Kon Nganong Ikaw Makasalig sa Bibliya
Ang pila ka tawo nagaingong dili kasaligan ang Bibliya, ug ang ilang mga hunahuna kaylap gidawat. Busa karong adlawa daghan nagasalikway sa ginasulti sa Bibliya kay kono dili kasaligan.
Sa laing bahin, ang gisulti ni Jesu-Kristo sa pag-ampo sa Diyos nagadasig sa pagsalig: “Ang imong pulong kamatuoran.” Ug ang Bibliya mismo nagaangkon nga dinasig sa Diyos.—Juan 17:17; 2 Timoteo 3:16.
Unsay imong hunahuna niini? May maayo bang pasikaranan sa pagsalig sa Bibliya? O tinuod bang may ebidensiya nga dili kasaligan ang Bibliya, nga kini nagasumpaki sa kaugalingon ug walay panag-uyon?
Nagasumpaki ba Kini sa Kaugalingon?
Bisan tuod ang pipila moangkon tingaling ang Bibliya nagasumpaki sa kaugalingon, may nakapakita ba kanimo sukad sa usa ka aktuwal nga pananglitan? Kami wala makakitag pananglitan nga makabarog dihang susihon. Tinuod, tingali may mopatim-awng mga panagsumpaki sa pila ka asoy sa Bibliya. Apan ang suliran kasagaran mao ang kakulang sa kahibalo sa mga detalye ug mga kahimtang sa maong mga panahon.
Pananglitan, iawhag sa pila ka tawo ang pagtagad ngadto sa giisip nilang usa ka panagsumpaki sa Bibliya, nga mangutana: ‘Diin ba kuhaa ni Cain ang iyang asawa?’ Ang pagtuo mao nga si Cain ug si Abel lamang ang mga anak ni Adan ug Eva. Apan ang pagtuo gipasukad sa sayop nga pagsabot sa ginasulti sa Bibliya. Ang Bibliya nagapatin-aw nga si Adan “nahimong amahan sa mga anak lalaki ug mga anak babaye.” (Genesis 5:4) Busa si Cain nangasawa sa usa sa iyang mga igsoong babaye o posibleng sa usa ka pag-umangkong babaye.
Kadaghanan ang mga kritiko mangita lamag mga panagsumpaki ug unya mahimong moingon: ‘Ang magsusulat sa Bibliyang si Mateo nagaingon nga ang usa ka opisyal sa kasundalohan miadto kang Jesus nga may gihangyong pabor, samtang si Lucas nagaingong mga hawas ang gisugo sa paghangyo. Hain ang husto?’ (Mateo 8:5, 6; Lucas 7:2, 3) Apan kini ba tinuod nga panagsumpaki?
Dihang ang kalihokan o buhat sa katawhan ipasidungog sa usa nga aktuwal maoy responsable niini, ang tawong makataronganon dili moingong may panagsumpaki. Pananglitan, isipon ba nimong sayop ang taho nga nagaingong ang usa ka alkalde maoy naggama sa usa ka karsada bisan pag ang iyang mga inhenyero ug mga mamumuo maoy aktuwal naggama sa karsada? Siyempre dili! Sa susama, walay panagsumpaki nga si Mateo nagaingong ang opisyal sa kasundalohan mihangyo kang Jesus apan, sumala sa gisulat ni Lucas, ang maong paghangyo gihimo sa pila ka hawas.
Samtang masayran ang dugang detalye, mahanaw ang maorag mga panagsumpaki sa Bibliya.
Kasaysayan ug Siyensiya
Ang makasaysayanhong katukma sa Bibliya kaniadto giduhaduhaang kaylap. Ang mga kritiko, pananglitan, nagduhaduha sa paglungtad sa mga karakter sa Bibliya sama ni Haring Sargon sa Asirya, si Belsasar sa Babilonya, ug sa Romanong gobernador si Poncio Pilato. Apan ang bag-ong mga diskobre nagpamatuod sa sunodsunod nga asoy sa Bibliya. Busa ang historyanong si Moshe Pearlman misulat: “Sa kalit, ang mga maduhaduhaon nga nagduda sa pagkatinuod bisan sa makasaysayanhong mga bahin sa Daang Testamento misugod pag-usab sa ilang mga hunahuna.”
Aron kita mosalig sa Bibliya, kinahanglan kini tukma usab sa mga butang maylabot sa siyensiya. Kini ba? Dili pa dugay ang mga siyentipiko, sa pagsupak sa Bibliya, nagpatuong ang uniberso walay sinugdanan. Bisan pa niana, ang astronomong si Robert Jastrow karong bag-o mipunting sa mas bag-ong impormasyon nga nanghimakak niini, nga misaysay: “Karon masabot nato sa unsang paagi ang ebidensiya sa astronomiya motultol sa biblikanhong hunahuna bahin sa sinugdanan sa kalibotan. Nagkalain ang mga detalye, apan ang hinungdanong mga elemento sa astronomikanhon ug biblikanhong mga asoy sa Genesis managsama.”—Genesis 1:1.
Giusab usab sa mga tawo ang ilang mga hunahuna bahin sa porma sa yuta. “Ang mga biyahe sa pagdiskobre,” misaysay ang The World Book Encyclopedia, “nagpakita nga lingin ang yuta, dili lapad sumala sa gituohan sa kadaghanang tawo.” Apan ang Bibliya husto sukad pa sa sinugdan! Kapin ug 2,000 ka tuig una pa niadtong mga biyahea, ang Bibliya nag-ingon sa Isaias 40:22: “Adunay Usa nga nagapuyo ibabaw sa liyo sa yuta,” o sumala sa ginaingon sa ubang hubad, “sa globo sa yuta” (Douay), “sa lingin nga yuta.” (Moffatt)
Busa kon labaw ang masayran sa mga tawo, mas dako ang ebidensiya nga kasaligan ang Bibliya. Ang kanhi direktor sa Britanikong Musiyo, si Sir Frederic Kenyon, misulat: “Ang mga resulta nga nakab-ot na nagpamatuod sa ginapaila sa relihiyon, nga ang Bibliya makabenepisyo sa pag-uswag sa kahibalo.”
Pagtagna sa Umaabot
Apan makasalig ba gayod kita sa mga panagna sa Bibliya sa umaabot, apil ang mga saad niining usa ka ‘matarong bag-ong mga langit ug bag-ong yuta’? (2 Pedro 3:13; Pinadayag 21:3, 4) Aw, unsa ba ang rekord sa Bibliya sa pagkakasaligan sa nangagi? Sa balikbalik ang mga tagna nga gihatag nga abanteg gatosan ka tuig nangatuman sa eksaktong detalye!
Pananglitan, gitagna sa Bibliya ang pagkapukan sa gamhanang Babilonya mga 200 ka tuig una kana mahitabo. Ngani, ang mga Medianhon, nga nakig-anib sa mga Persianhon, ginganlan ingong mga magpupukan. Ug bisan pag si Ciro, ang Persianhong hari, wala pa matawo, gitagna sa Bibliya nga siya mainila sa maong pagpukan. Kini miingon nga ang nagapanalipod nga katubigan sa Babilonya, ang subang Euprates, “kinahanglang mamad-an,” ug “ang mga ganghaan [sa Babilonya] dili tak-opan.”—Jeremias 50:38; Isaias 13:17-19; 44:27–45:1.
Kining ispisipikong mga detalye natuman, sumala sa gitaho sa historyanong si Herodotus. Dugang pa, gitagna sa Bibliya nga ang Babilonya sa kataposan mahimong kagun-oban nga walay magpuyo. Ug kana ang nahitabo. Karong adlawa ang Babilonya maoy awaaw nga mga pundok sa kagun-oban. (Isaias 13:20-22; Jeremias 51:37, 41-43) Ug ang Bibliya punog ubang tagnang may dramatikanhong katumanan.
Nan unsay ginatagna sa Bibliya bahin sa sistema sa mga butang sa kalibotan karon? Kini nagaingon: “Ang kataposang panahon niining kalibotana maoy panahon sa mga suliran. Ang mga tawo magmahigugmaon sa salapi ug sa kaugalingon; sila mahimong mapahitas-on, hambogiro, ug mapasipalahon; walay pagtahod sa mga ginikanan, walay pagkamapasalamaton; walay pagkadiyosnon, walay gugma nga kinaiya . . . Sila mao unyay mga tawo nga magabutang sa kalingawan sa dapit sa Diyos, mga tawo nga magatipig sa panggawas nga matang sa relihiyon, apan usa ka tinong paglimod sa kamatuoran niini.”—2 Timoteo 3:1-5, The New English Bible.
Sa pagkamatuod, atong nakita ang pagkatuman niini karon! Apan ang Bibliya nagatagna usab alang sa “kataposang panahon niining kalibotana” niining mga butanga: “Ang nasod motindog batok sa nasod ug ang gingharian batok sa gingharian, ug aduna unyay mga kanihit sa pagkaon.” Dugang pa, “aduna unyay dagkong mga linog, ug mga kamatay gikan sa usa ka dapit ngadto sa laing dapit.”—Mateo 24:7; Lucas 21:11.
Sa pagkamatuod, ang mga tagna sa Bibliya nangatuman karong adlawa! Nan, unsa na man ang mga saad nga pagatumanon pa, sama sa: “Ang mga matarong mismo magapanunod sa yuta, ug sila mopuyo sa ibabaw niana sa walay kataposan,” ug, “Ilang pagasalsalon ang ilang mga pinuti nga mga punta sa daro . . . , ni sila makakat-on pa sa gubat”?—Salmo 37:29; Isaias 2:4.
‘Pagkamaayo ra niana aron matuman,’ ang pipila tingali moingon. Apan sa tinuoray, walay katarongan nga kita magduhaduha sa ginasaad sa atong Maglalalang. Ang iyang Pulong kasaligan! (Tito 1:2) Pinaagi sa pagsusi sa dugang sa ebidensiya, ikaw labi pang makatuo niini.
Gawas kon ipaila, ang tanang kinutlo sa Bibliya maoy gikan sa New World Translation of the Holy Scriptures.
[Blurb sa panid 4]
“Ang mga resulta nga nakab-ot na nagpamatuod sa ginapaila sa relihiyon, nga ang Bibliya makabenepisyo sa pag-uswag sa kahibalo.”