Baibolo Kuti Yawamya Icupo Cenu

ABANTU bamo nga baumfwa ati icupo, balasangalala nga nshi. Bambi cilabakalipa. Umukashi umo ailishenye ati: “Mu mutima ng’umfwa kwati twalilekana. Ndayumfwa uwalekeleshiwa kabili uwatalalilwa lyonse.”

Cinshi cilenga abantu babili abalapile ukutemwana no kuteesa umo no munankwe ukuleka ukulanga icitemwiko? Cimo icilenga kukanasambilila pa fyaba icupo. Kalemba wa fya ku cipatala atile: “Twingila mu cupo ukwabula ukufundwa.”

Ukufwailisha kwacitilwe na ba National Marriage Project aba pa Rutgers University mu New Jersey, U.S.A. kulangilila ukuti banono abaishiba bwino bwino ifyo icupo caba. Abaletungulula uku kufwailisha balembele ati: “Muli uku kufwailisha casangilwe ukuti abengi bakulila mu ndupwa ishishakwata insansa nelyo ishaba na bafyashi balekana. Ico baishiba bwino, cupo cishawama, lelo tabaishiba ifyo icupo cisuma caba. Bamo kuti balondolola icupo cisuma ati ‘cintu capusana ne cupo ca bafyashi bandi.’”

Bushe Abena Kristu tabakwata mafya mu fyupo fyabo? Balakwata. Na kuba, Abena Kristu ba mu kubangilila balekabila ukufunda kwa mu kulungatika pa kuti baleke ‘ukufwaya ukukakulwako’ ku fyupo fyabo. (1 Abena Korinti 7:27) E ico, icupo fye conse umuba bantu babili abashapwililika cikakwata amafya, lelo twalikwata ubwafwilisho. Abalume na bakashi kuti bawamya ifyupo fyabo nga balekonka ifishinte fya mu Baibolo.

Ca cine, Baibolo te citabo cifunda pa cupo ceka ceka. Lelo apo calipuutwamo na Katendeka wa cupo kuti twaenekela ifishinte fyabamo ukuba ifya kwafwa. Yehova Lesa alandiile muli kasesema Esaya ati: “Ine ndi Yehova Lesa obe, uukusambilisho kuti ucenjele, uukwensha mu nshila iyo ufwile ukuyamo. Iye, nga wapeepeka ku mafunde yandi! lyene umutende obe nga waba ngo mumana, no bulungami bobe nga mabimbi ya bemba.”—Esaya 48:17, 18.

Bushe ukutemwana mwali na ko kale kwile kulepwa? Bushe muleyumfwa ukuti mwaba mu cupo umushaba kutemwa? Umukashi umo uwaupwa pa myaka 26 atile: “Ukukalipwa kwisa ne cupo ca musango yu te kuti kulondololwe. Kwa mutatakuya.” Ukucila ukusumina fye ukuti icupo cenu tacawama, cinshi mushingacitilapo cimo? Icipande cikonkelepo calalanga abalume na bakashi ifyo ifishinte fya mu Baibolo fingafwa icupo cabo mu nshila imo—ne yo nshila kukakililwako.

Ifya Kukosha Icupo Cenu

ELENGANYENI ing’anda iishimoneka bwino pa mulandu wa kukanasungwa bwino. Penti ilefuma, umutenge walyonaika, no lunkoto pa lubansa lwalilekeleshiwa. Nacimoneka fye apabuuta ukuti ici cikuulwa calyonaika pa mulandu wa mfula ikalamba iyalokelapo pa myaka, kabili calilekeleshiwa. Bushe bacibongolole? Te sana. Nga ca kuti umufula walikosa kabili icikuulwa calikashiwa bwino, kuti baciwamya.

Bushe imibele ya ilya ng’anda ilemucinkula ulwa cupo cenu? Mu kupita kwa myaka, napamo amafya yalilenga icupo cenu ukubipa. Napamo icingalenga, mulekelesha wa mulume nelyo umukashi nelyo bonse babili. Napamo muli fye nga baSandy. Pa numa ya myaka 15 mu cupo, batile: “Tapaba ico twapalanamo no mulume wandi, cupo fye catuleta pamo. Kabili ukuba ifi tacaweme.”

Nangu ca kuti icupo cenu cili fi, mwisondwelela bwangu ukuti cifwile ukupwa. Kuti mwaciwamya. Cishintilila maka maka pa fyo umukashi no mulume bakakililwako. Ukukakililwako kuti kwalenga icupo ukuba icashikatala mu nshita sha mafya. Lelo, bushe ukukakililwako e cinshi? Kabili ni shani Baibolo ingamwafwa ukukosha ukukakililwako?

Ukukakililwako Kusanshamo Ukushingamwa

Ukulingana na dikishonari imo, ukukakililwako “kushingamikwa nelyo ukukuntwa ku mutima.” Limo limo, ili shiwi libomfiwa ku fintu, pamo nga ukusuminishanya mu bukwebo. Ku ca kumwenako, kakuula limbi kuti atontonkanya ulwa kufikilisha ubulayo asaine pa kukuula ing’anda. Pambi te kuti eshibe uupekenye incito. Na lyo line, alafwaya ukufisha ico alaile.

Nelyo ca kuti icupo tacalingana no bukwebo, ukukakililwako ukwa mu cupo kusanshamo ukushingamwa. Napamo imwe no mwina mwenu mwalilapile pa menso ya kwa Lesa na bantu ukuti mukatwalilila ukwikala pamo, nangu ifintu fikafye shani. Yesu atile: “Uwababumbile ukufuma pa kutendeka ababumbile umwaume no mwanakashi, kabili atile, ‘E mulandu wine umwaume akashiila wishi na nyina no kulambatila ku mukashi wakwe, kabili aba babili bakaba umubili