Ifyo Ukusesema kwa kwa Daniele Kusobela Ukwisa kwa kwa Mesia
KASESEMA Daniele ali pano isonde ninshi kwashala imyaka ukucila pali 500 ukuti Yesu afyalwe. Na lyo line, Yehova alisokolwele kuli Daniele ifyebo ifyali no kulenga abantu ukwishiba umwaka Yesu ali no kusubwa nelyo ukusontwa ukuba Mesia, atemwa Kristu. Daniele bamwebele ukuti: “Ishiba, no kushilimuka, ukutula pa kufuma kwa cebo ku kulenga Yerusalemu ukwikalwamo no kukuulwa, ukufika ku wasubwa, cilongoshi, kukaba bacinelubali cinelubali ba myaka kabili bacinelubali amakumi mutanda na babili ba myaka.”—Daniele 9:25.
Pa kwishiba umwaka Mesia ali no kwisa, intanshi tufwile ukwishiba apa kutampila ukupenda imyaka pa kufika ku kwisa kwa kwa Mesia. Ukulingana no busesemo, “kutula pa kufuma kwa cebo ku kulenga Yerusalemu ukwikalwamo no kukuulwa.” Ni lilali ici ‘cebo cafumine’? Ukulingana na Nehemia, kalemba wa Baibolo, icebo ca kuti bayekuula cipya cipya ifibumba fya Yerusalemu cafumine “mu mwaka uwalengele amakumi yabili kuli Artakishashete imfumu.” (Nehemia 2:1, 5-8) Abalemba ilyashi lya ku kale, na bo batila, mu mwaka wa 474 B.C.E. e lyo Artakishashete akumanishe umwaka uutuntulu pali bukateka. E ico, umwaka walenga 20 mu kuteka kwakwe wakumene mu 455 B.C.E. Kanshi twaishiba apa kutendekela ukupenda mu fyo Daniele aseseme pa kwisa kwa kwa Mesia, ni mu mwaka wa 455 B.C.E.
Daniele atweba inshita ikapitapo pa kuti “Uwasubwa Cilongoshi” akafike. Ukusesema kwalumbula “bacinelubali cinelubali ba myaka [7 ukufushiwa imiku 7], kabili bacinelubali amakumi mutanda na babili ba myaka [7 ukufushiwa imiku 62].” Bushe iyi myaka inga? Yonse pamo myaka 483.
Nomba icashalako kupenda. Nga twapenda imyaka 483 ukufuma mu 455 B.C.E., twalafika mu 29 C.E. Uyu wine e mwaka Yesu abatishiwemo no kuba Mesia!a (Luka 3:1, 2, 21, 22) Bushe ubu busesemo bwafikilishiwe bwino ifi, tabulekosha icitetekelo cenu?
[Futunoti]
a Ukufuma mu 455 B.C.E. ukufika mu 1 B.C.E. pali imyaka 454. Ukufuma mu 1 B.C.E. ukufika mu 1 C.E. pali umwaka umo (takwali umwaka wa 0). Kabili ukufuma mu 1 C.E. ukufika mu 29 C.E. pali imyaka 28. Nga twasansha iyi myaka yonse, e kuti 454 na 1 na 28, yonse pamo yalaba 483. Yesu ‘aputwilwe’ mu mfwa mu 33 C.E., ku kupwa kwa bacinelubali amakumi cinelubali ba myaka—e kuti mu mulungu wa myaka uwalenga 70. (Daniele 9:24, 26) Moneni icitabo citila Angweniko ku Kusesema kwa kwa Daniele! mu cipandwa 11, e lyo na Insight on the Scriptures, Volume 2, amabula 899-901. Fyonse fibili fyasabankanishiwa ne Nte sha kwa Yehova.
[Ifikope pe bula 198]
(Nga mulefwaya ukumona mapu, moneni mu citabo)
“BACINELUBALI AMAKUMI CINELUBALI”
Imyaka 490
ba cinelubali cinelubali ba myaka bacinelubali amakumi mutanda na babili ba myaka Umulungu umo
(Imyaka 49) (Imyaka 434) (Imyaka 7)
455 406 ← B.C.E. C.E. → 29 33 36
“Icebo ku kulenga Yerusalemu Mesia Mesia Apapwila
Yerusalemu . . . akuulwa cipya aisa “aputulwa” “Bacinelubali
ukukuulwa” cipya amakumi cinelubali
ba myaka”