IGOS

[Heb., teʼe·nahʹ; Gr., sy·keʹ, syʹkon].

Uban sa olibo ug sa paras, ang kahoyng igos (Ficus carica) maoy usa sa labing iladong mga tanom sa Bibliya, nga gihisgotan diha sa kapin sa 50 ka teksto. (Huk 9:8-13; Hab 3:17) Ang igos maoy lumad sa HK sa Asia, Israel, Sirya, ug Ehipto ug nabantog tungod kay taas kini ug kinabuhi. Ang kahoy mabuhi nga ihalas, apan aron makapatunghag maayong bunga kinahanglan kining atimanon. (Luc 13:6-9) Mabuhi kini sa bisan unsang matang sa yuta, bisan diha sa batoon nga yuta. Moabot kini sa gitas-on nga mga 9 m (30 p), ang diyametro sa punoan maoy mga 0.6 m (2 p), ug nagsanggaka ang mga sanga niini. Bisan tuod pangunang gipabilhan tungod sa bunga niini, gipabilhan usab kini pag-ayo tungod kay kini maayong kasilongan. (Ju 1:48-50) Dagko ang mga dahon, nga moabot ug 20 sm (8 pul.) o kapin pa ang gilapdon. Unang gihisgotan ang igos maylabot sa pagtahi sa mga dahon niini aron himoong mga tapis ni Adan ug Eva. (Gen 3:7) Sa pipila ka bahin sa Tungang Sidlakan, ang dahon sa mga igos gitahi pa gihapon ug gigamit ingong pangputos sa prutas ug sa ubang mga katuyoan.​—Tan-awa ang SIKOMORO.

Sayo ug Ulahi nga mga Bunga. Sa paninugdan, adunay duha ka matang sa bunga nga ipatungha sa mga kahoyng igos tuigtuig: ang unang hinog nga mga igos, o sayong mga igos (Heb., bik·ku·rahʹ), nga mogulang sa Hunyo o sa sayong bahin sa Hulyo (Isa 28:4; Jer 24:2; Os 9:10), ug ang ulahing mga igos, nga motungha sa bag-ong punoan ug maoy pangunang bunga, nga sa kadaghanan mogulang gikan sa Agosto paunahan. Ang sayo nga mga igos daling matagak kon uyogon gikan sa punoan sa dihang hinog na, ug kini gipabilhan pag-ayo tungod sa lami niini.​—Nah 3:12.

Sa mga Pebrero, motungha ang unang mga putot niini diha sa mga sanga gikan sa nangaging tingpamunga, ug kini motungha nga una sa mga dahon sa mga duha ka bulan, sanglit ang mga dahon sagad dili motungha hangtod sa kataposang bahin sa Abril o sa Mayo. (Mat 24:32) Sa Awit ni Solomon 2:13 ang unang mga ilhanan nga gulang na ang bag-ong berdeng mga igos (Heb., pagh) gihisgotan maylabot sa pagpamulak sa mga ubas, nga ang maong pagpamulak magsugod sa Abril. Busa, sa panahong ang kahoy mapuno sa dahon kini angayng mamunga usab. Mopatim-awng dili kinaiyanhon ang sayo nga pagdaghan sa mga dahon sa kahoyng igos nga gitunglo ni Jesu-Kristo, sanglit kadto maoy Nisan 10 pa sa tuig 33 K.P. Ang hitsura niini naghatag ug pasukaranan sa pagdahom nga lagmit kini usab nagpatungha na ug sayong mga bunga nga angayng kan-on, ug ang rekord sa Marcos 11:12-14 nagpakita nga si Jesus miduol sa kahoy nga ingon niana ang gihunahuna bisan tuod ‘dili pa kadto tingbunga sa mga igos,’ nga mao, ang panahon sa pagpamupo sa mga bunga. Ang pagkawalay bunga sa kahoy apan pulos mga dahon lamang nagpakita nga kini dili na mamunga pa ug busa, malimbongon ang hitsura niini. Gitunglo kini ni Jesus ingong dili mabungahon, nga tungod niana kini nalaya.​—Itandi ang Mat 7:19; 21:43; Luc 13:6-9.

Gigamit Ingong Pagkaon ug Tambal. Ang igos maoy pangunang pagkaon sa kapanahonan sa Bibliya ug kini padayong gigamit ingong pagkaon sa ubay-ubayng mga nasod sa Tungang Sidlakan. Kini gihimo nga “tinapay sa pinisa nga mga igos” (Heb., deve·limʹ), nga mas daling dalhon. (1Sa 25:18; 30:12; 1Cr 12:40) Kining matanga sa tinapay gigamit ingong hampol sa hubag ni Haring Ezequias, ug karong adlawa gigamit gihapon ingong hampol kining matanga sa tinapay didto sa Tungang Sidlakan.​—2Ha 20:7.

Mahulagwayon ug Matagnaong Paggamit. Ang igos ug ang paras kaubang gihisgotan diha sa daghang teksto, ug ang mga pulong ni Jesus sa Lucas 13:6 nagpakita nga ang kahoyng igos sagad gitanom diha sa mga parasan. (2Ha 18:31; Joe 2:22) Ang ekspresyong ‘naglingkod ang tagsatagsa ilalom sa iyang paras ug sa kahoyng igos’ nagsimbolo sa malinawon, mauswagon, may kasegurohan nga mga kahimtang.​—1Ha 4:25; Miq 4:4; Zac 3:10.

Tungod sa pagkahinungdanon sa kahoyng igos sa kinabuhi sa tawo, hisabtan kon nganong gigamit kini kanunay diha sa tagna. Tungod sa pagkaimportante niini sa pagtaganag pagkaon sa nasod, ang bug-os nga dili pagpamunga sa igos mahimong malaglagon. Busa, ang kahoyng igos linaing gihisgotan sa dihang gitagna ang kadaotan, o kagun-oban, diha sa yuta.​—Jer 5:17; 8:13; Os 2:12; Joe 1:​7, 12; Am 4:9; Hab 3:17.

Ang nasod sa Israel mismo gipakasama ni Jehova sa duha ka matang sa igos. (Jer 24:1-10) Aron iilustrar kon sa unsang paagi ang mini nga mga manalagna mailhan pinaagi sa ilang dili-maayong mga bunga, gipakita ni Jesus nga imposible gayod nga makapupo ug “igos gikan sa kudyapa.” (Mat 7:​15, 16; itandi ang San 3:12.) Ang ‘pagpanalingsing’ sa kahoyng igos sa tungatunga sa tingpamulak gigamit ni Jesus ingong usa ka ilado kaayong ilhanan sa panahon. (Mat 24:32-34) Sa kataposan, ang pagkadaling matagak sa ‘hilawng mga bunga sa igos’ (Gr., oʹlyn·thos) sa yuta sa dihang kusokusohon sa kusog nga hangin gigamit sa magsusulat sa Pinadayag ingong usa ka pag-amgid.​—Pin 6:13.