TITO, SULAT KANG

Usa ka sulat nga gisulat ni apostol Pablo ngadto kang Tito, usa ka isigkamagbubuhat nga gibilin ni Pablo didto sa Creta aron sa ‘pagtul-id sa mga butang nga depektoso ug sa pagtudlo ug mga ansiyano’ sa lainlaing mga kongregasyon didto. (Tit 1:​1, 4, 5) Ang pagkatinuod sa sulat gipamatud-an sa tanang iladong karaan nga mga katalogo sa Kristohanon Gregong Kasulatan, ug una niini mao ang Muratorian Fragment sa ikaduhang siglo K.P.

Kon Kanus-a ug Diin Gisulat. Sanglit walay rekord nga si Pablo nakig-ambit sa Kristohanong buluhaton didto sa pulo sa Creta sa wala pa ang iyang unang pagkabilanggo didto sa Roma, lagmit gayod nga siya nakaadto didto uban kang Tito tali sa panahon sa iyang paggawas ug sa iyang kataposang pagkabilanggo. Busa kini nga sulat gihimo tali sa mga 61 ug 64 K.P. Ang Macedonia lagmit mao ang dapit nga gikan niana gipadala ang sulat; mopatim-aw nga didto sa maong dapit ug sa mao usab nga panahon nga gisulat ni Pablo ang Unang Timoteo.​—1Ti 1:3.

Ang Katuyoan sa Sulat. Ang sulat dayag nga nagsilbing usa ka giya alang kang Tito ug naghatag kaniya ug apostolikanhong pagpaluyo sa pagbuhat sa iyang mga katungdanan maylabot sa mga kongregasyon sa Creta. Ang iyang buluhaton dili sayon, sanglit siya kinahanglang makigbisog batok sa mga tawong rebelyoso. Ingon sa gisulat ni Pablo: “Adunay daghang tawo nga masupilon, mga tigsultig walay pulos, ug mga maglilimbong sa hunahuna, ilabina kadtong mga tawo nga mitapot sa pagkatinuli. Kinahanglan nga patak-omon ang ilang baba, kay kini mismong mga tawhana nagadaot sa tibuok nga panimalay pinaagi sa pagtudlo nila ug mga butang nga dili angay tungod sa kinitaan pinaagig limbong.” (Tit 1:​10, 11) Dugang pa, ang pagpamakak, pagkaulitan, ug pagkatapolan maoy kasagaran taliwala sa mga Cretanhon, ug dayag nga ang pipila sa mga Kristohanon nagpabanaag niining daotan nga mga kinaiya. Tungod niini si Tito kinahanglang magbadlong kanila nga mapig-oton ug iyang ipakita kon unsay kinahanglang buhaton sa mga Kristohanon, bata man o tigulang, lalaki o babaye, ulipon o gawasnon. Siya sa iyang kaugalingon angay nga mahimong usa ka panig-ingnan sa maayong mga buhat ug magpakitag pagkalunsay sa iyang pagpanudlo.​—1:12–​3:2.

[Kahon sa panid 1335]

MGA PANGUNANG PUNTO SA TITO

Tambag alang sa usa ka ansiyano labot sa pagdumala sa mga situwasyon diha sa usa ka lisod kaayo nga asaynment

Dayag nga gisulat ni apostol Pablo human sa iyang unang pagkabilanggo sa Roma

Pagtudlo ug mga magtatan-aw ug pagdumala sa seryosong mga suliran

Si Tito gisugo nga tul-iron ang mga butang nga depektoso ug magtudlo ug mga magtatan-aw sa lainlaing mga siyudad sa Creta (1:5)

Ang usa ka lalaki nga gitudlo ingong usa ka magtatan-aw kinahanglan nga walay akusasyon, sulondan sa iyang pagkatawo ug sa iyang pamilyahanong kinabuhi, maabiabihon, timbang, ug mapugnganon-sa-kaugalingon; siya angayng haom nga maghawas sa kamatuoran diha sa iyang pagpanudlo ug sa ingon makatambag ug makabadlong niadtong mosumpaki (1:6-9)

Ang masupilon nga mga tawo diha sa mga kongregasyon kinahanglang pahilomon, ilabina kadtong nagsunod sa pagtuli, nga nagdaot sa tibuok nga mga panimalay; ang pagbadlong nga mapig-oton kinahanglang ihatag aron ang tanan magmahimsog diha sa pagtuo (1:10-16)

Ang binuang nga mga pagpangutana, pagtuki sa mga talaan sa kagikan, ug mga panaglantugi bahin sa Balaod angayng pagalikayan; isalikway ang usa ka tigpasiugdag sekta human siya mapahimangnoi sa makaduha (3:9-11)

Makapahimsog nga tambag ngadto sa tanang matang sa mga Kristohanon

Ang tigulang nga mga lalaki gidasig nga mahimong sulondan sa pagkamakasaranganon, pagkaugdang, pagkamaayog panghunahuna, pagtuo, gugma, ug pagkamainantoson (2:1, 2)

Ang tigulang nga mga babaye giawhag usab nga mahimong sulondan; sila kinahanglang mga magtutudlo sa maayo, aron ilang matabangan ang batan-ong mga babaye nga magbaton ug hustong panglantaw sa ilang mga responsibilidad ingong mga asawa ug mga inahan aron dili mapasipalahan ang pulong sa Diyos (2:3-5)

Ang batan-ong mga lalaki giawhag nga magbaton ug maayong panghunahuna (2:6-8)

Ang mga ulipon kinahanglan nga magpasakop sa ilang mga tag-iya diha sa paagi nga magdayandayan sa pagtulon-an sa Diyos (2:​9, 10)

Ang dili-takos nga kalulot sa Diyos angayng magpalihok sa mga Kristohanon nga isalikway ang pagkadili-diyosnon ug magkinabuhi uban ang maayong panghunahuna niini nga sistema sa mga butang, samtang sila mapailobong magpaabot sa mahimayaong pagpadayag sa Diyos ug ni Jesu-Kristo (2:11-15)

Magpakitag nahiangay nga pagpasakop sa mga magmamando, likayan ang pagkapalaaway, ug ugmaron ang pagkamakataronganon ug kalumo (3:​1, 2)

Si Pablo ug usab ang iyang mga isigka-Kristohanon nagbuhat kanhi sa pagkadaotan; apan pinaagi sa dili-takos nga kalulot sa Diyos sila giluwas ug karon adunay tino nga paglaom sa kinabuhing walay kataposan; kanunayng ipasiugda kini nga mga kamatuoran aron madasig ang mga magtutuo nga ibutang kanunay diha sa ilang mga hunahuna ang maayong mga buhat (3:3-8)