Mga Batan-on Nangutana  . . .

Angay ba Akong Motan-aw ug mga Music Video?

“Nindot kaayo ang mga music video. Ang uban niini samag mugbong mga pelikula. Duna kiniy sugilanon, ug nakadayeg ko sa choreography.”​—Casey.

“Maayo kini nga paagi sa pagkaplag ug bag-ong musika. Pinaagi niini mahibaloan nimo ang uban pang musika gawas sa naandan nga 40 ka labing popular nga musika. Gawas pa, ang mga music video maoy butang nga maayong estoryahan.”​—Josh.

“Sa mga detalye sa usa ka video makita nako kon kinsay nagkanta, kon unsay iyang gisul-ob, kon unsay iyang mga lihok. Kining tanan magpatin-aw sa kahulogan sa mga liriko.”​—Kimberly.

“Gusto nakong makita kon unsay buhaton niining tungora sa akong paboritong mga banda. Ganahan ko sa mga special effect. Ug ang ubang mga video kataw-anan. Apan kinahanglang mag-amping ka.”​—Sam.

TINGALI ikaw usab malingawng magtan-aw ug mga music video. Sa dihang una kining nakita sa telebisyon, kini medyo simple lang ug dili kaayo dakog gasto nga mga produksiyon. Apan sa dihang napamatud-an nga ang mga music video dili lumalabay lamang nga uso ug nga tungod niini mas daghan ang mahalin nga rekording, kini dali kaayong nahimong mas moderno, sa artistiko ug teknikal nga paagi. Karon kini maoy hinungdanong bahin sa kalibotan sa musika ug popular kaayo taliwala sa mga batan-on. Diha sa pipila ka nasod dunay mga estasyon sa TV nga nagpasalida lamang ug mga music video!

Apan nganong ang mga batan-ong sama kang Sam, nga gikutlo dinhi, nag-ingon man nga kinahanglang mag-amping? Dili kaha nga ang ubang mga music video dunay dili maayong impluwensiya kanimo​—tingali magdaot sa imong panghunahuna ug moral nga mga prinsipyo o magdaot pa gani sa imong relasyon uban sa imong Maglalalang? Ang maong pangutana morag naghinobra na. Apan hunahunaa lang, Kon gusto nimong maligo sa linaw o sa dagat ug nakita nimo ang mga karatula nga nagpahibalo nga peligrosong maligo didto, maalamon kaha nga dili-panumbalingon ang maong mga pasidaan? Dili gayod. Busa, maalamon ka kon tagdon nimo ang pipila ka pasidaan maylabot sa mga music video.

Mga Dapit nga Peligroso

Kinahanglang ilhon nimo ang kamatuoran nga ang imong makita ug madungog makaapektar kanimo! Giingnan kita sa Bibliya nga ang unang hari sa Israel, si Saul, naggamit sa musika sa mapuslanong paagi​—sa paghupay sa iyang pagbati. (1 Samuel 16:14-23) Duna ba usay dili maayong epekto ang musika? Ang librong Rock and Roll​—Its History and Stylistic Development nagpasiugda niining puntoha: “Ang usa dili makaingon nga ang musika usahay dunay kusganong impluwensiya, apan usahay wala. Kon ilhon nato nga ang musikang rock dunay maayong mga epekto, kinahanglang andam usab kitang modawat nga kini dunay dili maayong mga epekto. Ang tawo nga mapagarbohong moingon ‘Oh, mamati ko sa musika, apan wala kiniy epekto nako’ maoy tawong dali rang mailad o di kaha kulang gayod sa hustong impormasyon.”

Ang Bibliya balikbalik nga nagpunting sa impluwensiya sa mata diha sa atong panghunahuna ug pagbati. (Proverbio 27:20; 1 Juan 2:16) Busa pinaagi sa pagdugang ug makapadaning mga hulagway diha sa musika, ang mga prodyuser sa video makapadako sa mga epekto sa musika diha sa mga mamiminaw. Unsang matanga sa mga hulagway ang kasagarang gigamit?

Sumala sa usa ka pagtuon, mga 57 porsiyento sa mga video nga rock dunay mapintas nga mga buhat. Mga 76 porsiyento naglakip ug mga representasyon sa seksuwal nga mga kalihokan. Ang laing bag-ong pagsusi nakakaplag nga 75 porsiyento sa mga video nga adunay sugilanon naglakip usab ug seksuwal nga mga hulagway, ug kapin sa katunga naglakip ug kapintasan, nga kasagarang gihimo batok sa mga babaye. Tungod niini, ang pagtan-aw ba sa maong mga video makadaot gayod kanimo? Ang usa ka reperensiya nag-ingon nga “ang eksperimental nga mga pagtuon nakakaplag nga ang pagtan-aw ug mga music video, sa pagkatinuod, makaimpluwensiya sa mga tinamdan sa mga batan-on labot sa pagpakigsekso nga bata pa o sa peligrosong seksuwal nga kalihokan.” Ug dili ikalimod nga samtang ang mga musikero naningkamot sa paghimo sa ilang mga presentasyon nga mas makapakurat kay sa nag-una kanila ug sa ilang mga kadungan, ang mga music video sa katibuk-an nag-anam ka klaro ug ka detalyado.

Ang usa ka eksperto sa natad sa edukasyon nag-ingon: “Daghan ang nangatarongan nga ang ilang nadungog​—ug nakita, sa tabang sa mga music video​—sama ra sa mga impluwensiya sa musika sa miaging mga kaliwatan . . . Apan morag ang kadaghanan sa mga musikero karon mapagarbohong misagop sa kalaw-ayan ug pagkamakalilisang ingong dalawatong mga galamiton sa pagpadaghan sa halin sa mga rekording.” Ug ang magasing Chicago nag-ingon bahin niadtong nagtan-aw sa usa ka estasyon nga nagpasalida ug music video: “Ang ilang makita mao ang nagpusotpusot nga matentalon kaayong dili-tantong law-ay nga pornograpiya.”

Ang magasing Chicago naghubit usab sa usa ka music video diin ang “usa ka batan-ong lalaki nga naglingkod sa counter diha sa usa ka restawran mihangad pag-ayo. Dayon usa ka dako, pula kaayo nga samad ang makita diha sa iyang liog ug ang ulo mituay.” Ang laing video gikataho nga nagpakita sa usa ka tawo nga naghubo sa makapakitbi-sa-atay nga paagi, nga nianang tungora gitangtang usab niya ang iyang unod ug mga muskulo. Ang ubang mga butang nga makapakurat kaayong itaho gipakita usab.

Karon ang uban dili tingali magtagad niining mga impormasyona, nga moingon nga ang mga video nga gihubit dinhi naghinobra ra ug nga ang kadaghanan niana dili kaayo ngil-ad. Ang uban mangatarongan pa gani nga dili sila makurat o ngil-aran sa mga music video. Apan wala kaha kana magpasabot nga ang balikbalik nga pagtan-aw sa maong mga video nakapakubalan na sa konsensiya sa maong mga tawo? Si Casey, ang batan-ong lalaki nga gikutlo sa sinugdan, miila: “Kon dili nimo pilion ang imong gitan-aw, ang sa sinugdan makalilisang sa ngadtongadto mahimong ordinaryo na lang. Nga wala hunahunaa, gusto nimo ug mas grabe pa ug basta dawaton na lang ang nakapakurat kanimo sa una.”

Unsay mahimong moresulta? Ang imong katakos sa paghimog maayong mga desisyon mahimong madaot pag-ayo. Tungod kay ang atong hunahuna dali rang madaot, gitambagan kita sa Bibliya sa ‘pag-amping sa praktikal nga kaalam ug katakos sa panghunahuna.’ (Proverbio 3:21; 5:2) Ang laing dili maayong epekto mao ang pagkabungkag sa imong panaghigalaay kang Jehova nga Diyos. Dili ba bililhon man kaayo kana kanimo? Busa kinahanglang ampingan nimo ang maong panaghigalaay pinaagi sa paghimog mga lakang aron malikayan ang bisan unsang dili maayong mga kalingawan. Sa unsang paagi mahimo nimo kana?

Pagpanalipod sa Imong Kaugalingon

Una, palihog dawata nga sayop gayod ang pagtan-aw ug mga esena nga nagpasiugda sa klarong gisaway sa Bibliya. (Salmo 11:5; Galacia 5:19-21; Pinadayag 21:8) Sa dihang ang usa ka video maghimaya sa mga butang nga wala ‘mahiangay sa mga balaan,’ kinahanglang determinado kang mohunong pagtan-aw niana. (Efeso 5:​3, 4) Tinuod, ang pagbalhin ngadto sa laing estasyon​—o pagpalong sa TV—​dili tingali sayon sa dihang gipasalida ang usa ka makapahinam nga video. Busa kinahanglan tingali nimong moampo sama sa salmista kinsa misulat: “Ilikay ang akong mga mata gikan sa pagtan-aw sa butang nga walay-pulos.”​—Salmo 119:37.

Tingali kinaiyanhong likayan nimo ang mga video nga makapakurat sama nianang bag-o pa namong gihubit. Apan, ang ubang mga video morag mas malipoton sa presentasyon niini. Ang mga esena sa seksuwalidad tingali mubo o daklit ra. Ang mga liriko ug mga hulagway maayo tingaling pagkahan-ay aron sa pagpasiugda ug usa ka dili-diyosnong panglantaw bisag walay klarong gisulti o gipakita. Bisan pa niana, kon medyo mobati kang sad-an tungod sa pagtan-aw ug usa ka video, lagmit nga kana dili maayo o dili Kristohanon sa usa ka paagi. Nan, sa unsang paagi makahukom ka kon unsay tan-awon ug kon unsay likayan sa dihang ang mga isyu labot sa kon unsay angayan dili klaro?

Siyempre, kon motan-aw ka man ug mga music video kana maoy personal nga desisyon ug nianang sa imong mga ginikanan, kinsa dunay responsibilidad sa paghukom kon unsay imong angayng tan-awon ug kon unsay dili angay. (Efeso 6:​1, 2) Apan, kon ang imong mga ginikanan motugot kanimo sa pagtan-aw ug mga music video, dili angay nga ang imong gibati nga husto mao ray mogiya kanimo. Ang Hebreohanon 5:14 nagdasig kanato sa ‘pagbansay sa atong mga gahom sa pagsabot’ sa ‘pag-ila sa maayo ug daotan.’ Ang atong mga gahom sa pagsabot nabansay pinaagi sa pagtuon sa mga prinsipyo sa Bibliya, nga nagtagana ug sumbanan sa pagtino kon unsay maayo ug kon unsay daotan sa panglantaw ni Jehova. Pinaagi sa pagpamalandong sa maong mga prinsipyo sa Bibliya, maila nimo kon unsay peligroso sa imong espirituwal nga kahimsog, bisan pag walay partikular nga lagda sa Bibliya nga mogiya kanimo.

Nan, unsang espesipikong mga prinsipyo sa Bibliya ang makagiya kanimo maylabot sa pagtan-aw ug mga music video? Hisgotan kini sa umaabot nga artikulo.

[Blurb sa panid 20]

“Ang tawo nga mapagarbohong moingon ‘Oh, mamati ko sa musika, apan wala kiniy epekto nako’ maoy tawong dali rang mailad o di kaha kulang gayod sa hustong impormasyon”

[Mga hulagway sa panid 21]

Mahimo bang motan-aw ka ug usa ka butang nga dili maayo ug dili maapektahan niana?