Nausab ba ang Mensahe sa Bibliya?
Wala. Ang pagkomparar sa karaang mga manuskrito nagpakita nga ang mensahe sa Bibliya wala gyod nausab bisag daghang beses kining gikopya diha sa madunot nga mga materyales.
Nagpasabot ba ni nga wala gyod nasayop ang mga tigkopya sa Bibliya dihang gikopya nila kini?
Dunay libolibo ka karaang manuskrito sa Bibliya nga nakaplagan. Ang pipila niini dunay kalainan kon itandi sa uban, nga nagpakitang dunay mga sayop sa pagkopya niini. Pero ginagmay ra ang kasagarang mga kalainan niini ug wala kini makausab sa kahulogan sa mensahe. Hinuon, dunay pipila ka dagkong kalainan nga nadiskobrehan, ug ang uban niini maoy tinuyo nga gihimo dugay na kanhi aron usbon ang mensahe sa Bibliya. Tagda ang duha ka pananglitan:
Sa ubang karaang mga hubad sa Bibliya, mabasa diha sa 1 Juan 5:7 ang mga pulong: “sa langit, ang Amahan, ang Pulong, ug ang Espiritu Santo: ug kining tulo usa ra.” Bisan pa niana, ang kasaligang mga manuskrito sa Bibliya nagpamatuod nga ang maong mga pulong dili makita sa orihinal nga teksto apan gidugang ra sa ulahi.a Maong wala kana giapil sa kasaligan, modernong mga hubad sa Bibliya.
Ang personal nga ngalan sa Diyos libolibo ka beses nga makita diha sa karaang mga manuskrito sa Bibliya. Pero giilisan kini sa daghang hubad sa Bibliya ug mga titulo sama sa “Ginoo” o “Diyos.”
Makaseguro ba ta nga wala nay uban pang mga sayop ang Bibliya?
Daghan na kaayong mga manuskrito ang nakaplagan karon maong mas dali nang makita ang mga sayop.b Unsay gipakita sa mga pagkompara niini nga mga manuskrito bahin sa pagkatukma sa Bibliya karon?
Kon bahin sa mensahe sa Hebreohanong Kasulatan (nga sagad gitawag ug “Daang Tugon”), ang eskolar nga si William H. Green miingon: “Wala gayoy laing karaang basahon ang tukma kaayong pagkakopya.”
Kon mahitungod sa Kristohanon Gregong Kasulatan, o “Bag-ong Tugon,” ang eskolar sa Bibliya nga si F. F. Bruce miingon: “Mas daghan ang ebidensiya nga nagsuportar sa pagkatukma sa atong Bag-ong Tugon kay sa ebidensiya sa daghang sinulat sa karaang mga awtor, pero wala kuwestiyona ang pagkatinuod sa mga sinulat sa karaang mga awtor.”
Si Sir Frederic Kenyon, nga usa ka iladong eskolar sa mga manuskrito sa Bibliya miingon nga ang usa ka tawo “makakupot sa tibuok nga Bibliya ug sa walay kahadlok o pagduhaduha moingon nga ang iyang gikuptan maoy tinuod nga Pulong sa Diyos, ug wala gyod mausab ang mensahe niini bisag gikan pa kini sa lainlaing kaliwatan latas sa kasiglohan.”
Unsa pay ubang mga rason nga nagpamatuod nga ang atong Bibliya karon tukma gayod?
Ang mga Hudiyo ug Kristohanong mga tigkopya nagpreserbar sa mga rekord nga nagpakita sa seryosong mga sala nga nahimo sa katawhan sa Diyos.c (Numeros 20:12; 2 Samuel 11:2-4; Galacia 2:11-14) Gipreserbar sab nila ang rekord nga nagpakita sa pagkamasinupakon sa mga Hudiyo kaniadto ug sa mga doktrina nga hinimo sa tawo. (Oseas 4:2; Malaquias 2:8, 9; Mateo 23:8, 9; 1 Juan 5:21) Pinaagi sa tukma nga pagkopya niini nga mga rekord, gipakita sa mga tigkopya nga sila kasaligan ug may dakong pagtahod sa balaang Pulong sa Diyos.
Kon gigiyahan sa Diyos ang pagsulat sa Bibliya, dili ba makataronganon sab nga iyang seguroon nga mapreserbar ang pagkatukma niini?d (Isaias 40:8; 1 Pedro 1:24, 25) Sa pagkatinuod, ang Bibliya gisulat para makabenepisyo dili lang ang mga tawo kaniadto, kondili kita sab karon. (1 Corinto 10:11) Gani, “ang tanang butang nga gisulat kanhi gisulat alang sa pagtudlo kanato, aron nga pinaagi sa atong pag-antos ug pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan kita makabatog paglaom.”—Roma 15:4.
Si Jesus ug ang iyang mga sumusunod mikutlo gikan sa Hebreohanong Kasulatan, nga wala magduhaduha bahin sa katukma niadtong karaang mga sinulat.—Lucas 4:16-21; Buhat 17:1-3.
a Kining mga pulonga dili makita sa Codex Sinaiticus, Codex Alexandrinus, Vatican Manuscript 1209, orihinal nga Latin Vulgate, Philoxenian-Harclean Syriac Version, o sa Syriac Peshitta.
b Pananglitan, kapig 5,000 ka Gregong manuskrito sa gitawag nga Bag-ong Tugon, o Kristohanon Gregong Kasulatan ang nakaplagan.
c Wala mag-ingon ang Bibliya nga ang mga tawhanong representante sa Diyos dili gyod masayop. Gidawat niini ang kamatuoran nga “walay tawo nga dili makasala.”—1 Hari 8:46.
d Ang Bibliya nag-ingon nga bisan tuod wala idiktar sa Diyos nga pulong por pulong ang mga nasulat niini, iyang gigiyahan ang panghunahuna sa mga nagsulat niini.—2 Timoteo 3:16, 17; 2 Pedro 1:21.