Ifyo Gai Aleyafwa Aba Bwananyina
GAI na Bena Kristu bambi abaliko mu nshita ya batumwa balikwete amafya. Abantu abalesambilisha ifya bufi balefwaya ukuleta amalekano mu filonganino kabili balefwaya ukunasha icitetekelo ca ba bwananyina. (1 Yoh. 2:18, 19; 2 Yoh. 7) Umwaume uwe shina lya Diotrefe alelanda “amashiwi yabipa ayengi” pa mutumwa Yohane e lyo na pali bambi, Abena Kristu nga batandala talebapokelela, kabili alefwaya na bambi balecita ifyo alecita. (3 Yoh. 9, 10) Ifi e fyalecitika ilyo Yohane alembeele Gai kalata. Umutumwa alembele iyi kalata nalimo mu mwaka wa 98 ninshi Yesu aliya kale ku muulu, mu Amalembo ya ciGriki aya Bena Kristu iyi kalata itwa ukuti “Kalata wa Butatu uwa kwa Yohane.”
Gai alitwalilile ukuba uwa cishinka kuli Yehova nangu ca kuti alekwata amafya. Alangile shani ukuti ali uwa cishinka? Mulandu nshi tulingile ukulapashanishisha Gai? Bushe kalata iyo Yohane alembele kuti yatwafwa shani ukulapashanya Gai?
KALATA KULI CUBUSA WATEMWIKWA
Uwalembele Kalata ya Butatu iya kwa Yohane ayitile ati “ine ne mukalamba.” Aya mashiwi yalyafwile Gai uwali ngo mwana kuli Yohane ukwishiba ukuti uwalembele kalata mutumwa Yohane. Yohane aitile Gai ati “uwatemwikwa, uo natemwa icine cine.” Yohane alandile ati alishibe ukutila Gai aleendela mu cine, kabili atile alesubila no kuti ali umutende. Gai balimutashishe icine cine!—3 Yoh. 1, 2, 4.
Nalimo Gai ali ni kangalila mu cilonganino, lelo kalata tayalandapo mu kulungatika. Yohane atashishe Gai pa fyo alepokelela bamunyinefwe nangu ca kuti tabeshibe. Yohane alemona ukuti Gai aali uwa cishinka pa mulandu ne fyo alecita, pantu ababomfi ba kwa Lesa balingile ukulapokelela abeni.—Ukute. 18:1-8; 1 Tim. 3:2; 3 Yoh. 5.
Amashiwi ya kutasha ayo Yohane alandile pa fyo Gai alepokelela bwino aba bwananyina, yalelangilila ukuti Abena Kristu baleya lyonse ku filonganino ukufuma ukwaleikala Yohane, kabili bafwile baleshimikilako Yohane pa fyo caleba uko baleya. Nalimo ici e calengele Yohane aleishiba ifyalecitika mu filonganino.
Abena Kristu abaleya mu ncende shimbi bafwile balefwaya ukulaikala mu mayanda ya Bena Kristu banabo. Ifyalecitika mu mayanda ya beni tafyaweme, abalebombela muli aya mayanda tabaletangata bwino abeni, kabili e mo abantu balecitila ubupulumushi. Kanshi abacenjele nga baya mu kutandala baleikala ne fibusa, e lyo Abena Kristu balebapokelela ku Bena Kristu banabo.
“PA MULANDU WE SHINA LYA KWA LESA E PO BAFUMIINE”
Yohane akoseleshe Gai ukutwalilila ukupokelela abeni ilyo amwebele ukuti “ulebashindika pa lwendo lwabo ukulingana ne fifwaya Lesa.” Ukushindika abeni pa lwendo calolele mu kuti alingile ukupekanishisha abeni ifyo balekabila pa lwendo kabili ifyo bali no kubomfya mpaka bafika uko baleya. Ifi e fyo Gai acitiile abeni abamutandalile pantu abatandashi balyebele Yohane ukuti uwabasungile ali no kutemwa ne citetekelo.—3 Yoh. 3, 6.
Aba beni nalimo bali ni bamishonari, nelyo abo Yohane aletuma, nelyo bakangalila abaletandalila ifilonganino. Ico aba baletandalila ni ku kubila imbila nsuma. Yohane atile: “Pa mulandu we shina lya kwa Lesa e po bafumiine.” (3 Yoh. 7) Kanshi aba bamunyinefwe bali mu cilonganino ca Bena Kristu kabili balingile ukubapokelela bwino. Yohane alembele ati: “Tufwile ukupokelela bwino aba musango yo, pa kuti tube ababomfi banabo mu cine.”—3 Yoh. 8.
ALIMWAFWILE UKUSHIPIKISHA UBWAFYA
Ico Yohane alembeele Gai kalata te ku kumutasha fye iyo. Yohane alefwaya no kumwafwa ukushipikisha ubwafya ubukalamba. Uwali mu cilonganino uo baleita ukuti Diotrefe talefwaya ukulapokelela Abena Kristu abaletandalila ifilonganino. Alekaanya na bambi ukupokelela abeni.—3 Yoh. 9, 10.
Ukwabula no kutwishika, Abena Kristu abali ne cishinka tabalefwaya ukwikala mu ng’anda ya kwa Diotrefe nangu engabapokelela. Diotrefe alefwaya ukuba pa ntanshi mu cilonganino, alekaana fyonse ifyalefuma kuli Yohane kabili alesuusha, alelanda na mashiwi ayabipa pa mutumwa na pa bantu bambi. Nangu ca kuti Yohane tabalile amwita ukuti ni kasambilisha wa bufi, Diotrefe talekonka ubutungulushi bwa mutumwa. Diotrefe alefwaya ukucindikwa kabili pa mulandu wa mibele yakwe alecita ifyalelanga ukuti tali uwa cishinka. Ifyacitile Diotrefe filanga ifyo abafwaya ukuba pa ntanshi mu cilonganino kabili abashaba no mucinshi bengalenga mu cilonganino mwaba amalekano. Amashiwi Yohane aebele Gai aya kuti, “Wilapashanya abacita ifyabipa” yalitukuma na ifwe bene.—3 Yoh. 11.
ICO ALINGIILE UKULAPOKELELA ABENI
Umwina Kristu uo baleita ati Demetri tali nga Diotrefe, ena alecita ifisuma. Yohane alandile ukuti “Demetri alishimikwa bwino kuli bonse . . . Na kuba, na ifwe bene, tuli nte, kabili nawishiba ukuti ubunte bwesu bwa cine.” (3 Yoh. 12) Nalimo Demetri balingile ukumwafwa kuli Gai kabili Kalata ya Butatu iyo Yohane alembele nalimo eyalengele ukuti Demetri eshibe Gai, e lyo ne fyo umutumwa alemutasha. Demetri nalimo e watwalile Gai kalata iyo Yohane alembele. Apo ali ni ntumi ya kwa Yohane, nelyo limbi ali ni kangalila uwaletandalila ifilonganino, Demetri afwile alyebele Gai ifyebo na fimbi pa fyo Yohane alembele.
Cinshi Yohane akoseleseshe Gai ukulapokelela abeni nangu ca kuti kale kale alepokelela abeni? Bushe Yohane alimwene ukuti alingile ukukoselesha Gai? Bushe umutumwa alisakamene ukuti Gai tali na kulapokelela abeni pa mulandu wa kuti Diotrefe aletamfya Abena Kristu abalepokelela abeni mu cilonganino? Yohane alikoseleshe Gai ilyo alembele ati: “Uucita ifisuma wa kwa Lesa.” (3 Yoh. 11) Uyu e mulandu uo alingile ukulapokelela abeni.
Bushe kalata Yohane alembele yalyafwile Gai ukutwalilila ukupokelela abeni? Ifi babika Kalata ya Butatu iyo Yohane alembele mu Baibolo pa kuti bambi ‘balepashanya abacita ifisuma’ cilanga fye ukuti kalata alembele yalikoleseleshe Gai.
IFYO TWINGASAMBILILA KULI KALATA YA BUTATU IYA KWA YOHANE
Te fingi twaishiba pali munyinefwe Gai uwaliko kale. Na lyo line, fingi twingasambilila ku finono ifyo twaishiba pali ena.
Ica kubalilapo, icalenga fwe bengi twishibe icine ni co kwali abantu aba cishinka abaleitemenwa ukwenda pa kuti batusambilishe icine. Kwena te Bena Kristu bonse muno nshiku abenda intamfu iitali ukuya mu kubila imbila nsuma. Na lyo line nga tulepashanya Gai kuti tuletungilila no kukoselesha abenda, pamo nga bakangalila wa muputule na bena mwabo. Nelyo kuti tulepeelako ifintu bamunyinefwe na bankashi abaya mu kubila imbila nsuma mu ncende shimbi mu calo twikala nelyo ku fyalo fimbi uko bakabila ba mbila nsuma bacepa. Kanshi ‘natutwalilile ukusekelela abeni.’—Rom. 12:13; 1 Tim. 5:9, 10.
Ica bubili, tatulingile ukupapa nga ca kuti limo kwaba bamo abalekaana ukukonka ubutungulushi. Kwali abashalefwaya ukukonka ubutungulushi bwa kwa Yohane; kabili e fyo cali na ku mutumwa Paulo. (2 Kor. 10:7-12; 12:11-13) Nomba kuti twacita shani nga ca kuti ica musango uyu cacitika mu cilonganino? Paulo aebele Timote ati: “Umusha wa kwa Shikulu tafwile ukucita ulubuli, lelo afwile ukuba uwanakilila kuli bonse, uwafikapo ukusambilisha, uushishimisha ububi, uufunda mu kunakilila abasuusha.” Nga tuli abanakilila na lintu batukalifya, bamo abasuusha panono panono kuti bayaluka. Nga bayaluka, Yehova “kuti abasuminisha ukulapila pa kuti beshibe icine bwino bwino.”—2 Tim. 2:24, 25.
Ica butatu, tulingile ukwishiba Abena Kristu ababombela Yehova ne cishinka nangu ca kuti balebacusha kabili tulingile ukubatasha pa fyo baba ne cishinka. Umutumwa Yohane alikoseleshe Gai kabili amwebele alecita ifisuma. Baeluda nabo muno nshiku balingile ukulapashanya Yohane, balingile ukulakoselesha bamunyinefwe na bankashi pa kuti ‘tabatompweke.’—Esa. 40:31; 1 Tes. 5:11.
Kalata umutumwa Yohane alembeele Gai yali fye na mashiwi ya ciGriki 219, kabili e buuku lya mu Baibolo ilipi sana. Lelo amashiwi ayabamo yalicindama sana ku Bena Kristu muno nshiku.