Kapitulo Nuybe

Ang Gahom sa Paglaom sa Pagkabanhaw

 1. Kon walay paglaom sa pagkabanhaw, unsay palaaboton sa mga patay?

NAMATYAN ka na ba ug mga minahal sa kinabuhi? Kon walay pagkabanhaw, wala na gayoy paglaom nga makita mo sila pag-usab. Sila magpabilin sa kahimtang nga gihubit sa Bibliya sa dihang kini nag-ingon: “Bahin sa mga patay, sila walay nahibaloan nga bisan unsa, . . . kay walay buluhaton ni lalang ni kahibalo ni kaalam sa Sheol [ang lubnganan], ang dapit diin ikaw moadto.”​—Ecclesiastes 9:​5, 10.

 2. Unsang kahibulongang palaaboton ang maposible pinaagi sa pagkabanhaw?

² Sa kamaluluy-on, pinaagi sa pagkabanhaw, gibuksan ni Jehova ang bililhong kahigayonan nga ang dili-maisip nga kapid-ang mga tawo nga nangamatay mabuhi pag-usab ug magpahimulos sa kinabuhing dayon. Nagpasabot kini nga ikaw makabatog makadasig nga paglaom nga sa usa ka adlaw, sa bag-ong kalibotan sa Diyos, ikaw mahiusa pag-usab sa imong mga minahal nga natulog sa kamatayon.​—Marcos 5:​35, 41, 42; Buhat 9:​36-​41.

 3. (a) Sa unsang mga paagi nga ang pagkabanhaw napamatud-ang hinungdanon sa pagtuman sa katuyoan ni Jehova? (b) Kanus-a ilabina nga ang paglaom sa pagkabanhaw maoy tinubdan sa kusog alang kanato?

³ Tungod sa pagkabanhaw, dili kinahanglan nga kita makabatog daotang kahadlok sa kamatayon. Nga dili magpahinabog dumalayong kadaot sa iyang matinumanong mga alagad, si Jehova makatugot kang Satanas sa paghimo kutob sa iyang maarangan sa pagpaningkamot nga pamatud-an ang iyang makadaot nga pasangil nga “ang tanang butang nga anaa sa usa ka tawo iyang ihatag tungod sa iyang kalag.” (Job 2:4) Si Jesus nagmatinumanon sa Diyos bisan hangtod sa kamatayon, ug busa ang Diyos nagbanhaw kaniya ngadto sa langitnong kinabuhi. Sa ingon, si Jesus nakahimo pagpresentar sa bili sa iyang hingpit tawhanong kinabuhi atubangan sa langitnong trono sa iyang Amahan, uban ang nagaluwas-kinabuhing kaayohan alang kanato. Pinaagi sa pagkabanhaw, kadtong sakop sa “gamayng panon,” ingong mga isigkamanununod ni Kristo, may paglaom nga mahiusa uban kaniya sa langitnong Gingharian. (Lucas 12:32) Alang sa uban, adunay paglaom sa pagkabanhaw sa walay kataposang kinabuhi sa usa ka paraisong yuta. (Salmo 37:​11, 29) Ang tanang Kristohanon nagaisip sa paglaom sa pagkabanhaw nga tinubdan sa kusog nga “labaw sa kasarangan” sa dihang sila mailalom sa mga pagsulay nga magdala kanila atubangan sa kamatayon.​—2 Corinto 4:7.

Kon Nganong ang Pagkabanhaw Paninugdan sa Kristohanong Pagtuo

 4. (a) Sa unsang diwa ang pagkabanhaw maoy usa ka “pangunang doktrina”? (b) Unsay kahulogan sa pagkabanhaw alang sa kalibotan sa kinatibuk-an?

⁴ Ang pagkabanhaw, sumala sa giingon sa Hebreohanon 6:​1, 2, maoy usa ka “pangunang doktrina.” Kini maoy bahin sa pundasyon sa pagtuo nga kon wala kini dili gayod kita mahimong hamtong nga mga Kristohanon. (1 Corinto 15:16-19) Bisan pa niana, ang pagtulon-an sa Bibliya bahin sa pagkabanhaw maoy katingad-anan sa panghunahuna sa kalibotan sa kinatibuk-an. Kay walay espirituwalidad, dugang ug dugang mga tawo ang nag-isip nga kining kinabuhia lamang ang tinuod. Sa ingon, nagkinabuhi sila nga nangagpas sa kalipayan. Anaa usab kadtong mga sumusunod sa tradisyonal nga mga relihiyon​—diha sa sulod ug gawas sa Kakristiyanohan​—nga naghunahunang sila adunay dili-mamatay nga kalag. Apan kanang pagtuoha dili ikapasibo sa pagtulon-an sa Bibliya sa pagkabanhaw, kay ang pagkabanhaw dili na kinahanglanon kon ang mga tawo dunay dili-mamatay nga kalag. Ang pagpaningkamot nga usahon kining duha ka ideya mas makalibog inay makahatag paglaom. Unsaon man nato pagtabang ang mga matinud-anog kasingkasing nga mga tawo nga buot mahibalo sa kamatuoran?

 5. (a) Sa dili pa masabtan sa usa ka tawo ang pagkabanhaw, unsay angay niyang mahibaloan? (b) Unsang mga kasulatan ang imong gamiton aron ipatin-aw ang bahin sa kalag? ang kahimtang sa mga patay? (c) Unsay mahimong himoon kon ang usa ka tawo mogamit ug usa ka hubad sa Bibliya nga daw maglubog sa kamatuoran?

⁵ Sa dili pa masabtan sa maong mga tawo kon unsa ka kahibulongan ang tagana sa pagkabanhaw, sila kinahanglang makabaton ug hustong pagsabot bahin sa kalag ug sa kahimtang sa patay. Kasagaran, pipila lamang ka kasulatan igo na aron ipatin-aw kining mga butanga ngadto sa usa ka tawo nga gigutom sa kamatuoran sa Bibliya. (Genesis 2:7; Salmo 146:​3, 4; Ezequiel 18:4) Apan, ang ubang modernong mga hubad ug gibatbat-pag-usab nga mga edisyon sa Bibliya naglubog sa kamatuoran bahin sa kalag. Busa basin kinahanglang susihon ang mga ekspresyon nga gigamit sa orihinal nga mga pinulongan sa Bibliya.

 6. Sa unsang paagi makatabang ka sa usa ka tawo sa pagsabot kon unsa ang kalag?

⁶ Ang Bag-ong Kalibotang Hubad ilabinang hinungdanon sa pagbuhat niini kay kini kanunay nga naghubad sa Hebreohanong terminong neʹphesh ug ang katumbas nga Gregong pulong psy·kheʹ ingon nga “kalag.” Sa apendise niini nga hubad gilista ang daghang teksto nga makaplagan kining mga terminoha. Daghang ubang bersiyon sa Bibliya dili usa rag gigamit nga pulong apan tingali maghubad sa samang orihinal nga mga pulong dili lamang ingong “kalag” kondili ingon nga “linalang,” “tawo,” “persona,” ug “kinabuhi”; ang “akong neʹphesh” mahimong hubaron nga “ako,” ug ang “imong neʹphesh,” nga “ikaw.” Ang pagtandi sa ubang mga hubad sa Bibliya uban sa Bag-ong Kalibotang Hubad makatabang sa sinserong estudyante sa pagsabot nga ang mga termino diha sa orihinal nga pinulongan nga gihubad ug “kalag” nagtumong sa mga tawo ug sa mga mananap. Apan kining mga terminoha wala gayod magpasabot sa ideya nga ang kalag maoy dili-makita, dili-mahikap nga butang nga makagawas sa lawas inigkamatay ug adunay padayong kinabuhi nga may panimuot sa laing dapit.

 7. Unsaon nimo pagpatin-aw gikan sa Bibliya ang kahimtang niadtong atua sa Sheol? sa Hades? sa Gehenna?

⁷ Ang Bag-ong Kalibotang Hubad kanunay usab nga nagagamit sa pulong “Sheol” aron sa paghubad sa Hebreohanong terminong she’ohlʹ ug sa paggamit niini sa “Hades” alang sa Gregong terminong haiʹdes ug “Gehenna” alang sa Gregong terminong geʹen·na. Ang “Sheol” maoy katumbas sa pulong “Hades.” (Salmo 16:10; Buhat 2:27) Gipatin-aw sa Bibliya nga ang Sheol ug Hades nagtumong sa komon nga lubnganan sa tawo ug naglangkit sa kamatayon, dili sa kinabuhi. (Salmo 89:48; Pinadayag 20:13) Ang Kasulatan nagtumong usab sa palaaboton sa paghibalik gikan sa komon nga lubnganan pinaagi sa pagkabanhaw. (Job 14:13; Buhat 2:31) Sa kasukwahi, walay paglaom sa umaabot nga kinabuhi ang gitagana alang niadtong moadto sa Gehenna, ug ang kalag wala gayod hisgoti nga may kinabuhing may panimuot didto.​—Mateo 10:28.

 8. Sa unsang paagi ang hustong pagsabot sa pagkabanhaw makaimpluwensiya sa tinamdan ug mga lihok sa usa ka tawo?

⁸ Sa dihang ikapatin-aw na kining mga butanga, ang usa ka tawo matabangan na sa pagsabot kon unsay kahulogan sa pagkabanhaw alang kaniya. Makasugod na siya pagpabili sa gugma ni Jehova sa paghimo sa maong kahibulongang tagana. Ang kaguol nga gibati sa mga namatyan sa ilang mga minahal sa kinabuhi mahupayan tungod sa malipayong palaaboton nga magkakita pag-usab didto sa bag-ong kalibotan sa Diyos. Ang pagsabot niining mga butanga mao usab ang yawi sa pagsabot sa kahulogan sa kamatayon ni Kristo. Ang unang siglong mga Kristohanon nakaamgo nga ang pagkabanhaw ni Jesu-Kristo maoy paninugdan sa Kristohanong pagtuo, nga nagbukas sa dalan alang sa pagkabanhaw sa uban. Sila masibotong nagsangyaw bahin sa pagkabanhaw ni Jesus ug sa paglaom nga gihatag niini. Busa, kadtong magpabili karon sa pagkabanhaw andam usab sa pagpaambit niining bililhong kamatuoran ngadto sa uban.​—Buhat 5:30-32; 10:​42, 43.

Paggamit ‘sa Yawi sa Hades’

 9. Sa unsang paagi unang gamiton ni Jesus ang “mga yawi sa kamatayon ug sa Hades”?

⁹ Ang tanan nga makauban ni Kristo sa iyang langitnong Gingharian sa kataposan kinahanglang mamatay. Apan nahibalo sila pag-ayo sa pasalig nga iyang gihatag sa dihang siya miingon: “Ako namatay, apan, tan-awa! buhi ako hangtod sa kahangtoran, ug ania kanako ang mga yawi sa kamatayon ug sa Hades.” (Pinadayag 1:18) Unsay iyang gipasabot? Iyang gitumong ang iyang kaugalingong kasinatian. Siya usab namatay. Apan wala siya biyai sa Diyos didto sa Hades. Sa ikatulo ka adlaw, si Jehova personal nga nagbanhaw kaniya ngadto sa espirituhanong kinabuhi ug nagganti kaniya sa pagkadili-mamatay. (Buhat 2:​32, 33; 10:40) Dugang pa, ang Diyos naghatag kaniya sa “mga yawi sa kamatayon ug sa Hades” aron gamiton sa pagpagawas sa uban gikan sa komon nga lubnganan sa katawhan ug gikan sa mga epekto sa Adanhong sala. Kay anaa kaniya kanang mga yawiha, si Jesus makahimo sa pagbanhaw sa iyang matinumanong mga sumusunod gikan sa mga patay. Una niyang banhawon ang dinihogan-sa-espiritung mga membro sa iyang kongregasyon, nga maghatag kanilag bililhong gasa sa dili-mamatay nga kinabuhi sa langit, sama sa gihatag kaniya sa iyang Amahan.​—Roma 6:5; Filipos 3:​20, 21.

10. Kanus-a mahitabo ang pagkabanhaw sa matinumanong dinihogang mga Kristohanon?

¹⁰ Kanus-a masinati sa matinumanong dinihogang mga Kristohanon ang maong langitnong pagkabanhaw? Gipakita sa Bibliya nga kana nagsugod na. Gipatin-aw ni apostol Pablo nga sila banhawon ‘panahon sa presensiya ni Kristo,’ nga nagsugod sa tuig 1914. (1 Corinto 15:23) Sa dihang mamatay ang matinumanong mga dinihogan niining panahona sa iyang presensiya, dili kinahanglan nga sila magpabilin sa kamatayon hangtod sa pagbalik sa ilang Ginoo. Inigkamatay nila, sila banhawon diha sa espiritu, nga “mangausab, sa daklit, sa pagpamilok sa mata.” Pagkadako sa ilang kalipay, kay ang maayong mga buhat nga ilang gihimo “mahiuban dayon kanila”!​—1 Corinto 15:​51, 52; Pinadayag 14:13.

11. Unsang matanga sa pagkabanhaw ang masinati sa mga tawo sa katibuk-an, ug kanus-a kana magsugod?

¹¹ Apan ang pagkabanhaw sa mga manununod sa Gingharian ngadto sa langitnong kinabuhi dili mao ray pagkabanhaw. Ang kamatuoran nga kini gitawag “unang pagkabanhaw” sa Pinadayag 20:6 nagpakita nga duna pay mosunod. Kadtong makabatog kaayohan niining mosunod nga pagkabanhaw adunay malipayong palaaboton sa walay kataposang kinabuhi sa usa ka paraisong yuta. Kanus-a kana mahitabo? Ang basahon sa Pinadayag nagpakita nga kini mahitabo human nga “ang yuta ug ang langit”​—ang presenteng daotang sistema sa mga butang, uban sa nagamandong mga awtoridad niini​—mahanaw. Kana nga kataposan sa karaang sistema haduol na kaayo. Human niana, sa tinudlong panahon sa Diyos, ang yutan-ong pagkabanhaw magsugod.​—Pinadayag 20:​11, 12.

12. Kinsay mahilakip sa matinumanong mga tawo nga pagabanhawon sa kinabuhi sa yuta, ug nganong makapahinam kana nga palaaboton?

¹² Kinsay mahilakip nianang yutan-ong pagkabanhaw? Lakip kanila ang matinumanong mga alagad ni Jehova gikan sa kanhiayng kapanahonan, mga lalaki ug babaye nga tungod sa ilang lig-ong pagtuo sa pagkabanhaw ‘wala modawat ug kagawasan pinaagi sa lukat.’ Buot sabton, wala nila ikompromiso ang ilang integridad sa Diyos aron lang makalingkawas sa usa ka mapintas, ahat nga kamatayon. Pagkamakapalipay nga mahimamat sila sa personal ug makadungog gikan kanila mismo sa mga detalye bahin sa mga hitabo nga gitaho lamag diyutay diha sa Bibliya! Banhawon usab sa yutan-ong kinabuhi si Abel, ang unang matinumanong saksi ni Jehova; si Enoc ug Noe, ang maisogong mga magwawali sa mensahe sa pasidaan sa Diyos sa wala pa ang Lunop; si Abraham ug Sara, nga nakaabiabi ug mga manulonda; si Moises, nga maoy gihatagan sa Balaod didto sa Bukid sa Sinai; ang maisogong mga manalagna sama ni Jeremias, nga nakasaksi sa kalaglagan sa Jerusalem sa 607 W.K.P.; ug si Juan Bawtista, nga nakadungog nga ang Diyos mismo nag-ila kang Jesus ingon nga Iyang Anak. Dugang pa, atua unya ang daghang matinumanong mga lalaki ug babaye nga nangamatay panahon sa kataposang mga adlaw niining presenteng daotang sistema sa mga butang.​—Hebreohanon 11:4-38; Mateo 11:11.

13, 14. (a) Unsay mahitabo sa Hades ug sa mga patay diha niana? (b) Kinsay mahilakip sa pagkabanhaw, ug ngano?

¹³ Ngadtongadto, ang uban gawas pa sa matinumanong mga alagad sa Diyos pagabanhawon usab gikan sa mga patay, nga wala na unyay patay nga mahibilin diha sa komon nga lubnganan sa katawhan. Ang gilapdon nga niana ang lubnganan mahaw-asan sa mga patay niini makita diha sa himoong paggamit ni Jesus sa ‘yawi sa Hades’ alang sa katawhan. Gipakita kini sa panan-awon nga gihatag kang apostol Juan, nga niana nakita niya ang Hades nga “gitambog ngadto sa linaw nga kalayo.” (Pinadayag 20:14) Unsay ipasabot niana? Nagpasabot kana nga ang Hades, ang komon nga lubnganan sa katawhan, hanawon sa bug-os. Kini dili na maglungtad, nga bug-os nang gihaw-asan sa mga patay niini, kay dugang pa sa pagbanhaw sa tanang matinumanong mga magsisimba ni Jehova, sa kamaluluy-on banhawon usab ni Jesus ang mga dili-matarong. Ang Pulong sa Diyos nagpasalig kanato: “Aduna unyay pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong.”​—Buhat 24:15.

¹⁴ Walay usa niining dili-matarong nga mga tawo ang pagabanhawon aron lamang hukman na usab sa kamatayon. Diha sa matarong nga palibot nga maglungtad sa tibuok yuta ilalom sa Gingharian sa Diyos, sila matabangan sa pagpahiuyon sa ilang mga kinabuhi sa mga dalan ni Jehova. Gipakita sa panan-awon nga “ang linukot nga basahon sa kinabuhi” pagabuksan. Sa ingon, sila makabatog kahigayonan nga ang ilang mga ngalan masulat diha niana. Sila ‘hukman, ang matag usa sumala sa ilang mga buhat,’ nga himoon human sa ilang pagkabanhaw. (Pinadayag 20:​12, 13) Busa, kon isipon sumala sa kataposang sangpotanan niini, ang ilang pagkabanhaw mapamatud-an nga “pagkabanhaw sa kinabuhi” ug dili kay dili-malikayang “pagkabanhaw sa [pagtunglo] paghukom.”​—Juan 5:​28, 29.

15. (a) Kinsay dili pagabanhawon? (b) Sa unsang paagi makaapektar kanato ang kahibalo sa kamatuoran bahin sa pagkabanhaw?

¹⁵ Bisan pa niana, dili tanang tawo nga sukad nabuhi ug namatay ang pagabanhawon. Ang uban nakahimog mga sala nga dili mapasaylo. Kadtong mga tawhana wala sa Hades, kondili sa Gehenna, diin sila makasinatig walay kataposang kalaglagan. Mahilakip niini kanila mao usab kadtong pagalaglagon sa “dakong kasakitan,” nga hapit nang moabot. (Mateo 12:​31, 32; 23:33; 24:​21, 22; 25:​41, 46; 2 Tesalonica 1:6-9) Busa, bisan tuod ang talagsaong kaluoy ipakita ni Jehova sa pagpagawas sa mga patay gikan sa Hades, ang paglaom sa pagkabanhaw dili mahimong basehanan sa atong pagkadili-matinagdanon kon giunsa nato pagkinabuhi karon. Walay pagkabanhaw alang niadtong tinuyong morebelde batok sa pagkasoberano ni Jehova. Kining kahibaloa angayng magpalihok kanato aron ipakita nga kita dulot nga nagpabili sa dili-takos nga kalulot sa Diyos pinaagi sa paggamit sa atong mga kinabuhi sumala sa iyang kabubut-on.

Gipalig-on Pinaagi sa Paglaom sa Pagkabanhaw

16. Sa unsang paagi ang paglaom sa pagkabanhaw mahimong tinubdan sa dakong kusog?

¹⁶ Kita nga nagtuo gayod sa paglaom sa pagkabanhaw makakuhag dakong kusog gikan niana. Sa pagkakaron, kon kita tigulang na, kita nahibalo nga dili nato maoktaba ang kamatayon hangtod sa hangtod​—bisan pa sa gamitong mga paagi sa pagtambal. (Ecclesiastes 8:8) Kon kita maunongong nag-alagad kang Jehova uban sa iyang organisasyon, kita makalantaw sa unahan uban ang bug-os nga pagsalig. Nahibalo kita nga pinaagi sa pagkabanhaw, atong matagamtam pag-usab ang kinabuhi, sa gitakdang panahon sa Diyos. Ug pagkanindot nga kinabuhi unya niana! Ang “tinuod nga kinabuhi,” sumala sa pagtawag niana ni apostol Pablo.​—1 Timoteo 6:19; Hebreohanon 6:10-12.

17. Unsay makatabang kanato aron mamentinar ang integridad kang Jehova?

¹⁷ Ang pagkahibalo nga adunay pagkabanhaw ug ang pagkahibalo sa Usa nga maoy tinubdan sa maong tagana makapaarang nato nga magmakusganon sa atong pagtuo. Magpalig-on kini kanato nga magmaunongon sa Diyos bisan kon hulgaon sa kamatayon diha sa mga kamot sa mapintas nga mga maglulutos. Dugay nang gigamit ni Satanas ang pagbati nga mahadlok sa ahat nga kamatayon ingong paagi nga mahuptan ang mga tawo sa pagkaulipon. Apan si Jesus walay ingon niana nga kahadlok. Siya nagpamatuod nga matinumanon kang Jehova hangtod sa kamatayon. Pinaagi sa iyang halad lukat, gitagana ni Jesus ang paagi sa pagluwas sa uban gikan sa maong kahadlok.​—Hebreohanon 2:​14, 15.

18. Unsay nakatabang sa mga alagad ni Jehova nga maugmad ang talagsaong rekord sa integridad?

¹⁸ Ingong resulta sa ilang pagtuo sa gasa sa halad ni Kristo ug sa pagkabanhaw, ang mga alagad ni Jehova nakaugmad ug talagsaong rekord ingong mga maghuhupot sa integridad. Sa dihang gipailalom sa pagpit-os, sila nagpamatuod nga “wala nila higugmaa ang ilang mga kalag” nga mas labaw kay sa ilang paghigugma kang Jehova. (Pinadayag 12:11) Sa kamaalamon, dili nila isalikway ang Kristohanong mga prinsipyo aron lang maluwas ang ilang presenteng kinabuhi. (Lucas 9:​24, 25) Nahibalo sila nga bisan pag mawad-an sila sa ilang kinabuhi karon tungod sa maunongong pagbayaw sa pagkasoberano ni Jehova, iyang gantihan sila pinaagi sa pagkabanhaw. Nabatonan mo ba ang maong matang sa pagtuo? Mabatonan nimo kana kon ikaw mahigugma gayod kang Jehova ug kon ikaw kinasingkasing nga magpabili sa tinuod nga kahulogan sa paglaom sa pagkabanhaw.

Repasong Panaghisgot

• Nganong ang usa ka tawo kinahanglang makasabot bahin sa kalag ug sa kahimtang sa mga patay sa dili pa siya mopabili sa pagkabanhaw?

• Kinsay mabanhaw gikan sa mga patay, ug sa unsang paagi kining kahibaloa makaapektar kanato?

• Sa unsang paagi ang paglaom sa pagkabanhaw makapalig-on kanato?

[Hulagway sa panid 84, 85]

Si Jehova nagsaad nga adunay pagkabanhaw sa mga matarong ug sa mga dili-matarong