Gigamit ba sa Diyos ang Ebolusyon sa Paglalang ug Kinabuhi?
“Takos ikaw, Jehova, nga among Diyos, nga modawat sa himaya ug sa dungog ug sa gahom, tungod kay imong gilalang ang tanang butang, ug tungod sa imong kabubut-on sila milungtad ug nalalang.”—PINADAYAG 4:11.
WALA madugay human himoang popular ni Charles Darwin ang teoriya sa ebolusyon, daghang grupo nga nag-angkong Kristohanon nangita dayon ug mga paagi kon unsaon nila pagsagol ang ilang pagtuo sa Diyos ug ang ilang pagdawat sa teoriya sa ebolusyon.
Sa pagkakaron, ang kadaghanang iladong mga relihiyon nga nag-angkong Kristohanon daw andam modawat sa ideya nga gigamit gayod sa Diyos ang ebolusyon sa pipila ka paagi sa paglalang sa kinabuhi. Ang pipila nagtudlo nga giprograma nang daan sa Diyos ang uniberso aron kini maugmad sa paagi nga ang buhing mga butang mitungha gikan sa walay kinabuhing mga kemikal ug ngadtongadto namugna ang tawo. Kadtong mouyon niining pagtulon-ana, nga nailhang theistic evolution, nagtuo nga wala na hilabti sa Diyos ang maong proseso human sa pagsugod niini. Ang uban nagtuo nga, sa katibuk-an, gitugotan sa Diyos ang ebolusyon sa pagpatungha sa kadaghanang matang sa mga tanom ug mananap apan siya mangilabot usahay aron ipadayon ang proseso.
Ang Pagsagol sa mga Pagtulon-an—Mosaler ba Kini?
Ang teoriya sa ebolusyon nahiuyon ba gayod sa mga pagtulon-an sa Bibliya? Kon tinuod pa ang ebolusyon, nan ang asoy sa Bibliya bahin sa paglalang sa unang tawong si Adan usa lamang diay ka yanong sugilanon nga nagtudlog moral nga leksiyon apan dili angayng sabton nga tinuod nga hitabo. (Genesis 1:26, 27; 2:18-24) Ingon ba niana ang panglantaw ni Jesus niining asoya sa Bibliya? “Wala ba ninyo mabasa,” si Jesus miingon, “nga siya nga naglalang kanila sukad sa sinugdan nagbuhat kanila nga lalaki ug babaye ug nag-ingon, ‘Tungod niini ang usa ka lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug moipon sa iyang asawa, ug ang duha mahimong usa ka unod’? Mao nga dili na sila duha, kondili usa ka unod. Busa, kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.”—Mateo 19:4-6.
Gikutlo dinhi ni Jesus ang asoy sa paglalang nga natala sa kapitulo 2 sa Genesis. Kon si Jesus nagtuo nga ang unang kaminyoon usa lamang diay ka sugilambong, mokutlo kaha siya niini aron palig-onon ang iyang pagtulon-an bahin sa pagkasagrado sa kaminyoon? Dili. Gigamit ni Jesus ang asoy sa Genesis kay siya nahibalo nga kadto tinuod nga hitabo.—Juan 17:17.
Ang mga tinun-an ni Jesus nagtuo usab sa asoy sa paglalang sa Genesis. Pananglitan, ang asoy sa Ebanghelyo ni Lucas nagsubay sa kaliwatan ni Jesus balik ngadto kang Adan. (Lucas 3:23-38) Kon si Adan dili tinuod nga persona, asang bahina sa iyang listahan sa kaliwatan nga ang tinuod nasumpayag sugilambong? Kon ang kagikan sa iyang kaliwatan tinumotumo pa, makapalig-on kaha kana sa giingon ni Jesus nga siya ang Mesiyas, nga natawo sa kaliwatan ni David? (Mateo 1:1) Ang magsusulat sa Ebanghelyo nga si Lucas miingon nga iyang ‘nasubay ang katukma sa tanang butang gikan sa sinugdan.’ Dayag nga siya nagtuo sa asoy sa paglalang sa Genesis.—Lucas 1:3.
Ang pagtuo ni apostol Pablo kang Jesus nalangkit sa pagsalig ni Pablo sa asoy sa Genesis. Siya misulat: “Sanglit ang kamatayon pinaagi man sa usa ka tawo, ang pagkabanhaw sa mga patay pinaagi usab sa usa ka tawo. Kay ingon nga diha kang Adan ang tanan nangamatay, sa ingon usab diha kang Kristo ang tanan pagabuhion.” (1 Corinto 15:21, 22) Kon si Adan dili pa literal nga katigulangan sa tanang tawo, ang usa nga pinaagi kaniya ‘misulod ang sala sa kalibotan ug ang kamatayon pinaagi sa sala,’ nganong kinahanglan pang mamatay si Jesus aron mapapas ang mga epekto sa napanunod nga sala?—Roma 5:12; 6:23.
Kon dili nato tuohan ang asoy sa paglalang sa Genesis, mohuyang ang mismong pundasyon sa Kristohanong pagtuo. Magkasumpaki gayod ang teoriya sa ebolusyon ug ang mga pagtulon-an ni Kristo. Ang mga paningkamot nga sagolon kini makapahuyang lamang sa pagtuo nga dali rang ‘tuyatuyaon sa mga balod ug dad-on ngadto-nganhi sa matag hangin sa pagtulon-an.’—Efeso 4:14.
Pagtuo nga Gipasukad sa Lig-ong Pundasyon
Sulod sa daghang siglo ang Bibliya nakalahutay sa pagsaway ug pag-atake. Ang Bibliya kanunayng nabayaw. Kon ang Bibliya maghisgot bahin sa kasaysayan, panglawas, ug siyensiya, ang mga asoy niini kanunay nga mapamatud-ang kasaligan. Kasaligan ug dili kinaraan ang tambag niini bahin sa mga relasyon sa tawo. Ang mga pilosopiya ug mga teoriya sa tawo, sama ra gayod sa lunhaw nga sagbot, mogitib ug dayon malawos, apan ang Pulong sa Diyos “mohangtod sa panahong walay tino.”—Isaias 40:8.
Ang gitudlo sa ebolusyon dili lamang bahin sa siyentipikanhong teoriya. Usa kini ka tawhanong pilosopiya nga migitib ug milabong sa daghang tuig. Apan, sa di pa dugayng katuigan, ang naandang pagtulon-an sa ebolusyon ni Darwin hinayhinay nga nausab—samtang gipaningkamotan nila pagpangulipas ang nagkadaghang ebidensiya nga duna gayoy disenyo diha sa kinaiyahan. Dapiton ka namo sa pagsusig dugang bahin niining ulohana. Mahimo nimo kini pinaagi sa pagbasa sa ubang mga artikulo niining gulaa. Dugang pa, mahimo usab nimong basahon ang mga publikasyon nga gipakita dinhi ug sa panid 32.
Lagmit imong makita nga human nimog susi niining ulohana, modako ang imong pagsalig sa gisulti sa Bibliya bahin sa nangagi. Mas hinungdanon pa, molig-on ang imong pagtuo sa mga saad sa Bibliya alang sa umaabot. (Hebreohanon 11:1) Madasig ka usab sa pagdayeg kang Jehova, “ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta.”—Salmo 146:6.
DUGANG BASAHONON
Usa ka Basahon Alang sa Tanang Tawo Ang espesipikong mga pananglitan sa pagkatinuod sa Bibliya gihisgotan niining brosyura
Is There a Creator Who Cares About You? Susiha ang uban pang siyentipikanhong ebidensiya ug hibaloa kon nganong ang usa ka matinagdanong Diyos nagtugot sa hilabihan ka daghang pag-antos
Unsay Tinuod nga Gitudlo sa Bibliya? Ang pangutanang Unsa ang katuyoan sa Diyos alang sa yuta? gitubag sa kapitulo 3 niining basahona
[Blurb sa panid 10]
Si Jesus nagtuo sa asoy sa Genesis bahin sa paglalang. Nasayop ba siya?
[Kahon sa panid 9]
UNSA ANG EBOLUSYON?
Ang usa ka kahulogan sa “ebolusyon” mao: “Ang proseso sa kausaban ngadto sa usa ka direksiyon.” Apan kining terminoha gigamit sa daghang paagi. Pananglitan, gigamit kini aron hubiton ang dagkong mga kausaban sa walay kinabuhing mga butang—ang kaugmaran sa uniberso. Dugang pa, gigamit kini aron hubiton ang ginagmayng mga kausaban sa buhing mga butang—kon sa unsang paagi ang mga tanom ug mananap makapasibo sa ilang palibot. Hinunoa, kining pulonga komon kaayong gigamit aron hubiton ang teoriya nga ang kinabuhi mitungha kono gikan sa walay kinabuhing mga kemikal, nga nahimong mga selula nga midaghan ra sa iyang kaugalingon, ug inanay nga nahimong mas komplikadong mga linalang, diin ang tawo mao ang labing intelihenteng produkto niini. Kining ikatulong ideya maoy gipasabot sa pulong “ebolusyon” nga gigamit niining artikuloha.
[Picture Credit Line sa panid 10]
Space photo: J. Hester and P. Scowen (AZ State Univ.), NASA