Ukusambilila Kulalambula
BUSHE mwalimonapo abantu balesalaula ifisabo? Bamo pa kwishiba nga nacipya balolesha ifyo cilemoneka no bukulu. Bambi balanunshako. Bamo balacikataula no kucitonyatonya. Bamo bomfwa ifyo cifinine, babuula cimo ku kuboko uku na cimbi ku kubiye e lyo balinganya icifininepo. Cinshi aba bantu baletontonkanya? Balelinganya ifishinka, ukumona ubupusano, ukwibukisha ifisabo bashitilepo kale, no kulinganya ifyo balemona nomba ku fintu baishiba kale. Bali no kuipakisha icine cine pantu nabangwako sana pa kusala.
Lelo kwena, ifilambu fyaba mu kusambilila Icebo ca kwa Lesa fyena fikalamba ukucilapo. Lintu twakatamika uko kusambilila mu mikalile yesu, icitetekelo cesu cilakoselako, ukutemwa kwesu kulakulilako, ubutumikishi bwesu bulacishapo ukusandulula, kabili ifyo tupingula filalangilila sana ukuti twalishilimuka kabili twaba na mano ya bukapepa. Ukulanda pa filambu fya musango yo, Amapinda 3:15 yatila: “Ifibekelwa fyonse tafingapalako.” Bushe na imwe mulekwatako ifyo filambu? Icingalenga sana ukuti mufikwate caba ni nshila mubomfya pa kusambilila.—Kol. 1:9, 10.
Bushe ukusambilila cinshi? Ukusambilila te kubelenga fye kwa pa muulu. Kwaba kubomfya amaka ya muntontonkanya pa kubebeta bwino bwino umulandu nelyo ukutontonkanya pali uyo mulandu pa nshita yalepako. Kusanshamo ukulingulula ifyo mulebelenga, ukufilinganya ku fyo mwaishiba kale, ukumona ifishinka fipeelwe pa fyebo filandilwe. Pa kusambilila, tontonkanyeni sana pa fishinka filandilwe ifilemoneka ifipya kuli imwe. Na kabili, bebeteni ifyo imwe pa lwenu mwingabomfya bwino ukufunda kwa mu Malembo uko mulebelenga. Apo muli Nte ya kwa Yehova, mukafwaya no kutontonkanya pa lwa nshita mwingabomfya ifyo fyebo ku kwafwa bambi. Ukwabula no kutwishika, ukusambilila kusanshako ukwetetula.
Ukuteyanya Umuntontonkanya Wenu
Ilyo muleiteyanya ukusambilila, bikeni ifyo mwalakabila mupepi, ifintu pamo nga Baibolo, impapulo shonse isho mwalabomfya, pensulo nangu bopeni, napamo na katabo ka kulembamo. Lelo bushe mufwile ukuteyanya no mutima wenu? Baibolo itwebo kuti Esra “ateyenye umutima wakwe ku kwetetula amalango ya kwa Yehova, kabili ku kuyacita, kabili ku kusambilisha muli Israele ifipope ne fya bupingushi fya yako.” (Esra 7:10) Bushe cinshi casanshiwa muli uko kuteyanya umutima?
Ipepo lilatwafwa ukuba no mutima usuma ilyo tuletendeka ukusambilila Icebo ca kwa Lesa. Tufwaya umutima wesu, e kutila ubuntu bwesu ubwa nkati, ukupokelela ukufunda kwa kwa Yehova. Lyonse ilyo muletendeka ukusambilila, lombeni Yehova ukuti umupashi wakwe umwafwe. (Luka 11:13) Mulombeni amwafwe ukumfwikisha ubupilibulo bwa fintu mulesambilila, ifyo fyayampana no bufwayo bwakwe, ifyo fingamwafwa ukulingulula pa kupaatululo busuma ukubulekanya no bubi, ifyo mwingabomfya ifishinte fyakwe mu mikalile yenu, na fintu ifyo fyebo fikumine bucibusa bwenu na wene. (Amapi. 9:10) Ilyo mulesambilila ‘mulelomba [amano] kuli Lesa.’ (Yako. 1:5) Ipimeni mu bufumacumi ukubomfya ifyo mulesambilila ilyo mulelomba ubwafwilisho bwa kwa Yehova pa kuti mufumye muli imwe ukutontonkanya kwalubana nelyo ulunkumbwa. Lyonse ‘[ankuleni kuli, NW] Yehova no kutootela’ pa fintu atusokolwela. (Amalu. 147:7) Ukusambilila kwa musango yu ukwa kupepelanapo kutulenga ukuba ne senge na Yehova, apo kutulenga ukucita ifyo afwaya ilyo alelanda na ifwe ukupitila mu Cebo cakwe.—Amalu. 145:18.
Pa kubomfya ifyo tusambilila e palekanina abantu ba kwa Yehova na basambi bambi. Caliseeka ku bashaba na bukapepa ukutwishika no kusuusha ifyalembwa. Lelo ifwe te fyo twaba. Twalitetekela Yehova. (Amapi. 3:5-7) Nga tatumfwile fimo, tatuituntumba no kutontonkanya ukuti cifwile ukuba cilubo. Ilyo tulesokota no kufwayafwaya ifyasuko, tulindila Yehova. (Mika 7:7) Ukupala Esra, twaiminina pa kucita ifyo tulesambilila no kusambilishako bambi. Pa kuba no mutima wa musango yo, kuti twapokelela ifilambu fyawamisha ukufuma mwi sambililo lyesu.
Ifya Kusambilila
Te kutendekela fye mu paragrafu 1 no kubelenga mpaka mwafika na ku mpela, mufwile intanshi ukumona mu cipande conse nelyo icipandwa mwalasambilila. Tendekeleni ku kuceeceeta amashiwi yabomfiwe muli uyo mutwe. Uyu e mulandu muli no kusambililapo. Lyene, lolekesheni ifyo utumitwe tunono twampene no mutwe ukalamba. Bebeteni ifikope, amacharti, nelyo imikululo ya fipusho iili muli co cipande. Ipusheni mwe bene amuti: ‘Ukulingana ne fi namona ilyo nacilapitamo, finshi nalasambililamo? Fyalanonsha shani?’ Ici cilenga mwaishiba uko mulelola ilyo mulesambilila.
Nomba fwayeni ifishinka. Amasambililo ya mu Ulupungu lwa kwa Kalinda na mu fitabo fimbi yalikwata amepusho. Ilyo mulebelenga paragrafu umo na umo, cisuma ukushila ifyasuko. Nangu tamuli amepusho, kuti mwashila ifishinka fyacindama ifyo mulefwaya ukwibukisha. Nga mwabelengapo fimo ifipya, pooseniko inshita ukufibebeta pa kushininkisha ukuti namufyumfwikisha. Pempwileni ukumona ifilangililo nangu imipelulwile iyo mwingabomfya mu butumikishi bwa mwi bala nelyo ifingasanshiwa mu lyashi mukwete ku ntanshi. Tontonkanyeni pa bantu bamo abo icitetekelo cabo cingakosa nga mwabashimikilako ifyo mulesambilila. Shileni ifishinka mulefwaya ukubomfya, no kupitulukamo ilyo mwapwisha ukusambilila.
Ilyo mulesambilila, belengeni amalembo yalimo. Bebeteni ukumona ifyo ilembo limo na limo lyampene ne cishinka ca uyo paragrafu.
Kuti mwasanga ifishinka ifyo mushumfwikishe nelyo ifyo mwingatemwa ukusokotelapo na fimbi. Pa kuti tafimupumbwile, filembeni no kwisafibombelapo limbi. Ifishinka ilingi fyumfwika ilyo muletwalilila ukubelenga icipande. Nga te ifyo, kuti mwasokotelapo na fimbi. Fintu nshi mwingalemba ifya kwisasokotelapo fimbi? Napamo kuli ilembo lyambwilwe ilyo mushumfwikishe. Nelyo kuti tamwishibe ifyo lyampene ne fyo mulebelengapo. Napamo kuti mwamona ati namumfwikisha fimo mwi sambililo lelo tamufyumfwikishe ica kuti kuti mwalondolwelako umbi. Ukucila ukucilila fye ifintu fya musango yo, kuti cawama ukusokotelapo fimbi ilyo mwapwisha ukusambilila ifyo mwaciimina.
Ilyo umutumwa Paulo alembeele Abena Kristu abaHebere kalata wabamo ifishinka ifingi, alitalile apemwina pa kati no kutila: “Ishinte ni li.” (Heb. 8:1) Bushe e fyo muicinkulako mu nshita mu nshita? Tontonkanyeni umulandu Paulo acitile fyo. Mu fipande fibangilileko muli kalata wakwe, alilondolwele kale ukuti Kristu pamo nga Shimapepo Mukalamba uwa kwa Lesa alingile mu myulu. (Heb. 4:14–5:10; 6:20) Lelo ukusoobolamo ico cishinka no kukomailapo pa mubalo fye wa Heb icipandwa 8 icikomo 1, Paulo ateyenye amatontonkanyo ya bakabelenga bakwe ukuti batontonkanye sana pa fyo cayampene ne mikalile yabo. Alondolwele ukuti Kristu amonekele pa cinso ca kwa Lesa pa mulandu wabo kabili alibeswilile inshila ya “mwashila” mwa ku muulu ukuti na bo bengengilamo. (Heb. 9:24; 10:19-22) Ukwishiba ukuti cine cine isubilo lyabo likafishiwapo kwali no kubafwa ukubomfya ukufunda na kumbi muli uyu kalata pa lwa citetekelo, ukushipikisha, ne myendele ya Bwina Kristu. Na ifwe bene ilyo tulesambilila, ukumona sana ifishinka fikalamba kukatwafwa ukulingulula ifilandilwepo pa mutwe wa fyo tulebelenga kabili cikalenga tukeshibe imilandu isuma iya kucitila ifyo tulebelenga.
Bushe isambililo lya pa lwenu likamucincisha ukucita ifyo mulesambilila? Ici cipusho calicindama. Ilyo mwasambilila cimo, ipusheni mwe bene amuti: ‘Bushe ici cifwile ukwambukila shani umutima wandi na mabuyo yandi mu bumi? Kuti nabomfya shani ifi fyebo pa kupikulula ubwafya, ukupingula, nelyo ukufika pa buyo bumo? Kuti nafibomfya shani mu lupwa, mu butumikishi bwa mwi bala, na mu cilonganino?’ Pepeni ilyo mulebebeta ifi fipusho, tontonkanyeni pa fya cine cine ifingacitika ifyo mwingabomfeshapo fintu mwasambilila.
Ilyo mwapwisha ukubelenga icipandwa nelyo icipande, pitulukenimo mu kwipifya. Moneni nga muleibukisha ifishinka fikalamba ne filefitungilila. Ukucite fi kukamwafwa ukwibukisha ifyebo ku ntanshi.
Ifyebo Mwingasambilila
Pamo nga bantu ba kwa Yehova, twalikwata ifingi ifya kusambilila. Lelo ni pi twingatendekela? Cila bushiku, cisuma ukusambilila ilembo no kulandapo kwa mu katabo ka Ukubebeta Amalembo Cila Bushiku. Cila mulungu, tulasangwa ku kulongana kwa cilonganino, kabili ukusambilila tusambilila pa kupekanishisha kwene kukatwafwa ukunonkelamo apakalamba. Ukulunda pali fi, bamo balilubulako inshita ya kusambilila impapulo shesu shimo isha Bwina Kristu ishafumine ilyo bashilasambilila icine. Bamo basalapo ifiputulwa fimo mu kubelenga kwa Baibolo ukwa cila mulungu no kusokotelapo na fimbi pali fyo fikomo.
Ni shani nga ca kuti kuli ifilelenga ukunasambilila no kukanabikako amano ku fyebo fyonse ifili no kusambililwa pa kulongana kwa cila mulungu ukwa cilonganino? Sengaukeni ukupita fye mu fyebo ulubilo pa kuti fye mupwishe, nelyo ukukanabelenganamo pa mulandu wa kuti mwafilililwa fye. Lelo, moneni ifyo mwingabelengako, kabili fibelengeni bwino bwino. Mulecite fyo cila mulungu. Mu kupita kwa nshita, esheni ukusanshako ifya pa kulongana na kumbi.
‘Ikuulileni Ing’anda’
Yehova alishiba ukuti imitwe ya ndupwa ifwile ukubombesha ku kuteyanishisha aba mu ng’anda. Amapinda 24:27 yatila: “Teyanye milimo yobe pa nse, no kuipekanya mu cilime.” Lelo teti musuule ifyo ulupwa lwenu lukabila lwa ku mupashi. E co ili lembo likonkanyapo aliti: “E lyo kuti waupo mukashi, no kuikuulile ng’anda.” Bushe imitwe ya ndupwa kuti yacita shani ci? Amapinda 24:3 yatila: “Ni ku mucetekanya [ing’anda] ipampamikilwa.”
Bushe umucetekanya kuti wanonsha shani ing’anda yenu? Umucetekanya waba kwiluka ifishayanguka ukumona. Kuti casoswa no kuti isambililo lya lupwa ilisuma litendekela no kwishiba bwino aba ng’anda yenu. Bushe aba ng’anda yenu balelunduluka shani lwa ku mupashi? Kutikisheni ilyo mulelanshanya na bo. Bushe balemenena ku kuilishanya nelyo ukukalifiwa? Bushe bacindika ifikwatwa? Ilyo muli mu butumikishi bwa mwi bala na bana benu, bushe cilabakosela ukuishibisha ku banabo ukuti ni Nte sha kwa Yehova? Bushe balaipakisha ukubelenga Baibolo no kusambilila uko mwateyanya mu lupwa? Bushe cine cine balelenga imibele ya kwa Yehova ukuba e mikalile yabo? Ukubebeta sana kukalenga imwe, pamo ngo mutwe wa lupwa, mwishibe ifyo mulekabila ukucita pa kupampamika no kukuula imibele ya ku mupashi muli umo na umo uwa mu lupwa.
Fwayeni ifipande fya mu Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! ifilanda pa fintu fimo mu kulungatika. Lyene ebeni aba mu lupwa ilyo kucili nshiku ifili no kusambililwa pa kutila bengatontonkanya pali fyo fyebo. Pe sambililo imibele ifwile ukuba iya kutemwa. Landeni pa bucindami bwa fyebo mulesambilila ukwabula ukushimaula nelyo ukulenga nangu umo insoni, kabili langilileni ifyo ifyebo fingabomba ku lupwa lwenu. Lekeni bonse balelandapo. Afweni umo na umo ukumona ifyo Icebo ca kwa Yehova caba ‘icafikapo’ mu kupeela ico cine fye icikabilwa mu bumi.—Amalu. 19:7.
Ukukwata Ifilambu
Abantu babebeta lelo abashiiluka kuti basapika ifya bubumbo bonse, ifilecitika mu calo, no kusapika fye pa lwa mibili yabo lelo bafilwa ukwiluka ubupilibulo bwine bwine ubwa fintu bamona. Lelo abasambilila Icebo ca kwa Lesa lyonse kuti bayafwiwa no mupashi wa kwa Lesa ukwiluka ifyo imilimo ya kwa Lesa imonekela muli fi fintu, ukufikilishiwa kwa kusesema kwa mu Baibolo, no kusokololwa kwa bufwayo bwa kwa Lesa ubwa kupaala abantunse ba cumfwila.—Marko 13:4-29; Rom. 1:20; Ukus. 12:12.
Nangu ifyo fyaumfwika ukuwama sana, tafilingile ukutulenga ukuituumika. Lelo ukubebeta Icebo ca kwa Lesa pe fye kutwafwa ukutwalilila abaicefya. (Amala. 17:18-20) Kulatucingilila na ku “longolo lwa lubembu” pantu Icebo ca kwa Lesa nga cilebomba mu mitima yesu, ulunkumbwa lwa lubembu teti lube na maka sana ica kuti lwacimfya umupampamina wesu uwa kulucincintila. (Heb. 2:1; 3:13; Kol. 3:5-10) Ico cikalenga ‘twende umwawamina Shikulu ku kutemuna konse. Mu mulimo onse usuma tuletwale fisabo.’ (Kol. 1:10) Tupampamina pa kucite co ilyo tulesambilila Icebo ca kwa Lesa, kabili nga twatunguluka, ciba e cilambu cawamisha.