Ye wo kôme fo’o ba’ale ‘ébene ya mbunane’ jôé?

1-2. (a) Beéphésien 6:16 a liti na bia yiane bi ‘ébene ya mbunan’ amu jé? (b) Bia zu jeñe biyalane ya minsili mivé?

YE Ô be’e fo’o ‘ébene ya mbunane’ jôé nga? (Lañe’e Beéphésien 6:16.) Teke bisô na ô bili je. Aval ane ében ja volô na mekoñe me bo teke nambe môt a be’e je, aval ete fe mbunane wongane wo volô na mbia be mame ya émo ji, aval ane mvite mame ya bisôk, njet, a mbia be mam bese bevok be bo teke nambe bia.

² Mbôle bia nyiñe ‘melu ya asu’ulan,’ mbunane wongan wo ye ke ôsu a tebe meve’ele été. (2 Tim. 3:1) Jé bi ne bo asu na bi yemelane nge mbunane wongan ô yeme ne bip? A aval avé bi ne ke ôsu a yemete wô? Bi tame zu yalane minsili mite.

3. Aval avé mone bezimbi ya melu mvus a mbe a ba’ale ébene jé, a amu jé?

³ Melu mvus, ébene mone bezimbi é mbe nkôman a mvot. Be mbe be sii je mbon asu na te mvot ja ndaman, a na te étyé ya ében ja bili mieñgele. Éyoñe mone bezimbi a mbe a teme’e na ébene jé é nto ndaman, a mbe a jeñe’e na a ji’a kôme je, ndemben a tabe nkômesan éyoñ ése asu bita. Jé jam ete da ye’ele bia?

4. Amu jé wo yiane jeñe na ô yemelan nge ébene ya mbunane jôé é ne mvo’é, a ô ne de bo aya?

⁴ Aval ane mone bezimbi ya melu mvus, bia yiane jeñ éyoñ ése na bi yemelan avale mbunane wongan ô né, a ke ôsu a yemete wô, ndemben bi bo nkômesan éyoñ ése asu mewosan. Te bia vuane na bi bili na bia wosane mimbia minsisim. (Beép. 6:10-12) Môt émiene nnye a yiane ba’ale ébene ya mbunane jé mvo’é, môte mfe a vo’o bo de señe nyô mbok. Aval avé ô ne yemete mbunane wôé éyoñ wo tôbane meve’ele? Jam ôsu, ye’elane Zambe na a volô wo. Lañe’e fe Kalate Zambe asu na ô yene womien avale Yéhôva a yene wo. (Beh. 4:12) Bible a jô na: “Tabe’e Yéhôva mebun a nleme wôé ôse, a te ye’ebe fe’e jôé womien.” (Min. 3:5, 6) A mejô ya éfus éte nlô, tame ve’ele simesane bité biziñ ô ndeme tebe melu ma, a yen aval ô nga bo. Ye moné a nga jembane wo? Nde ô nga bo aya? Ye ô nga simesane fo’o mejô bia koone me kalate Behébreu 13:5: “Ma ye bo te suu wo étam mfa’a éziñ, nalé fe ma ye bo te li’i wo zezé mfa’a éziñ”? Ye ngaka’a éte é nga yemete fo’o ndi nleme jôé na Yéhôva a ye volô wo? Nge é ne nalé, wônaa wo yeme ba’ale ébene ya mbunane jôé.

5. Jé ô ne tem éyoñ wo fase mbunane wôé?

⁵ Nge wo nyoñ éyoñe ya fase mbunane wôé, ô ne teme na nté ôse wu, mbia mefulu me mbe me maneya wo jaé nlem. Ô ne yene na wo dañe tyelé nleme yôp, nge na Satan a kômbô wone wo a minsose mié, nge ke na ô nga bili atek. Nge é ne nalé, aval avé ô ne kamane mbunane wôé?

6. E nji bo abé ya tyelé nleme yôp asu mam mevé?

⁶ E nji bo abé ya tyelé nleme yôp asu mam méziñ. Nlem ô ne tyebe bia yôp amu bia yi na bi bo nkômbane Yéhôva ba Yésus. (1 Bec. 7:32) Nge bia te bo mbia nsem, nlem ô ne bo bia abé nté bi ngenane teke kôm ajô te a Yéhôva. (Bs. 38:18) Bi ne fe tyelé nleme yôp ajô ya élate jangan a môt bi nga luk, nge ke asu bibu’a ya nda bôte jangan a asu bobejañe ya akônda.​—1 Bec. 7:33; 2 Bec. 11:28.

7. Minkana 29:25 a liti na bi nji yiane ko bôte woñ amu jé?

⁷ Ve nge bia tyelé nleme yôbe zezé, mbunane wongan ô ne tek. Bi ne taté na bia ko woñe ya jembane jôme ya di nge ke jôme ya jaé melu ma zu. (Mt. 6:31, 32) Nalé a ne tindi bia na bi lôt éyoñe jangan ése ve na bia jeñe moné. Bi ne fe taté taté na bia bo ôzañ akum. Nge bi jô’é na jam ete e kui bia, mbunane wongane wo ye tek, bia ye fe ndaman élate jangan a Yéhôva. (Marc 4:19; 1 Tim. 6:10). Jam afe é ne tyelé bia nleme yôbe zezé: e jeñe na bi yené mvaé mise me môta binam. Jam ete e ne bo na bi li’i fase jam bi ne bo asu na bi ve Yéhôva nlem avak, bi nga viane dañe ko ékpwe’ele a étibela’a woñ. Asu na bi bo teke ku ôlam ôte, bia yiane ye’elane Yéhôva na a ve bia ngule mbunan a ayo’o nlem, ndemben bi bo teke mate môta binam.​—Lañe’e Minkana 29:25; Luc 17:5.

8. Jé bia yiane bo éyoñ bôte ba miase minsos a lat a Yéhôva a Bengaa bé?

⁸ Satan, “ésaa minsos,” a belane bôte be ne éjôé jé si na a laan avale minsos ese a lat a Yéhôva a Bengaa bé. (Jean 8:44) B’apostat ba belan internet, télé, radio, a bekalate mefoé na be bolé ékôane Yéhôva éyôlé. Minsose mite mi ne ngabe jia ya “mekoñe me nduan” Satan a lume bia. (Beép. 6:16) Nge môt a taté na a laane bia avale minsos ete bia yiane bo aya? Bia bene vô’ôlô avale môt ete. Amu jé? Amu bi too ndi a Yéhôva a bobejañ. Bia sa’ale b’apostat ane sas. Bi nji yi yi na jam éziñ é bo na bi jos a be, to’o bia wô’ô be jô’ô aya, bia bene fet, nge ke ôsu a vô’ôlô be, amu bi nji kômbô bi bi ajô a be.

9. Jé é ne kui bia nge bia bili atek?

⁹ Nge bia bili atek, mbunane wongane fe ô ne tek. E wô’ô kui na bi bili atek éyoñ minju’u mi nga lôte bia nkôñ. To’o bi nji yiane ba’a mo a bo ve ane jôm é nji bo, bi nji yiane dañe simesane ve minju’u miangan. Nalé a za bo na bi mane vuane mbamba bengaka’a Yéhôva a bo bia. (Nli. 21:3, 4) Bi viane ñhe bili atek, teke fe ngule ya kee ésaé Yéhôva ôsu. (Min. 24:10) Te bia ve’ele kañese na avale jam ete e kui bia.

10. Jé kalate sita éziñ a nga tili a ye’ele bia?

¹⁰ Tame yen avale sita éziñe ya États–Unis a ba’ale ngule mbunan akusa bo nnôm a ne beta nkôkon. A nga tili bobejañ ba tebele ésaé a jô’ô na: “Nju’u bia tôbane wô wo bo na nlem ô bo bia ntya’an a na ngul é jembane bia biyoñ biziñ, ve ndi nleme jangan é yeme ne bip. Ma ve Yéhôva abui akiba asu mam mese a ye’ele bia mfa’a ya na bi yemete mbunane wongan, a na bi bo te bili atek. Melebe mete me ne bia nya mfii. Ma volô bia na bi ke ôsu a bo Yéhôva ésaé a na bi yen meve’ele bia tôbane me ane fane ya liti na Satan a ne nlaa minsos.” Éve’ela sita ate ja ye’ele bia na, to’o nju’u éziñe wo ndeñele bia, bi ne ngule ya jibi wô. Aval avé? Bi nji yiane vuane na Satan a belane minju’u miangan na a bôbôlô bia. Tabe’e ndi na Yéhôva a ne Zambe ya mvolane minlem. Liti’i na wo nye’e mbamba bidi ya nsisim a ve bia.

11. Minsili mivé mi ne volô bia na bi yemelane nge mbunane wongan ô ne nya mvo’é?

¹¹ Ye ébene ya mbunane jôé é ne fo’o nya mvo’é nga? Bengone be ndeme lôte ba, ye ô nga kui fo’o na ô titan asimesan éziñ e mbe ve bo na ô tyelé nleme yôbe zezé? Ye ô nga kui na ô liti b’apostat na wo bene tôñesane be? Ye ô nga ve fe ngule na ô bo teke bili atek? Nge e ne nalé, wônaa mbunane wôé ô ne nya mvo’é. Ve bia yiane ke ôsu a tabe ntyel amu Satan a nji wulu ve a da. Bi tame zu yene melam mé mefe.

12. Ôzañ akum ô ne soo bia mbia jam mbé?

¹² Ôzañ akum ô ne bo na bi bili éles mfa’a ya nsisim. Paul a nga jô na mone bezimbi a vo’o tôñesane mam mefe ya ényiñe ji nge a kômbô ve masa wé nleme mvaé. (2 Tim. 2:4) Melu mvus, mone bezimbi ya Rome a nji be a yiane bo ésaé éfe. Jé é mbe e kui’i éyoñ mone bezimbi a biasé abendé ete?

13. Amu jé mone bezimbi ya melu mvus a nji be a yiane bo mam mefe?

¹³ Bi tame jô na bezimbi ya nkane bita éziñ ba bo besisia asu bita, ve wua ya be be a jemban. A ne vé? Som a kuane bidi makit. Wônaa mame ngô’é ki, nté bezimbi bevok ba tu’a ke ba fombô bibene biap a jebe minkpwaté mekône miap, mone bezimbi nyi nye a yame bidi é ke kuane tyé kpwa. E viane teme na mame tyé, besiñ be ntele na ba zu wosane be. Nsili ô ne ñhe na, mone bezimbi mbé a ye tabe nkômesan asu mewosane mete a ve masa wé nlem avak? Nge ô ne môte wua ya nkane bita ôte, wo ye kômbô wosane fefele za, ye fefele mone bezimbi wua ya ba be nga kômesan asu bita, ye fefele nyi a mbe a bo’o makit?

14. Mbôle bi ne bezimbi be Krist, jam avé da dañe mfi asu dangan?

¹⁴ Bi ne ane bezimbi be mbe nkômesan asu bita. Jam da dañe tyelé bia nleme yôp é ne na bi ve Yéhôva ba Yésus nlem avak, amu mbe be ne bemasa bangan. Jôm ete nje bi nji yiane jañele éyoñe jangan nge ke belane ngule jangan asu mam mefe. Bia telé ésaé Yéhôva ôsu, bi va’a ngul ése na bi kôme ba’ale ébene ya mbunane jangan a bityé mewosane biangane bivok.

15. Abendé avé Paul a nga ve bia, a amu jé?

¹⁵ Bia yiane tabe nkômesan éyoñ ése. Amu jé? Amu Paul a nga ve Bekristen abendé na, “ba [bese] ba kômbô bo minkukum” ba ye su’ulane “li’i mbunan ôyap.” (1 Tim. 6:9, 10, Mfefé Nkôñelan) Éfia “li’i ôyap” ja liti na bi ne teme bi nga tôñesane ve zezé mam é ne teke mfi. Ane “abui mbia minkômban mi ne te fek a éndaman” mi ne taté na mia nyiine bia minlem. Bi nji yiane vuane na Satan a belan avale minkômban ete na a te’e mbunane wongan.

16. Nkañete ya Marc 10:17-22 wo yiane tindi bia na bi sili biabebien minsili mivé?

¹⁶ Bi tame beta jô na ô bili abui moné, a na ô ne kuse jôm ése wo yi. Nge ô taté fo’o na wo kuse biôm ékusukusu fo’o ve amu wo yi bie, ye wo seme nga? Bi ne jô tyi’ibi na teké’é. Ve tame fase bone minsili mi: To’o ô bili fo’o moné ya kuse jôme si jôme ka, ye wo ye fo’o bi éyoñ a ngule ya belane jôm ete a ba’ale je nga? Ye e vo’o kui na ô taté na wo bo ôzañ akume nga? Ye ôzañ akume ki wo ye ke bo na ô vu môt a nga yem mebo si éyoñe Yésus a nga lebe nye na a nene ésaé a bo Yéhôva nga? (Lañe’e Marc 10:17-22.) Nga womien ô lôô na wo yiane jibi se’e nkôñ ényiñe wôé asu na ô dañe belane ngule jôé a éyoñe jôé na wo bo nkômbane Zambe?

17. Jé bi nji yiane vuan?

¹⁷ Bi nji yiane vuane na Satan a wosane bia môs ôse, ajô te bia yiane tabe nkômesan nnutan ôse. (Nli. 12:17) Bobejañ be vo’o be’e ébene ya mbunane señe jangan. Biabebiene bia yiane yemete mbunane wongan.

18. Amu jé mone bezimbi ya melu mvus a mbe a kôme’e bi ébene jé bita?

¹⁸ Melu mvus, be mbe be se’e mone bezimbi éyoñ a te yeme bo bita. Ve a mbe jam ôson éyoñ a bulane bita teke ébene jé mo. Tacite, ñyeme mam éziñe ya Rome a nga tili na: “Mone bezimbi a mbe a li’i ébene jé bita a mbe a woba’an ôsame.” Bi ne ñhe wô’ô amu jé bezimbi ya éyoñ éte be mbe be kôme’e ba’ale bibene biap éyoñe be mbe bita.

19. Mam mevé bia yiane bo nge bia kômbô ba’ale ébene ya mbunane jangan?

¹⁹ Bi ne kui na bi kôme bi ébene ya mbunane jangan nge bia tabe bisulane mban, a nge bia kañete bôte mbamba foé ya Éjôé Zambe. (Beh. 10:23-25) Bia yiane fe lañe Bible môs ôse a ye’elane Yéhôva na a ve bia ngule ya bo mam bia yé’é. (2 Tim. 3:16, 17) Teke étyé mewosane Satan éziñ é ne kôme bo bia mfañe jôm. (És. 54:17) Ébene ya mbunane jangan ja ye kamane bia. Bia ye ke feñelan, bia be bobejañ bia ye ke ôsu a kañe Yéhôva fufulu. Bia ye dañe mewosane mangane ya môs ôse, bia ye fe bi beta mvome ya tebe ngame Yésus éyoñ a ye mane zu fite Satan a bôte bé ana’ana.​—Nli. 17:14; 20:10.