Ifıbumbwa Fipya Fyafyalwa!
IMFUMU ya mano Solomone limo alandile ukuti: “Tamwaba cintu cipya nangu cimo mwi samba lya kasuba.” (Lukala Milandu 1:9) Ico cili ica cine kwi sonde limoneka lintu twikalamo, lelo ni shani ulwa mekalo yakulisha aya bubumbo bwa kwa Yehova ubwa ku mupashi? Muli yalya mekalo, umo uwacila pali Solomone, mu cine cine, uwali umuntu wakulisha uwabalile abako uwa mweo, abele cibumbwa cipya icapulamo. Ni shani fintu ici caishilebako?
Mu mwaka wa 29 uwa Nshita yesu Iyaishibikwa, umwaume wapwililika, Yesu, aitambike umwine ku kubatishiwa kuli Yohane pa mumana wa Yordani. “Yesu, ilyo abatishiwe, aninine apo pene ukufuma ku menshi; kabili moneni, umuulu wamucenamina, amona no [mupashi] wa kwa Lesa uleika nge nkunda, no kwisa pali wene. Kabili moneni, ishiwi lya mu muulu aliti, Uyu e mwana wandi uwatemwikwa, umo mbekelwa.” (Mateo 3:16, 17) Muli ifyo, umwaume Kristu Yesu aali e wa ntanshi uwa cibumbwa cipya, ukusubwa ku kucito kufwaya kwa kwa Lesa. Pa numa, pa cishinte ca mfwa yakwe iya bulilambo, Yesu abele Kawikishanya wa cipingo cipya pa kati ka kwa Lesa ne bumba lyasalwa ilya bantu. Umo umo uwa aba aisabe “cibumbwa cipya,” uwafyalwa ku mupashi wa kwa Lesa kwi subilo lya ku mulu, mu kuba ne cilolelo ca kuteka pamo na Yesu mu Bufumu bwakwe ubwa ku mulu.—2 Abena Korinti 5:17; 1 Timote 2:5, 6; AbaHebere 9:15.
Ukucila pa myanda ya myaka, aba abasubwa, Abena Kristu bafyalwa ku mupashi balilonganikwa mu kwikatana na Kristu nge cilonganino ca Bwina Kristu ica cine, mu cine ceka icibumbwa cipya. Lesa acitile ukufuma muli ci calo ku mifwaile, nga fintu umutumwa Petro alondolola ukuti: “Muli lupwa ulwasalwa, bushimapepo bwa bufumu, uluko lwa mushilo, abantu abo aikwatila, ku kuleka balondolole ifya bulumba fya wamwitile ukuti mufume mu mfifi mwingile mu lubuuto lwakwe ulwapesha amano.” (1 Petro 2:9) Ukupala Kristu Yesu, icibumbwa cipya ica kutendekelako ica kwa Lesa, ici cibumbwa cipya icakonkapo calikwata ukukakililwako kwa kubalilapo ku kushimikila imbila nsuma. (Luka 4:18, 19) Abantu umo umo, ifilundwa fya ciko, mu kupelako abafika ku mpendwa 144,000, bafwile “ukufwalo buntu bupya, ubwalengelwe mu cipasho ca kwa Lesa mu kulungama no kushila kwa Cine.” (Abena Efese 4:24; Ukusokolola 14:1, 3) Ici cifwayo kuti balundulule “ifisabo fya [mupashi],” ifyalondololwa pa Abena Galatia 5:22, 23, no kusakamana mu busumino ukulaashikwa kwabo.—1 Abena Korinti 4:2; 9:16.
Ni shani pa lwa ici cibumbwa cipya mu nshita sha muno nshiku? Mu mwaka wa 1914, nga fintu ukutantika kwa nshita ukwa Baibolo kulanga, amashiwi ya Ukusokolola 11:15 yalifikilishiwe: “Ubufumu bwa pe sonde bwaisabo bwa kwa Shikulwifwe [Yehova], no bwa kwa Kristu wakwe, na o akulabe Mfumu umuyayaya umuyayaya.” Umulimo wa kubalilapo uwa kwa Kristu nge Mfumu ipya yabikwa nomba pa cipuna ca bufumu wali kupoosa Satana na bamalaika bakwe aba fibanda ukufuma ku mulu no kutentemukila ku bwina mupalamano bwe sonde. Ici caletele ‘akalanda ku calo,’ mu musango wa nkondo ya calo iya kubalilapo ne ca kufumamo ca iko inkumbabulili.—Ukusokolola 12:9, 12, 17.
Ici na kabili cabombele nge cishibilo ku bashelepo ba cibumbwa cipya pe sonde ica kuti bafwile ukwakana mu kufikilisha kwa busesemo bwa kwa Yesu ubwa kuti: “Imbila nsuma iyi ya bufumu [bwaimikwa] ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.” Cinshi cili ilya “mpela”? Yesu atwalililo kulondolola ukuti: “Lilya kukabo bucushi bukalamba ubushatala abubako ukutula pa kutendeka kwa pano isonde ukufika kuli nomba, nangu takwakabeko. Inshiku shilya ashibulaipifiwa, nga tengapusuka umuntunse nangu umo; lelo, pa mulandu wa basalwa, inshiku shilya shikepifiwa.”—Mateo 24:3-14, 21, 22.
Umupashi wa kwa Yehova waseseshe abo basalwa aba cibumbwa cipya cakwe ukuba abapamfiwa muli kampeini wa kushimikila uwacilishapo kutanunuka uushabala acitika pali ili sonde. Ukufuma ku makana yanono mu 1919, impendwa ya aba bakabilisha bapimpa aba Bufumu yalingilishiweko ukufika kuli bamo 50,000 ukufika pa kati ka ba 1930. Nga fintu casesemwe, “icebo cabo cafumine caya pano nse ponse, ne fyebo fyabo fyaya ku mpela sha calo.”—Abena Roma 10:18.
Bushe abashalapo aba cibumbwa cipya e beka fye abalonganikwa kwi pusukilo? Iyo, pantu ubusesemo bwali nabulondolola ukuti bamalaika ba kwa Lesa baali no kwikata imyela ya bucushi bukalamba ukufikila ukulonganikwa kwapwishishiwa te kwa abo abena Israele ba ku mupashi abakaya ku mulu beka lelo no kwa bambi, “ibumba likalamba ilishingapendwa ku muntu nangu umo, abafuma ku luko lonse ne mikowa ne misango ya bantu na bantu na ba ndimi.” Cinshi cali no kuba ubuyo bwabo? Yangu, baali no kufuma “mu Bucushi bukalamba” ababulwo kucenwa ku kuipakisha ubumi bwa muyayaya muli paradise pe sonde!—Ukusokolola 7:1–4, 9, 14.
Mu nsansa, ili bumba likalamba, ilyalonganikwa ukufuma mu fyalo fimo 229, lyalikula mupepi ne Nte shacincila 4,500,000. Abengi na bambi baleisa, nga fintu calangililwa na basangilwe pa Cibukisho ca mfwa ya kwa Yesu 11,431,171 pa April 17 umwaka wapwile. Pali aya mamilioni yonse, ni 8,683 fye, abatunga ukuba abashalapo pe sonde aba cibumbwa cipya, ebalileko ku fimpashanya fya Cibukisho. Abo aba muli ili bumba linono, nga tababalile, pa lwabo abapwilikisha umulimo wakulisha uwa kushimikila uwa lelo. Amamilioni abapanga ibumba likalamba nomba balebomba no mutima umo na bene mu kukwato mulimo ukucitwa. (Sefania 3:9) Mu kulundapo, ifilundwa fye bumba likalamba abakanshiwa bwino balebomba nomba umulimo wa kwangalila na umbi uwa kushingamwa capamo ne Bumba Litungulula ilyasubwa ilya kwa Israele wa ku mupashi, kwati fintu abena Netinimu abashali bena Israele babombele pamo na bashimapepo mu kuwamye fibumba fya Yerusalemu.—Nehemia 3:22-26.
Ukulengwa kwa “Myulu Ipya, ne Calo Cipya”
We kusekelela ukwendela pamo no kulonganikwa! Cili fye nga fintu Yehova alandile ukuti e fintu cali no kuba: “Moneni, ndelenge myulu ipya, ne calo cipya! Ifya ntanshi tafyakebukishiwe, tafyakabukuluke mu mutima; kano kusekelela no kwanga pe pe pali ico ine ndelenga; pantu, moneni, ndelenga Yerusalemu ica kwangila, na bantu ba uko ica kusekelela. Kabili nkaangila Yerusalemu, no kusekelelela abantu bandi. Tamwakomfwike kabili muli wene ishiwi lya kulila, nangu lishiwi lya nkuuta.” (Esaya 65:17-19) Imyulu ipya iya kulengwa kwa kwa Lesa ikapangwa mu kupelako na Kristu Yesu ne fibumbwa fyabuushiwa 144,000 ifya cibumbwa cipya abashitwa ukufuma pa kati ka mutundu wa muntu ukucila pa myanda ya myaka 19 iyapitapo. Yalicilapo kukatama, ukucilapo nga nshi pali kamfulumende iili yonse iya pe sonde yatekele muli Yerusalemu wa cine cine, nelyo ulya uwa mu kasuba ka kwa Solomone. Isanshamo Yerusalemu Mupya, umusumba wa ku mulu, uwalondololwa mu kuyemba kwabengeshima mu Ukusokolola icipandwa 21.
Yerusalemu Mupya ali ni nabwinga wa ku mupashi uwa kwa Kristu, abakonshi bakwe abasubwa 144,000, abo bailunda kuli Shibwinga wabo mu mulu pa numa ya mfwa yabo no kubuushiwa kwa ku mupashi. Bacitwe cikope pa Ukusokolola 21:1-4 nga ‘abaleika kuli Lesa mu muulu,’ uko e kuti, ukubomfiwa na wene mu kulungatika amapaalo ku mutundu wa muntu pano pe sonde. Muli iyi nshila ubusesemo bulafikilishiwa ubwa kuti: “Moneni, ubwikalo bwa kwa Lesa buli pamo na bantu, kabili akekalilila pamo na bo; na bo bakaba abantu bakwe, na Lesa umwine akaba pamo na bo: kabili akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya.”
Fintu twingaba aba kutootela pa kulenga kwa kwa Lesa ukwa ilya myulu ipya! Ukupusanako ne mitekele ilepita, iyabola iyo pa nshita yalepa yapuma umutundu wa muntu, iyi mitantikile ya kamfulumende iya kwa Lesa ikekalilila. Icibumbwa cipya no bufyashi bwabo ubwa ku mupashi, ibumba likalamba, balanga pa bulayo bwalundwapo ubwa kwa Lesa: “Pantu ifyo imyulu ipya ne calo cipya ifyo nkacita fikekalilila ku cinso candi, cisemo ca kwa Yehova, e fyo fikekalilila ubufyashi bwenu ne shina lyenu.”—Esaya 66:22.
“Icalo cipya” citendeka mu kuba no bu bufyashi bwa basubwa aba cibumbwa cipya. Cili ni sosaite ipya, iitiina Lesa iya mutundu wa muntu pe sonde. Ulupato, imisoka, ulukaakala, ukubola, na bucisenene muli sosaite ya buntunse ilelo mu cishinka fyebekesha ukukabila kwa kwaluka kwakumanina ukuya kuli sosaite wa calo cipya, ukubomba pe samba lya butungulushi bwa myulu ipya iishukisha. Ico e cintu Yehova afwaya. Pamo fye nga fintu alenga imyulu ipya, e fyo alelenga ne sonde lipya pa kubunganika ibumba likalamba pamo nge citendekelo ca sosaite ya calo cipya iya mutende. Iyi sosaite yeka ikapusushiwa iituntulu ‘ukufuma mu bucushi bukalamba.’—Ukusokolola 7:14.
Cinshi cintu twingenekela ukukonka pa bucushi bukalamba? Ukulanda ku batumwa bakwe, aba kutendekelapo aba abo abali no kupanga imyulu ipya iyo iikateka isonde lipya, Yesu alaile ukuti: “Ndemwebe cine cine, nati, mu kulengwa cipya cipya, ilyo Umwana wa muntu akekala pa cipuna ca bukata bwakwe, imwe mwe bankonka mukekala pa fipuna ikumi na fibili.” (Mateo 19:28) Bonse 144,000 aba muli uyu Yerusalemu Mupya bakakanamo na Yesu mu kupingula umutundu wa muntu. Ukutemwa lyene kukapyana akaso no lupato ukuba nge citendekelo apo sosaite ya buntunse ikakuulwa. Impika sha mukowa, isha mushobo, ne sha buluko shikafumapo. Ukubuushiwa mu kulundulukilako kukabwesha abatemwikwa. Umutundu wa muntu uwa busumino mu mamilioni ikana ukaba ulupwa lumo lukalamba, ulwaikatana, ulwasumbulwa ukufika ku bumi bwa muyayaya pe sonde lyaalulwa paradise.
Ici cikacilapo nga nshi pa Utopia (Mwelenganya) nelyo Shangri-la (icifulo cayemba ica kwelenganya fye). Cikaba cibumbwa cibelelela—“imyulu ipya ne calo cipya [ifyo] tulolela, umwaikalo bulungami, umwabele cilayo cakwe”! (2 Petro 3:13) Mu kushininkisha, ici cili cilolelo ca kusungusha, ubulayo bwa lulumbi ubwa mwine uwasosele ukuti, “Moneni, ifintu fyonse nafilenge fipya,” kabili uwalundileko ubulondoloshi bwa kupuutamo icitetekelo: “Ifyebo ifi fya cishinka kabili fya cine.”—Ukusokolola 21:5.