukwishiba icine bafilwa ukulapashanya Yesu Kristu e lyo no kupalama kuli Lesa, nga fintu Baibolo yalanda.—1 Abena Korinti 11:1; Yakobo 4:8.
Bashimapepo na kabili balalufya abantu pantu babomfya ama Baibolo ayo bafumyamo ishina lya kwa Lesa, Yehova. Tababomfya ishina lya kwa Lesa, Yehova, nangu ca kuti lilasangwa mu Baibolo imiku nalimo 7,000 mu lulimi yalembelwemo. Ifyo bacita fyalilenga abantu bafilwa ukwishiba bwino Lesa.
Na lyo line, ukwishiba ishina lya kwa Lesa kwalilenga abantu abengi abafwaya ukwishiba icine ukupalama kuli Lesa. Ifi fine e fyacitiike kuli ba Richard, abebukisha ifyo cali ilyo balanshenye na ba Nte babili. Ba Richard balondolwele abati: “Ba Nte balinangile muli Baibolo ukuti ishina lya kwa Lesa ni Yehova. Nalitemenwe ukwishiba ukuti Lesa alikwata ishina pantu nshatalile lyumfwapo.” Ukutula ilyo, ba Richard balitendeke ukucita ifyo Baibolo ilanda e lyo ne fyo Yehova afwaya. Ba Richard balandile no kuti: “Ukwishiba ishina lya kwa Lesa kwalilenga napalama sana kuli Lesa.”
Bamukaanya Kristu balilenga abantu abengi ukukanaishiba icine pa myaka iingi. Na lyo line, ukusambilila Icebo ca kwa Lesa kulalenga twaishiba bamukaanya Kristu e lyo ne fisambilisho fya bufi ifyo basambilisha.—Yohane 17:17.