“Gihigugma Ko Gayod ang Imong Balaod!”
“Gihigugma ko gayod ang imong balaod! Kini ang akong gipalandong sa tibuok nga adlaw.”—SALMO 119:97.
1, 2. (a) Unsang kahimtang ang giatubang sa inspiradong tagsulat sa Salmo 119? (b) Unsay iyang sanong, ug ngano?
ANG tagsulat sa Salmo 119 nag-atubang ug grabeng pagsulay. Ang malapasong mga kaaway nga walay pagtagad sa balaod sa Diyos nagbiaybiay ug nagbutangbutang kaniya. Ang mga prinsipe nagsabotsabot sa pagpatay kaniya ug naglutos kaniya. Gialirongan siyag mga daotan, ug ang iyang kinabuhi mismo nameligro. Kanang tanan naghimo kaniyang ‘walay-tulog tungod sa kaguol.’ (Salmo 119:9, 23, 28, 51, 61, 69, 85, 87, 161) Bisan pa sa maong pagsulay, ang salmista miawit: “Gihigugma ko gayod ang imong balaod! Kini ang akong gipalandong sa tibuok nga adlaw.”—Salmo 119:97.
2 Makapangutana ka, “Sa unsang paagi ang balaod sa Diyos nakapahupay sa salmista?” Ang nakapalig-on kaniya mao ang pagsalig niya nga si Jehova may interes kaniya. Ang pagkahibalo sa mahigugmaong mga tagana sa maong balaod nakapalipay sa salmista, bisan pa sa mga kalisdanan nga gipahamtang kaniya sa mga nagsupak kaniya. Nahibalo siya nga si Jehova nagmaluloton kaniya. Dugang pa, ang pagpadapat sa giya gikan sa balaod sa Diyos naghimo sa salmista nga mas maalamon kay sa iyang mga kaaway ug nagluwas pa sa iyang kinabuhi. Ang pagtuman sa balaod naghatag kaniyag kalinaw ug hinlong tanlag.—Salmo 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.
3. Nganong lisod alang sa mga Kristohanon ang pagkinabuhi sumala sa diyosnong mga sukdanan karon?
3 Ang pipila ka alagad sa Diyos karon nag-antos usab ug grabeng mga pagsulay sa ilang pagtuo. Kita wala tingali mag-atubang ug nagpameligro-sa-kinabuhi nga krisis sama niadtong sa salmista, apan kita nagkinabuhi gayod sa “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” Ang daghang tawo alirong nato walay pagtagad kon unsay maayo ug daotan sumala sa punto-debista sa Diyos—ang ilang mga tumong nasentro sa ilang kaugalingon ug maoy materyalistiko, ang ilang tinamdan magarbohon ug dili matinahoron. (2 Timoteo 3:1-5) Ang batan-ong mga Kristohanon kanunayng nag-atubang ug mga pagsulay sa ilang moral nga mga sukdanan. Sa maong kahimtang, mahimong lisod ang pagmentinar sa atong gugma kang Jehova ug sa pagkamatarong. Sa unsang paagi mapanalipdan nato ang atong kaugalingon?
4. Sa unsang paagi gipakita sa salmista ang pagpabili sa balaod sa Diyos, ug angay bang himoon usab kana sa mga Kristohanon?
4 Ang nakatabang sa salmista sa pagsagubang sa mga kalisdanan nga iyang nasinati mao ang iyang paggahin ug panahon sa pagpalandong sa balaod sa Diyos nga may dakong pagpabili niana. Busa nahigugma siya niana. Sa pagkamatuod, halos tanang bersikulo sa Salmo 119 naghisgot ug usa ka kinaiyahan sa balaod ni Jehova.a Ang mga Kristohanon karon dili obligado sa pagtuman sa Moisesnong Balaod nga gihatag sa Diyos ngadto sa karaang nasod sa Israel. (Colosas 2:14) Bisan pa niana, ang mga prinsipyo nga gipahayag sa maong Balaod bililhon gihapon. Ang maong mga prinsipyo nakapahupay sa salmista ug kana makapahupay usab sa mga alagad sa Diyos nga naningkamot sa pagsagubang sa mga kalisdanan sa kinabuhi karon.
5. Unsang mga bahin sa Moisesnong Balaod ang atong hisgotan?
5 Atong tan-awon kon sa unsang paagi makapadasig kanato ang tulo lang ka bahin sa Moisesnong Balaod: ang kahikayan bahin sa Igpapahulay, ang tagana sa pagpanghagdaw, ug ang sugo batok sa hakog nga pangibog. Sa matag kahimtang, masayran nato nga ang pagsabot sa mga prinsipyong nagpaluyo nianang mga balaora maoy bililhon aron masagubang nato ang mga kalisdanan nga nagtimaan sa atong panahon.
Pagtagbaw sa Atong Espirituwal nga Panginahanglan
6. Unsang paninugdang mga panginahanglan ang nabatonan sa tanang tawo?
6 Ang tawo gilalang uban ang daghang panginahanglan. Pananglitan, ang pagkaon, ilimnon, ug puy-anan gikinahanglan aron ang usa ka tawo magpabiling himsog sa lawas. Ugaling lang, ang tawo kinahanglang mag-atiman usab sa iyang “espirituwal nga panginahanglan.” Siya dili gayod magmalipayon kon dili niya kana tagdon. (Mateo 5:3) Si Jehova nag-isip nga ang pagtagbaw nianang kinaiyanhong panginahanglan maoy labing hinungdanon, busa iyang gisugo ang iyang katawhan nga ihunong ang ilang naandang mga buluhaton sulod sa tibuok adlaw kada semana aron tagdon nila ang mga kalihokan nga nalangkit sa ilang pagsimba sa Diyos.
7, 8. (a) Sa unsang paagi gipalahi sa Diyos ang Igpapahulay ug ang ubang mga adlaw? (b) Unsa ang katuyoan sa Igpapahulay?
7 Ang kahikayan bahin sa Igpapahulay nagpasiugda sa kahinungdanon sa espirituwal nga mga kalihokan. Ang unang paggamit sa pulong “igpapahulay” diha sa Bibliya mao ang may kalabotan sa gitaganang mana sa kamingawan. Gisugo ang mga Israelinhon sa pagpamunit niadtong milagrosong tinapay sulod sa unom ka adlaw. Sa ikaunom ka adlaw, sila kinahanglang mamunit ug “tinapay alang sa duha ka adlaw,” tungod kay sa ikapitong adlaw, walay tinapay nga itagana. Ang ikapitong adlaw mahimong “usa ka balaang igpapahulay alang kang Jehova,” nga sulod nianang adlawa ang matag usa magpuyo ra sa iyang kaugalingong balay. (Exodo 16:13-30) Ang usa sa Napulo ka Sugo nagsugo nga walay bisan unsang buluhaton ang buhaton sa Igpapahulay. Kanang adlawa maoy balaan. Kamatayon ang silot sa dili pagtuman niana.—Exodo 20:8-11; Numeros 15:32-36.
8 Ang balaod sa Igpapahulay nagpakita sa pagkamahunahunaon ni Jehova sa pisikal ug espirituwal nga kaayohan sa iyang katawhan. “Ang igpapahulay gibuhat alang sa tawo,” matod ni Jesus. (Marcos 2:27) Dili lang kadto nagtugot sa mga Israelinhon sa pagpahulay kondili kadto naghatag usab kanilag kahigayonan sa pagpakigsuod ug pagpakitag gugma sa ilang Maglalalang. (Deuteronomio 5:12) Kadto maoy usa ka adlaw nga bug-os gipahinungod sa espirituwal nga intereses. Kadto naglakip sa pamilyahanong pagsimba, pag-ampo, ug pagpalandong sa Balaod sa Diyos. Ang maong kahikayan nanalipod sa mga Israelinhon batok sa paggamit sa ilang tanang panahon ug kusog diha sa materyal nga mga pangagpas. Ang Igpapahulay nagpahinumdom kanila nga ang ilang relasyon uban kang Jehova mao ang labing hinungdanong butang sa ilang mga kinabuhi. Gisubli pagpahayag ni Jesus ang maong dili-mausob nga prinsipyo sa dihang miingon siya: “Kini nahisulat, ‘Ang tawo mabuhi, dili sa tinapay lamang, kondili sa matag pulong nga magagula sa baba ni Jehova.’”—Mateo 4:4.
9. Unsang pagtulon-an ang gitudlo sa kahikayan sa Igpapahulay alang sa mga Kristohanon?
9 Dili na obligado ang katawhan sa Diyos sa pagtuman sa literal nga 24-oras nga igpapahulay, apan ang kahikayan sa Igpapahulay dili lang usa ka makaiikag nga bahin sa kasaysayan. (Colosas 2:16) Dili ba kana maoy usa ka pahinumdom nga kinahanglan natong unahon ang espirituwal nga mga kalihokan? Ang mga kalihokan nga nalangkit sa atong pagsimba mas hinungdanon kay sa materyal nga mga pangagpas o sa kalingawan. (Hebreohanon 4:9, 10) Busa makapangutana kita sa atong kaugalingon: “Unsay giuna ko sa akong kinabuhi? Giuna ko ba ang pagtuon, pag-ampo, pagtambong sa Kristohanong mga tigom, ug ang pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian? O gipulihan ba sa ubang mga intereses ang maong mga kalihokan?” Kon unahon nato ang espirituwal nga mga butang diha sa atong kinabuhi, si Jehova nagpasalig kanato nga dili kita makulangan sa mga kinahanglanon sa kinabuhi.—Mateo 6:24-33.
10. Sa unsang paagi makabaton kitag kaayohan sa paggahin ug panahon alang sa espirituwal nga mga butang?
10 Ang mga yugto nga gigugol sa pagtuon sa Bibliya ug sa nalangkit nga mga publikasyon ug ang pagpalandong gayod sa mensahe niini, makatabang kanato nga mas masuod kang Jehova. (Santiago 4:8) Si Susan, kinsa misugod sa paggahin ug panahon alang sa regular nga pagtuon sa Bibliya mga 40 ka tuig kanhi, miadmitir nga sa sinugdan kadto dili makalingaw. Kadto budlay. Apan sa dugang niyang pagbasa, siya dugang nalingaw. Karon siya mingawon gayod sa iyang personal nga pagtuon kon sa usa ka hinungdan dili siya makatuon. “Ang pagtuon nakatabang kanako sa pagkaila kang Jehova ingong Amahan,” siya miingon. “Ako makasalig kaniya, ug dili magpanuko sa pag-ampo kaniya. Kahibulongan gayod kaayo nga masabtan kon unsa ka dako ang paghigugma ni Jehova sa iyang mga alagad, kon sa unsang paagi siya nagtagad kanako sa personal, ug kon unsay iyang gibuhat alang sa akong kaayohan.” Pagkadakong kalipay ang atong masinati usab kon kita regular nga nagaatiman sa atong espirituwal nga mga panginahanglan!
Ang Balaod sa Diyos Bahin sa Pagpanghagdaw
11. Sa unsang paagi gituman ang kahikayan sa pagpanghagdaw?
11 Ang ikaduhang bahin sa Moisesnong Balaod nga nagpadayag sa pagkamahunahunaon sa Diyos sa kaayohan sa iyang katawhan mao ang katungod sa pagpanghagdaw. Si Jehova nagsugo nga inig-ani sa usa ka Israelinhong mag-uuma sa abot sa iyang uma, ang mga kabos tugotan sa paghagdaw niadtong nasayloan sa mga mag-aani. Dili angayng hutdon pag-ani sa mga mag-uuma ang kadaplinan sa ilang mga uma, ni anihon ang nasayloang ubas o olibo. Ang mga bangan sa uhay nga dili tinuyong nahibilin sa mga uma dili na angayng balikan. Usa kadto ka mahigugmaong kahikayan alang sa mga kabos, mga langyawng molupyo, mga ilo, ug mga babayeng balo. Tinuod, ang pagpanghagdaw maoy hago nga buluhaton alang kanila, apan pinaagi niana, sila makalikay sa pagpakilimos.—Levitico 19:9, 10; Deuteronomio 24:19-22; Salmo 37:25.
12. Unsang kahigayonan ang gihatag sa kahikayan sa pagpanghagdaw alang sa mga mag-uuma?
12 Ang balaod bahin sa pagpanghagdaw wala maglagda kon unsa ka daghang abot ang ibilin alang sa mga kabos. Sila ra ang mag-igo kon daghan ba o gamay ra ang wala aniha nga uhay sa kadaplinan palibot sa ilang mga uma. Kadtong kahikayana nagtudlog pagkamahinatagon. Kadto naghatag sa mga mag-uuma ug kahigayonan nga ipakita ang ilang pagkamapasalamaton sa Magtatagana sa anihon, sanglit “siya nga nagapakitag kaluoy sa kabos nagahimaya [sa iyang Magbubuhat].” (Proverbio 14:31) Si Boaz maoy usa nga naghimo niana. Sa kamaluloton iyang gitino nga si Ruth, usa ka babayeng balo nga nanghagdaw sa iyang mga uma, makatigom ug daghang uhay. Si Boaz dagayang gigantihan ni Jehova tungod sa iyang pagkamahinatagon.—Ruth 2:15, 16; 4:21, 22; Proverbio 19:17.
13. Unsay gitudlo kanato sa karaang balaod bahin sa pagpanghagdaw?
13 Wala mausob ang prinsipyong nagpaluyo sa balaod bahin sa pagpanghagdaw. Si Jehova nagdahom nga ang iyang mga alagad magmahinatagon, ilabina ngadto sa mga kabos. Kon kita mas mahinatagon, mas daghan unya ang atong mga panalangin. “Batasana ang paghatag, ug pagahatagan kamo sa mga tawo,” matod ni Jesus. “Ibubo nila sa inyong sabakan ang usa ka maayong takos, dinasok, tinantan ug nagaawas. Kay sa sukod nga inyong ginasukod, sila magasukod nganha kaninyo ingong balos.”—Lucas 6:38.
14, 15. Sa unsang paagi makapakita kitag pagkamahinatagon, ug unsa ang mahimong mga kaayohan alang kanato ug niadtong atong gitabangan?
14 Si apostol Pablo misugyot nga atong “buhaton ang maayo ngadto sa tanan, apan ilabina kanila nga atong kabanay sa pagtuo.” (Galacia 6:10) Busa, kinahanglang magmahunahunaon kita nga ang mga isigka-Kristohanon makadawat ug tabang sa paagi nga magiyahan sila sa Bibliya sa dihang makaatubang silag mga pagsulay sa ilang pagtuo. Apan nagkinahanglan ba usab silag kasagarang tabang, pananglitan, diha sa pag-adto sa Kingdom Hall o sa pagpamalit sa mga kinahanglanon sa adlaw-adlaw? Aduna bay mga tigulang, masakiton, o dili makalakaw diha sa inyong kongregasyon nga malipayng maduaw o adunay makatabang kaniya? Kon manlimbasog kita nga magmasensitibo sa maong mga panginahanglan, nan tingali gamiton kita ni Jehova sa pagtubag sa mga pag-ampo sa usa ka tawong nanginahanglan. Bisan pag ang pagtagad sa usag usa maoy Kristohanong obligasyon, ang pagbuhat niana makatabang usab sa tigtabang. Ang pagpakitag tinuod nga gugma ngadto sa mga isigkamagsisimba maoy tinubdan sa dakong kalipay ug lalom nga katagbawan ug tungod niana maangkon nato ang pag-uyon ni Jehova.—Proverbio 15:29.
15 Ang laing hinungdanong paagi nga ang mga Kristohanon magpakitag dili-mahakogong tinamdan mao ang paggamit sa ilang panahon ug kusog diha sa pagpahayag sa mga katuyoan sa Diyos. (Mateo 28:19, 20) Si bisan kinsa nga mibatig kalipay tungod sa pagtabang sa laing tawo hangtod sa punto sa pagpahinungod sa iyang kinabuhi kang Jehova nahibalo nga ang mga pulong ni Jesus maoy tinuod: “Adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.”—Buhat 20:35.
Pagbantay Batok sa Hakog nga Pangibog
16, 17. Unsay gidili sa ikanapulo ka sugo, ug ngano?
16 Ang ikatulong bahin sa Balaod sa Diyos ngadto sa Israel nga atong hisgotan mao ang ikanapulo ka sugo, nga nagdili sa hakog nga pangibog. Ang Balaod nag-ingon: “Dili ka magtinguha sa balay sa imong isigkatawo. Dili ka magtinguha sa asawa sa imong isigkatawo, ni sa iyang ulipong lalaki ni sa iyang ulipong babaye ni sa iyang baka ni sa iyang asno ni sa bisan unsa nga iya sa imong isigkatawo.” (Exodo 20:17) Ang tawo dili makapatuman sa maong sugo, sanglit ang tawo dili makabasa sa mga kasingkasing. Hinuon, ang maong sugo nagpaila nga ang Balaod mas hamili kay sa tawhanong hustisya. Kadto nagpaamgo sa matag Israelinhon nga siya laktod manubag kang Jehova, kinsa makabasa sa mga kiling sa kasingkasing. (1 Samuel 16:7) Dugang pa, ang maong sugo gipunting sa lintunganayng hinungdan sa daghang kalapasan.—Santiago 1:14.
17 Ang balaod batok sa hakog nga pangibog nagdasig sa katawhan sa Diyos sa paglikay sa materyalismo, kadalo, ug pagbagutbot bahin sa ilang kahimtang sa kinabuhi. Kini nanalipod usab kanila batok sa tentasyon sa pagpangawat o pagbuhat ug imoralidad. Sa kanunay adunay mga tawo nga daghag materyal nga mga butang nga gidayeg nato o mas malamposon sa usa o laing paagi kay kanato. Kon mapakyas kita sa pagpugong sa atong panghunahuna sa maong mga kahimtang, kita magmasulub-on ug masina sa uban. Ang Bibliya nagtawag sa hakog nga pangibog nga usa ka timailhan sa “dili-inuyonan nga kahimtang sa panghunahuna.” Mas maayo ang atong kahimtang kon kita dili mobati niana.—Roma 1:28-30.
18. Unsang espirituha ang kaylap sa kalibotan karon, ug unsang daotang mga epekto ang ikapatungha niini?
18 Ang espiritu nga kaylap sa kalibotan karon nagpasiugda sa materyalismo ug pagpakig-indig. Pinaagi sa panganunsiyo, ang komersiyo mopukaw sa mga tinguha alang sa bag-ong mga produkto ug sagad magsabwag sa ideya nga kita dili magmalipayon gawas kon kita makapanag-iya niana. Kini mao gayod ang matang sa espiritu nga gisaway sa Balaod ni Jehova. Nalangkit niini ang tinguha nga magmalamposon sa kalibotan bisan kon unsay mahitabo ug ang pagbaton ug bahandi. Si apostol Pablo nagpasidaan: “Sila nga determinadong madato mangahulog sa tentasyon ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug makadaot nga mga tinguha, nga magbanlod sa mga tawo sa kalaglagan ug sa kadaotan. Kay ang gugma sa salapi maoy gamot sa tanang matang sa makadaot nga mga butang, ug tungod sa pagpangab-ot niini nga gugma ang pipila nahisalaag gikan sa pagtuo ug nagtusaktusak sa ilang kaugalingon sa daghang kasakitan.”—1 Timoteo 6:9, 10.
19, 20. (a) Alang sa nahigugma sa balaod ni Jehova, unsang mga butanga ang tinuod nga bililhon? (b) Unsa ang ulohan sa sunod nga artikulo?
19 Kadtong nahigugma sa balaod sa Diyos nakaila sa mga kapeligrohan sa materyalistikong espiritu ug gipanalipdan sila batok niana. Pananglitan, ang salmista miampo kang Jehova: “Ikiling ang akong kasingkasing sa imong mga pahinumdom, ug dili sa mga ganansiya. Ang balaod sa imong baba maayo alang kanako, labaw pa kay sa linibo ka pirasong bulawan ug plata.” (Salmo 119:36, 72) Ang pagkakombinsido sa kamatuoran niining mga pulonga makatabang kanato nga mahimong timbang aron malikayan ang mga lit-ag sa materyalismo, kadalo, ug pagkadili-matagbawon sa atong kahimtang sa kinabuhi. “Ang diyosnong pagkamahinalaron,” dili ang pagtigom ug mga kabtangan, mao ang yawi aron mabatonan ang labing dakong ganansiya.—1 Timoteo 6:6.
20 Ang mga prinsipyo nga nagpaluyo sa Balaod nga gihatag ni Jehova ngadto sa karaang nasod sa Israel maoy bililhon sa atong lisod nga kapanahonan sama ra sa dihang gihatag ni Jehova ang maong Balaod kang Moises. Kon dugang natong ipadapat ang maong mga prinsipyo diha sa atong mga kinabuhi, dugang natong masabtan kana, dugang natong higugmaon kana, ug kita mas magmalipayon. Ang Balaod nagtipig ug daghang bililhong mga pagtulon-an alang kanato, ug ang tin-awng mga pahinumdom sa ilang bili gipadayag diha sa mga kinabuhi ug mga kasinatian sa mga tawong giasoy sa Bibliya. Ang pipila kanila hisgotan sa sunod nga artikulo.
[Footnote]
a Ang tanang bersikulo sa maong salmo, gawas lang sa 4, naghisgot sa mga sugo, hudisyal nga mga hukom, balaod, mga regulasyon, mga pahinumdom, mga pulong, mga lagda, mga dalan, o pulong ni Jehova.
Unsay Imong Tubag?
• Nganong ang tagsulat sa Salmo 119 nahigugma sa balaod ni Jehova?
• Unsay makat-onan sa mga Kristohanon gikan sa kahikayan sa Igpapahulay?
• Unsa ang malungtarong bili sa balaod sa Diyos bahin sa pagpanghagdaw?
• Sa unsang paagi mapanalipdan kita sa sugo batok sa hakog nga pangibog?
[Hulagway sa panid 21]
Unsay gipasiugda sa balaod sa Igpapahulay?
[Hulagway sa panid 23]
Unsay gitudlo kanato sa balaod bahin sa pagpanghagdaw?