UHUNMWU EBE 8
De Emwi Ne Arriọba Osanobua Khin?
1. De erhunmwu ne ima khian ziro yan?
ẸBO emwa nibun ẹre ọ wa rẹn erhunmwu na tie ẹre Erhunmwu Enọyaẹnmwa vbe ẹdẹnẹrẹ. Erhunmwu na, ẹre Jesu ya maa avbe erhuanegbe ẹre vbene a ya na erhunmwu hẹ. De emwi ne Jesu nọ rẹn vbe erhunmwu na? Vbọzẹe nọ na ru ekpataki vbe ẹdẹnẹrẹ?
2. De emwi eha ne kpataki ne Jesu wẹẹ ne ima gha nọ vbe erhunmwu?
2 Jesu keghi kha wẹẹ: “Vbenian ọre uwa [khian] ya gha na erhunmwu, ‘Erha mwa ne ọ rre ẹrinmwi: Gia ya ọghọ ne eni ruẹ nọhuanrẹn, gi Arriọba ruẹ rre, gia gha ru iho ruẹ vbe agbọn vbe ne iran ru vbe ẹrinmwi.’” (Tie Matiu 6:9-13.) Vbọzẹe ne Jesu na wẹẹ ne ima gha nọ emwi eha na vbe erhunmwu?—Ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 20.
3. De emwi eso nọ khẹke ne ima rẹn vbekpae Arriọba Osanobua?
3 Ma ka ruẹ ọre nẹ wẹẹ, e Jehova ọre eni Osanobua. Ma na vbe guan kaẹn evbọzẹe ne Osanobua na yi emwa nagbọn kevbe uhunmwu otagbọn na. Sokpan de emwi ne Jesu ghaa guan kaẹn vbe ọ khare wẹẹ: “Gi Arriọba ruẹ rre”? Ma gha guan kaẹn emwi ne Arriọba Osanobua khin kevbe emwi nọ khian do ru ne ima kẹ kevbe vbene ọ khian ya kpe eni Osanobua huan hẹ.
DE EMWI NE ARRIỌBA OSANOBUA KHIN?
4. De emwi ne Arriọba Osanobua khin? Gha re Ọba ọghe Arriọba Osanobua?
4 E Jehova keghi mu Arriọba ọghẹe gbọọ vbe ẹrinmwi. Ọ na zẹ Jesu nọ gha kha zẹvbe Ọba ọghe Arriọba nii. Arriọba nii, ẹre Baibol tie ẹre Arriọba Osanobua. E Baibol keghi kha wẹẹ, Jesu ọre ‘Nọkhaemwisẹ ọkpa kẹkan, ne a fiangbe. Ọba nọ kha yan avbe ọba kevbe Nọyan iran ni yan ẹvbo.’ (1 Timoti 6:15) Nọnaghiyerriọ, e Jesu ọkpa ẹre ọ khian sẹtin rhie ima hin usẹ rre, arriọba emwa nagbọn rhọkpa i sẹtin. E Jesu vbe mwẹ ẹtin sẹ ọba emwa nagbọn hia ni khaemwisẹ vbe uhunmwu otagbọn.
5. De ehe ne Arriọba Osanobua khian ke gha kha? De ehe nọ khian gha kha yan?
5 Ọ ghi rre ikpẹdẹ iyeva ne Jesu rhiọ kpaegbe, ọ na kpa gha rrie ẹrinmwi. Ẹghẹ eso ghi gberra nẹ, e Jehova keghi ma re Ọba. (Iwinna 2:33) Ẹrinmwi ẹre Arriọba Osanobua khian ke gha kha yan uhunmwu otagbọn na. (Arhie Maan 11:15) Ọna ẹre ọ zẹe ne Baibol na tie ẹre “Arriọba ẹrinmwi.”—2 Timoti 4:18.
6, 7. Vbọ ye Jesu hiunsi sẹ ọba ọghe emwa nagbọn?
6 E Baibol gi ima rẹn wẹẹ Jesu hiunsi sẹ ọba ọvbehe hia ni khaemwisẹ vbe uhunmwu otagbọn rhunmwuda, “irẹn ọkpa kẹkan ọre ne ẹi wu ẹdẹ.” (1 Timoti 6:16) Ọba ọghe emwa nagbọn wu sokpan, e Jesu i wu ẹdẹ. Te emwi hia ne Jesu khian ru ne ima khian gha rrọọ vbe ẹdẹdẹmwẹdẹ.
7 Yevbesọni, e Baibol gi ima rẹn wẹẹ, Ọba nọ buohiẹn ata kevbe nọ mwẹ ẹnina ẹre Jesu khin. E Baibol keghi kha wẹẹ: “Orhiọn e Nọyaẹnmwa gha rhie ẹwaẹn nẹẹn, deba irẹnmwi kevbe iguemwi ne ọ gha ya gha khaevbisẹ yan avbe emwa rẹn. Irẹn gha rẹn emwi ne Nọyaẹnmwa hoo, ọ ghi vbe gha ya ọghọ nẹẹn. Ọ gha ya ọyẹnmwẹ gha họn ẹmwẹ ọnrẹn. Irẹn i ra ghee ikpanro ra erriọ I họẹn ya bu ohiẹn. Ọ gha bu ohiẹn ẹmwata ne ivbiogue.” (Aizaia 11:2-4) Vbene ẹmwata, ai miẹn ọmwa nọ gha kha wẹẹ irẹn i gualọ egbe ọba vberriọ!
8. Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ, ẹi re Jesu ọkpa ẹre ọ khian gha kha vbe arriọba ẹrinmwi?
8 Osanobua keghi zẹ emwa nagbọn eso, ni khian deba e Jesu gha kha vbe arriọba ẹrinmwi. Vbe igiemwi, ukọ e Pọl keghi tama e Timoti wẹẹ: “Deghẹ ima ye zin egbe, ma gha vbe gu ẹre dakha.” (2 Timoti 2:12) Inu emwa ẹre ọ khian deba e Jesu kha zẹvbe ọba?
9. Inu emwa ẹre ọ khian deba Jesu kha? De ẹghẹ ne Osanobua ya suẹn gha hannọ iran zẹ?
9 Zẹvbe ne ima ruẹ ọre vbe Uhunmwu Ebe 7, ukọ e Jọn keghi miẹn umian, vbe umian nii, ọ keghi bẹghe Jesu vbe ẹrinmwi vbe ọ kha zẹvbe Ọba, ke irẹn kevbe emwa ọvbehe ni re arhunmwu 144,000. De emwa ne arhunmwu 144,000 na khin? E Jọn keghi rhan otọ re sayọ wẹẹ, a “gbẹn eni [Jesu] kevbe ọghe Erhae ye ehia uharo.” Ọ na vbe rhie tẹ wẹẹ: “Iran kegha lele Oteghe Ohuan nii [nọ re Jesu] la ehe ne ọ rhirhi la, a dẹ iran werriegbe nẹ ke uwu ẹbu emwa nagbọn ladian.” (Tie Arhie Maan 14:1, 4, NW.) Arhunmwu 144,000 ne Jọn guan kaẹn mwa keghi re Ivbiotu e Kristi ni ya ẹkoata ga Osanobua. Iran ọre emwa ne Osanobua hannọ zẹ ni khian deba Jesu gha “khaemwisẹ” yan uhunmwu otagbọn. Iran na gha wu, iran ghi rhiọ kpaegbe gha rrie ẹrinmwi. (Arhie Maan 5:10) Ke ẹghẹ ọghe avbe ukọ kpa, ẹre Jehova ke suẹn gha hannọ arhunmwu 144,000 ni khian deba Jesu kha zẹvbe ọba.
10. De vbene emwamwa ne Jehova ru, nọ na kie ẹkpotọ yọ ne arhunmwu 144,000 deba e Jesu kha, ya rhiẹre ma wẹẹ, ọ hoẹmwẹ ima?
10 E Jehova hoẹmwẹ ima sẹrriọ wẹẹ, ọ na ru emwamwa ne emwa nagbọn deba e Jesu kha. Levbasevba, Ọba nọ maan ẹre Jesu khian gha khin rhunmwuda, irẹn ka vbe rrioya nẹ zẹvbe ọmwa nagbọn. E Pọl khare wẹẹ, Jesu rẹn vbene emwi ye ima hẹ kevbe wẹẹ, ọ gha mwẹ itohan daa ima deghẹ ima na gha ‘vburriẹ.’ Ọ na vbe rhie tẹ wẹẹ, a “la odẹ hia danmwẹ [ọnrẹn] ghe zẹ vbene ima ye.” (Hibru 4:15; 5:8) Yevbesọni, avbe arhunmwu 144,000 na hannọ zẹ wa vbe rẹn vbene emwi ye ima hẹ rhunmwuda iran ka vbe werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso, vbene a ghee emianmwẹ, zẹvbe emwa ni ma gba. Nọnaghiyerriọ, ma keghi mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, Jesu kevbe arhunmwu 144,000 rẹn vbene emwi ye ima hẹ kevbe ọlọghọmwa hia fẹẹrẹ ne ima la gberra.
DE EMWI NE ARRIỌBA OSANOBUA KHIAN DO RU NE IMA?
11. Vbọzẹe ne Jesu na tama avbe erhuanegbe ẹre, ne iran gha na erhunmwu na gha ru ahoo ọghe Osanobua vbe ẹrinmwi?
11 Vbọzẹe ne Jesu na tama avbe erhuanegbe ẹre, ne iran gha na erhunmwu na gha ru ahoo ọghe Osanobua vbe ẹrinmwi? Zẹvbe ne ima ruẹ ọre vbe Uhunmwu Ebe 3, Esu keghi sọtẹ dae Jehova. Sokpan, e Jehova na ye kue ne Esu kevbe avbe odibo dan ra ugbogiorinmwi ni sọtẹ daa re ye gha rre ẹrinmwi vbe ovbi ẹghẹ kherhe. Ọna rhie ẹre ma wẹẹ, ẹi re emwa orhiọn hia ni rre ẹrinmwi ẹre ọ ghaa ru ahoo ọghe Osanobua vbe ẹghẹ nii. Vbe Uhunmwu Ebe 10, ma gha ruẹ sayọ vbekpae Esu kevbe avbe ugbogiorinmwi.
12. De emwi eva ne ebe Arhie Maan 12:10 guan kaẹn?
12 E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, a gha ma e Jesu Ọba nẹ vbe ẹrinmwi, ọ ghi gu Esu khọn. (Tie Arhie Maan 12:7-10.) Ebe Arhie Maan 12:10 keghi guan kaẹn emwi eva kpataki. Okaro, ako nii khare wẹẹ, Arriọba Osanobua suẹn gha kha nẹ kevbe wẹẹ, Jesu ọre Ọba ọghe Arriọba nii. Nogieva, a khu Esu fua vbe ẹrinmwi gha die uhunmwu otagbọn. Sokpan ena hia na guan kaẹn na sunu nẹ. Ma gha ye vbe guan kaan rẹn sayọ vbe uhunmwu ebe na.
13. De vbene ẹrinmwi ghi ye hẹ ke obọ na ya khu Esu fua vba?
13 Vbe a khu Esu kevbe avbe ugbogiorinmwi fua vbe ẹrinmwi, ọyẹnmwẹ nọ ghaa sẹ avbe odibosa ni rre ẹrinmwi i gia gie. E Baibol keghi kha wẹẹ: “Wa gha ghọghọ wa ne ẹrinmwi kevbe emwa ni rrọọ.” (Arhie Maan 12:12) Te ọfunmwegbe kevbe akugbe ghi wa rre ẹrinmwi nia rhunmwuda, te odibosa hia ni rre evba ghi ru ahoo ọghe Osanobua.
14. Ke obọ na ya khu Esu fua vbe ẹrinmwi gha die otagbọn, de vbene uhunmwu otagbọn ghi ye hẹ?
14 Te uhunmwu otagbọn na ghi wa lighua vbe ẹdẹnẹrẹ rhunmwuda, a khu Esu fua vbe ẹrinmwi gha die otagbọn nẹ, “ohu dan wa vbe muẹn, rhunmwuda, irẹn rẹnrẹn ighẹ ẹghẹ kherhe ọre irẹn ghi mwẹ.” (Arhie Maan 12:12) Te egbe ghi wa kan Esu nia, rhunmwuda a khu ẹre fua vbe ẹrinmwi nẹ kevbe wẹẹ, ọ rẹnrẹn ighẹ a gha fuẹn irẹn rua vbe ne ẹi khian ghi kpẹẹ gbe. Te Esu ghi wa hia vbe odẹ ke odẹ nọ ya agbọn gha lọghọ emwa hia vbe uhunmwu otagbọn.
15. De emwi ne Osanobua mwẹ vbe ekhọe nọ gu yi agbọn na?
15 Sokpan, emwi ne Osanobua mwẹ vbe ekhọe nọ gu yi agbọn na ma he fiwerriẹ. Ọ ye hoo ne emwa ni gbae gha rre Paradais vbe uhunmwu otagbọn na vbe etẹbitẹ. (Psalm 37:29) Sokpan, de vbene Osanobua khian ya ru ọna hẹ?
16, 17. De emwi ne ebe Daniẹl 2:44 ya ima rẹn vbekpae Arriọba Osanobua?
16 Ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Daniẹl 2:44 keghi kha wẹẹ: “Vbe ẹghẹ avbe ni khaevbisẹ na, Osanobua ẹrinmwi gha mu arriọba ne ẹi ra fo vbe otọ gbọọ. Ai ra vbe sẹtin khọn rẹn ẹdẹ, sokpan, irẹn gha fuẹn avbe arriọba nii fẹẹrẹ, irẹn ghi gha rrọọ ẹdẹdẹmwẹdẹ.” De emwi ne ẹmwẹ akhasẹ na ya ima rẹn vbekpae Arriọba Osanobua?
17 Okaro, ọ ya ima rẹn wẹẹ, Arriọba Osanobua gha suẹn gha kha “vbe ẹghẹ avbe ni khaevbisẹ na.” Ọni rhiema wẹẹ arriọba ọghe emwa nagbọn gha ye gha khaevbisẹ vbe uhunmwu otagbọn vbe Arriọba Osanobua gha suẹn gha kha. Nogieva, ako nii gi ima rẹn wẹẹ, arriọba ọvbehe i khian sẹtin rhihe Arriọba Osanobua ẹdẹ kevbe wẹẹ, te ọ khian gha rrọọ vbe etẹbitẹ. Nogieha, arriọba emwa nagbọn gha gu Arriọba Osanobua khọn sokpan, Arriọba Osanobua ẹre ọ khian khọnmiotọ. Ẹghẹ nii, Arriọba Osanobua ọkpa ẹre ọ khian ghi gha khaevbisẹ yan uhunmwu otagbọn. Emwa nagbọn ghi do gha rre ototọ arriọba nọ ghi maan sẹ.
18. Vbe a tie okuo nokiekie ne Arriọba Osanobua khian gu arriọba emwa nagbọn khọn?
18 De vbene Arriọba Osanobua khian ya fuẹn arriọba emwa nagbọn hẹ? Vbene ọ te sẹ ẹghẹ okuo Amagẹdọn ne ọre okuo nokiekie ne Arriọba Osanobua khian gu arriọba emwa nagbọn khọn, avbe ugbogiorinmwi gha bibi arriọba emwa nagbọn odẹ. Iran ghi “ya silo iran koko khẹ okuo Ẹdẹ nọkhua ọghe Osanobua ne Oghodua.”—Arhie Maan 16:14, 16; ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 10.
19, 20. Vbọzẹe ne ima na gualọ Arriọba Osanobua?
19 Vbọzẹe ne ima na gualọ Arriọba Osanobua? Evbọzẹe ọre wẹẹ, emwa orukhọ ẹre ima khin. Ọna ẹre ọ si ẹre ne ima na khuọnmwi, ẹre ọ vbe si ẹre ne ima na wu. Sokpan, vbe Arriọba Osanobua, te emwa nagbọn khian gha rrọọ vbe etẹbitẹ. Ebe Jọn 3:16 keghi kha wẹẹ: “Osanobua hoẹmwẹ agbọn na sẹrriọ zẹẹ, ọ na rhie Ovbi ẹre ukpọmọkpa ne ọmwa, ne ọmwakọmwa ne ọ rhirhi yaeyi ghẹ wirua, sokpan ne ọ gha mwẹ [arrọọ] ne ẹi mwẹ ọfo.”
20 Emwa dan ẹre ọ ghi wa gba ehe hia vbe ẹdẹnẹrẹ. Ọna rre usun emwi nọ si ẹre ne ima na gualọ Arriọba Osanobua. Te emwa nibun ghi wa fi ibeleku vbe ẹdẹnẹrẹ, erriọ iran vbe ya gbe alama. Ma i mwẹ emwi ne ima gha sẹtin ru iran re sokpan, Osanobua gha rri iran oya. Nọ ne emwa ni ma kue zobọ vbe emwi dan na ru, Osanobua gha fuẹn iran hia vbe Amagẹdọn. (Tie Psalm 37:10.) Ma vbe gualọ Arriọba Osanobua rhunmwuda, arriọba emwa nagbọn keghi ya agbọn lọghọ emwa ne iran kha yan, iran i sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa hia ne emwa nagbọn werriẹ aro daa vbe ẹdẹnẹrẹ. Ọ ma vbe kaẹn iran deghẹ emwa họn ẹmwẹ ne Osanobua amaiwẹ. Ọna ẹre ọ si ẹre ne Baibol na kha wẹẹ: “Agbọn na ne emwa eso na wa mwẹ ẹtin, emwa ọvbehe ghi gha sẹ usẹ lele iran.”—Asan-Ibo 8:9.
21. De vbene Arriọba Osanobua khian ya mu ahoo ọghe Osanobua sẹ hẹ vbe uhunmwu otagbọn?
21 Vbe iyeke okuo Amagẹdọn, Osanobua gha mu ahoo ọghẹe sẹ vbe uhunmwu otagbọn. Vbe igiemwi, ọ gha fuẹn Esu kevbe avbe ugbogiorinmwi rua. (Arhie Maan 20:1-3) Vbe ẹghẹ nii, ai ghi khuọnmwi, ai ghi vbe wu. Izọese adẹwerriegbe ẹre ọ kie ẹkpotọ yọ, ne emwa ni ya ẹkoata ga e Jehova mieke na sẹtin gha rre Paradais vbe etẹbitẹ. (Arhie Maan 22:1-3) Yevbesọni, Arriọba Osanobua gha ya eni Osanobua khian nọhuanrẹn. Vbe ọna demu? Evbọ demu ọre wẹẹ, Arriọba Osanobua gha suẹn gha kha yan otagbọn na nẹ, emwa hia fẹẹrẹ ghi gha ya ọghọ ne Jehova.—Ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 21.
DE ẸGHẸ NA YA MU E JESU YE UKPO ỌBA?
22. Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ, Jesu ma gha re Ọba vbe ọ rre uhunmwu otagbọn kevbe vbe ọ da wa rhiọ kpaegbe gha rrie ẹrinmwi?
22 Vbe Jesu rre agbọn na, ọ keghi tama avbe erhuanegbe ẹre ne iran gha nọ vbe erhunmwu wẹẹ: “Gi Arriọba ruẹ rre.” Ọni rhiema wẹẹ, Arriọba Osanobua ma he rre. Sokpan vbene ọ te rre, te Jehova khian ka muẹn gbọọ nẹ, ọ ghi vbe mu Jesu ye ukpo Ọba. Ọwarọkpa vbe Jesu rhiọ kpaegbe gha rrie ẹrinmwi, ẹre Jehova ya muẹn ye ukpo Ọba ra? Ẹo, te Jesu ka zin egbe la ẹghẹ eso. Vbe Jesu da rhiọ kpaegbe, ukọ e Pita kevbe Pọl keghi rhan otọ re sayọ wẹẹ, egbe Jesu ẹre ẹmwẹ akhasẹ nọ rre Psalm 110:1 na mwẹ amusẹ. Vbe ẹmwẹ akhasẹ nii, e Jehova keghi kha wẹẹ: “Tota ye obọ erha ọmwa mwẹ vbe emwa na, rhinrin mẹ te do ye avbe eghian ruẹn khian emwi ne a viọ owẹ yan vbe ototọ owẹ ruẹ.” (Iwinna 2:32-35; Hibru 10:12, 13) Ọna rhiema wẹẹ te Jesu gha mudia khẹ ẹghẹ ne Osanobua khian ya muẹn ye ukpo Ọba.
Arriọba Osanobua gha mu ahoo ọghe Osanobua sẹ vbe uhunmwu otagbọn
23. (a) De ẹghẹ ne Jesu ya suẹn gha kha zẹvbe Ọba ọghe Arriọba Osanobua? (b) De emwi ne ima khian ruẹ vbe uhunmwuta nọ ghi lele ọna?
23 Ukpo nibun vbene ọ te sẹ ukpo 1914, Ivbiotu e Kristi ọghe ata keghi yẹrẹro wẹẹ, ẹmwẹ akhasẹ ni rre Baibol ni dekaẹn ẹghẹ ne Jesu khian ya suẹn gha kha, gha mwẹ amusẹ vbe ukpo 1914. Emwi hia ni gele wa rhiegbe ma ke ukpo 1914 kpa, wa suigiẹ yọ wẹẹ, uviẹn ẹre iran gbe yi. Ukpo nii ẹre Jesu gele suẹn gha kha. (Psalm 110:2) Vbe iyeke ọni, a keghi khu Esu fua vbe ẹrinmwi. Ovbi “ẹghẹ kherhe” ẹre Esu ghi mwẹ nia. (Arhie Maan 12:12) Vbe uhunmwuta nọ ghi lele ọna, ma gha guan kaẹn emwi eso nọ suigiẹ yọ wẹẹ, ẹdẹ okiekie ẹre ima ye na. Ma gha vbe guan kaẹn vbene Arriọba Osanobua khian ya mu ahoo ọghe Osanobua sẹ hẹ vbe uhunmwu otagbọn.—Ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 22.