Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Sanglit ang mga Saksi ni Jehova naningkamot nga magmatinud-anon ug sila nagsalig sa usag usa, nganong gibati nila nga hinungdanon ang paghimog sinulat nga kontrata sa dihang dunay mga kasabotan sa negosyo tali kanila?
Ang paghimo nila niana maoy Kasulatanhon, praktikal, ug mahigugmaon. Sa unsang paagi? Aw, konsiderahon nato ang mga bahin sa kontrata sa negosyo.
Ang Bibliya naghatag ug sinulat nga talaan sa mga pakiglabot sa Diyos uban sa iyang gipakigtugonang mga tawo, ang mga Israelinhon. Kini naglakip sa mga kasabotan sa negosyo nga naglangkit sa matuod nga mga magsisimba. Ang Genesis kapitulo 23 naundan sa usa ka kasabotan nga maayong konsiderahon nato. Sa dihang ang iyang hinigugmang asawa nga si Sara namatay, buot ni Abraham nga makabaton ug lubnganan. Siya nagsugod sa pagpakigsabot sa mga Canaanhon nga nagpuyo duol sa Hebron. Ang mga bersikulo 7-9 nagpakita nga siya mitanyag ug tinong bili sa luna nga buot niya. Ang bersikulo 10 nagpamatuod nga kining maong tanyag gihimo nga publiko, nga nadunggan sa uban diha sa ganghaan sa siyudad. Ang bersikulo 13 nagpakita nga ang tag-iya mitanyag nga ihatag ang yuta kang Abraham, apan siya mitubag nga kuhaon lamang niya ang yuta ingon nga pinalit. Ug ang mga bersikulo 17, 18, ug 20 nagsaysay nga mao gayod kadto ang nahitabo, nga gipalig-on “atubangan sa mga mata sa mga anak ni Heth taliwala niadtong tanang nanagsulod sa ganghaan sa iyang siyudad.”
Apan, lahi ba ang kahimtang kon ang duha nga may kasabotan sa negosyo parehong matuod nga mga magsisimba? Ang kapitulo 32 sa Jeremias nagtagana ug tubag. Gikan sa bersikulo 6 padayon, atong masabtan nga si Jeremias mopalitay ug yuta gikan sa iyang ig-agaw. Ang bersikulo 9 nagpakita nga ang walay-pagpihig nga bili gikauyonan. Karon basaha ang mga bersikulo 10-12: “Unya ako [Jeremias] misulat ug kalig-onan sa pagpalit ug gipatikan kana ug mikuhag mga saksi samtang gitimbang nako ang salapi diha sa timbangan. Human niana gikuha ko ang kalig-onan sa pagpalit, ang usa nga pinatikan sumala sa balaod ug mga lagda, ug ang usa nga binuksan; ug unya gihatag nako ang kalig-onan sa pagpalit ngadto kang Baruch ang anak nga lalaki ni Nerias ang anak nga lalaki ni Maasias atubangan ni Hanamel ang anak nga lalaki sa akong uyoan sa bahin sa amahan ug atubangan sa mga saksi, kadtong misulat sa kalig-onan sa pagpalit, atubangan sa tanang Hudiyo nga nanaglingkod sa Sawang sa Tigbantay.”
Oo, bisan tuod si Jeremias nakigsabot sa usa ka kaubang magsisimba, bisan usa ka paryente, gihimo niya ang pipila ka makataronganong legal nga mga paagi. Duha ka sinulat nga mga rekord ang gihimo—ang usa binuksan aron sayon rang masusi, ang ikaduha tinakpan aron magtagana ug dugang pamatuod kon aduna unyay pagduhaduha sa katukma sa binuksang rekord. Kining tanan gisabotan, sumala sa giingon sa bersikulo 13, “atubangan nila.” Busa kadto maoy publiko, sinaksihan, legal nga kasabotan sa negosyo. Nan, tin-aw nga dunay Kasulatanhong pamatuod nga ang matuod nga mga magsisimba nagdumala sa mga butang diha sa may kalig-onan ug dokumentadong paagi.
Praktikal usab kini. Kita nahibalo kon unsa ka tinuod ang panultihon nga ang “panahon ug wala-damhang mga panghitabo mahitabo kanilang tanan.” (Ecclesiastes 9:11) Kana naglakip sa debotado ug matinumanong mga Kristohanon. Ingon niini ang pagpahayag sa Santiago 4:13, 14: “Umari, karon, kamong mga nagaingon: ‘Karong adlawa o ugma mangadto kita niining siyudara ug mogugol ug usa ka tuig didto, ug magnegosyo kita ug magpaganansiya,’ samtang wala kamo mahibalo kon maunsa ang inyong kinabuhi ugma.” Busa, mahimong sugdan nato ang usa ka proyekto, sama sa pagpalit, paghimog gikasabotang trabaho o serbisyo, o paggama ug usa ka butang alang sa usa ka tawo. Apan unsay mahitabo ugma—o sa sunod nga bulan o sa sunod nga tuig? Unsa na man kon kita o ang tawong gikasabot naaksidente? Lagmit magpaimposible kana sa pagtuman sa kasabotan. Apan komosta kon dili kita makahimo sa buluhaton o makabuhat sa serbisyo, o ang atong kasabot halos dili makabayad o dili makatuman sa iyang bahin sa kasabotan? Kon walay sinulat nga kasabotan, ang tinuod nga mga suliran mahimong motungha, mga suliran nga mahimong mahusay o malikayan unta pinaagi sa pagbaton ug yanong sinulat nga kontrata.
Dugang pa, dili gayod nato kalimtan nga ang pagkadili gayod tino sa daghang bahin sa kinabuhi mahimong magkahulogan gani nga may laing tawo nga moabaga o mohusay sa atong (o iyahang) mga kalihokan sa negosyo. Si Santiago midugang sa bersikulo 14: “Kay kamo usa ka gabon nga nagapakita sa makadiyot ug unya mawagtang ra.” Sa pagkatinuod, mahimong mamatay kita nga dili damhon. Ang sinulat nga kasabotan, o kontrata, sa praktikal nga paagi magtugot sa uban sa pagpadayon sa pagdumala sa mga butang engkasong dunay mahitabo sa matag usa nga kabahin sa kasabotan.
Buot sabton, kini motultol usab ngadto sa ikatulong bahin—ang sinulat nga mga kontrata maoy mahigugmaon. Sa pagkatinuod, kon ang usa sa nagsabot namatay o nabaldado gumikan sa aksidente, mahigugmaon gayod nga ang usa ka Kristohanon magtagana ug listahan sa iyang mga bayranan o gidahom nga kitaong salapi. Ug inay magbanaag ug kawalay-pagsalig, kini nagpakitag gugma alang sa igsoon nga atong gikasabot nga mohimog sinulat nga kontrata nga tin-aw ug hustong magpahayag kon unsay iyang kinahanglang buhaton o angayang dawaton. Kining mahigugmaong lakang magpamenos sa bisan unsang hinungdan sa kahiubos o kayugot kon ang usa sa dili hingpit nga nagkasabot makalimot sa pipila ka detalye o mga responsibilidad. Ug kinsa ba kanato ang hingpit, dili malimtanon, o dili daling masayop sa pagsabot sa mga detalye o mga katuyoan?—Mateo 16:5.
Adunay laing mga paagi nga ang paghimog sinulat nga mga kasabotan sa negosyo magbanaag ug gugma alang sa atong igsoon, atong pamilya, ug sa kongregasyon sa katibuk-an. Apan kinahanglang tataw nga saylo pa sa pagkamahigugmaon, ang maong sinulat nga mga talaan nga may tukmang detalye maoy praktikal ug Kasulatanhon.