Diyos ug si Cesar

“Nan, sa bisan unsa gayod, ibayad ang mga butang ni Cesar ngadto kang Cesar, apan ang mga butang sa Diyos ngadto sa Diyos.”​—LUCAS 20:25.

 1. (a) Unsa ang hataas nga posisyon ni Jehova? (b) Unsay utang nato kang Jehova nga dili gayod nato ikahatag kang Cesar?

SA DIHANG gihatag ni Jesu-Kristo ang maong instruksiyon, wala siya magduhaduha nga ang mga gikinahanglan sa Diyos sa Iyang mga alagad maoy unahon kay sa bisan unsa nga gikinahanglan kanila ni Cesar, o sa Estado. Mas nakasabot si Jesus kay kang bisan kinsa sa katinuoran sa pag-ampo sa salmista kang Jehova: “Ang imong pagkahari maoy pagkahari sa mga panahong walay tino, ug ang imong pagmando [pagkasoberano]a magapadayon sa sunodsunod nga mga kaliwatan.” (Salmo 145:13) Sa dihang gitanyagan sa Yawa si Jesus ug awtoridad ibabaw sa tanang gingharian sa pinuy-anang yuta, si Jesus mitubag: “Kini nahisulat, ‘Si Jehova nga imong Diyos ang imong pagasimbahon, ug kaniya lamang ikaw magahatag ug sagradong pag-alagad.’” (Lucas 4:5-8) Ang pagsimba dili gayod ihatag kang “Cesar,” si Cesar kaha maoy usa ka Romanong emperador, laing tawhanong magmamando, o ang Estado mismo.

 2. (a) Unsa ang relatibong posisyon ni Satanas niining kalibotana? (b) Kang kansang pagtugot nga si Satanas naghupot sa iyang posisyon?

² Wala ilimod ni Jesus nga ang mga gingharian sa kalibotan iya ni Satanas. Sa ulahi, iyang gitawag si Satanas nga “magmamando niining kalibotana.” (Juan 12:31; 16:11) Sa hinapos sa unang siglo K.P., si apostol Juan misulat: “Nahibalo kita nga kita nagagikan sa Diyos, apan ang tibuok kalibotan nahimutang diha sa gahom sa tuman-kadaotang usa.” (1 Juan 5:19) Wala kini magpasabot nga gisalikway ni Jehova ang iyang pagkasoberano ibabaw sa yuta. Hinumdomi nga si Satanas, sa dihang nagtanyag kang Jesus sa pagmando ibabaw sa politikal nga mga gingharian, nag-ingon: “Akong igahatag kanimo kining tanan nga awtoridad . . . tungod kay gikatugyan na kini kanako.” (Lucas 4:6) Si Satanas nakabaton ug awtoridad ibabaw sa mga gingharian sa kalibotan pinaagi lamang sa pagtugot sa Diyos.

 3. (a) Unsang posisyon ang nahuptan sa mga kagamhanan sa kanasoran sa atubangan ni Jehova? (b) Sa unsang paagi ikaingon nato nga ang pagpasakop sa mga kagamhanan niining kalibotana wala magkahulogan ug pagpasakop sa atong kaugalingon kang Satanas, ang diyos niining kalibotana?

³ Sa susama, ang Estado nakabaton sa awtoridad niini tungod lamang kay ang Diyos ingong Soberanong Magmamando nagtugot niini sa pagbaton niana. (Juan 19:11) Busa, “ang nagalungtad nga mga awtoridad” ikaingon nga “napahimutang diha sa ilang relatibong mga posisyon pinaagi sa Diyos.” May kalabotan sa kinalabwang soberanong awtoridad ni Jehova, ang ilaha maoy mas ubos nga awtoridad. Bisan pa niana, sila maoy “ministro sa Diyos,” “publikong mga alagad sa Diyos,” sa paagi nga sila nagtagana sa kinahanglanong mga serbisyo, nagmentinar sa kahusay, ug nagsilot sa mga mamumuhat ug daotan. (Roma 13:1, 4, 6) Busa ang mga Kristohanon kinahanglang makasabot nga bisan tuod si Satanas mao ang dili-makitang magmamando niining kalibotana, o sistemaha, wala nila ipasakop ang ilang kaugalingon kaniya sa dihang ilang giila ang ilang relatibong pagpasakop sa Estado. Sila nagasugot sa Diyos. Niining tuiga, 1996, ang politikal nga Estado sa gihapon maoy bahin sa “kahikayan sa Diyos,” usa ka temporaryong kahikayan nga gitugotan sa Diyos nga maglungtad, ug kini kinahanglang ilhon nga ingon sa yutan-ong mga alagad ni Jehova.​—Roma 13:2.

Unang mga Alagad ni Jehova ug ang Estado

 4. Nganong gitugotan ni Jehova si Jose nga mahimong prominente sa kagamhanan sa Ehipto?

⁴ Sa una-Kristohanong kapanahonan, gitugotan ni Jehova ang pipila sa iyang mga alagad sa paghupot ug prominenteng mga posisyon diha sa mga kagamhanan sa Estado. Pananglitan, sa ika-18ng siglo W.K.P., si Jose nahimong primer ministro sa Ehipto, nga ikaduha lamang sa nagmandong Paraon. (Genesis 41:39-43) Ang misunod nga mga hitabo nagpamatuod nga gimaneobra kadto ni Jehova aron si Jose magsilbing galamiton sa pagtipig sa ‘binhi ni Abraham,’ ang iyang mga kaliwat, aron sa pagpatuman sa Iyang mga katuyoan. Siyempre, angayng hinumdoman nga si Jose gibaligya sa pagkaulipon ngadto sa Ehipto, ug siya nagkinabuhi sa panahon sa dihang ang mga alagad sa Diyos wala makabaton sa Mosaikong Balaod ni sa “balaod sa Kristo.”​—Genesis 15:5-7; 50:19-21; Galacia 6:2.

 5. Nganong ang Hudiyong mga nadestiyero gisugo nga ‘pangitaon ang pakigdait’ sa Babilonya?

⁵ Kasiglohan sa ulahi ang matinumanong propetang si Jeremias gidasig ni Jehova nga sultihan ang Hudiyong mga nadestiyero nga magpasakop sa mga magmamando sa dihang nadestiyero sa Babilonya ug mag-ampo pa gani alang sa kalinaw sa maong siyudad. Sa iyang sulat ngadto kanila, siya misulat: “Mao kini ang giingon ni Jehova sa mga panon, ang Diyos sa Israel, ngadto sa tanang nadestiyerong katawhan, . . . ‘Pangitaa ang pakigdait sa siyudad nga akong gipahinabo nga kamo madestiyero, ug mag-ampo alang niini kang Jehova, kay sa pakigdait niini maanaa ang pakigdait alang sa inyong kaugalingon.’” (Jeremias 29:4, 7) Sa tanang panahon ang katawhan ni Jehova adunay katarongan nga ‘pangitaon ang pakigdait’ alang sa ilang kaugalingon ug sa nasod diin sila nagpuyo, aron makabaton ug kagawasan sa pagsimba kang Jehova.​—1 Pedro 3:11.

 6. Bisan tuod gihatagan ug taas nga mga posisyon sa kagamhanan, sa unsang mga paagi nga si Daniel ug ang iyang tulo ka kauban midumili sa pagkompromiso maylabot sa Balaod ni Jehova?

⁶ Panahon sa pagkadestiyero didto sa Babilonya, si Daniel ug ang tulo ka laing matinumanong mga Hudiyo nga nabihag sa pagkaulipon sa Babilonya nagpailalom sa pagbansay sa Estado ug nahimong tag-as-ug-ranggong sibil nga mga alagad sa Babilonya. (Daniel 1:3-7; 2:48, 49) Bisan pa niana, bisan panahon sa ilang pagbansay, sila lig-ong mibarog may kalabotan sa mga pagkaon nga mahimong motultol kanila sa pagsupak sa Balaod nga gihatag sa ilang Diyos, si Jehova, pinaagi kang Moises. Tungod niini sila gipanalanginan. (Daniel 1:8-17) Sa dihang si Haring Nabukodonosor nagtukod ug usa ka imahen sa Estado, ang tulo ka Hebreohanong mga kauban ni Daniel dayag nga gipugos sa pagtambong sa seremonyas uban sa ilang kaubang mga administrador sa Estado. Bisan pa niana, midumili sila sa “paghapa ug pagsimba” sa idolo sa Estado. Sa makausa pa, gigantihan ni Jehova ang ilang integridad. (Daniel 3:1-6, 13-28) Susama karong adlawa, ang mga Saksi ni Jehova nagtahod sa bandera sa nasod diin sila nagpuyo, apan dili sila mohimog buhat sa pagsimba ngadto niana.​—Exodo 20:4, 5; 1 Juan 5:21.

 7. (a) Unsang maayong baroganan ang gihuptan ni Daniel, bisan pa sa pagbaton ug taas nga posisyon diha sa gambalay sa kagamhanan sa Babilonya? (b) Unsang mga kausaban ang nahitabo sa Kristohanong kapanahonan?

⁷ Human sa pagkapukan sa Neo-Babilonyanhong dinastiyang gahom, si Daniel gihatagan ug usa ka taas-ug-ranggong posisyon sa kagamhanan ubos sa bag-ong Medo-Persianhong pagmando nga mipuli niana sa Babilonya. (Daniel 5:30, 31; 6:1-3) Apan wala niya tugoti ang iyang taas nga posisyon nga motultol kaniya sa pagkompromiso sa iyang integridad. Sa dihang ang usa ka balaod sa Estado nagbaod nga iyang simbahon si Haring Dario inay si Jehova, siya midumili. Tungod niini siya gitambog ngadto sa mga leyon, apan si Jehova nagluwas kaniya. (Daniel 6:4-24) Siyempre, kini nahitabo sa una-Kristohanong kapanahonan. Sa dihang natukod ang Kristohanong kongregasyon, ang mga alagad sa Diyos nahimong “ilalom sa balaod ngadto kang Kristo.” Daghang butang nga gitugotan ubos sa Hudiyonhong sistema ang isipon nga lahi, pinasikad sa paagi nga si Jehova nakiglabot karon sa iyang katawhan.​—1 Corinto 9:21; Mateo 5:31, 32; 19:3-9.

Ang Tinamdan ni Jesus Bahin sa Estado

 8. Unsang hitabo ang nagpakita nga si Jesus determinadong molikay nga malangkit sa politika?

⁸ Sa dihang si Jesu-Kristo dinhi pa sa yuta, gipahiluna niya ang tag-as nga mga sukdanan alang sa iyang mga sumusunod, ug midumili siya sa tanang kalangkitan sa politikal ug militaryong mga kalihokan. Human milagrosong gipakaon ni Jesus ang linibo ka tawo pinaagi sa pipila ka pirasong tinapay ug duha ka gagmayng isda, ang mga Hudiyo buot nga modakop kaniya ug himoon siyang usa ka politikal nga hari. Apan gilikayan sila ni Jesus pinaagi sa pagpahawa dayon ngadto sa kabukiran. (Juan 6:5-15) Mahitungod niining maong hitabo, ang The New International Commentary on the New Testament miingon: “Dihay hilabihang nasyonalistikanhong mga pangandoy taliwala sa mga Hudiyo niadtong yugtoa, ug sa walay duhaduha daghan kanilang nakakita sa milagro mibati nga diha nianang tungora ang usa ka inuyonan sa Diyos nga lider, nga angayang mangulo kanila batok sa mga Romano. Busa determinado silang himoon siyang hari.” Kini midugang nga si Jesus “hugot nga misalikway” niining maong tanyag sa politikal nga pagpangulo. Wala paluyohi ni Kristo ang bisan unsang Hudiyonhong pag-alsa batok sa pagmando sa Roma. Sa pagkatinuod, iyang gitagna kon unsay moresulta sa rebelyon nga mahitabo human sa iyang kamatayon​—daghang kaalaotan alang sa mga molupyo sa Jerusalem ug ang kalaglagan sa maong siyudad.​—Lucas 21:20-24.

 9. (a) Sa unsang paagi gibatbat ni Jesus ang relasyon sa iyang Gingharian ngadto sa kalibotan? (b) Unsang giya ang gihatag ni Jesus sa iyang mga sumusunod mahitungod sa ilang mga pakiglabot sa mga kagamhanan sa kalibotan?

⁹ Sa duol na siyang mamatay, giingnan ni Jesus ang espesyal nga hawas sa Romanong emperador sa Judea: “Ang akong gingharian dili bahin niining kalibotana. Kon ang akong gingharian bahin pa niining kalibotana, ang akong mga tig-alagad makig-away unta aron dili ako ikatugyan ngadto sa mga Judio. Apan, ingong mao, ang akong gingharian dili gikan niini nga tinubdan.” (Juan 18:36) Hangtod nga ang iyang Gingharian magtapos sa pagmando sa politikal nga mga kagamhanan, ang mga tinun-an ni Kristo mosunod sa iyang panig-ingnan. Sila nagmasinugtanon niadtong gipahimutang nga mga awtoridad apan dili sila manghilabot sa ilang politikal nga mga kalihokan. (Daniel 2:44; Mateo 4:8-10) Si Jesus nagbilin ug mga latid alang sa iyang mga tinun-an, nga nag-ingon: “Busa, ibayad ang mga butang ni Cesar ngadto kang Cesar, apan ang mga butang sa Diyos ngadto sa Diyos.” (Mateo 22:21) Sayosayo pa, sa iyang Wali sa Bukid, si Jesus miingon: “Kon ang usa nga ilalom sa awtoridad magpugos kanimo nga moalagad ug usa ka milya, adto uban kaniya ug duha ka milya.” (Mateo 5:41) Sa konteksto niining maong wali, si Jesus nag-ilustrar sa prinsipyo sa kinabubut-ong pagpasakop sa legal nga mga balaod, sa tawhanong relasyon o kaha sa mga kinahanglanon sa kagamhanan nga kaharmoniya sa balaod sa Diyos.​—Lucas 6:27-31; Juan 17:14, 15.

Mga Kristohanon ug si Cesar

10. Sumala sa usa ka historyano, unsang matanlagong posisyon ang nahuptan sa unang mga Kristohanon maylabot kang Cesar?

¹⁰ Kining mugbong mga latid maoy maggiya sa relasyon tali sa mga Kristohanon ug sa Estado. Sa iyang librong The Rise of Christianity, ang historyanong si E. W. Barnes misulat: “Sa dihang, sa umaabot nga kasiglohan, ang usa ka Kristohanon magduhaduha bahin sa iyang katungdanan ngadto sa Estado, modangop siya sa awtoritatibong pagtudlo ni Kristo. Siya mobayad ug mga buhis: ang mga balayranan nga ipahamtang mabug-at tingali​—kini nahimong hilabihan una pa sa pagkahugno sa Kasadpanhong Empiryo​—apan ang Kristohanon moantos niana. Dawaton usab niya ang tanang ubang mga obligasyon sa Estado, basta nga siya dili baoran nga ihatag kang Cesar ang mga butang nga iya sa Diyos.”

11. Sa unsang paagi gitambagan ni Pablo ang mga Kristohanon bahin sa pagpakiglabot sa mga magmamando sa kalibotan?

¹¹ Maoy kaharmoniya niining prinsipyoha nga, kapin ug diyutay sa 20 ka tuig human mamatay si Kristo, giingnan ni apostol Pablo ang mga Kristohanon sa Roma: “Magpasakop ang tanang kalag sa labaw nga mga awtoridad.” (Roma 13:1) Mga napulo ka tuig sa ulahi, sa duol na sa iyang ikaduhang pagkabilanggo ug sa pagpatay kaniya sa Roma, si Pablo misulat kang Tito: “Padayon sa pagpahinumdom kanila [mga Kristohanon sa Creta] nga magpasakop ug magmasinugtanon sa mga kagamhanan ug sa mga awtoridad ingon nga mga magmamando, nga magmaandam sa tanang maayong buhat, nga dili mamulong nga madaoton labot kang bisan kinsa, dili magpalaaway, magmakatarunganon, magapasundayag ug bug-os nga kalumo ngadto sa tanang tawo.”​—Tito 3:1, 2.

Nagauswag nga Pagsabot Bahin sa “Labaw nga mga Awtoridad”

12. (a) Unsay gilantaw ni Charles Taze Russell nga hustong baroganan sa usa ka Kristohanon may kalabotan sa mga awtoridad sa kagamhanan? (b) Mahitungod sa pag-alagad sa armadong kusog, unsang nagkalainlaing mga panghunahuna ang nahuptan sa dinihogang mga Kristohanon panahon sa Gubat sa Kalibotan I?

¹² Ingon ka sayo sa 1886, si Charles Taze Russell misulat diha sa librong The Plan of the Ages: “Wala manghilabot si Jesus ni ang mga Apostol sa yutan-ong mga magmamando sa bisan unsang paagi. . . . Sila nagtudlo sa Iglesya sa pagsugot sa mga balaod, ug sa pagtahod niadtong anaa sa awtoridad tungod sa ilang katungdanan, . . . sa pagbayad sa ilang piho nga mga buhis, ug gawas lamang kon kini sila kasumpaki sa mga balaod sa Diyos (Buh. 4:19; 5:29) nga dili mosupak sa bisan unsang naestablisar nga balaod. (Roma 13:1-7; Mat. 22:21) Si Jesus ug ang mga Apostol ug ang unang iglesya ngatanan maoy masinugtanon sa balaod, bisan tuod sila bulag, ug wala makigbahin sa mga kagamhanan niining kalibotana.” Kining libroha hustong nag-ila sa “hataas nga mga gahom,” o “labaw nga mga awtoridad,” nga gihisgotan ni apostol Pablo, ingong tawhanong mga awtoridad sa kagamhanan. (Roma 13:1, King James Version) Sa 1904 ang librong The New Creation nag-ingon nga ang tinuod nga mga Kristohanon “kinahanglang malakip taliwala sa labing masinugtanon-sa-balaod sa presenteng panahon​—dili mga samokan, dili palaaway, dili tigpangitag sayop.” Kini gisabot sa pipila nga nagkahulogan ug bug-os nga pagpasakop sa mga gahom nga nagmando, bisan sa punto nga dawaton ang pag-alagad sa armadong kusog panahon sa Gubat sa Kalibotan I. Ang uban, hinunoa, naglantaw niana nga supak sa giingon ni Jesus: “Ang tanang mogamit sa espada mamatay pinaagi sa espada.” (Mateo 26:52) Dayag, ang mas tin-awng pagsabot sa Kristohanong pagpasakop sa labaw nga mga awtoridad gikinahanglan.

13. Unsang kausaban sa pagsabot sa ilhanan sa hataas nga mga gahom ang gipresentar niadtong 1929, ug sa unsang paagi napamatud-an kining makaayo?

¹³ Niadtong 1929, sa panahon nga ang mga balaod sa nagkalainlaing mga kagamhanan nagsugod sa pagdili sa mga butang nga gisugo sa Diyos o nagbaod sa mga butang nga gidili sa mga balaod sa Diyos, gituohan nga ang hataas nga mga gahom mao gayod si Jehova nga Diyos ug si Jesu-Kristo.b Mao kini ang pagsabot sa mga alagad ni Jehova panahon sa hinungdanong yugto una ug panahon sa Gubat sa Kalibotan II ug padayon ngadto sa Bugnawng Gubat, uban sa katimbangan sa kahadlok niini, ug militaryong pagkaandam niini. Sa paghinumdom, tin-aw nga kining maong panglantaw sa mga butang, nga nagbayaw sa pagkasupremo ni Jehova ug sa iyang Kristo, nakatabang sa katawhan sa Diyos sa paghupot sa dili-mokompromisong neyutral nga baroganan latas niadtong malisod nga yugto.

Relatibong Pagpasakop

14. Sa unsang paagi ang nagauswag nga kahayag gilamdag bahin sa Roma 131, 2 ug sa nalangkit nga mga kasulatan niadtong 1962?

¹⁴ Niadtong 1961 ang New World Translation of the Holy Scriptures nakompleto. Ang paghimo niini nagkinahanglan ug bug-os nga pagtuon sa orihinal nga pinulongan sa Kasulatan. Ang tukmang hubad sa mga pulong nga gigamit dili lamang diha sa Roma kapitulo 13 kondili diha usab sa mga teksto sama sa Tito 3:1, 2 ug 1 Pedro 2:13, 17 nagpatin-aw nga ang terminong “labaw nga mga awtoridad” nagtumong, dili ngadto sa Supremong Awtoridad, si Jehova, ug sa iyang Anak, si Jesus, kondili sa tawhanong mga awtoridad sa kagamhanan. Sa ulahing bahin sa 1962, ang mga artikulo gipatik diha sa Ang Bantayanang Torre nga naghatag ug tukmang katin-awan sa Roma kapitulo 13 ug nagtagana usab ug mas tin-awng panglantaw kay nianang gituohan sa panahon ni C. T. Russell. Kining mga artikuloha nagpunting nga ang pagpasakop sa mga Kristohanon sa mga awtoridad dili mahimong absoluto. Kinahanglang relatibo kini, nga nagdepende sa dili niini pagpahinabo nga ang mga alagad sa Diyos masumpaki sa mga balaod sa Diyos. Ang dugang mga artikulo sa Ang Bantayanang Torre nagpasiugda niining hinungdanong punto.c

15, 16. (a) Mitultol sa unsang mas maayong timbang nga panglantaw ang bag-ong pagsabot sa Roma kapitulo 13? (b) Unsang mga pangutana ang tubagon pa?

¹⁵ Kining yawi sa hustong pagsabot sa Roma kapitulo 13 nakapaarang sa katawhan ni Jehova nga itimbang ang angayang pagtahod sa politikal nga mga awtoridad uban sa dili-mokompromisong baroganan diha sa hinungdanong Kasulatanhong mga prinsipyo. (Salmo 97:11; Jeremias 3:15) Nagtugot kini kanila sa pagbaton ug tukmang panglantaw sa ilang relasyon uban sa Diyos ug sa ilang mga pakiglabot sa Estado. Kini nagpasalig nga bisan tuod nga ilang ibayad kang Cesar ang mga butang ni Cesar, dili nila kalimtan ang pagbayad sa mga butang sa Diyos ngadto sa Diyos.

¹⁶ Apan unsa man ang mga butang ni Cesar? Unsang legal nga mga kinahanglanon ang mahimong pangayoon sa Estado sa usa ka Kristohanon? Kining mga pangutanaha konsiderahon sa mosunod nga artikulo.

[Mga footnote]

Makaiikag, sa iyang komentaryo bahin sa Roma kapitulo 13, si Propesor F. F. Bruce misulat: “Tin-aw nga gikan sa labing duol nga konteksto, maingon man sa katibuk-ang konteksto sa apostolikanhong mga sinulat, ang estado mahimong angayang magbaod ug pagkamasinugtanon sulod lamang sa mga limite sa mga katuyoan nga kana gipahiluna sa Diyos​—sa linain, ang estado dili lamang mahimong supakon kondili kinahanglang supakon kon kini magbaod ug pagkamaunongon nga angay lamang sa Diyos.”

Makapatin-aw Ka Ba?

◻ Nganong ang pagpasakop sa labaw nga mga awtoridad wala magkahulogan ug pagpasakop kang Satanas?

◻ Unsa ang tinamdan ni Jesus bahin sa politika sa iyang adlaw?

◻ Unsang tambag ang gihatag ni Jesus sa iyang mga sumusunod mahitungod sa ilang mga pakiglabot kang Cesar?

◻ Sa unsang paagi gitambagan ni Pablo ang mga Kristohanon bahin sa pagpakiglabot sa mga magmamando sa mga nasod?

◻ Sa unsang paagi ang pagsabot sa ilhanan sa labaw nga mga awtoridad miuswag latas sa katuigan?

[Hulagway sa panid 10]

Sa dihang gitanyagan siya ni Satanas ug politikanhong gahom, gibalibaran kadto ni Jesus

[Hulagway sa panid 13]

Si Russell misulat nga ang matuod nga mga Kristohanon “kinahanglang malakip taliwala sa labing masinugtanon-sa-balaod sa presenteng panahon”