HUSTISYA

Ang pagpatunhay o pagpatuman sa kon unsay matarong sa paagi nga makataronganon ug dili mapihigon ug sumala sa usa ka sukdanan. Ang Hebreohanong pulong nga mish·patʹ, nga sagad gihubad nga “hustisya” o “paghukom” (NW, RS), mahimong magpasabot usab sa usa ka partikular nga plano (Ex 26:30), batasan (Gen 40:13), lagda (2Cr 4:20), o naandang paagi (Lev 5:10) sa pagbuhat sa mga butang.

Ang duha ka Hebreohanong pulong nga mas sagad gihubad nga “hustisya” diha sa King James Version (tseʹdheq ug tsedha·qahʹ) sa kasagaran gihubad nga “pagkamatarong” diha sa Bag-ong Kalibotang Hubad. (Gen 18:19; Job 8:3) Bisan tuod ug ang hustisya nalangkit sa mga balaod, sa panguna walay kalainan tali sa hustisya ug pagkamatarong.​—Itandi ang Am 5:24.

Ang usa ka Gregong pulong nga gihubad nga “nahiuyon sa hustisya” o “subay sa hustisya” (NW) nagtumong sa usa ka butang nga “matarong” (KJ, RS) o takos. (Rom 3:8; Heb 2:2) Ang “paghukom” ug ang “pagpanimalos” mao ang pangunang mga kahulogan sa duha pa ka laing Grego nga mga pulong nga usahay gihubad nga “hustisya.”​—Mat 12:​20, NW, RS; Luc 18:​7, NW.

Ang supremong Maghuhukom ug Maghahatag-Lagda (Isa 33:22), si Jehova nga Diyos, “nahigugma sa pagkamatarong ug sa hustisya.” (Sal 33:5) “Ang hustisya ug ang dagayang pagkamatarong dili niya pagatamayon.” (Job 37:23) Kini naggarantiya nga dili gayod niya biyaan ang mga maunongon kaniya. (Sal 37:28) Si Jehova dili mapihigon sa pagpakiglabot sa iyang mga linalang, apan siya nagadawat ug nagahatag sa iyang panalangin ngadto sa tanan nga nahadlok kaniya ug nagabuhat sa pagkamatarong. (Buh 10:​34, 35) Ang mga indibiduwal ug mga nasod pagasilotan o gantihan sumala sa ilang mga buhat. (Rom 2:3-11; Efe 6:​7-9; Col 3:22–​4:1) Ang hustisya ni Jehova gitimbangan usab ug kaluoy, sa ingon naghatag ug kahigayonan sa mga tawo ug mga nasod sa pagbiya sa ilang daotang mga dalan ug busa makalingkawas sa dihang iya nang ipahamtang ang mapait nga mga paghukom.​—Jer 18:7-10; Eze 33:14-16; tan-awa ang IPAHAYAG NGA MATARONG.

Ang kaalam ni Jehova mas labaw kaayo sa kaalam sa dili-hingpit nga mga tawo, ug ang tawo, dili ang Diyos, ang angayng mokat-on sa dalan sa hustisya. (Isa 40:14) Busa ang tawo wala sa kahimtang nga hukman ang mga buhat sa Diyos kon kini ba matarong o dili-matarong, apan kinahanglang mokat-on sa pagpahiuyon sa iyang hunahuna sumala sa sukdanan sa hustisya nga gipadayag ni Jehova diha sa iyang Pulong. Ang Diyos miingon sa mga Israelinhon: “Kon bahin sa akong mga dalan, dili ba sila matul-id, Oh balay sa Israel? Dili ba ang inyong mga dalan ang dili matul-id?” (Eze 18:29) Dugang pa, tungod sa pagkamaglalalang ni Jehova walay bisan unsang pasukaranan nga pagaduhaduhaan ang pagkamatarong sa iyang mga kalihokan.​—Rom 9:​20, 21; tan-awa usab ang Job 40:8–​41:34.

Busa, si Jehova kanunayng makataronganon sa iyang gipangayo nga kadtong nagtinguhang makabaton sa iyang pag-uyon mokat-on sa iyang mga sukdanan sa hustisya ug sundon kini. (Isa 1:​17, 18; 10:​1, 2; Jer 7:5-7; 21:12; 22:​3, 4; Eze 45:​9, 10; Am 5:15; Miq 3:9-12; 6:8; Zac 7:9-12) Sama sa Diyos, sila kinahanglang dili magmapihigon, sanglit ang pagkapakyas sa pagbuhat niini maoy dili matarong ug maoy paglapas sa balaod sa gugma. (San 2:1-9) Hinunoa, ang pagbuhat sa hustisya sumala sa sukdanan sa Diyos dili pabug-at; sa pagkatinuod ang kalipay sa tawo nagdepende niini. (Sal 106:3; itandi ang Isa 56:​1, 2.) Kini nga kamatuoran giila sa bantogang Ingles nga huwes nga si Blackstone: “Gilangkit pag-ayo ug dulot nga gilambigit [sa Diyos] ang mga balaod sa dumalayong hustisya uban sa kalipay sa matag indibiduwal, nga ang naulahi dili makab-ot gawas kon sundon ang nahauna; ug, kon tukmang sundon ang nahauna, tinong makab-ot gayod ang naulahi.”​—Chadman’s Cyclopedia of Law, 1912, Tomo I, p. 88.

Ang hustong pagpahamtang sa hustisya sa mga namuno sa kagamhanan makaamot usab sa kalipay ug kaayohan sa mga sakop niini. (Itandi ang Pr 29:4.) Sanglit ang hustisya kanunayng ipahamtang ni Kristo Jesus ingong Hari sa Gingharian sa Diyos ug sa tanan niadtong mag-alagad ingong mga tagdumala ilalom kaniya, ang iyang maunongong mga sakop malipay nga magpasakop sa iyang matarong nga pagmando.​—Isa 9:​6, 7; 32:​1, 16-18; 42:1-4; Mat 12:18-21; Ju 5:30; itandi ang Pr 29:2.

Mahitungod sa pagpahamtang sa hustisya ug sa mga prinsipyo nga nalangkit, tan-awa ang KORTE, HUDISYAL NGA; BALAOD; LEGAL NGA KASO.