Endeni mu Mibele ya kwa Yehova
“Alishuka onse uutiina Yehova, uwenda mu mibele yakwe!”—AMALU. 128:1.
1, 2. Mulandu nshi twingashininkishisha ukuti abantu kuti baba ne nsansa?
UMUNTU fye onse alafwaya ukuba ne nsansa. Lelo, umuntu nga alafwaisha ukuba ne nsansa tacipilibula ukutila ninshi aliba ne nsansa kale.
2 Na lyo line, kuti mwaba ne nsansa nga nshi. Amalumbo 128:1 yatila “Alishuka onse uutiina Yehova, uwenda mu mibele yakwe.” Kuti twaba ne nsansa nga tulepepa Lesa no kulaenda mu mibele yakwe, e kutila ukulacita ifyo afwaya. Bushe imibele yesu kuti yaba shani nga tulepepa Lesa no kulacita ifyo afwaya, kabili kuti twaba abantu ba musango nshi?
Muleba Abacetekelwa
3. Bushe ukuba abacetekelwa kwayampana shani no kuipeela kuli Lesa?
3 Abatemwa Yehova balicetekelwa, nga filya fine Yehova aba. Yehova alifikilishe fyonse ifyo alaile abena Israele. (1 Isha. 8:56) Ukuipeela kuli Lesa e bulayo bwacindama sana ubo tulaya, kabili ukulapepa lyonse kukatwafwa ukufikilisha ubulayo twalaya. Kuti twapepa nge fyapepele kemba wa malumbo Davidi ukuti: “Imwe, mwe Lesa, mwaumfwe milapo yandi; . . . Nkalumbe shina lyenu pe, ku kufishe milapo yandi ubushiku no bushiku.” (Amalu. 61:5, 8; Luk. Mil. 5:4-6) E co pa kuba ifibusa fya kwa Lesa, tufwile ukuba abacetekelwa.—Amalu. 15:1, 4.
4. Bushe Yefta no mwana wakwe bacitile shani na ulya mulapo Yefta alapile kuli Yehova?
4 Mu nshiku sha Bapingushi, Yefta alapile umulapo wa kuti nga Yehova amwafwa ukucimfya abena Amone, ‘akaninike ca kuninika’ uukabalilapo ukufuma ku kumusengela ilyo akabwela ku bulwi. Uwabalilepo ukufuma mwana wakwe umwanakashi, umwana umo fye uo akwete. Apo Yefta no mwana wakwe bali ne citetekelo, balifikilishe ifyo Yefta alaile Yehova. Nangu ca kutila abantu mu Israele balicindike sana ukuupwa no kukwata abana, umwana mwanakashi wa kwa Yefta asalilepo ukukanaupwa kabili ici calengele ukuti alebomba umulimo wa mushilo pe tempele lya kwa Yehova.—Abapi. 11:28-40.
5. Bushe Hana alangile shani ukuti ali uwacetekelwa?
5 Hana aletiina Lesa kabili ali uwacetekelwa. Hana no mulume wakwe umwina Lebi, Elkana, e lyo no mukashi wa kwa Elkana umbi, Penina, baleikala mu citungu ca mpili ica Efraimu. Penina alikwete abana abengi lelo Hana ena takwetepo umwana. Bonse pa ng’anda nga balepepa pe tempele, Penina aletemwa sana ukutumfya Hana. Inshita imo ilyo ici cacitike, Hana alapile umulapo wa kuti nga akwata umwana, akamupeela kuli Yehova. Tapakokwele, aliimite kabili afyele umwana umwaume uo ainike ishina lya kuti Samwele. Ilyo Samwele asumwike, Hana amupeele kuli Lesa ku Shilo, ayashimishe Samwele kuli Yehova “inshiku shonse isha mweo wakwe.” (1 Sam. 1:11) E ico, alifikilishe umulapo wakwe nangu ca kutila taishibe no kuti akakwata abana na bambi.—1 Sam. 2:20, 21.
6. Finshi filanga ukuti Tukiki ali uwacetekelwa?
6 Tukiki Umwina Kristu uwaliko mu nshita ya batumwa ali uwacetekelwa kabili ali “kapyunga wa cishinka.” (Kol. 4:7) Ilyo umutumwa Paulo afumine ku Grisi ali na Tukiki kabili bapitile mu Makedonia pa kuya ku Asia Minor, e lyo nalimo bailefika na ku Yerusalemu. (Imil. 20:2-4) Tukiki afwile e “wa bwananyina” uwayafwile Tito ukutwala ifya bupe ku basumina banabo abaleikala mu Yudea. (2 Kor. 8:18, 19; 12:18) Tukiki ali mwaume uwacetekelwa sana ica kuti lintu Paulo bamukakile mu Roma pa muku wa kubalilapo, atumine Tukiki ukutwala amakalata ku ba bwananyina abaleikala mu Efese na mu Kolose. (Efes. 6:21, 22; Kol. 4:8, 9) Ilyo Paulo bamukakile umuku walenga bubili mu Roma, atumine Tukiki ku Efese. (2 Tim. 4:12) Nga tuli abacetekelwa, na ifwe bene tukalabomba imilimo iyalekanalekana mu kuteyanya kwa kwa Yehova.
7, 8. Mulandu nshi twingasosela ukuti Davidi na Yonatani bali ifibusa fya cine cine?
7 Lesa enekela ifwe ukuba ifibusa ifyo bambi bengacetekela. (Amapi. 17:17) Yonatani umwana wa Mfumu Shauli ayambene icibusa na Davidi. Ilyo Yonatani aumfwile ukuti Davidi naipaya Galyati, “umutima wa kwa Yonatani walundene no mutima wa kwa Davidi—Yonatani amutemwa ngo mutima wakwe.” (1 Sam. 18:1, 3) Yonatani alesoka fye na Davidi ilyo Shauli alefwaya ukumwipaya. Ilyo Davidi abutwike, Yonatani aile kuli Davidi no kupangana nankwe icipangano. Shauli apene epaye Yonatani pantu alelandilako Davidi, lelo Yonatani na Davidi balikumene na kabili no kukosha icibusa cabo. (1 Sam. 20:24-41) Ilyo bamonene umuku wa kulekelesha, Yonatani akoseleshe Davidi “muli Lesa.”—1 Sam. 23:16-18.
8 Yonatani balimwipeye ilyo balelwa na baPelishiti. (1 Sam. 31:6) Mu lwimbo lwa bulanda ulo Davidi aimbile, atile: “Kwabo bulanda kuli ine pa mulandu obe, we munyinane Yonatani! Umusuma nga nshi kuli ine: kwapesha amano ukutemwa kobe kuli ine, kwacilo kutemwa kwa banakashi.” (2 Sam. 1:26) Davidi na Yonatani bali ifibusa fya cine cine.
Lyonse Muleba ne “Mitima ya Kuiceefya”
9. Ukulingana na Abapingushi icipandwa 9, bushe ukuicefya kwacindama shani?
9 Pa kuba ifibusa fya kwa Lesa, tufwile ukuba ne “mitima ya kuiceefya.” (1 Pet. 3:8; Amalu. 138:6) Mu Abapingushi icipandwa 9 tulasangamo umulandu cacindamina ukuba abaiceefya. Yotamu umwana wa kwa Gideone atile: “Akale imiti yaile ku kusube mfumu.” Alandile pa muolife, umukunyu, no mwangashi. Iyi miti yaleimininako abantu abakankaala abashalefwaya ukuteka abena Israele banabo. Lelo kalanangwa, icimuti ico babomfya fye nge nkuni, yaleimininako ukuteka kwa kwa Abimeleke uwa cilumba, inkomi, uwalefwaya ukutitikisha bambi. Nangu ca kuti ali cilolo “pali Israele imyaka itatu,” afwile mu kupumikisha. (Abapi. 9:8-15, 22, 50-54) Ala mwandini cisuma sana ukuba ne “mitima ya kuiceefya”!
10. Finshi mwasambilila ku fyacitikile Herode ilyo afililwe ‘ukucindika Lesa’?
10 Mu nshita ya batumwa, Imfumu ya cilumba iya mu Yudea, Herode Agripa, yalekansana na bena Turi e lyo na bena Sidone. Lelo abena Turi na bena Sidone balefwaya ukuti baleumfwana na Herode. Bushiku bumo ilyo Herode alelanda ku cintubwingi, bapundile abati: “Lishiwi lya kwa lesa, te lya muntunse iyo!” Herode takeenye abantu abalemulumbanya muli ulya musango, e co malaika wa kwa Yehova alimuumine kabili afwile imfwa iibi “pa mulandu wa kuti tacindike Lesa.” (Imil. 12:20-23) Tutile twalilamuka mu kulanda amalyashi nelyo ukusambilisha Baibolo, bushe tufwile ukulaimona shani? Tatulingile ukulayumfwa, lelo tufwile ukulatasha Lesa pa fyo aletubomfya.—1 Kor. 4:6, 7; Yako. 4:6.
Shipeni Kabili Koseni
11, 12. Bushe ifyacitikile Enoke filanga shani ukuti Yehova alapeela ababomfi bakwe amaka pa kuti babe abashipa ilyo balemubombela?
11 Yehova akatukosha no kutupeela amaka nga tuleenda mu mibele yakwe. (Amala. 31:6-8, 23) Enoke, uwafyelwe mu nkulo yalenga 7 ukutula pali Adamu, ali uwashipa ilyo aleenda na Lesa kabili atwalilile ukulacita icalungama nangu cingati abantu abaliko pali ilya nshita bali ne mibele iyabipa. (Ukute. 5:21-24) Yehova alikoseshe Enoke pa kuti asoke abantu abali ne mibele yabipa. (Belengeni Yuda 14, 15.) Bushe na imwe mulashipa ilyo mulesoka abantu pa fyo Lesa ali no kucita?
12 Yehova alyonawile ababifi ilyo aletele Ilyeshi mu nshiku sha kwa Noa. Ukusesema kwa kwa Enoke kulatukoselesha nga nshi muno nshiku, pantu nomba line bamalaika ba mushilo aba kwa Lesa abengi nga nshi bali no konaula ababifi. (Ukus. 16:14-16; 19:11-16) Yehova alasuka amapepo yesu lintu atupeela amaka pa kuti tube abashipa ilyo tulebila ubukombe, nampo nga bwa konaula cino calo cabipa nelyo ubwa ukuti Ubufumu bwakwe buli no kuleta amapaalo pano calo.
13. Mulandu nshi twingashininkishisha ukuti Lesa kuti atupeela amaka no bukose pa kuti tushipikishe amafya ayatulenga ukuba sana no bulanda?
13 Pa kushipikisha amafya ayatulenga ukuba sana no bulanda tukabila amaka no bukose ukufuma kuli Lesa. Ilyo Esau aupile abanakashi babili abena Hiti, ‘bali akalusha buci [ku bafyashi bakwe] Isaki na Rebeka.’ Rebeka asukile ailishanya ukuti: “Ninengwo bunani ku mweo wandi ku cinso ca bana banakashi aba kwa Hete. Yakobo [umwana wesu] abuulo mukashi pa bana banakashi ba kwa Hete nga aba, uwa mu bana banakashi ba bana calo, nga waba wa nshi kuli ine umweo wandi?” (Ukute. 26:34, 35; 27:46) Isaki alicitilepo cimo kabili aebele Yakobo ukuyafwaya umwanakashi wa kuupa uwalepepa Yehova. Nangu ca kutila tapali ico Isaki na Rebeka bali no kucita pa fyo Esau acitile, Lesa alibapeele amano, amaka no kushipa pa kuti batwalilile ukuba ne cishinka kuli Ena. Nga tulepepa kuli Yehova, na ifwe bene akatupeela amaka pa kuti tukabe abakosa.—Amalu. 118:5.
14. Finshi umukashana umunono umwina Israele acitile ifilanga ukuti ali uwashipa?
14 Ilyo papitile imyaka iingi, umukashana umunono umwina Israele uo basendele mu busha ku fipondo aileba umubomfi mu ng’anda ya kwa Namani, umukalamba wa bashilika abena Suria uwalwele ifibashi. Apo alyumfwile ifipesha amano ifyo Lesa alecitila muli kasesema wakwe Elisha, uyu mukashana alishipile no kweba muka Namani ukuti: ‘Iye shikulu nga aya ku Israele, kasesema wa kwa Yehova kuti amuposha ifibashi.’ Na cine, Namani aliile ku Israele kabili balimuposeshe ifibashi mu cipesha amano. (2 Isha. 5:1-3) Ala mwandini abaice abashintilila pali Yehova bafwile ukulapashanya uyu mukashana, e kutila bafwile ukuba abashipa ilyo baleshimikila kuli bakafundisha, ku bana be sukulu banabo, na kuli bambi!
15. Cinshi Obadia, kangalila mu ng’anda ya kwa Ahabu, acitile icalangile ukuti ali uwashipa?
15 Ubukose ubo Lesa atupeela bulatwafwa ukuba abashipa ilyo baletucusha. Tontonkanyeni pa fyacitile Obadia, uwali kangalila mu ng’anda ya Mfumu Ahabu. Obadia aikeleko pa nshita imo ine na kasesema Eliya. Ilyo Namfumu Yesebele afumishe icipope ca kuti bepaye bakasesema bonse aba kwa Lesa, Obadia alifishile bakasesema 100, abafishile mu “makumi yasano yasano mu ninga.” (1 Isha. 18:13; 19:18) Bushe na imwe kuti mwashipa no kwafwa Abena Kristu banenu abo balepakasa nga filya Obadia ayafwile bakasesema ba kwa Yehova?
16, 17. Bushe Alistaaki na Gai bacitile shani ilyo babacushishe?
16 Lintu baletucusha, tufwile ukucetekela ukuti Yehova takatulekeleshe. (Rom. 8:35-39) Ilyo Alistaaki na Gai, ababomfi banankwe aba kwa Paulo, bali mu Efese, abantu abengi nga nshi balibemine. Demetri, kafula wa silfere e walengele ukuti kube icimfulunganya. Ena pamo na bakafula ba silfere banankwe balepanga imfuba sha silfere isha kwa lesa mwanakashi Artemi. Nomba ilyo Paulo aileshimikila imbila nsuma mu Efese, abantu abengi balilekele ukupepa utulubi, kabili ici calengele ubukwebo bwa bakafula ba silfere ukubwelela pa nshi. Aba bantu batintenye Alistaaki na Gai no kubatwala umwa kutambila ifyangalo kabili batwalilile ukupunda abati: “Mukalamba Artemi wa bena Efese!” Nalimo Alistaaki na Gai balemona kwati balabepaya, lelo kalemba wa musumba alitalalike ibumba.—Imil. 19:23-41.
17 Nga ca kuti ni mwe bacushishe muli ulya musango, bushe nga mwapingwilepo ukuleka ukubombela Lesa? Takwaba ifyalembwa ifilanga ukuti Alistaaki na Gai balifuupwike. Apo Alistaaki ali mwina Tesalonika, alishibe ukuti abantu bali no kumucusha pa mulandu wa kushimikila imbila nsuma. Inshita imo, ilyo Paulo aleshimikila mu Tesalonika, mwalicitike icimfulunganya. (Imil. 17:5; 20:4) Alistaaki na Gai baleenda mu mibele ya kwa Yehova, kabili ici calengele ukuti Yehova abakoshe pa kuti babe na maka ya kushipikisha ilyo balebacusha.
Muleangwa ne fya Bambi
18. Bushe Priska na Akula ‘baleangwa’ shani ku fya bambi?
18 Nampo nga baletucusha nelyo iyo, tufwile ukubika amano ku Bena Kristu banensu. Priska na Akula ‘baleangwa’ ku fya bambi. (Belengeni Abena Filipi 2:4.) Akula no mwina mwakwe Priska bafwile balipeele Paulo umwa kwikala ilyo ali ku Efese, uko Demetri kafula wa silfere aimishe icimfulunganya cilya tulandilepo. Cilya cacitike cifwile e calengele ukuti Akula na Priska ‘baibike mu kapoosa mweo’ pa mulandu wa kwa Paulo. (Rom. 16:3, 4; 2 Kor. 1:8) Muno nshiku, tulaba “abacenjela nge nsoka” ilyo tulesakamana bamunyinefwe abo balecusha pa mulandu wa citetekelo cabo. (Mat. 10:16-18) Tulaba abacenjela ilyo tulebomba umulimo wa kushimikila kabili tulakaana ukufutuka bamunyinefwe, e kutila tatusokolola amashina yabo nelyo ifili fyonse ifyo abalebacusha balefwaya ukwishiba pali bena.
19. Fintu nshi ifisuma ifyo Dorka alecitila bambi?
19 Kwaba inshila shalekanalekana isho tulangilamo ukuti tulasakamana bambi. Abena Kristu bamo balakabila ifintu ifyo nalimo ifwe twingabapeela. (Efes. 4:28; Yako. 2:14-17) Mu nshita ya batumwa, mu cilonganino cali mu Yopa mwali umwanakashi uwali kapekape ishina lyakwe ni Dorka. (Belengeni 9:36-42.) Dorka “aiswilemo imilimo isuma ne fya nkumbu ifyo alecita” nalimo ifyasanshishemo no kubilila bamukamfwilwa ababusu ifya kufwala. Ilyo afwile mu 36 C.E. bamukamfwilwa balyumfwile sana ubulanda. Lesa alengele umutumwa Petro ukubuusha Dorka, kabili imyaka yonse iyo ali no mweo pa numa ya kumubuusha afwile alitwalilile ukushimikila imbila nsuma no kulacitila bambi ifisuma. Ala tulomfwa bwino sana ukukwata bankashi bakapekape mu cilonganino!
20, 21. (a) Bushe ukukoselesha bambi kwayampana shani no kusakamana bambi? (b) Finshi mwingacita pa kuti mukoseleshe bambi?
20 Tulanga ukuti tulasakamana bambi ilyo tubakoselesha. (Rom. 1:11, 12) Sila uwalebombela pamo na Paulo alekoselesha sana bambi. Ilyo ibumba litungulula ilyali mu Yerusalemu lyalandile pa lyashi lya kusembululwa nalimo mu 49 C.E., lyatumine abeminishi aba kutwala kalata ku Bena Kristu bambi. Sila, Yuda, Barnaba, na Paulo basendele iyi kalata ku Antioke. Ilyo baile kulya, Sila na Yuda “bakoseleshe aba bwananyina ku malyashi ayengi no kubakosha.”—Imil. 15:32.
21 Inshita imbi, Paulo na Sila balibapoosele mu cifungo mu Filipi lelo ilyo kwacitike icinkukuma balifumine mu cifungo. Ala bafwile balyumfwile bwino sana ilyo bashimikile kuli kalinda wa cifungo no kumona uko ena na ba mu ng’anda yakwe basumine! Ilyo tabalafuma mu Filipi, Sila na Paulo bakoseleshe aba bwananyina. (Imil. 16:12, 40) Na imwe bene mulekoselesha bambi ilyo muleasukapo pa kulongana, ilyo mulelanda amalyashi, no kuba abacincila mu mulimo wa kushimikila, nga filya Paulo na Sila balecita. Kabili “nga muli ne cebo ca kukoselesha abantu, soseni.”—Imil. 13:15.
Twalilileni Ukwenda mu Mibele ya kwa Yehova
22, 23. Kuti twanonkelamo shani mu malyashi ya mu Baibolo?
22 Tufwile ukutasha nga nshi pa malyashi ya cine cine ayalembwa mu Cebo ca kwa Yehova, “Lesa uutukoselesha muli fyonse”! (2 Kor. 1:3, Icipangano Cipya) Pa kuti tunonkelemo mu fyalembwa mu Baibolo, tufwile ukulacita ifyo tulesambilila kabili tufwile ukulatungululwa no mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa.—Gal. 5:22-25.
23 Ukulatontonkanya pa malyashi ya mu Baibolo kukatwafwa ukuba ne mibele iyo Lesa afwaya. Kukakosha bucibusa bwesu na Yehova, uutupeela “amano, no kwishiba, no kusekelela.” (Luk. Mil. 2:26) Ne ci cikalenga umutima wa kwa Lesa wesu ukusekelela. (Amapi. 27:11) Kanshi natupampamine pa kulalenga umutima wa kwa Lesa ukusekelela ilyo tuletwalilila ukwenda mu mibele ya kwa Yehova.
Bushe Kuti Mwayasuka Shani?
• Kuti mwalanga shani ukuti mwalicetekelwa?
• Mulandu nshi tufwile ukubela ne “mitima ya kuiceefya”?
• Bushe amalyashi ya mu Baibolo kuti yatwafwa shani ukuba abashipa?
• Ni mu nshila nshi twingalangila ukuti tulangwa kuli bambi?
[Icikope pe bula 8]
Yefta uwali ne cishinka no mwana wakwe umwanakashi balifikilishe umulapo alaile, nangu ca kutila calyafishe
[Icikope pe bula 10]
Mwe baice, finshi mwasambilila ku mukashana umunono umwina Israele?
[Icikope pe bula 11]
Bushe Dorka ayafwilishe shani Abena Kristu banankwe abali mu kukabila?