MWBR19 12 Laif ahn Minischri Meetin Werkbuk Risaach Infamayshan
DISEMBA 2-8
CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | REVILAYSHAN 7-9
“Jehoava Bles Wahn Big Big Krowd”
(Revilayshan 7:9) Wen dat don, Ah luk ahn den Ah si wahn big big krowd. Da mi soh moch peepl dat nobadi kuda mi konk aala dehn. Dehn mi kohn fahn owta evri nayshan eena di werl, fahn owta evri chraib ahn evri langwij eena di werl. Dehn mi-di stan op fronta di chroan ahn fronta di Lam. Ahn di peepl dehn mi-di wayr wait roab ahn dehn mi-di hoal paam branch eena dehn han.
it-1-E 997 ¶1
Big Big Krowd
Dis bring op di kweschan: If dis “big big krowd” a peepl da weh wahn liv pahn di ert, den da how di skripcha seh dehn wahn di “stan op fronta di chroan ahn fronta di Lam”? (Rev 7:9) Sohntaihn wen di Baibl yooz di werdz “stan op fronta” ih kuda di rifaa tu wen sombadi pleez wid yu er wen yu ga wahn gud repyutayshan. (Ps 1:5; 5:5; Pr 22:29, AT; Lk 1:19) In fak, di chapta bifoa dis da Revilayshan, diskraib “di king dehn eena di werl ahn dehn ada big taim roola, ahn di hed man dehn fi di soalja dehn, dehn wan weh rich ahn ga atariti oava ada peepl, ahn aal di ada peepl dehn, evri slayv ahn evri free man” az di chrai haid dehnself fahn “di aiy a di Wan weh di sidong pahn di chroan, ahn fahn di raat a di Lam! Kaa di terabl Day don kohn wen Gaad ahn di Lam wahn shoa wi dehn raat ahn nobadi wahn kyaahn tek it.” (Rev 6:15-17; kompyaa Lk 21:36.) Ih seem laik dis “big big krowd” wahn mek op a peepl weh geh sayv joorin di taim wen Gaad wahn shoa ih raat. Dehnya peepl wahn “stan” az peepl weh geh aproov bai Gaad ahn Jeezas.
(Revilayshan 7:14) Ah ansa ahn seh, “Sa, yoo da di wan weh noa.” Soh di elda tel mi seh, “Dehn peepl ya da di wan dehn weh kohn fahn owta di taim a di grayt chribyulayshan. Dehn don wash dehn roab eena di Lam blod ahn mek dehn wait.
it-2-E 1127 ¶4
Chribyulayshan
Bowt terti yaaz afta Jeroosalem mi geh dischrai, Gaad mi tel di apasl Jan dat di big big krowd mi ga peepl owta evri nayshan, ahn fahn owta evri chraib, ahn fahn evri langwij eena di werl ahn dat dehnya “da di wan dehn weh kohn fahn owta di taim a di grayt chribyulayshan.” (Rev 7:13, 14) Di fak dat dehnya peepl ya “kohn fahn owta di taim a di grayt chribyulayshan,” shoa dat dehn servaiv it. Aks 7:9, 10 seh sohnting simila: “Gaad mi deh wid ahn, [Joazef], ahn bring ahn sayf chroo aala ih chroblz.” Gaad neva onli help Joazef fi bayr op bot ih mi help ahn fi servaiv di sofarin weh hihn mi gaahn chroo.
(Revilayshan 7:15-17) Kaaz a dat, dehn di stan op deh fronta Gaad chroan ahn di serv Ahn day ahn nait eena ih hows. Di Wan weh sidong pahn di chroan wahn dehdeh wid dehn ahn wahn tek kayr a dehn. 16 Dehn noh wahn geh hongri nohmoh, ahn dehn noh wahn geh tersti agen. Di son noh wahn bon dehn op. Ahn no heet noh wahn du dehn no damij. 17 Kaaz di Lam weh stan op eena di midl a di chroan ihself wahn tek kayr a dehn jos laik how wahn shepad main ih sheep. Ih wahn kehr dehn tu di plays wehpaa di waata weh gi laif di spray op owta di grong. Ahn Gaad wahn waip weh aala dehn aiywaata fahn dehn aiy.”
it-1-E 996-997
Big Big Krowd
Dehn Aidentiti. Revilayshan chapta 7 ahn sohn ada Baibl vers aidentifai ahn diskraib dis “big big krowd.” Revilayshan 7:15-17 bring owt dat Gaad “wahn dehdeh wid dehn ahn wahn tek kayr a dehn,” ahn dat hihn wahn kehr dehn tu wehpaat “di waata weh gi laif di spray op owta di grong,” ahn dat Gaad wahn “waip weh aala dehn aiywaata fahn dehn aiy.” Da Revilayshan 21:2-4, ih seh sohnting simila, “Gaad di mek ih hoam wid ih peepl dehn!” Ahn hihn wahn “waip weh aala dehn aiywaata fahn dehn aiy. Dehn noh wahn ded nohmoh.” Dis vizhan, noh di taak bowt di ‘nyoo Jeroosalem, weh di kohn dong fahn owta hevn fahn Gaad,ʼ bot ih di taak bowt peepl weh wahn deh pahn ert.
Saach fi Spirichwal Chrezhaz
(Revilayshan 7:1) Afta dat, Ah si foa aynjel di stan op da di foa kaana a di werl. Dehn mi-di stap di foa breez a di werl weh mi fi bloa, soh dat dehn wudn bloa ataal pahn di waata er pahn di jrai grong er gens eni chree.
re-E 115 ¶4
Wen Gaad Put Ih Seel Pahn Spirichwal Izrel
4 Ih klyaa dat di foa aynjelz rait yasoh reprizent foa spesifik groop a aynjelz, weh Gaad di yooz fi hoal bak di day a jojment, til di rait taim wen ih fi kohn. Wen dehnya groop a aynjel rilees dehnya foa breez, ih wahn bee notn bot raat. Dis wahn afek di naat, sowt, ees, ahn di wes; ih wahn bee kompleet dischrokshan, notn wahn eskayp it. Ih wahn bee jos laik wen Jehoava mi yooz di foa breez fi skyata ahn dischrai di Eelamiats, bot dis taim, ih wahn bee moch wers. (Jeremiah 49:36-38) Dis staam wahn bee faar moa dedli dan di harikayn breez weh Jehoava mi yooz fi bring toatal dischrokshan pahn di nayshan a Amon. (Amos 1:13-15) Notn fahn Saytan sistem wahn bee aybl fi eevn stan op tu Jehoava grayt day a raat. Dis wahn bee di taim wen Jehoava wahn proov dat hihn da di onli wan weh ga di rait fi rool oava evriting now ahn fareva.—Psalm 83:15, 18; Isaiah 29:5, 6.
(Revilayshan 9:11) Dehn ga dehn king. Ih da-mi di aynjel weh mi in chaaj a di deep deep hoal. Di Jooz dehn kaal da aynjel deh Abadon ahn di Greek peepl dehn kaal ahn Apolyon. (Dat meen, “Di wan weh dischrai.”)
it-1-E 12
Abadon
Abadon, di aynjel weh mi in chaaj a di deep deep hoal—da hoo hihn?
Da Revilayshan 9:11, di werd “Abadon” da di naym a ‘di aynjel weh in chaaj a di deep deep hoal [er, “abis”, NW].ʼ Di Greek naym Apolyon meenz “di wan weh dischrai.” Eena di 19th senchri sohn peepl mi-di chrai proov dat dis skripcha da-mi wahn prafesi bowt Empera Vespasian, Muhammad, ahn eevn Napoleon. Dehn mi eevn seh dat di aynjel da-mi “fahn Saytan.” Bot, wen yu egzamin Revilayshan 20:1-3 ih shoa dat di aynjel weh ga “di kee fi oapm di deep deep hoal” da fahn Gaad, ahn noh “fahn Saytan.” Di aynjel kyapcha di Devl an tai ahn op an lak ahn op eena di deep deep hoal. The Interpreterʼs Bible koment pahn Revilayshan 9:11 ahn seh dat “Abadon da noh wan a Saytan aynjel, bot ih kohn fahn Gaad fi bring dischrokshan wen Gaad waahn.”
Eena di Heebroo skripchaz weh wi jos taak bowt, ih klyaa dat ʼavad·dohnʹ da sohnting simila tu Sheol [er, “grayv,” NW] ahn det. Da Revilayshan 1:18 Jeezas mi seh: “Ah ga di powa oava det ahn di grayv.” Ahn Look 8:31 menshan di powa Jeezas ga oava di deep deep hoal. Heebrooz 2:14 seh dat Jeezas baan eena di werl az flesh ahn blod soh dat “chroo weh hihn ded ih kuda mi dischrai di devl weh mi ga powa oava det.” Soh Krais ga di powa eevn fi dischrai Saytan. Da Revilayshan 19:11-16 ih klyaa dat Jeezas da di wan weh Gaad apoint fi eksikyoot er fi dischrai aala Gaad enimi dehn.—Si APOLYON.
Baibl Reedin
(Revilayshan 7:1-12) Afta dat, Ah si foa aynjel di stan op da di foa kaana a di werl. Dehn mi-di stap di foa breez a di werl weh mi fi bloa, soh dat dehn wudn bloa ataal pahn di waata er pahn di jrai grong er gens eni chree. 2 Den Ah si wahn nada aynjel kohn fahn owta di ees. Ih mi hoal di seel a di Gaad weh alaiv now ahn fareva. Da seel da-mi di stamp weh put Gaad maak pahn fi hihn peepl. Di aynjel hala owt haad tu di foa aynjel dehn weh Gaad mi gi powa fi du damij tu di waata ahn tu di jrai grong. 3 Di aynjel tel dehn seh, “Noh du no damij tu di waata er jrai grong er dehn chree, til wi don put Gaad seel pahn di farid a dehn wan weh di serv ahn.” 4 Den Ah yehr humoch peepl mi maak wid Gaad seel pahn dehn farid. Da mi wan honjrid ahn faati-foa towzn a dehn fahn aal di chraib dehn a Izrel. 5 Di aynjel dehn seel twelv towzn peepl fahn di chraib a Jooda, twelv towzn fahn Roobin chraib, ahn twelv towzn fahn Gad chraib. 6 Dehn seel twelv towzn fahn Asha chraib, twelv towzn fahn Naftali chraib, ahn twelv towzn fahn Manaaseh chraib. 7 Dehn seel twelv towzn fahn Simiyan chraib, twelv towzn fahn Leevai chraib, ahn twelv towzn fahn Isakar chraib. 8 Den dehn seel twelv towzn fahn Zebyulon chraib, twelv towzn fahn Joazef chraib, ahn twelv towzn fahn Benjamin chraib. 9 Wen dat don, Ah luk ahn den Ah si wahn big big krowd. Da mi soh moch peepl dat nobadi kuda mi konk aala dehn. Dehn mi kohn fahn owta evri nayshan eena di werl, fahn owta evri chraib ahn evri langwij eena di werl. Dehn mi-di stan op fronta di chroan ahn fronta di Lam. Ahn di peepl dehn mi-di wayr wait roab ahn dehn mi-di hoal paam branch eena dehn han. 10 Aala dehn mi-di hala owt haad seh, “Fi wee Gaad, weh sidong pahn di chroan, ahn di Lam, da dehn sayv wee!” 11 Aala di aynjel dehn mi-di stan op rong di chroan, plos di elda dehn ahn di foa livin kreecha dehn. Den aala dehn get dong flat pahn dehn fays ahn wership Gaad. 12 Den dehn seh, “Aymen! Mek wi prayz wi Gaad ahn gi ahn gloari! Hihn noa evriting! Wi tel ahn ‘Tanks.ʼ Aana ahn powa ahn schrent bilangz tu fi wee Gaad fareva ahn eva! Aymen!”
DISEMBA 9-15
CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | REVILAYSHAN 10-12
“Di Too Prafit Mi Geh Kil ahn Den Kohn Bak tu Laif”
(Revilayshan 11:3) Ah wahn sen too peepl weh wahn tel di peepl di chroot bowt mi. Ah wahn gi dehn powa. Dehn wahn wayr finaral kloaz mek owta krokos, ahn dehn wahn prafesai tu peepl fi wan towzn, too honjrid ahn siksti dayz.”
w14-E 11/15 30
Kweschanz Weh Peepl Aks
Da hoo da di too prafit weh Revilayshan chapta 11 taak bowt?
Revilayshan 11:3 taak bowt too prafit weh mi prafesai fi 1,260 dayz. Dis akonk bring owt dat di wail bees wuda ga “vikchri oava dehn ahn kil dehn.” Bot afta “chree an a haaf dayz don paas,” dehn too prafit wuda kohn bak tu laif, sohnting weh wuda sopraiz evribadi weh dehdeh.—Rev. 11:7, 11.
Da hoo da dehnya too prafit? Di deetaylz eena di akonk help wi fain owt da hoo dehn. Fos, ih seh dat di too peepl, eena wahn simbolik sens, “da di too aliv chree ahn di too lampstan dehn.” (Rev. 11:4) Dis rimain wi a di prafesi da Zakaraiya bowt di lampstan ahn di too aliv chree. Dehnya too aliv chree mi reprizent di “too anointid Kristyanz,” weh da-mi di Govna Zerubabel ahn di Hai Prees Jashwa weh “di stan fronta di Laad weh rool oava aal di ert.” (Zech. 4:1-3, 14) Sekant, di too prafit dehn mi du miraklz laik weh Moaziz ahn Ilaija mi du.—Kompyaa Revilayshan 11:5, 6 tu Numbers 16:1-7, 28-35 ahn 1 Kings 17:1; 18:41-45.
Weh da di ting weh dehnya too refrens ga in kaman? Eena eech kays, di akonk di rifaa tu di anointid weh mi tek di leed joorin wahn haad taim wen Gaad peepl mi deh anda tes. Soh jos laik weh mi geh menshan eena di prafesi da Revilayshan chapta 11, di anointid bradaz weh mi tek di leed wen Gaad kingdom mi geh set op da hevn eena 1914, mi preech eena finaral kloaz weh mek owta “krokos” fi chree ahn a haaf yaaz.
Afta di taim wen di anointid Kristyanz mi preech eena dehn finaral kloas, dehn mi geh kil eena wahn simbolik sens. Dis mi hapm wen dehn mi geh chroa eena jayl fi wahn shaat taim weh da-mi aalso wahn simbolik chree ahn a haaf dayz. Tu Gaad enimiz, ih mi luk laik aal di werk weh dehn too prafit mi du mi stap. Dis mi onli mek Gaad enimi dehn hapi.—Rev. 11:8-10.
Bot, di werdz a di prafesi mi kohn chroo da di en a di chree ahn a haaf dayz, wen dehnya too prafit kohn bak tu laif. Dehn mi geh rilees fahn prizn ahn fi dehn wan weh mi stay faytful, dehn mi geh wahn speshal apointment fahn Gaad chroo Jeezas Krais. Eena 1919, Jeezas mi apoint dehn fi serv az wahn “faytful ahn diskreet slayv” fi tek kayr a di needz a Gaad peepl eena di laas dayz.—Mach. 24:45-47; Rev. 11:11, 12.
Ih inchrestin fi noa dat Revilayshan 11:1, 2 kanek dehnya ivent tu wahn taim wen di spirichwal templ wuda mi geh inspek ahn geh joj. Malachi chapta 3 menshan wahn simila taim wen di spirichwal templ mi geh inspek ahn geh kleen eena wahn spirichwal sens. (Mal. 3:1-4) Da how lang di werk fi inspek ahn kleen di templ mi wahn tek? Ih mi staat fahn 1914 op tu di erli paat a 1919. Dis taim aalso inklood di 1,260 dayz (42 monts) ahn di simbolik chree ahn a haaf dayz weh Revilayshan chapta 11 taak bowt.
Wi soh hapi dat Jehoava ga wahn araynjment fi mek shoar dat ih peepl spirichwali kleen soh dat dehn ku kantinyu fi du weh rait! (Taitos 2:14) Pahn tap a dat, wi apreeshiayt di egzampl weh dehn faytful anointid Kristyan mi set. Dehn mi tek di leed joorin da haad taim a testin ahn dehn mi serv az di too simbolik prafit.
(Revilayshan 11:7) Now den, wen dehn don tel di peepl Gaad mesij, di wail bees weh kohn fahn owta di deep deep hoal wahn kohn ahn fait dehn. Ih wahn ga vikchri oava dehn ahn kil dehn.
(Revilayshan 11:11) Bot afta chree an a haaf dayz don paas, Gaad bloa laif eena di too prafit dehn, ahn dehn stan op. Wen aal di peepl si dehn stan op, dehn mi fraitn fi chroo.
Saach fi Spirichwal Chrezhaz
(Revilayshan 10:9, 10) Soh den Ah gaahn tu di aynjel ahn aks ahn fi gi mi di lee skroal. Ih tel mi seh, “Tek it ahn eet it. Ih wahn ton sowa eena yu beli, bot ih wahn tays sweet jos laik honi eena yu mowt.” 10 Soh Ah tek di lee skroal fahn di aynjel han, an Ah eet it. Ih mi tays sweet jos laik honi eena mi mowt. Bot wen Ah mi don swala it, ih mi ton sowa eena mi beli.
it-2-E 880-881
Skroal, Roal
Simbolik Yoos. Dehn ga sevral plays eena di Baibl weh dehn yooz di werd “skroal” eena wahn simbolik way. Izeekyel ahn Zakaraiya mi eech geh fi si wahn skroal weh mi ga raitin pahn di too said. Naamali, da onli wan said a di skroal doz geh rait pan, ahn sins dis wan mi ga raitin pahn di too said, ih shoa dat di mesij da-mi wahn hevi ahn seeryos wan. (Eze 2:9–3:3; Zec 5:1-4) Eena dis vizhan da Revilayshan, di wan weh di sidong pahn di chroan mi-di hoal wahn skroal eena ih rait han. Ahn di skroal mi seel op eena sebm difrent spat, soh dat nobadi kuda mi see‵t til wen di Lam a Gaad oapm it. (Rev 5:1, 12; 6:1, 12-14) Laytaraan eena di vizhan, Jan mi geh wahn skroal weh dehn mi tel ahn fi eet. Hihn mi tek it an eet it. Ih mi ton sowa eena ih beli, bot ih mi tays sweet jos laik honi eena ih mowt. Sins di skroal neva gat aan wahn seel, ih shoa dat di apasl Jan mi don andastan di mesij weh mi rait een deh. Ih mi “sweet” fi di apasl Jan fi geh fi noa di mesij weh mi deh eena dis skroal bot ih mi en op di bee sowa tu ahn bikaaz a di hevi mesij weh hihn mi haftu prafesi bowt. (Rev 10:1-11) Izeekyel mi gat wahn simila ekspeeryens wid wahn skroal weh dehn mi gi ahn weh mi gat aan “sohn sad sang ahn moanin ahn kraiyin.”—Eze 2:10.
(Revilayshan 12:1-5) Den op eena di skai Ah si wahn grayt sain weh mi schraynj fi chroo. Da mi wahn uman, ahn di son mi kova ahn jos laik wahn jres. Ahn di moon mi deh anda ih fut. Ih mi-di wayr wahn krong weh ga twelv staar eena it pahn ih hed. 2 Di uman mi pregnant, ahn da mi jos lee bit a taim lef bifoa di baybi fi baan. Soh di uman mi deh eena layba payn ahn ih mi-di baal. 3 Den Ah si wahn nada sain op eena di skai. Wahn big red jragan mi deh op deh, ahn ih mi ga sebm hed ahn ten haan. Ahn evri wan a ih sebm hed mi ga wahn krong pan it. 4 Di jragan tek ih tayl ahn haal dong wan owta evri chree staar fahn owta di skai, ahn ih pich dehn dong pahn di ert. Den di jragan gaahn stan op fronta di uman, soh dat ih ku eet op di baybi sayhn taim wen ih baan. 5 Wel, di uman ga wahn baybi bwai, weh wahn rool oava aal di peepl dehn weh bilangz tu aal di nayshan a di werl. Hihn wahn rool oava dehn nayshan wid wahn aiyan rad. Gaad mek wahn aynjel goh grab hoal a di pikni, ahn kehr ahn op tu Gaad wehpaat ih di sidong pahn ih chroan fi rool.
it-2-E 187 ¶7-9
Layba Payn
Eena wahn vizhan di apasl Jan mi si wahn sain a wahn uman da hevn ahn di son mi kova ahn laik wahn jres; wahn sain weh mi schraynj fi chroo. Dis “uman mi eena layba payn ahn ih mi-di baal.” Wel, di uman mi baan “wahn baybi bwai, weh wahn rool oava aal di peepl dehn weh bilangz tu aal di nayshan a di werl. Hihn wahn rool oava dehn nayshan wid wahn aiyan rad.” Eevn doa di jragan mi-di chrai eet op di baybi, “Gaad mek wahn aynjel goh grab hoal a di pikni, ahn kehr ahn op tu Gaad wehpaat ih di sidong pahn ih chroan fi rool.” (Rev 12:1, 2, 4-6) Wen dis Son mi geh kehr op bai Gaad, dat mi shoa dat Gaad mi aksep di chail az ih oan, jos laik how eena di paas, da-mi wahn kostom fi kehr wahn nyoo baan baybi fronta ih pa soh ih ku aksep ahn az ih oan. (Si BERT.) Ahn dis “uman” weh mi baan di baybi da Gaad “waif,” di “Jeroosalem weh deh op da hevn,” di “ma” a Krais ahn fi hihn spirichwal breda dehn.—Gal 4:26; Heeb 2:11, 12, 17.
Af koars, dis “uman” weh da Gaad waif, perfek. Ahn wen shee baan dis baybi, shee wudn a ga no kaina layba payn fi chroo. Soh dis layba payn weh ih di taak bowt da wahn simbolik wan; ih gi di aidyaa dat di “uman” wuda noa dat da soon taim fi baan di baybi. —Rev 12:2.
Da hoo dis “baybi bwai” mi fi bee? Dis Son, “wahn rool oava aal di peepl dehn weh bilangz tu aal di nayshan a di werl.” Dis prafesi mi geh rait dong bowt di Mesiyanik King, da Psalm 2:6-9. Bot Jan mi si dis vizhan lang afta Jeezas mi baan pahn di ert ahn ih det ahn ih rezorekshan. Soh moa dan laikli, dis vizhan weh Jan mi si mi-di rifaa tu di bert a di Mesiyanik Kingdom weh wahn geh rool bai Gaad Son, Jeezas Krais, weh mi geh rayz op bak fahn di ded, ahn geh fi gaahn gaahn “sidong pahn di rait han said a Gaad. Ahn Krais deh rait deh di wayt til wen Gaad put aala ih enimi dehn anda ih fut laik wahn futstool.”—Heeb 10:12, 13; Ps 110:1; Rev 12:10.
Baibl Reedin
(Revilayshan 10:1-11) Afta dat, Ah si wahn nada powaful aynjel di kohn dong fahn owta hevn. Di klowd mi kova ahn jos laik kloaz, ahn wahn raynboa mi deh rong ih hed. Ih fays mi-di shain laik di son, ahn ih fut dehn da-mi laik faiya ahn dehn mi-di stan op schrayt laik too poas. 2 Dis powaful aynjel mi ga wahn lee skroal eena ih han, ahn di skroal mi oapm op fi reed. Den ih put ih rait fut pahn di see ahn ih lef fut pahn di jrai grong. 3 Ih hala owt haad wid wahn vais weh song jos laik wahn laiyan. Wen ih don, di sebm tonda dehn roar ahn ansa. 4 Afta di tonda dehn taak, Ah mi redi fi staat tu rait. Bot Ah yehr wahn vais fahn hevn di taak. Ih tel mi seh, “Yu noh fi mek nobadi noa weh di sebm tonda dehn seh. Yu noh fi rait dat dong.” 5 Den di aynjel weh Ah mi si di stan op wid wan fut pahn di see ahn wan fut pahn di jrai lan, hihn rayz ih rait han op tu hevn. 6 Hihn mek wahn vow fronta Gaad weh alaiv now ahn weh wahn liv fareva ahn eva. Hihn da Gaad weh mek hevn ahn aal weh deh een deh. Ih mek di werl ahn aal weh dehn een deh, ahn di see ahn weh deh een deh tu. Di aynjel seh, “Gaad noh wahn wayt nohmoh! 7 Soh wen di aynjel weh mek nomba sebm redi fi bloa ih chrompit, aal weh Gaad mi disaid fi du, Gaad wahn du, jos laik how ih mi tel di prafit dehn weh serv ahn.” 8 Den di vais weh Ah mi yehr di taak fahn hevn, taak tu mi agen ahn ih seh, “Goh tek di skroal weh don oapm, di wan weh deh eena di han a di aynjel weh di stan op wid wan fut pahn di see ahn wan fut pahn di jrai lan.” 9 Soh den Ah gaahn tu di aynjel ahn aks ahn fi gi mi di lee skroal. Ih tel mi seh, “Tek it ahn eet it. Ih wahn ton sowa eena yu beli, bot ih wahn tays sweet jos laik honi eena yu mowt.” 10 Soh Ah tek di lee skroal fahn di aynjel han, an Ah eet it. Ih mi tays sweet jos laik honi eena mi mowt. Bot wen Ah mi don swala it, ih mi ton sowa eena mi beli. 11 Den Ah yehr sohnbadi di tel mi seh, “Yu fi tel Gaad mesij agen. Yu fi kip aan di tel dehn bowt weh wahn hapm tu di peepl eena lata di nayshan dehn, ahn monks lata di rays ahn langwij dehn, ahn weh wahn hapm tu lata di king dehn.”
DISEMBA 16-22
CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | REVILAYSHAN 13-16
“Noh Mek di Bees Dehn Fraitn Yu”
(Revilayshan 13:1, 2) Den Ah si wahn bees di kom op fahn owta di see. Ih ga ten haan. Ih ga sebm hed. Evri wan a di haan dehn ga wahn krong pan it. Ahn pahn evri wan a dehn hed, wahn naym mi rait dong weh mi-di insolt Gaad. 2 Di bees weh Ah si mi luk laik wahn lepad, bot ih fut dehn mi luk laik di fut a wahn byaa, ahn ih mowt laik wahn laiyan mowt. Di jragan gi dis bees ya di powa ahn di atariti weh ih mi ga oava aal di ting dehn weh ih mi rool oava.
w12-E 6/15 8 ¶6
Jehoava Da “di Wan Weh Mek Dehn Noa di Seekrit Dehn”
6 Rong di en a di fos senchri C.E., wen Jeezas mi geh rezorek op bak tu hevn, ih mi gi di apasl Jan wahn seeriz a schraynj ahn amayzin vizhan. (Rev. 1:1) Eena wan a dehnya vizhan, Jan mi si wahn jragan, weh da di Devl, di stan op fronta wahn big see. (Reed Revilayshan 13:1, 2.) Aalso, Jan mi si wahn nada schraynj bees di kom op owta di see. Di Devl gi dis bees powa ahn atariti. Layta, di aynjel weh Jeezas mi yooz fi gi Jan dis vizhan mi tel di apasl dat di brait red kala bees wid sebm hed, da wahn imij weh reprizent di wail bees weh geh menshan da Revilayshan 13:1, ahn ih stan fi “sebm kingz,” er govament. (Rev. 13:14, 15; 17:3, 9, 10) Wen Jan mi-di rait dehnya vizhan, faiv a dehnya king mi don ded, wan mi-di rool, ahn wan “neva kohn yet.” Wat da di aidentiti a dehnya kingdom, er dehnya werl powa? Mek wi luk pahn eech wan a di hed a di wail bees weh geh diskraib da Revilayshan. Aalso, di prafit Danyel gi eevn moa deetayl ahn tel wi bowt dehnya kingdom yaaz bifoa dehn mi eevn kohn fi egzis.
(Revilayshan 13:11) Den Ah si wahn nada bees di kom op fahn owta di grong. Ih mi ga too haan jos laik wahn lam haan, ahn ih mi taak laik di jragan.
(Revilayshan 13:15) Ahn di sekant bees geh permishan fi bloa laif eena di stachu a di fos bees, soh dat di stachu kuda mi taak ahn gi aadaz tu di peepl fi kil aal dehn wan weh noh wership ahn.
re-E 194 ¶26
Di Batl Wid di Too Wail Bees
26 Da weh dis kuda meen? Di Anglo-American Werl Powa stan fi di sayhn fos wail bees weh ga di sebm hed ahn ten haan. Bot ih roal difrent now. Dis vizhan shoa ahn az wahn separayt wail bees bai ihself. Dis help wi fi si di roal weh ih ga eevn beta now, ahn wi geh fi si how ih aybl fi rool oava di werl ahn fi kanchroal aala di ada nayshanz. Dis simbolik wail bees wid di too haan mek op a too politikal powa weh egzis joorin di sayhn taim, ahn gat dehn oan indipendens. Bot, dehnya kingz di werk tugeda fi geh schranga ahn schranga ahn fi geh toatal politikal kanchroal. Di haan weh ih ga weh luk “laik wahn lam haan,” sojes dat ih priten fi bee wahn bees weh kaam ahn weh noh chrobl nobadi. Ih priten fi bee wahn gud kaina govament weh peepl shuda sopoat. Bot aalso ih taak “laik di jragan,” weh meenz dat ih put presha ahn chretn peepl wid aal kaina vailens if peepl noh chooz fi aksep fi dehn kaina roolaship. Ih noh inkorij peepl fi obay Gaad ner ih Son Jeezas Krais ataal; ih waahn mek peepl wership Saytan, di jragan. Pahn tap a dat, ih promoat divizhan ahn hayt monks di nayshan dehn. Ih waahn dis hapm soh dat peepl ton fi wership di fers wail bees.
re-E 195 ¶30-31
Di Batl Wid di Too Wail Bees
30 Hischri tel wi dat dis imij reprizent wahn aaganaizayshan weh Britain ahn Unitied states mi rekomen, promoat, ahn sopoat. Wen ih mi fos staat op, dehn mi kaal it di League of Nations. Bot laytaraan, Revilayshan chapta 17, menshan wahn nada imij, wan weh mi reprizent dis sayhn aaganaizayshan; wahn brait red kala wail bees weh livin, wan weh ga ih oan powa ahn atariti. Dis aaganaizayshan mek op a sevral difrent nayshan weh “taak” big ahn boas dat dehn da di onli wan weh ku bring pees ahn sikyoariti fi peepl. Bot notn noh goh soh, bikaaz aal weh dehnya nayshanz gud fa da fi taak ahn taak ahn fait op ahn insolt op wan anda. Dis aaganaizayshan mi chretn fi mek laif terabl fi eni konchri weh noh aksep ahn rekonaiz fi dehn atariti. Eni konchri weh neva agree wid weh di League mi waahn du, wuda mi geh kik rait owt fahn di groop. Da di staat a di grayt chribyulayshan, dehnya “haan” wahn bee laik wahn militeri foas weh wahn serv fi du sohnting kruwil.—Revilayshan 7:14; 17:8, 16.
31 Sins Werl Waar II, dis imij a di bees mi chaynj ahn now ih reprizent di United Nations aaganaizayshan weh don kil soh moch peepl aredi. Fi egzampl, eena 1950 di UN aami lang wid di South Korean aami, mi kil bowt 1,420,000 peepl fahn North Korea ahn China. Ahn fahn 1960 tu 1964, di UN mi du di sayhn ting da Congo (Kinshasa). Pahn tap a dat, sohn a di werl leeda dehn laik pope Paul VI ahn pope John Paul II, mi kantinyu fi big op ahn sopoat dis imij weh boas bowt pees ahn sikyoariti. Dehn mi klaym dat enibadi weh neva sopoat dis imij onli di bring prablem pahn dehnself. Soh, eena wahn simbolik sens, dehn mi kil aala di peepl weh mi rifyooz fi fala dis imij ahn wership it.—Deuteronomy 5:8, 9.
(Revilayshan 13:16, 17) Di sekant bees aada fi dehn put wahn maak pahn aal peepl, pahn dehn rait han er pahn dehn farid. Dehn fi put wahn maak pahn evribadi, big ahn smaal, dehn wan weh ga plenti tingz ahn dehn wan weh noh ga notn, dehn wan weh baan free ahn dehn wan weh da slayv. 17 Ahn nobadi kuda mi bai er sel notn, oanli if ih ga da maak pan ahn. Ahn da maak da-mi di naym a di fos bees er di nomba weh stan fi di naym.
w09-E 2/15 4 ¶2
Sohn Mayn Points Fahn di Buk a Revilayshan—II
13:16, 17. Eevn doa wi mait fays haad taimz eena wi evriday aktiviti laik wen wi di “bai er sel” tingz, wi mosn alow wiself fi feel presha ahn mek di Wail bees kanchroal di tingz wi du eena wi laif. If wi chooz fi aksep ‘wahn maak pahn wi rait han er pahn wi farid,ʼ den wi wahn di alow di wail bees fi kanchroal how wi ak ahn how wi tink.
Saach fi Spirichwal Chrezhaz
(Revilayshan 16:13, 14) Den Ah si chree eevl spirit weh luk laik frag. Dehn kom owt fahn di jragan mowt, di bees mowt ahn di mowt a di faals prafit. 14 Dehn spirit deh kohn fahn Saytan. Dehn kuda mi du miraklz, ahn dehn gaan owt evriway fi meet wid di king dehn weh di rool oava aal di ert. Dehn gaahn fi kaal aala dehn tugeda fi fait gens Gaad pahn da grayt Day wen Gaad Almaiti wahn shoa ih powa.
w09-E 2/15 4 ¶5
Sohn Mayn Points Fahn di Buk a Revilayshan—II
16:13-16. Di “eevl spirit” dehn stan fi di lata lai weh di deemon dehn di spred. Dehn du dis fi mek shoar dat di kingz a di ert noh geh fraitn bikaaz a di sebm bowl a Gaad anga, bot insted Saytan ahn di deemon dehn waahn mek shoar dat di king dehn redi fi goh da waar gens Jehoava wen di taim kohn.—Mach. 24:42, 44.
(Revilayshan 16:21) Sohn big haylstoan rayn dong fahn di skai pahn di peepl dehn. Evri wan a di haylstoan dehn mi way bowt wan honjrid pong. Ahn di peepl dehn kers Gaad, kaa di haylstoan dehn mek dehn sofa bad.
w15-E 7/15 16 ¶9
“Di Taim Deh Kloas fi Mek Gaad Sayv Unu”!
9 Dis noh wahn bee di taim fi di preech bowt di “Gud Nyooz bowt di kingdom” a Gaad. Di taim fi du dat wahn don gaan, bikaaz bai den, di taim fi “di en” wahn kohn! (Mach. 24:14) Di mesij weh Gaad peepl wahn di preech wahn bee wan a jojment. Ahn dis mait inklood di mesij a kompleet dischrokshan a Saytan ahn fi hihn wikid sistem. Di Baibl kompyaa dis mesij tu sohn haylstoan wen ih seh: “Sohn big haylstoan rayn dong fahn di skai pahn di peepl dehn. Evri wan a di haylstoan dehn mi way bowt wan honjrid pong. Ahn di peepl dehn kers Gaad, kaa di haylstoan dehn mek dehn sofa bad.”—Rev. 16:21.
Baibl Reedin
(Revilayshan 16:1-16) Afta dat, Ah yehr wahn vais eena Gaad templ di taak haad tu di sebm aynjel dehn ahn ih seh, “Unu fi goh ahn tek dehn sebm bowl weh ful op wid di wain weh shoa di raat a Gaad ahn emti dehn owt pahn di ert!” 2 Di fos aynjel emti owt ih bowl pahn di ert. Ahn lata terabl soar bos owt pahn di peepl dehn weh mi ga di maak a di bees ahn weh wership ih stachu. 3 Di sekant aynjel emti owt ih bowl pahn di see. Ahn di see ton tu blod, jos laik di blod weh deh eena wahn ded badi. Ih kil evriting eena di see. 4 Den di terd aynjel emti owt ih bowl pahn di riva dehn ahn pahn aala dehn waata weh kom op fahn owta di grong, ahn aala dehndeh ton tu blod. 5 Ah yehr di aynjel weh deh in chaaj a aal waata tel Gaad seh, “Yoo da di Hoali Wan, yoo weh deh now ahn weh mi deh bifoa dis werl mi mek. Yoo du weh rait ahn yu joj evriting karek! 6 Dehn peepl deh mi kil yu peepl ahn di prafit dehn weh yu mi sen. Dehn mi mek dehn blod ron, soh now yu gi dehn blod fi jrink Dehn di geh weh dehn dizerv!” 7 Den Ah yehr wahn vais weh di kohn fahn di alta seh, “Fi chroo, Laad Gaad Almaiti, wen yoo joj, yoo joj fyaa-wan, ahn wen yoo taak, yoo taak di chroot!” 8 Den di foat aynjel emti owt ih bowl pahn di son, ahn ih mek di son ga powa fi bon op peepl wid faiya. 9 Di peepl dehn weh di son mi bon op, dehn kers di naym a Gaad, weh ga atariti fi stap dehn terabl ting dehn weh mek peepl sofa soh moch. Bot di peepl dehn neva waahn ton fahn dehn sin dehn ahn dehn stil neva waahn prayz Gaad. 10 Den di aynjel weh mek nomba faiv emti owt ih bowl pahn di chroan a di bees. Aal oava di plays weh di bees mi rool geh daak daak daak. Peepl di sofa bad bad payn weh mek dehn bait op dehn tong. 11 Dehn kers Gaad eena hevn fi di payn weh dehn mi-di sofa ahn fi di soar dehn weh mi bos owt pahn dehn. Bot stilyet, dehn neva waahn ton fahn dehn sin dehn. 12 Den di aynjel weh mek nomba siks emti owt ih bowl pahn di grayt riva weh nayhn Yoofraytis. Di riva jrai op, ahn soh dat mek wahn way fi di king dehn weh kohn fahn di ees fi kohn chroo. 13 Den Ah si chree eevl spirit weh luk laik frag. Dehn kom owt fahn di jragan mowt, di bees mowt ahn di mowt a di faals prafit. 14 Dehn spirit deh kohn fahn Saytan. Dehn kuda mi du miraklz, ahn dehn gaan owt evriway fi meet wid di king dehn weh di rool oava aal di ert. Dehn gaahn fi kaal aala dehn tugeda fi fait gens Gaad pahn da grayt Day wen Gaad Almaiti wahn shoa ih powa. 15 Di Laad seh, “Lisn tu mi! Ah wahn kohn wen yu noh di ekspek it, jos laik wen teef di kohn! Da persn bles fi chroo weh noh di sleep ahn weh kip ih kloaz wid ahn, redi fi wayr, soh dat ih noh wahn hafu waak rong naykid ahn feel shaym fronta peepl.” 16 Den di chree eevl spirit dehn gyada di king dehn tugeda eena di plays weh dehn kaal “Armagedon” eena di Heebroo langwij.
DISEMBA 23-29
CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | REVILAYSHAN 17-19
“Gaad Waar fi En Aal Waar”
(Revilayshan 19:11) Ah luk an Ah si hevn oapm op, ahn wahn wait haas di stan op deh. Di persn weh di raid ahn mi nayhn “Di Wan weh Faytful ahn Chroo.” Hihn aalwayz fyaa wen hihn joj er goh da waar.
(Revilayshan 19:14-16) Di aami dehn fahn hevn mi-di fala ahn. Dehn mi-di raid wait haas ahn dehn mi gat aan linin, kleen ahn wait wait. 15 Ih mi-di hoal wahn shaap soad eena ih mowt, weh ih yooz fi fait di nayshan dehn wid, ahn kanka dehn. “Hihn wahn rool oava dehn nayshan wid wahn aiyan rada.” Ahn ih wahn mash owt di wain eena di wainpres, weh wahn shoa di raat a Gaad Almaiti. 16 Wahn naym mi rait pahn ih kloaz ahn pahn ih leg weh seh: KING OAVA AAL ADA KINGZ AHN LAAD OAVA AAL ADA LAAD DEHN.
w08-E 4/1 8 ¶3-4
Armagedon—Gaad Waar fi En Aal Waar
Az lang az wikid peepl ga powa, peepl weh di du weh rait noh wahn injai chroo pees ner feel sayf. (Proverbs 29:2; Ecclesiastes 8:9) Da wahn fak dat notn ku stap peepl fahn du wikidnis ahn praktis koropshan if dat da weh dehn waahn du. Soh, reel pees ahn jostis kohn wid wahn prais; di dischrokshan a di wikid peepl dehn. Salaman mi rait, “di wikid wahn haftu pay di prais ahn aafa op dehnself fi di wan dehn weh di du weh rait.”—Proverbs 21:18.
Wen Gaad joj, ih joj fyaa-wan ahn wi noa dat ih wahn joj eech ahn evri wan a di wikid peepl fyaa-wan tu. Aybraham mi aks: “yu meen fi seh, di Wan weh da di Joj oava aal di ert, noh wahn joj evribadi fyaa-wan?” Aybraham mi laan dat Jehoava aalwayz du weh rait! (Genesis 18:25) Az a mata a fak, Jehoava noh waahn nobadi geh dischrai, dat da onli sohnting ih du wen ih haftu.—Ezekiel 18:32; 2 Peeta 3:9.
it-1-E 1146 ¶1
Haas
Eena di vizhan weh Jan mi geh, ih mi si Jeezas eena aala ih powa ahn gloari di raid wahn wait haas lang wid ih aami fahn hevn. Dehn mi-di raid pahn sohn wait haas tu. Di aynjel mi shoa dis vizhan tu Jan fi mek ih si dat di waar weh Krais mi wahn fait gens aala Gaad enimi dehn mi wahn bays pahn raichosnis ahn jostis. Dis wahn reeli bee Jehoava Gaad waar, eevn doa da Jeezas wahn fait it. (Rev 19:11, 14) Di foa haas man an di haas dehn weh Jan mi si erliya stan fi Jeezas, wen ih fos tek akshan az King, an aala di kalamiti weh hapm afta dat.—Rev 6:2-8.
(Revilayshan 19:19, 20) Den Ah si di bees di gyada di king dehn a di ert tugeda wid dehn aami. Dehn mi gyada tugeda fi mek waar gens di wan weh di raid di haas ahn gens ih aami. 20 Bot dehn kech di bees ahn di faals prafit. Hihn da di wan weh mi du dehn mirakl fronta di bees. Wid dehn mirakl hihn mi fool op dehn peepl weh mi geh di maak a di bees ahn weh mi wership ih stachu. Dehn pich di bees ahn di faals prafit alaiv eena wahn layk a faiya weh di bon wid solfa.
re-E 286 ¶24
Jeezas Krais az King Win di Waar a Armagedon
24 Di bees weh ga sebm hed ahn ten haan kom op owta di see. Dis bees stan fi Saytan politikal aaganaizayshan weh wahn geh chroa dong intu di deep, deep hoal, lang wid di faals prafit weh di fala ahn weh da di sevent werl powa. (Revilayshan 13:1, 11-13; 16:13) Wail dehn stilyet “aliv,” er di fongshan az wahn politikal aaganaizayshan weh goh gens Gaad peepl pahn di ert, dehn wahn geh pich eena “di layk weh mi ful op wid faiya weh di bon wid solfa.” Yu tink dis da wahn literal layk a faiya weh di blayz op? No, jos laik how di wail bees ahn di faals prafit da noh reel animalz. Insteda dat, di layk da wahn simbol weh stan fi kompleet dischrokshan; wan widowt di hoap fi kohn bak. Da rait deh det ahn di grayv, az wel az di Devl, wahn geh pich eena. (Revilayshan 20:10, 14) Da noh wahn plays weh di blayz op wid faiya fi bon op ahn taacha wikid peepl, espeshali sins di veri aidyaa a wahn plays laik dat da sohnting weh Jehoava hayt.—Jeremiah 19:5; 32:35; 1 Jan 4:8, 16.
(Revilayshan 19:21) Den di wan weh mi-di raid di wait haas kil di res a di aami wid di soad weh mi kom owta ih mowt. Den aal di berd dehn kohn eet op di ded badi dehn til dehn ful ahn kudn eet nohmoh.
re-E 286 ¶25
Jeezas Krais az King Win di Waar a Armagedon
25 Aala dehn wan weh mi sopoat Saytan korop werl insteda Gaad Kingdom, noh wahn ga no hoap bikaaz “di wan weh mi-di raid di wait haas kil di res a di aami wid di soad weh mi kom owta ih mowt.” Jeezas joj dehnya wan fit fi geh dischrai. Sins di Baibl noh menshan dat dehnya peepl wahn geh dischrai eena di layk a faiya, ih pasabl dat dehn wahn geh wahn rezorekshan? No plays eena di Baibl menshan dat dehnya peepl weh Jeezas wahn dischrai joorin da taim wahn geh wahn chaans fi kohn bak tu laif. Jeezas mi seh: aal hoo da noh “sheep” gwehn “eena di faiya weh wahn neva owt—da faiya weh mek fi di devl ahn fi hihn aynjel dehn,” weh da ponishment weh wahn laas fareva. (Machyu 25:33, 41, 46) Soh dis wahn bee di en a ‘di Day wen Gaad wahn joj di peepl weh noh waahn du weh ih seh, ahn wen ih wahn dischrai dehn.ʼ—2 Peeta 3:7; Nahum 1:2, 7-9; Malachi 4:1.
Saach fi Spirichwal Chrezhaz
(Revilayshan 17:8) Di bees weh yu jos si mi alaiv, bot now ih noh ga nohmoh laif. Ih wahn kom op fahn owta di deep deep hoal. Den ih wahn goh tu di plays weh dehn wahn kil ahn. Dehn peepl, weh noh ga dehn naym rait dong eena di buk a laif fahn bifoa Gaad mek di werl, wahn kyaahn bileev it wen dehn si di bees. Kaaz ih yoostu bee alaiv, ahn now ih noh ga no laif nohmoh, bot ih wahn kohn bak agen.
re-E 247-248 ¶5-6
Wahn Amayzin Mischri Geh Solv
5 “Di bees . . . mi alaiv.” Yes, dis bees mi egzis az di League of Nations fahn Janiweri 10, 1920. Fahn da taim deh, 63 nayshanz da-mi paat a dis League at wan taim er di ada. Bot, Japan, Germany, ahn Italy mi kom owt, ahn di oal Soviet Union mi geh jrap fahn di League. Eena Septemba 1939 Nazi roola, Hitler, weh mi ga toatal kanchroal oava Germany, mi staat op Werl Waar II. Wen di League of Nations mi fayl fi kip pees monks di nayshan dehn, ih mi geh week an den brok op afta wahn wail, jos laik weh di prafesi mi seh. Bai 1942 dehn da-mi stayl nyooz. Ih neva tu erli ahn ih neva tu layt—bot wen da-mi di rait taim—Jehoava mi mek di ful meenin a dis vizhan klyaa tu ih peepl! Da di New World Theocratic Assembly, N. H. Knorr mi menshan sohnting simila tu weh di prafesi mi seh, “di bees . . . noh ga nohmoh laif.” Den Brada Knorr mi aks di kweschan, “di League wahn stay eena di deep deep hoal?” Ih mi koat Rev 17:8, ahn den ansa di kweschan wen ih seh dat wahn “groop a difrent konchri wahn faam agen.” Ahn dis da how di prafesi mi hapm fi chroo, egzakli how Jehoava mi seh ih wuda hapm!
Ih Wahn Kom Op Owta di Deep Deep Hoal
6 Di brait red kala bees mi did kom op fahn di deep deep hoal. Pahn Joon 26, 1945, da San Francisco, U.S.A., 50 konchri mi voat ahn sopoat di agreement weh di United Nations aaganaizayshan mi rekomen. Dis groop mi sopoas tu “kip di pees ahn mek aala di konchri dehn eena di werl feel sikyoar.” Dehn mi ga lata tingz weh mi simila bitween di League ahn di UN. The World Book Encyclopedia eksplayn: “Eena som wayz, di UN fongshan jos laik di League of Nations, weh mi geh set op afta Werl Waar I . . . Ahn wahn lata di Nayshanz weh mi staat op di UN mi aalso staat op di League of Nations. Jos laik di League of Nations, di UN mi set op wahn agreement fi help kip di pees bitween nayshanz. Di sayhn aaganaizayshan dehn weh mek op di UN mi mek op di League tu.” Soh di UN den, da akchwali wahn rezorekshan a di brait red kala wail bees. Ih ga 190 nayshanz weh da membaz, dat da moch moa dan di 63 konchri weh di League mi ga az membaz. Aalso, di UN tek aan moch moa rispansabiliti dan di League.
(Revilayshan 17:16, 17) Di bees ahn di ten haan dehn weh yu mi si, dehn wahn hayt di prastichoot. Dehn wahn tayr aaf ih kloaz ahn lef ahn naykid. Dehn wahn eet ih flesh, ahn weh lef, dehn wahn bon op eena faiya. 17 Kaa Gaad mek dehn ten king du weh hihn mi waahn dehn fi du, soh dat aala dehn mi hafu agree tugeda. Ahn dehn wahn gi di bees dehn powa fi rool til evriting hapm fi chroo jos laik weh Gaad mi don seh.
w12-E 6/15 18 ¶17
Jehoava Wahn Shoa Wi “Dehn Ting Weh Wahn Hapm Soon”
17 Faals rilijan az wi noa it noh wahn jos fayd weh. Dis prastichoot weh ga powa noh wahn bee notn eezi fi deel wid. Ih wahn chrai fi ben di king dehn fi du weh shee waahn, til Gaad put di aidyaa eena dehn ten king haat fi du weh hihn waahn dehn du. (Reed Revilayshan 17:16, 17.) Soh Jehoava wahn mek aal di politikal powa, laik di United Nations, atak faals rilijan. Dehn palitishan wahn dischrai da oal prastichoot; dehn wahn tek weh ih powa ahn ih richiz. Wan taim, yu wuda neva dyaa tink sohnting laik dat wuda hapm. Tudeh, di prastichoot di sidong pahn di bak a di brait red kala wail bees. Bot ih faal wahn bee sohnting weh hapm sodn-wan an ih det wahn bee wahn vailent wan.—Rev. 18:7, 8, 15-19.
Baibl Reedin
(Revilayshan 17:1-11) Den wan a di sebm aynjel dehn weh mi hoal di sebm bowl kohn taak tu mi seh, “Kohn wid mi. Ah wahn shoa yu how dehn wahn ponish di uman weh da wahn big taim prastichoot. Da uman da di siti weh dehn mi bil pahn lata riva. 2 Di king dehn a di werl mi sleep wid da uman deh, ahn di peepl a dis werl mi jronk wid di wain weh ih gi dehn fi jrink. Dat da di loos laif weh dehn mi liv wid ahn.” 3 Den di Spirit kohn pahn mi, ahn di aynjel kehr mi eena wahn dezert. Ah si wahn uman deh di sidong pahn wahn brait red bees weh mi ga sebm hed ahn ten haan. Ahn aal oava ih badi da mi lata bad naym weh dehn rait fi insolt Gaad. 4 Di uman mi-di wayr perpl ahn brait red kloaz, ahn ih mi jres op fansi wid wahn lata goal, ahn juwelz, ahn perl beed. Ih mi-di hoal wahn goal kop eena ih han, weh mi ful op wid aal di doti ahn naasti ting dehn weh ih du. 5 Wahn naym weh ga seekrit meenin mi rait pahn ih farid, weh seh, AI DA DI GRAYT BABILAN DI MADA A AAL DI PRASTICHOOT DEHN AHN AALA DEHN DOTI TING EENA DI WERL. 6 Ah kuda mi si seh dat di uman mi jronk wid di blod a Gaad peepl, di blod a dehn peepl weh mi geh kil bikaaz dehn mi tel peepl seh dat Jeezas da dehn Laad. Wen Ah si ahn, Ah kudn bileev weh Ah di si. 7 Di aynjel aks mi seh, “Wai yu kudn bileev it? Ah wahn tel yu di seekrit meenin a di uman ahn di bees weh di bak ahn, weh ga sebm hed ahn ten haan. 8 Di bees weh yu jos si mi alaiv, bot now ih noh ga nohmoh laif. Ih wahn kom op fahn owta di deep deep hoal. Den ih wahn goh tu di plays weh dehn wahn kil ahn. Dehn peepl, weh noh ga dehn naym rait dong eena di buk a laif fahn bifoa Gaad mek di werl, wahn kyaahn bileev it wen dehn si di bees. Kaaz ih yoostu bee alaiv, ahn now ih noh ga no laif nohmoh, bot ih wahn kohn bak agen. 9 “Soh den, yu fi geh sens fi andastan weh dehn ting dehn meen. Di sebm hed dehn da di sebm mongtin weh di uman di sidong pan. Ahn ih stan fi sebm king tu. 10 Faiv a di king dehn don ded. Di wan weh da nomba siks di rool now ahn di nomba sebm wan noh kohn yet, bot wen ih kohn, ih wahn rool oanli fi wahn lee taim. 11 Yu mi si di bees tu, weh mi alaiv, bot ih noh alaiv nohmoh; hihn da di king weh mi mek nomba sebm, bot ih wahn ded ahn kohn bak az king nomba ayt, weh wahn kohn bak jos fi geh dischrai.
DISEMBA 30–JANIWERI 5
CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | REVILAYSHAN 20-22
“Luk! Now Ah Di Mek Evriting Nyoo”
(Revilayshan 21:1) Afta dat, Ah si wahn nyoo hevn ahn wahn nyoo ert. Di hevn ahn di ert weh mi dehdeh fos mi don disapyaa. Ahn di see neva mi dehdeh nohmoh.
re-E 301 ¶2
Wahn Nyoo Hevn ahn Wahn Nyoo Ert
2 Honjridz a yaaz bifoa di apasl Jan taim, Jehoava mi don tel Aizaiya: “Ah di kriyayt wahn nyoo hevn ahn wahn nyoo ert; wi noh wahn memba aala dehndeh tingz weh mi deh eena di paas ahn dehn noh wahn afek wi haat eeda.” (Isaiah 65:17; 66:22) Dis prafesi mi fos geh fulfil wen di faytful Jooz mi gaahn bak hoam tu Jeroosalem eena 537 B.C.E, afta dehn mi spen 70 yaaz az slayv da Babilan. Di Jooz mi haftu fiks op bak evriting. Wen dehn mi du dis, dehn mi set op bak wahn kleen way fi wership Jehoava. Soh dehn da-mi wahn kleen set a peepl, da-mi laik “wahn nyoo ert” anda wahn nyoo govament, weh da laik “wahn nyoo hevn.” Di apasl Peeta mi point owt dat dis prafesi wahn geh fulfil eena wahn moch biga way. “Bot Gaad pramis wi wahn nyoo hevn ahn wahn nyoo ert wehpaat jostis wahn deh. Wi reeli di luk faawod tu dis.” (2 Peeta 3:13) Di apasl Jan now shoa dat dis sayhn prafesi di geh fulfil joorin di Laad day. “Di hevn ahn di ert weh mi dehdeh,” weh da Saytan sistem, ahn weh inklood di govament dehn weh deh anda di kanchroal a Saytan ahn ih deemon dehn, wahn aal geh dischrai. Di rof “see” a wikid ahn ribelyos peepl wahn geh dischrai. Ahn eena ih plays, wahn “nyoo hevn ahn wahn nyoo ert” wahn egzis—wahn nyoo werl ful a peepl anda wahn nyoo govament, weh da Gaad Kingdom.—Kompyaa Revilayshan 20:11.
(Revilayshan 21:3, 4) Ah yehr wahn lowd vais weh kohn fahn di chroan seh, “Luk ya! Fahn ya goh bak, Gaad di mek ih hoam wid ih peepl dehn! Ih wahn liv wid dehn ahn dehn wahn bee fi hihn peepl. Gaad ihself wahn dehdeh wid dehn aal di taim ahn hihn wahn bee dehn Gaad. 4 Ih wahn waip weh aala dehn aiywaata fahn dehn aiy. Dehn noh wahn ded nohmoh ner sofa, ner krai ner feel payn nohmoh. Kaa aala dehndeh tingz weh mi deh eena di paas, dehn gaahn fareva.”
w13-E 12/1 11 ¶2-4
“Luk! Now Ah Di Mek Evriting Nyoo”
“[Gaad] wahn waip weh aala dehn aiywaata fahn dehn aiy.” (Revilayshan 21:4) Da weh kaina aiywaata Gaad wahn waip weh fahn dehn aiy? Ih noh di taak bowt wen yu di krai bikaaz yu hapi ahn ga jai. Bot da di aiywaata weh geh kaaz bai payn ahn sofarin. Gaad noh onli wahn waip weh dehn aiywaata bot ih wahn dischrai di tingz weh kaaz peepl fi krai.
“Dehn noh wahn ded nohmoh.” (Revilayshan 21:4) Det da weh kaaz peepl fi krai moa dan eni ting els. Jehoava wahn sayv peepl weh obeedyant fahn di enimi det. Gaad wahn du dis wen ih geh rid a di reel kaaz a det; sin fahn Adam. (Roamanz 5:12) Bikaaz a di sakrifais Jeezas mi aafa op fi wee, Jehoava wahn mek aal hyoomanz weh obay ahn bee perfek. Di laas enimi, det, wahn geh “dischrai.” (1 Korintyanz 15:26) Aala di peepl weh faytful wahn liv fareva ahn ga perfek helt jos laik weh Gaad mi plan fahn di biginin.
Dehn noh wahn “feel payn nohmoh.” (Revilayshan 21:4) Weh kaina payn noh wahn deh nohmoh? Aala di mental, imoashanal, ahn fizikal payn weh kohn fahn sin ahn imperfekshan ahn weh mek evribadi laif ful op a saro wahn gaahn fareva.
(Revilayshan 21:5) Den di Wan weh sidong pahn di chroan seh, “Luk! Now Ah di mek evriting nyoo!” Den ih seh, “Rait dehn werdz ya dong, bikaaz dehn da chroo ahn peepl ku chros mai werdz.”
w03-E 8/1 12 ¶14
Jehoava, di Gaad a Chroot
14 Wee shuda tek tu haat evriting weh Gaad Werd seh. Hihn da hoo hihn seh hihn wahn bee, ahn hihn wahn du weh hihn seh hihn wahn du. Soh wi ga aal reezn fi bileev evri werd weh Gaad seh. Wi ku chros Jehoava wen ih seh: “Ih wahn bring jojment pahn enibadi weh noh noa Gaad ahn weh noh obay di Gud Nyooz bowt wi Laad Jeezas.” (2 Tesaloanyanz 1:8) No dowt wi ku aalso bileev Jehoava wen ih seh hihn lov enibadi weh kantinyu fi du weh rait, ahn dat hihn wahn giv evalastin laif tu evribadi weh put fayt eena ahn, an ih wahn geh rid a payn, saro ahn det. Wi ku bee shoar dat weh Jehoava pramis wahn kohn chroo bikaaz ih mi tel di apasl Jan: “Rait dehn werdz ya dong, bikaaz dehn da chroo ahn peepl ku chros mai werdz.”—Revilayshan 21:4, 5; Proverbs 15:9; Jan 3:36.
Saach fi Spirichwal Chrezhaz
(Revilayshan 20:5) (Di ada peepl dehn weh mi ded neva geh laif bak til di wan towzn yaaz don paas.) Dis da-mi di fos rezorekshan.
it-2-E 249 ¶2
Laif
Wen Gaad mi giv ih koman tu Adam, ih mi tel ahn dat if ih mi obay Ahn, ih neva mi wahn ded. (Ge 2:17) Wen di laas enimi, det, geh dischrai, evribadi wahn bee perfek. Imperfekshan noh wahn egzis; nohmoh sin ahn det fi aal hoo obay Gaad. (1Kor 15:26) Akaadn tu di buk a Revilayshan, det wahn geh dischrai da di en a Krais rool, weh wahn laas fi wahn towzn yaaz. Yasoh ih seh dat di anointid Kristyanz wahn rool az king ahn prees lang wid Krais. Di Baibl seh: “Now Ah si dehn geh laif bak ahn dehn rool wid Krais fi wan towzn yaaz.” “Di ada peepl dehn weh mi ded” weh noh kohn bak laif “til di wan towzn yaaz don paas” mosi di rifaa tu peepl weh stil alaiv da di en a di towzn yaaz. Dehn wahn kom bak tu laif bifoa Saytan geh rilees fahn di deep deep hoal fi tes aal hyoomanz wan laas taim. Da di en a di towzn yaaz peepl wahn reech perfekshan, jos laik how Adam ahn Eev mi perfek bifoa dehn mi sin. Dehn peepl weh stay faytful tu Gaad ahn weh paas di tes wen Saytan geh rilees fahn di deep deep hoal wahn geh fi injai perfek laif fareva az dehn riwaad.—Rev 20:4-10.
(Revilayshan 20:14, 15) Den det ahn di plays weh det rool geh chroa eena di layk a faiya. Dis layk a faiya da di sekant det. 15 Enibadi hoofa naym neva rait dong eena di buk a laif mi geh chroa eena di layk a faiya.
it-2-E 189-190
Layk a Faiya
Wi onli fain dis simbolik ekspreshan eena di buk a Revilayshan. Di Baibl tel wi weh dis stan fa wen ih seh: “Dis layk a faiya da di sekant det.”—Rev 20:14; 21:8.
Di refrens dehn eena di buk a Revilayshan tel wi moa bowt weh dis simbolik layk a faiya stan fa. Ih seh dat di layk a faiya di bon wid solfa ahn det wahn geh pich een deh. (Rev 19:20; 20:14) Eena wahn literal sens, det kyaahn geh bon op fi chroo. Bot, di Devl, wahn spirit kreecha weh wi kyaahn si, geh pich eena di layk a faiya. Bikaaz ih da wahn spirit, hihn kyaahn bon op eena wahn literal sens needa.—Rev 20:10; kompyaa Ex 3:2 ahn Jg 13:20.
Sins di layk a faiya reprizent “di sekant det” ahn sins Revilayshan 20:14 seh dat “det ahn di grayv” (NW) wahn geh pich een deh, ih klyaa dat dis layk kyaahn bee di sayhn kaina det weh hyoomanz ekspeeryens sayka weh Adam mi sin (Roam 5:12), ner ih noh reprizent di grayv [Hades (Sheol), NW]. Soh ih mos reprizent wahn nada kaina det. Di Baibl pramis dat peepl ku kohn bak fahn di ded ahn di grayv wahn giv op aala di peepl eena deh weh ded bikaaz a Adam sin. Bot no plays eena di Baibl menshan dat di “layk a faiya” wahn giv op di ded weh geh pich een deh. (Rev 20:13) Soh dehn wan weh naym noh rait dong eena “di buk a laif,” ahn aal hoo goh gens Gaad rait fi rool, wahn geh pich eena di layk a faiya, weh meen evalastin dischrokshan, er di sekant det.—Rev 20:15.
Baibl Reedin
(Revilayshan 20:1-15) Afta dat, Ah si wahn aynjel di kohn dong fahn owta hevn. Ih mi-di hoal eena ih han di kee fi oapm di deep deep hoal, ahn ih mi-di hoal wahn big big hevi chayn eena ih rait han. 2 Di aynjel kyapcha di jragan. Ih da da oal snayk weh mi deh fahn way bak. Dehn kaal ahn di devl er Saytan. Di aynjel chayn op di devl fi wan towzn yaaz. 3 Den di aynjel chroa ahn eena di deep deep hoal. Ih lak op di hoal ahn seel it op tait, soh dat di devl wahn kyaahn get owt, ahn ih wahn kyaahn fool di nayshan dehn nohmoh til di wan towzn yaaz don paas. Afta dat, di aynjel mos loos ahn fi wahn lee bit. 4 Den Ah si sohn chroan ahn dehn wan weh mi-di sidong pahn dehn. Dehn mi ga di atariti fi joj peepl. An Ah si di soal dehn a dehn peepl weh mi don geh kil. Dehn mi geh dehn hed kot aaf bikaaz dehn mi tel di chroot bowt Jeezas ahn di Werd a Gaad. Dehn peepl weh mi geh kil, dehn neva did wership di bees ner ih stachu, ahn dehn neva geh ih maak pahn dehn hed ner dehn han. Now Ah si dehn geh laif bak ahn dehn rool wid Krais fi wan towzn yaaz. 5 (Di ada peepl dehn weh mi ded neva geh laif bak til di wan towzn yaaz don paas.) Dis da-mi di fos rezorekshan. 6 Gaad bles aala dehn peepl weh shayr eena di fos rezorekshan. Dehn bilangz tu Gaad. Di sekant det noh wahn ga no powa oava dehn. Dehn wahn bee prees fi Gaad ahn fi di Krais. Ahn dehn wahn rool wid ahn fi wan towzn yaaz. 7 Afta wan towzn yaaz paas, Saytan wahn geh let owt fahn weh ih mi lak op 8 fi goh fool di nayshan dehn eena di foa kaana a di werl. Dehn nayshan deh mi nayhn Gag ahn Maygag. Saytan wahn gyada dehn tugeda fi mek waar. Ih wahn bee wahn hoal lata dehn, laik di nomba a di grayn a san dehn weh deh pahn di seeshoa. 9 Dehn aami dehn maach kohn fahn aal oava di werl, ahn dehn sorong di plays weh Gaad peepl liv. Dat da di siti weh Gaad lov. Bot faiya kohn dong fahn owta hevn ahn bon op dehn aami. 10 Den di devl, weh mi fool op di peepl dehn, dehn chroa hihn eena di layk weh mi ful op wid faiya weh di bon wid solfa. Dat da di sayhn plays weh dehn mi pich di bees ahn di faals prafit. Di faiya wahn taament dehn day ahn nait fareva ahn eva. 11 Den Ah si wahn big wait chroan ahn di Wan weh sidong pan it. Di ert ahn di skai jos disapyaa fahn fronta di Wan pahn di chroan, ahn nobadi neva si dehn nohmoh. 12 Ahn den Ah si di peepl dehn weh mi ded, dehn wan weh big ahn dehn wan weh smaal, aala dehn di stan op fronta di chroan. Sohnbadi oapm op sohn buk. Den ih oapm wahn nada buk, weh da di buk a laif. Aal weh dehn ded peepl mi du bifoa dehn ded mi rait eena dehn buk. Ahn Gaad joj dehn akaadn tu weh mi rait dong eena dehn buk. 13 Di see giv op aal di ded peepl dehn weh mi deh een deh. Ahn det ahn di plays weh det rool giv op aal di peepl dehn weh dehn mi ga. Ahn evribadi mi joj akaadn tu weh dehn mi du. 14 Den det ahn di plays weh det rool geh chroa eena di layk a faiya. Dis layk a faiya da di sekant det. 15 Enibadi hoofa naym neva rait dong eena di buk a laif mi geh chroa eena di layk a faiya.