PAGKATIG-A, PAGKAGAHIAN
Ang pangunang kahulogan sa lainlaing mga pulong sa orihinal nga pinulongan nga nagtumong sa pagkatig-a o pagkagahian mao ang pagkasukihan o pagkagahig-ulo. Sagad nga nalangkit ang tinuyong dili pagsunod sa kabubut-on o sa mga sugo sa Diyos. (Sal 78:8; 81:12; Isa 1:23; 65:2; Jer 3:17; 5:23; 7:23-26; 11:8; 18:12; Os 4:16; Buh 7:51) Sublisubling gipasiugda sa Kasulatan nga modangat ang katalagman niadtong magpadayon sa pagkatig-a o pagkagahian. (Deu 29:19, 20; Neh 9:29, 30; Pr 28:14; Isa 30:1; Jer 6:28-30; 9:13-16; 13:10; 16:12, 13; Dan 5:20; Os 9:15; Zac 7:12; Rom 2:5) Pananglitan, ang balaod sa Diyos sa Israel naglatid nga ang anak nga gahian ug sukihan pagabatoon hangtod nga mamatay.—Deu 21:18, 20.
Sa iyang mga pagpakiglabot sa mga tawo, mapailobong gitugotan ni Jehova nga Diyos nga padayong maglungtad ang mga indibiduwal ug ang mga nasod, bisan tuod sila takos sa kamatayon. (Gen 15:16; 2Pe 3:9) Samtang ang uban nagpabili niini pinaagi sa pagpahiuyon sa ilang kaugalingon aron makadawat ug kaluoy (Jos 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), ang uban nagpatig-a pa gayod sa ilang kaugalingon batok kang Jehova ug batok sa iyang katawhan. (Deu 2:30-33; Jos 11:19, 20) Sanglit dili pugngan ni Jehova ang mga tawo nga mahimong matig-a o gahian, siya gihisgotan ingong ‘nagtugot kanila nga magmatig-a’ o ‘nagpagahi sa ilang mga kasingkasing.’ Sa dihang siya magpahamtang na ug panimalos batok sa mga tawong matig-a o gahian, mosangpot kini sa pagpasundayag sa iyang dakong gahom ug sa pagmantala sa iyang ngalan.—Itandi ang Ex 4:21; Ju 12:40; Rom 9:14-18.
Ang usa ka pananglitan niini mao ang gihimo sa Diyos maylabot kang Paraon kinsa wala motugot nga ang mga Israelinhon mobiya sa Ehipto. Si Jehova nagpadalag napulo ka malaglagong mga hampak sa yuta sa Ehipto. Sa matag panahon nga gipagahi ni Paraon ang iyang kasingkasing human matapos ang usa ka hampak, gigamit kini ni Jehova ingong higayon sa dugang nga pagpasundayag sa iyang dakong gahom pinaagi sa paghimog uban pang mga milagro. (Ex 7:3-5, Ex 7:14–11:10) Busa, ang pipila sa mga Ehiptohanon nakaamgo nga si Jehova maoy usa ka Diyos nga kinahanglang sundon. Pananglitan, sa dihang gipahibalo ang ikapitong hampak, bisan ang pipila sa mga alagad ni Paraon naneguro nga ang ilang kaugalingong mga alagad ug mga kahayopan ikapasilong sa dili pa magsugod ang malaglagong mga ulan nga yelo. (Ex 9:20, 21) Sa kataposan, sa dihang si Paraon, human pagawasa ang mga Israelinhon, nagpagahi pag-usab sa iyang kasingkasing ug nagtigom sa iyang kasundalohan aron sa pagpanimalos kanila (Ex 14:8, 9; 15:9), si Jehova naglaglag kaniya ug sa iyang kasundalohan didto sa Pulang Dagat. (Ex 14:27, 28; Sal 136:15) Sulod sa katuigan human niadto, ang ngalan sa Diyos gimantala taliwala sa mga nasod samtang ilang gihisgotan ang gibuhat ni Jehova sa mga Ehiptohanon tungod sa ilang pagkagahian.—Ex 18:10, 11; Jos 2:10, 11; 9:9; 1Sa 6:6.
Sanglit si Jehova abanteng nagpasidaan sa iyang paghukom batok sa mga matig-a o mga gahian, ang pagpahamtang sa maong paghukom dili ikaingon nga nahitabo tungod sa ubang mga hinungdan o naggikan sa lahi nga tinubdan. Pinaagi sa manalagnang si Isaias, si Jehova miingon ngadto sa gahiang mga Israelinhon: “Tungod sa akong pagkahibalo nga ikaw matig-a ug nga ang imong liog maoy usa ka ugat nga puthaw ug ang imong agtang maoy tumbaga, ako usab nagpadayon sa pagsulti kanimo sukad sa maong panahon. Sa wala pa kini moabot, akong gipadungog kini kanimo, aron dili ka moingon, ‘Ang akong idolo ang naghimo kanila, ug ang akong linilok nga larawan ug ang akong inumol nga larawan ang nagsugo kanila.’”—Isa 48:4, 5; itandi ang Jer 44:16-23.