Nahingawa ba ang Diyos sa mga Babaye?

KANA nga karaang pamulong wala sa Bibliya. Sa kasiglohan, gigamit kini aron pakamatarongon ang diskriminasyon batok sa mga babaye. Bisan karon, ang pipila ka panatiko mokutlo gihapon sa relihiyosong mga basahon aron pakamatarongon ang pagmaltratar sa mga babaye, kay sila konoy hinungdan sa problema sa katawhan. Katuyoan ba gyod sa Diyos nga ang mga babaye tamayon ug abusohan sa mga lalaki? Atong tan-awon ang giingon sa Bibliya.

Gitunglo ba sa Diyos ang mga babaye?

Wala. Hinunoa, “ang orihinal nga halas, ang usa nga gitawag Yawa,” mao ang ‘gitunglo’ sa Diyos. (Pinadayag 12:9; Genesis 3:14) Sa pag-ingon sa Diyos nga si Adan “magagahom” sa iyang asawa, wala niya ipakita nga iyang giuyonan nga uliponon sa lalaki ang babaye. (Genesis 3:16) Iya lang gitagna ang makapasubong resulta sa sala diha sa unang magtiayon.

Busa, ang pag-abuso sa mga babaye maoy resulta sa pagkamakasasala sa mga tawo, dili sa kabubut-on sa Diyos. Ang Bibliya wala magpaluyo sa ideya nga ang mga babaye kinahanglang uliponon sa mga lalaki aron mabayran ang orihinal nga sala.—Roma 5:12.

Gilalang ba sa Diyos ang babaye nga mas ubos sa lalaki?

Wala. Ang Genesis 1:27 nag-ingon: “Gilalang sa Diyos ang tawo sumala sa iyang larawan, sa larawan sa Diyos iyang gilalang siya; lalaki ug babaye iyang gilalang sila.” Busa, sukad sa sinugdan, ang mga tawo—lalaki ug babaye—gilalang nga may katakos sa pagbanaag sa mga hiyas sa Diyos. Bisag magkalahi si Adan ug Eva sa emosyonal ug pisikal nga paagi, sila nakadawat sa samang instruksiyon ug nakabaton sa samang mga katungod atubangan sa ilang Magbubuhat.—Genesis 1:28-31.

Sa wala pa lalanga si Eva, ang Diyos miingon: ‘Buhatan ko siya [si Adan] ug katabang, ingon nga iyang katimbang.’ (Genesis 2:18) Ang pulong ba nga “katimbang” nagpasabot nga mas ubos ang babaye sa lalaki? Wala. Hunahunaa ang pagtinabangay sa siruhano ug anestesiologo panahon sa operasyon. Makaopera ba ang usa kanila nga mag-inusara? Dili gayod! Bisag ang siruhano maoy mohimo sa aktuwal nga pag-opera, mas importante ba siya? Dili ta makaingon niana. Sa susama, ang Diyos naglalang sa lalaki ug babaye aron magtinabangay, dili magkompetensiyahay.—Genesis 2:24.

Unsay nagpakita nga ang Diyos nahingawa sa mga babaye?

Kay nalantawng daan ang himoon sa makasasalang katawhan, sa sinugdan pa lang gipahayag na sa Diyos ang iyang intensiyon nga protektahan ang mga babaye. Sa paghisgot sa Moisesnong Balaod, nga gimugna sa ika-16 nga siglo B.C.E., ang awtor nga si Laure Aynard, sa iyang librong La Bible au féminin (The Bible in the Feminine Gender), nag-ingon: “Kasagaran, kon ang pakigsaad sa Balaod maghisgot sa babaye, kana maoy sa pagpanalipod kaniya.”

Pananglitan, ang Balaod nagsugo nga ang amahan ug inahan parehong pasidunggan ug tahoron. (Exodo 20:12; 21:15, 17) Kini nagsugo usab nga angayng hatagag konsiderasyon ang mga babayeng mabdos. (Exodo 21:22) Bisan karon, ang legal nga katungod nga gihatag sa maong mga balaod sa Diyos lahi gayod sa legal nga mga katungod nga gihikaw sa mga babaye sa daghang dapit sa kalibotan. Apan dili kay kana ra.

Ang Balaod nga gihatag ni Jehova nga Diyos sa Israel naghatag sa katawhan—mga lalaki ug babaye—ug daghang pisikal, moral, ug espirituwal nga kaayohan. Kon sila mamati ug motuman niana, ang nasod mahimong “hataas ibabaw sa tanang ubang kanasoran sa yuta.” (Deuteronomio 28:1, 2) Unsa may dapit sa babaye ilalom sa Balaod? Tagda ang mosunod:

1. Indibiduwal nga kagawasan. Dili sama sa mga babaye sa ubang nasod sa karaang panahon, ang babayeng Israelita may dakong kagawasan. Bisag ang bana maoy ulo sa pamilya, ang asawa, uban sa bug-os nga pagsalig sa bana kaniya, mahimong mopalit ug uma ug tamnan kanag paras. Kon makamao siyang mobilik ug mohablon, mahimo pa gani siyang magnegosyo. (Proverbio 31:11, 16-19) Ang mga babaye ilalom sa Moisesnong Balaod giisip ingong mga indibiduwal nga may kaugalingong katungod.

Sa karaang Israel, ang mga babaye mahimong makabaton usab ug suod nga relasyon sa Diyos. Ang Bibliya naghisgot kang Ana, kinsa miampo sa Diyos bahin sa iyang suliran ug sekretong nanaad. (1 Samuel 1:11, 24-28) Ang usa ka babaye sa siyudad sa Sunem tig-adtoan kang propetang Eliseo sa Igpapahulay aron mangonsulta. (2 Hari 4:22-25) Ang mga babaye, sama kang Debora ug Hulda, gigamit sa Diyos sa pagrepresentar kaniya. Gani, ang prominenteng mga lalaki ug saserdote andam mangayog tambag nila.—Maghuhukom 4:4-8; 2 Hari 22:14-16, 20.

2. Kahigayonang makabatog edukasyon. Ingong bahin sa pakigsaad sa Balaod, ang mga babaye gidapit nga mamati sa pagbasa sa Balaod, nga naghatag nilag kahigayonang makakat-on. (Deuteronomio 31:12; Nehemias 8:2, 8) Gibansay usab sila aron makaapil sa ubang bahin sa publikong pagsimba. Pananglitan, ang pipila ka babaye lagmit naghimog “organisadong pag-alagad” sa tabernakulo, samtang ang uban nahiapil sa grupo sa mga mag-aawit kauban sa mga lalaki.—Exodo 38:8; 1 Cronicas 25:5, 6.

Daghang babaye ang may kahibalo ug katakos sa pagpadagan ug mauswagong negosyo. (Proverbio 31:24) Sukwahi sa kultura sa ubang nasod nianang panahona—diin ang amahan lang ang magtudlo sa mga anak nga lalaki—ang Israelitang inahan motudlo usab sa iyang mga anak nga lalaki hangtod sa pagkahamtong niini. (Proverbio 31:1) Dayag nga edukado ang mga babaye sa karaang Israel.

3. Gipasidunggan ug gitahod. Ang Napulo ka Sugo tin-awng nag-ingon: “Pasidunggi ang imong amahan ug ang imong inahan.” (Exodo 20:12) Sa mga panultihon sa maalamong hari nga si Solomon, atong mabasa: “Anak ko, pamatia ang disiplina sa imong amahan, ug ayaw talikdi ang balaod sa imong inahan.”—Proverbio 1:8.

Nalakip sa Balaod ang detalyadong mga lagda bahin sa panggawi tali sa mga dili minyo, nga nagpakitag pagtahod sa mga babaye. (Levitico 18:6, 9; Deuteronomio 22:25, 26) Ang usa ka maayong bana angayng magpakitag konsiderasyon sa pisikal ug biolohikal nga mga limitasyon sa iyang asawa.—Levitico 18:19.

4. Katungod gipanalipdan. Sa iyang Pulong, gihulagway ni Jehova ang iyang kaugalingon ingong “usa ka amahan sa mga bata nga ilo-sa-amahan ug usa ka maghuhukom sa mga babayeng balo.” Sa ato pa, siya ang Tigpanalipod sa mga walay amahan o bana nga manalipod sa ilang katungod. (Salmo 68:5; Deuteronomio 10:17, 18) Busa, sa dihang ang balo sa usa ka propeta dili-makiangayong gitratar sa tigpautang, si Jehova nangilabot pinaagig milagro aron ang balo makasuportar sa iyang mga anak ug mahuptan ang iyang dignidad.—2 Hari 4:1-7.

Sa wala pa mosulod ang mga Israelitas sa Yutang Saad, ang pangulo sa banay nga si Zelopehad namatayng walay anak nga lalaki. Busa ang lima niya ka anak nga babaye mihangyo kang Moises nga hatagan silag “panulondon” sa Yutang Saad. Ang gihatag ni Jehova labaw pa kay sa gipangayo nila. Iyang giingnan si Moises: “Ihatag mo gayod kanila ang panulondon sa taliwala sa mga igsoong lalaki sa ilang amahan, ug ipasunod kanila ang panulondon sa ilang amahan.” Sukad niadto, ang mga babaye sa Israel makadawat nag panulondon gikan sa ilang amahan ug ipapanunod kini sa ilang mga anak.—Numeros 27:1-8.

Ilalom sa Moisesnong Balaod, ang mga babaye gihatagag dignidad, ug gitahod ang ilang mga katungod. Apan, sugod sa ika-4 nga siglo B.C.E., ang Judaismo naimpluwensiyahan sa Gregong kultura, nga ubos kaayog panglantaw sa mga babaye.—Tan-awa ang kahon nga “Diskriminasyon Batok sa mga Babaye Diha sa Karaang mga Sinulat.”

Pananglitan, ang Gregong magbabalak nga si Hesiod (ika-8ng siglo B.C.E.) nag-ingon nga ang mga babaye maoy nakaingon sa tanang problema sa katawhan. Sa iyang librong Theogony, siya naghisgot sa “makamatayng rasa ug tribo sa mga babayeng nagpuyo taliwala sa mortal nga mga lalaki nga maoy nagpahinabo kanilag dakong kasakit.” Kining ideyaha nahimong popular sa Judaismo sa sayong bahin sa ika-2ng siglo B.C.E. Ang Talmud, nga gisugdag tigom sa ika-2ng siglo C.E., nagpasidaan sa mga lalaki: “Ayaw kaayo pakig-estorya sa mga babaye, kay madaldal kamo niini sa imoralidad.”

Sa kasiglohan, kini nga kawalay-pagsalig dakog epekto sa papel sa mga babaye diha sa Hudiyohanong katilingban. Sa adlaw ni Jesus, makasulod man galing sila sa templo apan kutob ra sa Sawang sa Kababayen-an. Ang relihiyosong edukasyon alang lang sa mga lalaki, ug ang mga babaye lagmit bulag sa mga lalaki diha sa sinagoga. Ang Talmud nagkutlo sa giingon sa usa ka Rabbi: “Ang magtudlo sa iyang anak nga babaye sa Torah [ang Balaod] magtudlo kaniyag kalaw-ayan.” Kay gituis ang panglantaw sa Diyos, ang Hudiyong mga lider sa relihiyon nagtudlo sa mga lalaki nga tamayon ang mga babaye.

Sa dinhi pa sa yuta, nakita ni Jesus ang maong mga pagpihig, nga nakagamot pag-ayo sa tradisyon. (Mateo 15:6, 9; 26:7-11) Nakaimpluwensiya ba kana sa iyang pagpakiglabot sa mga babaye? Unsay atong makat-onan sa iyang panggawi ug tinamdan? Nakahupay ba sa kababayen-an ang matuod nga Kristiyanidad? Tubagon kana sa sunod nga artikulo.