“Ang Tanang Kalalangan Nagapadayon sa Pag-agulo”—Ngano?

ANG unang lalaki ug babaye mingtalikod sa Diyos. Apan kay

naangkon na ang “kagawasan” nga ilang gitinguha, sa maong panahon kinahanglang dumalahon nila ang mga kahikayan sa labing maayong paagi nga ilang maarangan. Sa wala madugay ilang nadiskobrehan nga ang ilang labing maayo halayo kaayo sa pagkamaayo. Ang pagkawalay-kasinatian ug limitadong kahibalo misangpot sa mga suliran.

Kana ang hinungdang daghan kanato nabiktima sa pagkamapihigon o inhustisya. Kana ang hinungdang kitang tanan naulipon sa tawhanong mga pagkadili-hingpit, nga kita magsakit, makaagom sa dili-kasagarang mga sakit sa lawas ug hunahuna, ug magpatulo sa mga luha sa kasub-anan. O, sumala sa gipahayag sa pinulongan sa Bibliya, kana ang hinungdang “ang tanang kalalangan nagapadayon sa pag-agulo ug pagkagisakitan hangtod karon.”​—Roma 8:22.

Ang unang paningkamot sa tawo sa kagawasan sa ingon misangpot nga usa ka kagawasang nag-ulipon kaniya. Sulod sa 60 ka siglo na karon, iyang gisingkamotan ang pagpahigawas sa iyang kaugalingon gikan sa daotang mga epekto niana. Apan milampos ba?

Politikanhong Kagawasan

Gieksperimenohan sa tawo ang tanang matang sa gobyerno. Kadtong malupigon o walay-hustisya, o wala makatagana sa hinungdanong mga panginahanglan sa katawhan, gisalikway o gipukan pang mabangison ug gipulihan sa uban​—apan uban ang kaduhaduhaang sangpotanan.

Ang magsusulat si Lance Morrow, sa paghisgot mahitungod sa politikanhong mga rebolusyon, mipahayag: “Gipasunding sa kasaysayan ang daghan kaayong hingpit nga mga dula bahin sa kausaban nga misangpot nga sama ka diktador, mamumuno sa mga pagmando nga ilang gisilhig​—mga kadaogan sa punog-paglaom nga kadasig ibabaw sa kasinatian.”

Ang pagpuli sa usa ka dili-hingpit nga gobyerno sa lain dili gayod mao ang mithianong paagi sa pagpatunghag tinuod nga kagawasan. Busa, ang maalamong si Haring Solomon gidasig sa Diyos sa pagsulat: “Ang tawo nagmando sa tawo sa iyang kadaotan.” (Ecclesiastes 8:9) Dayag, “ang tanang kalalangan [mopadayon] sa pag-agulo ug pagkagisakitan” hangtod ang hingpit nga gobyerno mopatuman sa kagawasan gikan sa dili-hingpit nga pagmando.

Kagawasan Gikan sa Nasodnon ug Rasanhong Pagkamapihigon

Ang rasanhon o nasodnong mga pagkamapihigon laktud nagsupak sa mga kamatuoran sa Bibliya nga ang Diyos “nagbuhat gikan sa usa ka tawo sa matag nasod sa mga tawo” ug nga “ang Diyos walay pinalabi, kondili sa matag nasod ang tawo nga nahadlok kaniya ug nagabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.” (Buhat 17:26; 10:34, 35) Apan kadtong nagapangitag managsama nga pagtagad subsob napakyas sa pagkaplag niana, bisan diha sa kanasorang nagaangkong Kristohanon.

Pananglitan, palandonga ang rasang itom. Giangkon sa pipila ka gitawag Kristohanon nga ang itom nga kolor sa panit mao ang resulta sa usa ka balaang tunglo ngadto kang Canaan ug sa iyang mga kaliwat, nga nagtudlo kanila ngadto sa kahimtang sa pagkaulipon. Sila nasayop niini. Ang rasang itom wala maggikan kang Canaan kondili kang Cush ug lagmit kang Put. Ug si bisan hain kanila wala pagtungloha.​—Genesis 9:24, 25; 10:6.

Bisan pa niining kamatuorana, kadaghanan ang mga itom giyatakan sa sosyal ug ekonomikanhong paagi bisan sa kaubang mga itom. Nangandoy sila sa kagawasan. Apan ang ilang mga singkamot sa kagawasan, bisan pa sa mga welga ug mga martsa sa pagprotesta, nakapatungha lamag gamayng kalamposan. Kay wala makapausab nga bug-os sa mga kasingkasing, napakyas sila sa pagpapha sa rasanhong pagkamapihigon, relihiyosong pagkawalay-kabangkaagan, ug kakulang sa gugma sa silingan.

Busa “ang tanang kalalangan [mopadayon] sa pag-agulo ug pagkagisakitan” hangtod papason ang rasanhong pagkamapihigon sa Gingharian sa Diyos pinaagi ni Kristo.

Ang Kagawasan sa Kababayen-an

Latas sa kasiglohan, ang kababayen-an gidaugdaog ug kadaghanan giisip nga segunda-klaseng mga tawo. Kini dili sala sa ilang Maglalalang. Wala niya lalanga ang babaye aron isipon lamang siya sa lalaki nga tumong sa sekso. Ni gisugo ang lalaki nga magdiniktador kaniya. Ingong asawa sa lalaki, siya mahimong iyang “katabang,” sa pag-alagad nga “iyang kapikas,” aron mahimong “usa ka unod” uban kaniya.​—Genesis 1:26-28; 2:18-24.

Ang tinguha ni Eva nga mag-independente sa mahigugmaong pagbulot-an sa Diyos misangpot sa mabangis nga pagsakop, dili sa kagawasan. Kay nakita kining daan, ang Diyos mitagna: “Ikaw mangandoy sa imong bana, ug siya ang magabuot kanimo.” (Genesis 3:16) Alang sa daghang babaye, ang pagdominar sa dili-hingpit nga lalaki nahimong mangil-ad, ug ang ubay-ubayng pundok bahin sa kagawasan sa kababayen-an naningkamot sa pagwagtang niini.

Apan ang Kalihokan sa Kagawasan sa Kababayen-an, bisan tuod nakapahinabog pipila ka kausaban sa kaayohan, napakyas tungod kay kini nahasupak man sa timbang nga kagawasan nga gisaad sa Diyos. “Ang tanang kalalangan [mopadayon] sa pag-agulo ug pagkagisakitan” hangtod ang Gingharian sa Diyos magatudlo sa tanang lalaki sa paghigugma “sa ilang mga asawa sama sa ilang kaugalingong mga lawas” ug pagtratar sa “mga babayeng tigulang ingon nga mga inahan, sa mga batan-ong babaye ingon nga mga igsoong babaye uban ang bug-os nga kaputli.”​—Efeso 5:28; 1 Timoteo 5:2.

Una ipatin-aw sa unsang paagi kanang adlawa moabot, kinahanglang hisgotan nato ang laing hinungdanong pangutana. Unsa ang angay nga pag-isip sa mga Kristohanon sa mga kalihokan karon sa kagawasan?

[Blurb sa panid 4]

Ang pagpuli sa usa ka dili-hingpit nga gobyerno sa lain nga dili hingpit dili mao ang sulbad sa pagpatunghag tinuod nga kagawasan

[Blurb sa panid 5]

Ang sibil nga pagkamasupilon, mga welga, ug mga martsa sa pagprotesta dili makapausab sa mga kasingkasing

[Blurb sa panid 5]

Ang Kalihokan sa Kagawasan sa Kababayen-an napakyas tungod kay kini supak sa timbang nga kagawasang gisaad sa Diyos