PAGSILANG SA ADLAW, PAGSALOP SA ADLAW
Ang panahon sa dihang ang adlaw mosubang ibabaw sa kapunawpunawan, ug ang panahon sa dihang kini mahanaw sa panan-aw ubos sa kapunawpunawan. Kining mga panahona maoy hinungdanong mga bahin sa matag-adlaw nga kinabuhi sa katawhan sa panahon sa Bibliya. Alang sa kadaghanang tawo, ang kaadlawon magbukas sa pultahan alang sa buluhaton sa adlaw ug ang salumsom magsira niini pag-usab. Sama sa gisulat sa salmista: “Ang adlaw . . . mosalop. Gipahinabo mo ang kangitngitan, aron mahimo kining gabii; nga niana manggula ang tanang ihalas nga mga hayop sa lasang. Ang may-lambungay nga nating mga leyon nagangulob alang sa tukbonon ug sa pagpangita sa ilang pagkaon gikan sa Diyos. Sa pagsidlak sa adlaw—sila mamalik ug sila molubog diha sa ilang mga dapit nga tagoanan. Ang tawo moadto sa iyang buluhaton ug sa iyang trabaho hangtod sa kagabhion. Pagkadaghan sa imong mga buhat, Oh Jehova! Sa kaalam gibuhat mo silang tanan. Ang yuta napuno sa imong mga binuhat.”—Sal 104:19-24.
Ang pagsilang sa adlaw nagtimaan sa pagsugod sa kinaiyanhong yugto sa kahayag ug, sa dihang si Jesu-Kristo dinhi pa sa yuta, kini nagtimaan sa pagsugod sa pag-ihap sa ‘napulog-duha ka takna sa adlaw.’ (Mar 16:2; Ju 11:9) Siyempre, daghan ang nagmata na sa wala pa ang kaadlawon, sama sa kugihang babaye sa Proverbio 31:15. Si Jesus usab gihisgotan nga mibangon sa wala pa mosilang ang adlaw, aron mogugol ug panahon sa pag-ampo. (Mar 1:35) Inigsilang sa adlaw ang dagkong mga ganghaan sa siyudad buksan, ang mga tawo moadto sa ilang mga umahan o sa mga parasan, ang mga babaye maglinya diha sa mga atabay aron sa pagkalos ug tubig, ang mga tawo manghugop sa mga tiyanggihan, ug ang mga mangingisda mangdunggo sa baybayon aron ibaligya ang ilang mga nakuha sa gabii, nga human niana maghinlo ug magpuna sa ilang mga pukot.
Ang naandang mga kalihokan ug trabaho sa maadlaw magpadayon hangtod sa pagsalop sa adlaw. Sa hapit nang mosalop ang adlaw ang mga tawo mamauli gikan sa ilang mga umahan, ang ilang mga agalon magbayad kanila sa ilang mga suhol sa tibuok nga adlaw, ang mga babaye magdalag suplay sa tubig alang sa gabii ngadto sa ilang mga balay, ang mga ganghaan sa siyudad sirad-an, ug sugdan na sa mga magbalantay ang una sa upat ka pagbantay sa kagabhion, samtang sa tibuok siyudad ang mga lampara mosugod na sa pagsiga diha sa mga balay. (Huk 19:14-16; Mat 20:8-12; Deu 24:15; Gen 24:11; Neh 13:19; Mar 13:35) Apan, alang sa daghan ang buluhaton magpadayon bisan human sa panihapon, sama sa buhaton sa kugihang mga lalaki ug babaye nga maghablon o magbuhat ug ubang kinamot nga mga buhat sulod sa balay. (Pr 31:18, 19; 2Te 3:8) Usahay si Jesus ug ang iyang mga apostoles nagpadayon usab sa ilang ministeryo ug sa mga kalihokan nga nalangkit niini hangtod sa kagabhion.—Mat 14:23-25; Mar 1:32-34; 4:35-39; Luc 6:12; 2Co 6:4, 5.
Bisan tuod ang pagsalop sa adlaw nagtimaan sa pagkatapos sa yugto sa kahayag sa adlaw, alang sa mga Hudiyo kini nagtimaan sa pagsugod sa bag-ong adlaw sa ilang kalendaryo, nga opisyal nga magsugod sa pagsalop sa adlaw, kay giihap kini gikan sa gabii hangtod sa sunod nga gabii. (Lev 23:32; itandi ang Mar 1:21, 32, nga nagpakitang ang maong adlaw, nga niining bahina usa ka igpapahulay, natapos pagkagabii.) Busa, panahon kadto sa pagsalop sa adlaw nga nagsugod ang Nisan 14 ug mao usab kini ang panahon sa pag-ihaw sa kordero ug sa pagkaon sa Paskuwa.—Ex 12:6-10; Deu 16:6; Mat 26:20; tan-awa ang PASKUWA.
Tungod kay matapos ang adlaw sa pagsalop sa adlaw, ang Balaod nagsugo nga ang pipila ka butang kinahanglang buhaton nianang higayona. Ang besti nga gikuha ingong garantiya kinahanglang iuli ngadto sa tag-iya niini “sa pagsalop sa adlaw.” (Ex 22:26; Deu 24:13) Sa maong panahon usab, kinahanglang bayran ang sinuholang mga mamumuo sa ilang mga suhol (Deu 24:15), ang usa ka patayng lawas nga gibitay sa estaka kinahanglang kuhaon ug ilubong (Deu 21:22, 23; Jos 8:29; 10:26, 27), ug ang usa ka tawo nga mahugaw sa seremonyal nga paagi kinahanglang maligo ug, human sa pagsalop sa adlaw, isipon nga mahinlo na usab (Lev 22:6, 7; Deu 23:11). Sanglit sa pagsalop sa adlaw matapos ang usa ka adlaw ug magsugod ang laing bag-ong adlaw, kini naghatag ug dugang kahulogan sa tambag sa apostol: “Ayaw pasalopi sa adlaw ang inyong kasuko.”—Efe 4:26.
Ang pagsilang o pagsidlak sa adlaw gigamit usahay sa mahulagwayong paagi. Sa 2 Samuel 23:3, 4 ang paghari sa usa ka matarong nga magmamando nga may kahadlok sa Diyos giingon nga makarepresko sama sa “kahayag sa kabuntagon, sa dihang ang adlaw mosidlak, usa ka buntag nga walay panganod.” (Itandi ang Mal 4:2; Mat 17:2; Pin 1:16.) Tungod sa mga alagad sa Diyos, ang hangyo gihimo ngadto kang Jehova: “Ang mga nahigugma kanimo himoang ingon sa pagsidlak sa adlaw diha sa pagkagamhanan niini.”—Huk 5:31; Mat 13:43; Sal 110:3; Dan 12:3; itandi ang Miq 3:5, 6; Ju 3:19, 20.
Ang mga terminong “silangan sa adlaw” ug “salopanan sa adlaw” maoy laing mga termino nga gigamit sa pagtumong sa nahimutangan sa usa ka dapit, nga nagkahulogang gikan sa S hangtod sa K. (Ex 27:13; Jos 1:4; Sal 107:3; Pin 16:12) Kini mao ang diwa sa Salmo 113:3: “Gikan sa sidlakan hangtod sa kasadpan ang ngalan ni Jehova pagadayegon.” (Tan-awa usab ang Mal 1:11; Isa 45:6.) Ang ‘gikan sa pagsilang sa adlaw hangtod sa pagsalop sa adlaw’ mahimong magpasabot usab sa tibuok adlaw.