KANAWAY
[Heb., shaʹchaph].
Usa sa mga langgam nga mandadagit o tigkaon ug patayng lawas sa hayop ug gidiling kan-on sumala sa balaod sa Diyos nga gihatag ngadto sa mga Israelinhon.—Lev 11:13, 16; Deu 14:12, 15.
Bisan tuod ang King James Version naghubad sa Hebreohanong ngalan niini nga langgam ingong “kakok,” kini nga hubad sagad nga wala na dawata ug mas gipaboran ang kanaway (usahay gitawag nga sea mew). (Tan-awa ang KAKOK.) Gisabot sa pipila ka leksikograpo kini nga ngalan ingong naggikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “niwang, yagpis, o sapsing,” nga tingali naghulagway sa kayagpis ug sa kagamay sa lawas sa kanaway kon itandi sa taas, talinis nga mga pako niini. Ang uban nagtuo nga ang Hebreohanong ngalan nga shaʹchaph giawat gikan sa taliis nga tingog nga ipatungha niining banhaan nga langgam. Gisabot usab sa mas karaang mga bersiyon (LXX, Vg) nga kini nagtumong sa kanaway sa dagat. Ang Hebreohanong termino nga shaʹchaph mahimong sabton nga nagtumong sa usa ka komon nga termino alang sa usa ka langgam sa dagat nga samag-itik ang mga tiil nga kaamgid sa kanaway. Kini nga grupo naglakip sa tinuod nga mga kanaway, tern, skimmer, ug skua.
Ang mga kanaway, nga sakop sa pamilyang Laridae, kasagarang kusog molupad, ug gawas pa nga maayong molangoy, sila mopahulay ug matulog pa gani sa ibabaw sa tubig. Ang mga kanaway mokapakapa sa ilang mga pako, molupad pataas, mobiyo, ug mosarap aron sa pagdagit ug pagkaon nga mga isda, insekto, ug halos sa bisan unsang matang sa mga basura (sa ingon nahimong usa ka mapuslanong tigkaon sa mga hugaw diha sa mga pantalan ug mga dunggoanan). Ang mga kanaway nga herring magdala ug mga amahong o ubang mga mollusk ngadto sa itaas sa kahanginan ug dayon ihulog kini sa dagkong mga bato aron kini mabuak ug makakaon sila sa mga unod niini. Bisan tuod kini ganahan kaayong mokaon ug unod sa patayng lawas sa hayop, ang kanaway limpiyado kaayo.
Ang ubay-ubayng matang sa mga kanaway, lakip ang kanaway nga herring (Larus argentatus) ug ang lainlaing matang sa itom-ug-ulo nga kanaway (Larus ridibundus), makaplagan sa Palestina ubay sa kabaybayonan sa Mediteranyo ug sa palibot sa Dagat sa Galilea. Sagad puti ang kolor niini, apan ang likod ug ang ibabaw nga bahin sa ilang mga pako usahay abohon usab. Ang sungo lig-on ug bawog ug diyutay. Kini sagad magpuyo nga pundokpundok, ug mangitlog diha sa mga kilid sa pangpang o ubay sa kabaybayonan. Ang gidak-on sa lawas niini maoy sama sa lawas sa salampati hangtod sa mga 76 sm (30 pul) ang gitas-on, ug ang gilapdon sa mga pako sa kanaway tingali moabot ug 1.5 m (5 p). Kay daw dili kapoyon nga langgam, ang kanaway makalupad bisan sa makusog nga hangin. Ang daghan ug nagsapawsapaw nga mga balhibo niini, nga may gidaghanong mga 6,544 nga naihap gikan sa usa ka dakong kanaway, maoy magpainit ug magpauga sa lawas niini panahon sa dugayng pagpahulay niini diha sa tubig.
Ang tern, usa ka sakop sa pamilya nga Sternidae, daghan usab sa kabaybayonan sa Palestina. Kini mas yagpis ug lawas kay sa kanaway, dili tigkaon ug patayng hayop, ug may nagsanga nga ikog ug may taas, pahiktin nga mga pako nga mas yagpis kay sa mga pako sa kanaway. Ang kadaghanang tern maoy puti, apan sagad itom o abohon ang ulo. Kay kasagarang mokaon ug gagmayng mga isda, ang tern molupad sa ibabaw ug dayon mokalit ug sakdop sa tubig nga ang iyang taas, tul-id, yagpis nga sungo ipaubos aron sa pagsikop sa iyang tukbonon. Ang tern mao ang kinalay-an nga tiglalin sa tanang langgam; ang tern sa artiko (Sterna paradisaea) mopanaw ug mga 35,400 km (22,000 mi) kada tuig. Apan, ang pipila ka tern gusto sa katubigan sa mga baybayon sa mas init nga mga rehiyon. Tungod sa ilang kakusog ug sa maanindot kaayo nga paglupad, sila gitawag ug mga gitgit sa dagat.
Sama sa banog ug ibis, ang kanaway giisip nga usa ka sagradong langgam sa karaang Ehipto.