KAPITULO 13
Mga Magwawali sa Gingharian Midangop sa Hukmanan
1, 2. (a) Unsay malamposong nahimo sa mga lider sa relihiyon bahin sa pagwali, pero unsay reaksiyon sa mga apostoles? (b) Nganong ang mga apostoles wala mosunod sa balaod nga nagdili sa pagwali?
USA pa ka semana ang milabay human sa Pentekostes 33 C.E., busa bag-o pang natukod ang Kristohanong kongregasyon sa Jerusalem. Gihunahuna gyod ni Satanas nga panahon na kadto sa pag-atake. Sa dili pa molig-on ang kongregasyon, gusto niya kining gub-on. Namaniobra dayon niya ang mga hitabo maong ang mga lider sa relihiyon nagdili sa pagwali. Pero ang mga apostoles maisogong nagpadayon sa pagwali, busa daghan ang nahimong “mga magtutuo sa Ginoo.”—Buh. 4:18, 33; 5:14.
2 Kay napungot, ang mga magsusupak miatake na sab—gipapriso nila ang tanang apostoles. Pero pagkagabii, gibuksan sa manulonda ni Jehova ang bilanggoan, ug pagkabuntag nagwali na sab sila sa gawas! Sila gidakop na sab ug gipaatubang sa mga magmamando, kinsa nag-akusar nga ilang gilapas ang balaod nga nagdili sa pagwali. Pero maisogon silang mitubag: “Kinahanglang among sugton ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.” Naglagot kaayo ang mga magmamando mao nga gusto nilang patyon sila. Pero misagbat ang tinahod nga magtutudlo sa Balaod, si Gamaliel, ug nagpasidaan: “Magbantay kamo . . . Ayaw panghilabot niining mga tawhana, hinunoa pasagdi lang sila.” Katingalahan, ang mga magmamando mipatuo ug gibuhian sila. Unsay gibuhat sa mga apostoles? Kay wala mahadlok, sila “wala mohunong sa pagpanudlo ug sa pagpahayag sa maayong balita bahin kang Kristo, si Jesus.”—Buh. 5:17-21, 27-42; Prov. 21:1, 30.
3, 4. (a) Unsang paagi ang dugay nang gigamit ni Satanas sa pag-atake sa katawhan sa Diyos? (b) Unsay atong hisgotan dinhi ug sa sunod duha ka kapitulo?
3 Kadtong kaso sa korte sa 33 C.E. maoy unang hitabo nga ang gobyerno misupak sa Kristohanong kongregasyon, pero dili ang kataposan. (Buh. 4:5-8; 16:20; 17:6, 7) Karon, si Satanas nag-impluwensiya gihapon sa mga magsusupak aron hulhogan ang gobyerno nga ibando ang atong pagsangyaw. Nagkadaiya ang ilang mga akusasyon—kita nagtugaw sa kahapsay sa komunidad, o mga samokan; kontra sa gobyerno; ug mga ahente o tigbaligya. Sa haom nga kahimtang, ang mga igsoon midangop sa hukmanan aron ipanghimakak kana. Unsay resulta? Unsay epekto kanimo karon sa mga desisyon sa korte kanhi? Susihon nato ang pipila ka kaso ug kon giunsa pagtabang niini “sa pagdepensa ug sa pagtukod sa legal nga paagi sa maayong balita.”—Filip. 1:7.
4 Kini nga kapitulo maghisgot kon giunsa nato pagdepensa ang atong katungod sa pagbatog kagawasan sa pagwali. Ang sunod duha ka kapitulo maghisgot sa pipila ka kaso nga atong gipakig-away diha sa korte aron makapabiling bulag sa kalibotan ug magkinabuhi uyon sa sukdanan sa Gingharian.
Samokan—O Maunongong Tigsuportar sa Gingharian?
5. Sa hinapos sa katuigang 1930, nganong gidakop ang mga magsasangyaw sa Gingharian, ug unsay giplano sa mga nanguna sa organisasyon?
5 Sa hinapos sa katuigang 1930, gusto sa mga lungsod ug estado sa United States of America nga pakuhaog permit o lisensiya sa pagsangyaw ang mga Saksi ni Jehova. Pero ang mga igsoon wala mokuha. Ang lisensiya makanselar, ug nagtuo silang ang gobyerno walay awtoridad nga mobabag sa pagsunod sa sugo ni Jesus nga iwali ang mensahe sa Gingharian. (Mar. 13:10) Tungod niana, gatosang igsoon ang gidakop. Busa nagplano ang mga nanguna sa organisasyon nga moadto sa korte. Gusto nilang ipakita nga ang Estado nagpahamtang ug ilegal nga mga restriksiyon sa katungod sa mga Saksi sa pagbatog kagawasan sa pagsimba. Sa 1938, dihay panghitabo nga misangko sa importante kaayong kaso sa korte. Unsa kini?
6, 7. Unsay nahitabo sa pamilyang Cantwell?
6 Sa Martes sa buntag, Abril 26, 1938, si Newton Cantwell, 60 anyos; iyang asawa, si Esther; ug mga anak, si Henry, Russell, ug Jesse—silang lima puro espesyal payunir—nanglakaw para sa tibuok adlaw nga pagsangyaw sa siyudad sa New Haven, Connecticut. Pero ang tinuod, nangandam sila dili ra para sa usa ka adlaw. Ngano? Kadaghan na sila dakpa, ug basin dakpon na pod sila. Pero wala kana makapugong sa pamilyang Cantwell nga mosangyaw. Miabot sila sa New Haven sa duha ka kotse. Si Newton ang nagdrayb sa ilang kotse nga may mga ponograpo ug kargadog literatura, samtang ang 22 anyos nga si Henry ang nagdrayb sa sound car. Wa gyod sila masayop. Paglabayg pipila ka oras, gipahunong sila sa mga polis.
7 Si Russell, 18 anyos, ang unang gidakop, dayon si Newton ug Esther. Gikan sa layo, nakita ni Jesse, 16 anyos, nga gidala sa mga polis ang iyang mga ginikanan ug igsoon. Si Henry nagsangyaw niadto sa laing bahin sa lungsod, busa nag-inusara na lang si Jesse. Bisan pa niana, gibitbit niya ang ponograpo ug mipadayon pagsangyaw. May duha ka Katolikong lalaki nga misugot nga mamati sa narekord nga diskurso ni Brader Rutherford nga nag-ulohang “Mga Kaaway.” Ug samtang namati, sila nasuko pag-ayo ug sumbagon unta nila si Jesse, pero siya kalmadong mibiya kanila. Taodtaod, miabot ang polis ug gidakop sab siya. Si Sister Cantwell wala ikiha; si Brader Cantwell ra ug iyang mga anak. Pero nakapiyansa sila ug nakagawas nianang adlawa.
8. Nganong gihukmang sad-an sa korte si Jesse Cantwell ingong samokan?
8 Pipila ka bulan sa ulahi, sa Septiyembre 1938, ang pamilyang Cantwell gihusay sa korte sa New Haven. Gihukmang sad-an si Newton, Russell, ug Jesse sa pagpangayog donasyon nga way lisensiya. Kadaghan sila miapelar sa Korte Suprema sa Connecticut, pero si Jesse gihukmang sad-an sa pagpahinabog kagubot—ingong samokan. Ngano? Kay ang duha ka Katolikong lalaki nga namati sa narekord nga diskurso mitestigo nga kadto nanginsulto sa ilang relihiyon maong nasuko sila. Ang maong mga desisyon giapelar sa responsableng mga brader sa organisasyon ngadto sa Korte Suprema sa U.S.—ang kinatas-ang korte sa nasod.
9, 10. (a) Unsay desisyon sa Korte Suprema sa U.S. sa kaso sa pamilyang Cantwell? (b) Unsay benepisyo sa maong desisyon para nato karon?
9 Sugod sa Marso 29, 1940, si Chief Justice Charles E. Hughes ug walo pa ka huwes namati sa mga argumento ni Brader Hayden Covington, abogado sa mga Saksi ni Jehova.a Dihang ang abogado sa estado sa Connecticut mipahayag sa iyang mga argumento aron pamatud-ang samokan ang mga Saksi, usa ka huwes nangutana: “Dili ba tinuod nga ang mensaheng giwali ni Kristo Jesus wala magustohi sa kadaghanan sa iyang panahon?” Ang abogado sa estado mitubag: “Bitaw, ug kon wa ko malimot, ang Bibliya nag-ingon sab kon unsay nahitabo kang Jesus tungod sa pagwali niana.” Nabutyag ang tinuod! Wala kabantay ang abogado nga iyang gipaila ang mga Saksi ingong mga kauban ni Jesus, ug ang estado ingong kauban sa nagpapatay kaniya. Sa Mayo 20, 1940, ang Korte nagkahiusa sa ilang desisyon pabor sa mga Saksi.
10 Nganong importante kana nga desisyon? Kay mas naprotektahan niana ang katungod sa pagtuman sa relihiyon, busa ang nasyonal ug lokal nga gobyerno dili makagamit sa balaod aron limitahan ang kagawasan sa pagsimba. Dugang pa, ang Korte miingon nga ang gihimo ni Jesse “wala . . . makatugaw sa kalinaw ug kahapsay sa komunidad.” Busa ang desisyon klarong nagpakita nga ang mga Saksi ni Jehova dili mga samokan. Dako gyod kanang kadaogan sa mga alagad sa Diyos! Unsa pay laing benepisyo niana karon? Usa ka abogadong Saksi miingon: “Ang katungod sa pagtuman sa atong relihiyosong kalihokan nga gawasnon ug walay restriksiyon nakatabang nato karon ingong mga Saksi aron ipaambit ang mensahe sa paglaom diha sa atong komunidad.”
Kontra sa Gobyerno—O Magmamantala sa Kamatuoran?
11. Unsang kampanya ang gihimo sa mga igsoon sa Canada, ug ngano?
11 Sa katuigang 1940, ang mga Saksi ni Jehova sa Canada grabeng gisupak. Busa sa 1946, aron ipahibalo sa publiko nga ang Estado wala moila sa kagawasan sa pagsimba, gihimo sa mga igsoon ang 16 ka adlaw nga pagpanagtag sa tract nga Quebec’s Burning Hate for God and Christ and Freedom Is the Shame of All Canada. Kining upat ka panid nga tract detalyadong nagyagyag sa mga rayot nga gihulhogan sa pari, pagdagmal sa mga polis, ug pag-atake sa magubtanong mga tawo batok sa atong mga igsoon sa Quebec. “Nagpadayon ang ilegal nga pagpangdakop sa mga saksi ni Jehova,” miingon ang tract. “Mga 800 ka sumbong ang gipasaka batok sa mga saksi ni Jehova sa Greater Montreal.”
12. (a) Unsay reaksiyon sa mga magsusupak bahin sa kampanya sa tract? (b) Unsang kaso ang gipasaka batok sa mga igsoon? (Tan-awa sab ang footnote.)
12 Si Prime Minister Maurice Duplessis sa Quebec, nga nakigkunsabo sa Romano Katolikong Kardinal Villeneuve, nasuko tungod sa maong tract ug mideklarar ug “gubat nga way kaluoy” batok sa mga Saksi. Midoble dayon ang mga sumbong, gikan 800 ngadto sa 1,600. “Di na maihap kapila mi dakpa sa mga polis,” miingon ang usa ka payunir nga sister. Ang mga Saksi nga nasakpang nanagtag sa tract gikiha sa pagpakaylap ug mga “pangdaot sa gobyerno.”b
13. Kinsay unang gihusay sa kasong sedisyon, ug unsay desisyon sa korte?
13 Sa 1947, si Brader Aimé Boucher ug iyang mga anak, si Gisèle nga 18 anyos ug Lucille nga 11 anyos, maoy unang gihusay sa kasong sedisyon o pagkontra sa gobyerno. Sila nanagtag sa tract nga Quebec’s Burning Hate duol sa ilang uma, habagatan sa Quebec City, pero dili katuohang sila samokan ug malinapason sa balaod. Si Brader Boucher maoy mapainubsanon ug buotang tawo nga nag-atiman sa gamayng uma, ug panagsang mobiyahe sa lungsod gamit ang karwahe. Bisan pa niana, ang iyang pamilya nakaagom sa pipila ka paglutos nga gihisgotan sa tract. Ang huwes, kay suko sa mga Saksi, wala motugot nga ipresentar ang ebidensiyang magpamatuod nga inosente ang pamilya. Iya hinuong gidawat ang baroganan sa prosekusyon nga ang tract nakapasuko ug busa sila angayng hukmang sad-an. Klaro ang panglantaw sa huwes: Sala ang pagsultig tinuod! Si Aimé ug Gisèle gihukmang sad-an sa pagpangdaot sa gobyerno, ug bisan ang batang si Lucille naprisog duha ka adlaw. Ang mga igsoon miapelar sa Korte Suprema sa Canada, ang kinatas-ang korte sa nasod, nga misugot nga dunggon ang kaso.
14. Unsay reaksiyon sa mga igsoon sa Quebec panahon sa paglutos?
14 Kasamtangan, bisan pa sa way hunong ug bayolenteng pag-atake, ang maisogong mga igsoon sa Quebec padayong nagsangyaw—kasagaran, maayo kaayog resulta. Sulod sa upat ka tuig human sa kampanya sa tract niadtong 1946, midaghan ang mga Saksi sa Quebec gikan sa 300 ngadto sa 1,000!c
15, 16. (a) Unsay desisyon sa Korte Suprema sa Canada sa kaso sa pamilyang Boucher? (b) Unsay epekto niini nga kadaogan sa mga igsoon ug sa uban?
15 Sa Hunyo 1950, gihusay sa tibuok Korte Suprema sa Canada, nga may siyam ka huwes, ang kaso ni Aimé Boucher. Unom ka bulan sa ulahi, sa Disyembre 18, 1950, ang Korte midesisyon pabor kanato. Ngano? Si Brader Glen How, abogado sa mga Saksi, miingon nga ang Korte miuyon sa argumento sa depensa nga ang “sedisyon” kinahanglang maglakip sa pagdani sa uban nga magmabayolente o morebelde sa gobyerno. Pero ang tract “wala maghimo niana ug busa, kini legal nga paagi sa pagpahayag sa kagawasan sa pagsulti.” Si Brader How midugang: “Nakita nako mismo nga si Jehova ang naghatag sa kadaogan.”d
16 Ang desisyon sa Korte Suprema dako gyod nga kadaogan sa Gingharian sa Diyos. Ang 122 ka laing kaso sa sedisyon batok sa mga Saksi sa Quebec nawad-ag basehan tungod niadto. Dugang pa, ang desisyon sa Korte nagpasabot nga ang tanang lungsoranon karon sa Canada ug sa Commonwealth may kagawasan na nga ipahayag ang ilang sentimento bahin sa paagi sa panggobyerno. Tungod sab sa maong kadaogan, napakyas ang pag-atake sa nagkunsabong Simbahan ug Estado sa Quebec batok sa kagawasan sa mga Saksi ni Jehova.e
Tigbaligya—O Makugihong Tigmantala sa Gingharian?
17. Sa unsang paagi gisulayan sa ubang gobyerno pagkontrolar ang atong pagsangyaw?
17 Sama sa unang mga Kristohanon, ang mga alagad ni Jehova karon “dili mga tigbaligya sa pulong sa Diyos.” (Basaha ang 2 Corinto 2:17.) Pero may mga gobyerno nga nagsulay pagkontrolar sa atong pagsangyaw pinaagig mga balaod sa negosyo. Atong hisgotan ang duha ka desisyon sa korte bahin sa isyu kon ang mga Saksi tigbaligya ba o mga ministro.
18, 19. Sa unsang paagi ang gobyerno sa Denmark misulay pagbabag sa pagsangyaw?
18 Denmark. Sa Oktubre 1, 1932, gipatuman ang balaod nga kinahanglag lisensiya ang pagbaligyag basahon. Pero ang mga igsoon wala moaplay ug lisensiya. Pagkaugma, lima ka igsoon ang nanangyaw sa Roskilde, usa ka lungsod kapig 30 kilometros kasadpan sa Copenhagen, ang kaulohang siyudad. Pagkahapon, nawala ang usa nila, si August Lehmann. Siya gidakop tungod sa pagpamaligya nga way lisensiya.
19 Sa Disyembre 19, 1932, si August Lehmann miatubang sa korte. Siya miangkon nga mibisita sa mga tawo sa pagtanyag ug literatura sa Bibliya, pero mitutol nga siya namaligya. Miuyon niya ang korte, nga miingon: “Ang akusado . . . makasuportar sa kaugalingon, ug [siya] walay kita ug wala poy intensiyon nga makakuwarta, gani siya pa hinuoy nakagasto.” Ang korte midapig sa mga Saksi ug midesisyon nga ang gibuhat ni Lehmann dili “matawag nga negosyo.” Pero determinado gihapon ang mga kaaway sa katawhan sa Diyos nga pahunongon ang pagsangyaw sa tibuok nasod. (Sal. 94:20) Ang piskal miapelar hangtod nakaabot sa Korte Suprema. Unsay reaksiyon sa mga igsoon?
20. Unsay desisyon sa Korte Suprema sa Denmark, ug unsay reaksiyon sa atong mga igsoon?
20 Sa semana una ang husay sa Korte Suprema, ang mga Saksi sa Denmark mas nagkugi sa pagsangyaw. Pagka-Martes, Oktubre 3, 1933, gipahibalo sa Korte Suprema ang desisyon. Kini miuyon sa ubos nga korte nga si August Lehmann wala maglapas sa balaod. Kini nga desisyon nagpasabot nga ang mga Saksi makapadayon sa pagsangyaw. Agig pasalamat kang Jehova tungod sa maong kadaogan, ang mga igsoon mas nagkugi pa gyod sa pagsangyaw. Sukad niadto, ang mga igsoon sa Denmark nagsangyaw na nga walay pagbalda sa gobyerno.
21, 22. Unsay desisyon sa Korte Suprema sa U.S. sa kaso ni Brader Murdock?
21 United States. Sa Dominggo, Pebrero 25, 1940, ang payunir nga si Robert Murdock, Jr., ug pito pa ka Saksi gidakop samtang nagsangyaw sa Jeannette, siyudad duol sa Pittsburgh, Pennsylvania. Sila gihukmang sad-an sa pagtanyag ug literatura nga walay lisensiya. Sila miapelar, ug ang Korte Suprema sa U.S. misugot nga dunggon ang kaso.
22 Sa Mayo 3, 1943, gipahibalo sa Korte Suprema ang desisyon pabor sa mga Saksi. Gisupak sa Korte ang balaod sa pagbatog lisensiya kay kana maoy “pagpabayad para mapahimuslan ang katungod nga gitugot sa Konstitusyon [sa America].” Gihukom sa Korte nga dili balido ang ordinansa kay kini “naglimite sa kagawasan sa pagbalita ug nagbabag sa kagawasan sa relihiyon.” Gipahayag ni Justice William O. Douglas ang opinyon sa kadaghanang huwes nga ang kalihokan sa mga Saksi ni Jehova “labaw pa sa pagsangyaw; labaw pa sa pagpanagtag ug relihiyosong literatura. Kini maoy kombinasyon sa duha.” Siya midugang: “Kini nga kalihokan sa relihiyon kinahanglang protektahan . . . sama ra sa pagsimba sulod sa simbahan ug pagwali sa pulpito.”
23. Nganong ang mga kadaogan sa korte sa 1943 importante kanato karon?
23 Kini nga desisyon sa Korte Suprema usa ka dakong kadaogan sa katawhan sa Diyos. Gipamatud-an niini kon unsa gyod kita—Kristohanong mga ministro, dili mga ahente sa negosyo. Nianang importanteng adlaw sa 1943, nakadaog ang mga Saksi ni Jehova ug 12 sa 13 ka kaso nila sa Korte Suprema, apil na ang Murdock nga kaso. Kini nga mga desisyon nahimong lig-ong basehan sa mas bag-ong mga kaso, nga niana gikuwestiyon na sab sa mga magsusupak ang atong katungod sa pagsangyaw diha sa publiko ug sa balay ug balay.
“Kinahanglang Among Sugton ang Diyos Ingong Magmamando Inay ang mga Tawo”
24. Unsay atong reaksiyon kon ibando sa gobyerno ang pagsangyaw?
24 Isip mga alagad ni Jehova, kita malipay gyod kon ang gobyerno mohatag natog kagawasan sa pagsangyaw. Pero kon ibando kini, kita mangitag laing mga paagi nga makapadayon kutob sa mahimo. Sama sa mga apostoles, ‘kinahanglang atong sugton ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.’ (Buh. 5:29; Mat. 28:19, 20) Moapelar sab kita sa mga korte nga hunongon ang pagbando. Niay duha ka pananglitan.
25, 26. Unsang mga panghitabo sa Nicaragua ang misangpot sa kaso nga nasang-at sa Korte Suprema, ug unsay resulta?
25 Nicaragua. Sa Nobyembre 19, 1952, ang misyonaryo ug branch servant nga si Donovan Munsterman gipaadto sa Office of Immigration sa Managua, ang kaulohang siyudad. Gipaatubang siya kang Kapitan Arnoldo García, ang nagdumala sa departamento. Giingnan siya sa kapitan nga ang tanang Saksi ni Jehova sa Nicaragua “gidid-an sa pagsangyaw sa ilang mga doktrina ug pagpasiugda sa ilang relihiyosong kalihokan.” Sa gipangutana kon ngano, si Kapitan García miingon nga ang mga Saksi walay permiso gikan sa gobyerno para makasangyaw ug giakusahang komunista. Kinsay nag-akusar? Ang Romano Katolikong mga pari.
26 Miapelar dayon si Brader Munsterman sa Ministry of Government and Religions ug kang Presidente Anastasio Somoza García, pero kana napakyas. Busa giusab sa mga igsoon ang ilang pamaagi. Ilang gisirhan ang mga Kingdom Hall ug nagtigom sa gagmayng grupo. Ang pagsangyaw sa dalan gihunong pero padayon gihapon silang nagsangyaw. Sa samang panahon, nagpayl silag petisyon sa Korte Suprema sa Nicaragua para sa mando nga himoong dili balido ang pagbando. Gibalita sa daghang mantalaan ang pagbando ug ang unod sa petisyon, ug ang Korte Suprema misugot nga dunggon ang kaso. Unsay resulta? Sa Hunyo 19, 1953, ang Korte Suprema nagpagawas ug nagkahiusang desisyon pabor sa mga Saksi. Nakita sa Korte nga ang pagbando naglapas sa gigarantiya sa konstitusyon nga kagawasan sa pagsulti, sa konsensiya, ug sa pagpahayag sa pagtuo. Kini mimando nga ibalik ang maayong relasyon sa gobyerno sa Nicaragua ug sa mga Saksi.
27. Nganong natingala ang mga taga-Nicaragua sa desisyon sa Korte, ug giunsa paglantaw sa mga igsoon kini nga kadaogan?
27 Natingala ang mga taga-Nicaragua nga gidapigan sa Korte Suprema ang mga Saksi. Sa nangagi, dako kaayog impluwensiya ang mga pari nga ang Korte milikay sa pagsupak kanila. Gamhanan sab kaayo ang mga opisyal sa gobyerno nga ang Korte talagsa rang mosupak sa ilang mga desisyon. Nagtuo gyod ang mga igsoon nga sila midaog tungod sa proteksiyon sa ilang Hari ug sa ilang padayong pagsangyaw.—Buh. 1:8.
28, 29. Sa mga 1985, unsay nahitabong kausaban sa Zaire?
28 Zaire. Sa mga 1985, may mga 35,000 ka Saksi sa Zaire, karon Democratic Republic of Congo. Tungod sa padayong pag-uswag sa buluhaton sa Gingharian, nagtukod ang branch ug bag-ong mga pasilidad. Sa Disyembre 1985, gihimo ang internasyonal nga kombensiyon sa kaulohang siyudad, ang Kinshasa, ug ang estadyum sa siyudad napuno sa 32,000 ka lokal ug langyawng delegado. Pero nausab ang kahimtang sa mga alagad ni Jehova. Unsay nahitabo?
29 Si Brader Marcel Filteau, misyonaryo gikan sa Quebec, Canada nga nakasinatig paglutos panahon ni Duplessis, naasayn niadto sa Zaire. Siya miasoy: “Sa Marso 12, 1986, ang responsableng mga brader nakadawat ug sulat nga nagpahibalong ilegal ang asosasyon sa mga Saksi ni Jehova sa Zaire.” Kadto pinirmahan sa presidente sa nasod, si Mobutu Sese Seko.
30. Unsang bug-at nga desisyon ang kinahanglang himoon sa Branch Committee, ug unsay ilang gihimo?
30 Pagkaugma, ang nasyonal nga estasyon sa radyo mipahibalo: “Dili na gyod nato madunggan ang mga Saksi ni Jehova sa [Zaire].” Misunod dayon ang mga paglutos. Gipangguba ang mga Kingdom Hall, ug ang mga igsoon gikawatan, gidakop, gipriso, ug gikulata. Gipriso bisan ang mga bata. Sa Oktubre 12, 1988, giembargo sa gobyerno ang propidad sa atong organisasyon, ug giokupar sa Guwardiya Sibil ang bilding sa branch. Ang responsableng mga brader miapelar kang Presidente Mobutu, pero wala sila tubaga. Busa ang Branch Committee kinahanglang modesisyon, “Moapelar ba ta sa Korte Suprema, o maghulat?” Ang kanhing misyonaryo nga si Timothy Holmes, koordinetor sa Branch Committee niadto, nahinumdom, “Miampo mi kang Jehova para sa kaalam ug giya.” Human sa pagtimbangtimbang ug pag-ampo, ang komite midesisyon nga dili pa panahon nga moapelar. Mipokus hinuon sila sa pag-atiman sa kaigsoonan ug sa pagpangitag mga paagi aron mapadayon ang pagsangyaw.
“Panahon sa maong paghusay, among nakita nga si Jehova makausab sa kahimtang”
31, 32. Unsang importanteng desisyon ang gihimo sa Korte Suprema sa Zaire, ug unsay epekto niadto sa mga igsoon?
31 Milabay ang pipila ka tuig. Wala na kaayo lisodlisora ang mga Saksi, ug miuswag ang pagrespeto sa tawhanong mga katungod diha sa nasod. Midesisyon ang Branch Committee nga panahon nang moapelar sa Supreme Court of Justice sa Zaire. Katingalahan nga misugot ang Korte Suprema nga dunggon ang kaso. Ug sa Enero 8, 1993, mga pito ka tuig human sa mando sa presidente bahin sa pagbando, ang Korte mihukom nga ilegal ang gihimo sa gobyerno, ug giwala ang bando. Hunahunaa lang kon unsay ipasabot niana! Gipameligro sa mga huwes ang ilang kinabuhi dihang gisupak nila ang desisyon sa presidente! Si Brader Holmes miingon, “Panahon sa maong paghusay, among nakita nga si Jehova makausab sa kahimtang.” (Dan. 2:21) Tungod sa maong kadaogan, nalig-on ang pagtuo sa atong mga igsoon. Gibati nilang ang Hari, si Jesus, naggiya sa iyang katawhan aron sila mahibalo kon kanus-a ug sa unsang paagi molihok.
32 Kay wala nay pagbando, ang branch office gitugotang magpasulod ug misyonaryo, magtukod ug pasilidad, ug mag-importar ug literatura sa Bibliya.f Nalipay gyod ang mga igsoon sa tibuok kalibotan nga makitang giprotektahan ni Jehova ang espirituwalidad sa iyang katawhan!—Isa. 52:10.
“Si Jehova ang Akong Magtatabang”
33. Unsay atong makat-onan niining mubong pagrepaso sa pipila ka kaso sa korte?
33 Ang pagrepaso sa kadaogan sa pipila ka kaso nagpamatuod nga gituman ni Jesus ang iyang saad: “Ako magahatag kaninyo ug baba ug kaalam, nga ang tanang magasupak kaninyo dili arang makasukol o makalalis.” (Basaha ang Lucas 21:12-15.) May higayong si Jehova nagpatunghag modernong mga Gamaliel aron protektahan ang iyang katawhan, o nagpalihok sa maisogong mga huwes ug abogado aron modapig sa hustisya. Gipahabol ni Jehova ang hinagibang gigamit sa mga kaaway. (Basaha ang Isaias 54:17.) Dili sila makababag sa buluhaton sa Diyos.
34. Nganong talagsaon ang atong mga kadaogan sa korte, ug unsay gipamatud-an niana? (Tan-awa sab ang kahong “Talagsaong mga Kadaogan sa Korte nga Nakapauswag sa Pagsangyaw.”)
34 Nganong talagsaon ang atong mga kadaogan sa korte? Hunahunaa: Ang mga Saksi ni Jehova walay impluwensiya ug dili inila. Dili ta mobotar, mosuportar sa kampanya sa politika, ug mohiphip o magpasipsip sa mga politiko. Dugang pa, ang atong mga igsoon nga nakaatubang sa mga korte giisip nga “dili edukado ug ordinaryo.” (Buh. 4:13) Busa sa tawhanong panglantaw, walay makuhang benepisyo ang mga korte kon sila mohukom batok sa gamhanang mga politiko ug lider sa relihiyon ug mopabor kanato. Bisan pa niana, ang mga korte daghang beses nga mipabor nato! Ang mga kadaogan nagpamatuod nga kita “ilalom sa panan-aw sa Diyos, kauban ni Kristo.” (2 Cor. 2:17) Sama kang apostol Pablo, kita makaingon: “Si Jehova ang akong magtatabang; dili ako mahadlok.”—Heb. 13:6.
a Ang kasong Cantwell v. State of Connecticut mao ang una sa 43 ka kaso diha sa Korte Suprema sa U.S. nga gidepensahan ni Brader Hayden Covington ingong abogado sa mga igsoon. Siya namatay sa 1978. Ang nabiyuda, si Dorothy, nagmatinumanon hangtod sa iyang kamatayon niadtong 2015 sa edad nga 92.
b Ang sumbong gibase sa balaod sa tuig 1606. Gitugotan niini nga hukmang sad-an sa hurado ang usa ka tawo kon gibati nilang ang iyang gisulti makapasuko—bisan pag kana tinuod.
c Sa 1950, 164 ka bug-os panahong ministro ang nag-alagad sa Quebec—apil ang 63 ka graduwado sa Gilead nga kinabubut-ong midawat sa ilang asaynment bisan pa sa grabeng pagsupak nga posibleng maagoman.
d Si Brader W. Glen How maoy maisogong abogado nga hanas nga midepensa sa mga kaso sa mga Saksi ni Jehova sa Canada ug sa ubang nasod, sukad 1943 hangtod 2003.
e Para sa dugang detalye sa kaso, tan-awa ang artikulong “Ang Gubat Dili Imo, Kondili sa Diyos” sa Abril 22, 2000 nga Pagmata! panid 18-24.
f Ang Guwardiya Sibil sa ulahi mihawa sa bilding sa branch, pero may gitukod nga bag-ong pasilidad sa branch sa laing lugar.