KENIHANON

Usa ka membro sa katawhan nga nagpuyo sa Canaan o sa kasilinganan niini sa mga adlaw ni Abram (Abraham). Apan, ang Kasulatan wala maghatag ug tinong kutay sa kagikan aron mapiho ang ilang gigikanan.​—Gen 15:18-21.

Bisan tuod ang pipila ka eskolar, pinasukad sa parehong pulong nga Aramaiko, nag-isip nga ang “Kenihanon” nagkahulogang “mananalsal,” kini dili tino. Ang Bibliya wala mag-ingon nga ang mga Kenihanon maoy mga mananalsal, apan kini nagpakita nga labing menos ang pipila kanila maoy mga magbalantay sa karnero. (Itandi ang Ex 2:​15, 16; 3:1; Huk 1:16.) Ang laing ideya naglangkit sa terminong “Kenihanon” sa Hebreohanong pulong nga nagkahulogang “salag,” ug kini mohaom sa paghubit sa puloy-anan o ‘salag’ sa mga Kenihanon, ingong “napahimutang sa dakong bato.”​—Num 24:21.

Sa panahon nga si Moises mikalagiw gikan sa Ehipto ngadto sa yuta sa Midian, siya naminyo ngadto sa usa ka Kenihanong pamilya nga nagpuyo didto. Sa dihang ang asoy naglangkit sa ilang pinuy-anan sa Midian, ang mga membro niini nga pamilya gitawag nga mga Midianhon; sa ubang mga kahimtang sila gitawag nga mga Kenihanon. Kini nagpakita nga ang ugangang lalaki ni Moises nga si Jetro, ang “saserdote sa Midian,” ug ang iyang bayaw nga lalaki nga si Hobab maoy mga Midianhon pinasukad sa yuta nga ilang gipuy-an. (Ex 2:​15, 16; 3:1; 18:1; Num 10:​29, 30; Huk 1:16) Sa laing bahin, kon ang mga paryente ni Moises maoy mga kaliwat sa rasa ni Midian, nan lagmit gitawag sila nga mga Kenihanon tungod kay sila naggikan sa Kenihanon nga sanga, o banay, sa mga Midianhon, sa ingon naghimo kanilang lahi nga rasa gikan sa mga Kenihanon nga naglungtad sa panahon ni Abraham una pa matawo si Midian.

Sa dihang ang mga Israelinhon hapit nang mobiya sa rehiyon sa Bukid sa Sinai, gihangyo ni Moises nga mokuyog kanila si Hobab aron magsilbing “mga mata,” o ingong usa ka giya, alang sa nasod tungod kay siya suheto sa maong dapit. Bisan tuod sa sinugdan midumili, si Hobab dayag nga mikuyog ra, kay sa ulahi ang mga Kenihanon giingon nga nanimuyo sa Kamingawan sa Juda dapit sa H sa Arad.​—Num 10:29-32; Huk 1:16.

Sa mas ulahing yugto si Heber nga Kenihanon mibulag gikan sa ubang mga Kenihanon ug nagpatindog sa iyang tolda didto sa Kedes. (Huk 4:11; tan-awa ang KEDES Num. 3.) Sa dihang nabuntog ang Canaanhong kasundalohan, si Sisera “midagan sa pagkalagiw ngadto sa tolda ni Jael nga asawa ni Heber nga Kenihanon, kay dihay pakigdait tali ni Jabin nga hari sa Hazor ug sa panimalay ni Heber nga Kenihanon.” Apan, didto natapos ang kinabuhi ni Sisera sa kamot ni Jael.​—Huk 4:17-21; 5:24-27.

Sa mga adlaw ni Haring Saul may pipila ka Kenihanon nga namuyo taliwala sa mga Amalekanhon. Busa, sa dihang hapit nang makiggubat sa mga Amalekanhon, giawhag ni Saul ang mga Kenihanon sa pagbiya aron makalikay sa kalamidad. Kini nga kalulot gipakita tungod kay ang mga Kenihanon mismo “nagpakitag mahigugmaong-kalulot sa tanang anak sa Israel sa dihang migula sila gikan sa Ehipto.” (1Sa 15:​5, 6; itandi ang Ex 18:​8, 9; Num 10:29-33.) Sa ulahi, giingnan ni David si Akis nga siya misulong “sa habagatan sa mga Kenihanon.” (1Sa 27:10) Apan kini maoy usa ka paglingla lamang. Kay sa pagkatinuod, ang mga Kenihanon mahigalaon man sa mga Israelinhon. Busa, gipadala ni David ang pipila ka inagaw nga nailog gikan sa mga Amalekanhon ngadto “kanila nga didto sa mga siyudad sa mga Kenihanon,” lagmit sa bukirong rehiyon sa habagatang Juda.​—1Sa 30:29.

Ang kabanayan sa mga eskriba nga nagpuyo sa Jabez maoy mga Kenihanon “nga naggikan kang Hammat nga amahan sa balay ni Rekab.” (1Cr 2:55) Gihisgotan sila labot sa mga kaliwat ni Juda.​—1Cr 2:3.

Ang kamatuoran nga ang mga Kenihanon nagpuyo kauban sa lainlaing mga katawhan sa lainlaing panahon ug mga dapit lagmit nagpakita nga kining tigbalhinbalhin o nagbalhinbalhin usahay nga katawhan wala sa bug-os mahimong bahin sa bisan haing ubang tribo o katawhan.

Ang Bibliya wala magtaho sa espesipiko kon unsay nahitabo sa mga Kenihanon, nga gitawag usab nga Kain. Ang panultihon ni Balaam bahin kanila nagbangon sa pangutana: “Kanus-a ka pa ba bihagon sa Asirya?” (Num 24:​21, 22) Busa lagmit nga ang pipila ka Kenihanon namuyo sa amihanang gingharian sa Israel ug sa palibot nga mga dapit ug gidalang bihag uban kanila sa mga Asiryanhon.​—2Ha 15:29; 17:6.