Pagbulag sa Bakak nga Relihiyon
“‘Gumula kamo gikan kanila, . . . ’ nagaingon si Jehova, ‘ug hunong na kamo sa paghikap ug mahugaw nga butang’ . . . , ‘ug pasudlon ko kamo.’”—2 CORINTO 6:17.
1. Unsang transaksiyon ang gisulayan ni Satanas sa pagbuhat uban kang Jesus, ug unsang duha ka butang ang gitudlo kanato sa iyang paghimo sa maong tanyag?
“KINING tanan igahatag ko kanimo kon mohapa ka ug mohimo sa usa ka buhat sa pagsimba kanako.” Bisag kana nga tanyag gihimo libolibo ka tuig tapos sa pagsugod sa bakak nga relihiyon, nagtagana kini sa pasukaranan sa pagsabot kon kinsa ang nagpaluyo sa bakak nga pagsimba ug kon unsa ang katuyoan niana. Sa hinapos sa tuig 29 K.P., ang Yawa mitanyag kang Jesus sa tanang gingharian sa kalibotan ilis sa usa ka buhat sa pagsimba. Kining asoya nagtug-an kanato ug duha ka butang: nga ang mga gingharian niining kalibotana iya ni Satanas nga iyang ikahatag ug ang kinalabwang tumong sa bakak nga relihiyon mao ang pagsimba sa Yawa.—Mateo 4:8, 9.
2. Unsay atong makat-onan gikan sa mga pulong ni Jesus sa Mateo 4:10?
2 Pinaagi sa iyang tubag, dili lang gisalikway ni Jesus ang bakak nga relihiyon kondili gipakita usab niya kon unsay nalangkit sa tinuod nga relihiyon. Miingon siya: “Pahawa, Satanas! Kay nahisulat na, ‘Si Jehova nga imong Diyos lamang ang imong pagasimbahon, ug siya lamang ang imong pagahatagan ug balaang pag-alagad.’” (Mateo 4:10) Busa, ang tumong sa tinuod nga relihiyon mao ang pagsimba sa usa ka matuod nga Diyos, si Jehova. Nalangkit niini ang pagtuo ug pagkamasinugtanon, ang pagbuhat sa kabubut-on ni Jehova.
Sinugdanan sa Bakak nga Relihiyon
3. (a) Kanus-a ug giunsa sa pagsugod sa bakak nga relihiyon sa yuta? (b) Unsa ang unang nahitala nga buhat sa relihiyosong pagkapanatiko, ug sa unsang paagi nagpadayon ang relihiyosong paglutos sukad niadto?
3 Ang bakak nga relihiyon nagsugod sa yuta sa dihang ang unang mga tawo misupak sa Diyos ug midawat sa sugyot sa Serpente sa paghukom sa ilang kaugalingon sa “maayo ug daotan.” (Genesis 3:5) Sa pagdawat nila sa sugyot gisalikway nila ang matarong nga pagkasoberano ni Jehova ug gibiyaan ang tukmang pagsimba, ang matuod nga relihiyon. Sila ang unang mga tawo “nga nag-ilis ug bakak sa kamatuoran sa Diyos ug nagsimba ug naghatag ug balaang pag-alagad ngadto sa kalalangan inay sa Usa nga naglalang.” (Roma 1:25) Ang linalang nga sa kawalay-kahibalo ilang gipili nga simbahon maoy walay lain kondili mao si Satanas nga Yawa, “ang unang serpente.” (Pinadayag 12:9) Ang ilang kamagulangang anak lalaki, si Cain, midumili sa pagsunod sa maayong tambag ni Jehova ug sa ingon mirebelde batok sa Iyang pagkasoberano. Nga nahibalo o wala, si Cain nahimong “usa ka anak sa daotang usa,” si Satanas, ug usa ka magtutuman sa pagsimba sa Yawa. Gipatay niya ang iyang manghod nga lalaki si Abel, kinsa nagtuman sa matuod nga pagsimba, sa matuod nga relihiyon. (1 Juan 3:12, Revised English Bible; Genesis 4:3-8; Hebreohanon 11:4) Ang dugo ni Abel mao ang unang dugo nga giula tungod sa relihiyosong pagkapanatiko. Ikasubong isulti, ang bakak nga relihiyon nagpadayon sa pag-ula ug inosenteng dugo hangtod niining adlawa.—Tan-awa ang Mateo 23:29-35; 24:3, 9.
4. Sa kahimtang ni Noe, unsang mga kasulatan nagahulagway sa kinaiyahan sa matuod nga relihiyon?
4 Sa wala pa ang Lunop, milampos si Satanas sa pagpatalikod sa kinabag-an sa katawhan gikan sa matuod nga relihiyon. Bisan pa niana, si Noe “nakakaplag ug pag-uyon sa mga mata ni Jehova.” Ngano? Kay siya “naglakaw uban sa matuod nga Diyos.” Sa laing mga pulong, siya nagtuman sa matuod nga pagsimba. Ang matuod nga relihiyon dili seremonyas o rituwal kondili usa ka dalan sa kinabuhi. Nalangkit niini ang pagbutang ug pagtuo diha kang Jehova ug masinugtanong pag-alagad kaniya, nga ‘paglakaw uban kaniya.’ Gibuhat kini ni Noe.—Genesis 6:8, 9, 22; 7:1; Hebreohanon 11:6, 7.
5. (a) Unsay gisulayan sa pagtukod sa Yawa tapos sa Lunop, ug sa unsang paagi? (b) Giunsa ni Jehova pagpakyas ang plano sa Yawa, ug unsa ang sangpotanan?
5 Wala madugay tapos sa Lunop, dayag gigamit sa Yawa si Nimrod, usa ka tawo nga gidungog tungod sa iyang “pagsupak kang Jehova,” sa paningkamot sa paghiusa sa tanang tawo diha sa usa ka matang sa pagsimba nga mahasupak na usab kang Jehova. (Genesis 10:8, 9; 11:2-4) Kadto unta usa ka nahiusang bakak nga relihiyon, nahiusang pagsimba sa Yawa, nga nasentro sa siyudad ug sa torre nga gitukod sa iyang mga magsisimba. Gipakyas ni Jehova ang maong laraw pinaagi sa paglibog sa “usa ka pinulongan” nga niadto gigamit sa pagsulti sa tanang tawo. (Genesis 11:5-9) Busa, ang siyudad nga Babel, sa ulahi Babilonya, nga ang duha ka ngalan nagkahulogan ug “Kalibog.” Ang maong kalibog sa pinulongan nagpahinabo sa pagkatibulaag sa katawhan sa tibuok yuta.
6. (a) Unsang relihiyosong mga ideya ang gisilsil diha sa mga mga magsisimba ni Satanas sa wala pa sila matibulaag? (b) Nganong ang mga relihiyon sa tibuok nga kalibotan dunay susamang mga pagtuo? (c) Unsang satanasnong katuyoan ang gialagaran sa Babilonya, ug sa unsa ang maong karaang siyudad nahimong simbolo?
6 Hinuon, mopatim-aw nga pinasukad sa kasaysayan sa mitolohiya ug sa relihiyon, nga sa wala pa patibulaaga ni Jehova ang katawhan si Satanas nagsilsil na diha sa mga hunahuna sa iyang mga magsisimba sa pila ka pangunang kinaiyahan sa bakak nga relihiyon. Kini naglakip sa relihiyosong mga tinuohan nga mao ang pagpadayong buhi sa kalag tapos sa pagkamatay, kahadlok sa mga patay, ug paglungtad sa ilalom-sa-kalibotan nga impiyernong-kalayo, duyog sa pagsimba sa di-maihap nga mga diyos ug mga diyosa, nga ang pipila kanila gihugpong ingong mga trinidad. Ang maong mga tinuohan gidala hangtod sa kinatumyan sa yuta pinaagi sa mga pundok sumala sa pinulongan. Sa paglabay sa panahon, ang maong pasukaranang mga ideya nakaagom ug mga kausaban. Apan sa katibuk-an, kana ang gambalay sa bakak nga relihiyon diha sa tanang bahin sa kalibotan. Bisan pag napakyas sa iyang pagsulay sa pagmugnag usa ka nahiusang bakak nga relihiyon uban sa kaulohan sa tibuok nga kalibotan nga mao ang Babilonya, si Satanas nakontento na sa nagkadaiyang mga matang sa bakak nga pagsimba, nga inspirado sa Babilonya ug gilaraw aron mapasimang ang pagsimba gikan kang Jehova nganha sa iyang kaugalingon. Ang Babilonya nagpadayon sa kasiglohan nga usa ka makapaimpluwensiyang sentro sa pagsimbag diyosdiyos, salamangka, pangdiwata, ug astrolohiya—tanan kinahanglanong mga sangkap sa bakak nga relihiyon. Dili katingad-an, ang basahong Pinadayag nagasimbolo sa tibuok-kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon ingong mahugaw nga bigaon nga ginganlang Babilonya nga Bantogan.—Pinadayag 17:1-5.
Matuod nga Relihiyon
7. (a) Nganong ang matuod nga relihiyon wala maapektahi sa paglibog sa pinulongan? (b) Kinsa ang nailhan nga “ang amahan sa tanan nga may pagtuo” ug ngano?
7 Dayag, ang matuod nga relihiyon nagpabilin nga dili apektado sa paglibog ni Jehova sa galamiton sa pagpahayag sa mga tawo didto sa Babel. Ang matuod nga pagsimba gituman na sa wala pa ang Lunop sa matinumanong mga lalaki ug mga babaye sama kang Abel, Enoc, Noe, asawa ni Noe, ug mga anak lalaki ni Noe ug mga umagad-babaye. Tapos sa Lunop ang matuod nga pagsimba natipigan diha sa banay sa anak ni Noe nga si Sem. Si Abraham, usa ka kaliwat ni Sem, nagtuman sa matuod nga relihiyon ug nailhan nga “ang amahan sa tanan nga may pagtuo.” (Roma 4:11) Ang iyang pagtuo gipaluyohan ug mga binuhatan. (Santiago 2:21-23) Ang iyang relihiyon maoy usa ka dalan sa kinabuhi.
8. (a) Sa unsang paagi ang matuod nga relihiyon giatubang sa bakak nga relihiyon sa ika-16 nga siglo W.K.P., ug unsa ang sangpotanan? (b) Unsang bag-ong kahikayan ang giinagurahan ni Jehova maylabot sa iyang putling pagsimba?
8 Ang matuod nga pagsimba padayon nga gituman diha sa banay sa mga kaliwat ni Abraham—si Isaac, Jacob (o, Israel), ug sa 12 ka anak lalaki ni Jacob, nga gikan niana mitungha ang 12 ka tribo sa Israel. Sa pagkatapos sa ika-16 nga siglo ang mga kaliwat ni Abraham pinaagi kang Isaac nakigbisog sa pagtipig sa putli nga relihiyon diha sa mabatokon, pagano nga silinganan—ang Ehipto—diin sila nahimong mga ulipon. Gigamit ni Jehova ang iyang matinumanon nga alagad si Moises, nga iya sa tribo ni Levi, sa pagluwas sa Iyang mga magsisimba gikan sa yugo sa Ehipto, usa ka yuta nga natuhop sa bakak nga relihiyon. Pinaagi kang Moises, si Jehova mihimog usa ka tugon uban sa Israel, nga mihimo kanila nga Iyang piniling katawhan. Niadtong panahona, gihikay ni Jehova ang iyang pagsimba nga usa ka sistema sa nahisulat nga mga kasugoan, nga temporaryong naghikay niana sulod sa sistema sa mga halad nga gidumala sa mga saserdote ug uban sa materyal nga sangtuwaryo, nga sa sinugdan madaladala nga tabernakulo ug sa ulahi ang templo didto sa Jerusalem.
9. (a) Sa unsang paagi ang matuod nga pagsimba gituman sa wala pa ang tugon sa Kasugoan? (b) Giunsa pagpakita ni Jesus nga ang materyal nga mga kinaiyahan sa Kasugoan dili permanente?
9 Hinuon, pagamatikdan nga kining materyal nga mga kinaiyahan dili mahimong permanenteng mga bahin sa matuod nga relihiyon. Ang Kasugoan maoy “usa ka landong sa mga butang umaabot.” (Colosas 2:17; Hebreohanon 9:8-10; 10:1) Sa wala pa ang Moisesnong Kasugoan, sa mga panahon sa patriarka, ang mga ulo sa pamilya lagmit naghawas sa ilang mga panimalay sa pagtanyag ug mga halad ibabaw sa mga halaran nga ilang gitukod. (Genesis 12:8; 26:25; 35:2, 3; Job 1:5) Apan walay organisado nga pagkasaserdote o sistema sa mga halad, uban ang mga seremonyas ug rituwal. Dugang pa, si Jesus mismo nagpakita sa pagkadili-dumalayon nga kinaiya sa gibutang-sa-kalagdaan nga pagsimba nga nasentro sa Jerusalem sa giingnan niya ang usa ka Samarianhong babaye: “Ang takna nagsingabot sa diha nga dili niining bukira [Gerizim, ang kanhing dapit sa usa ka Samarianhong templo] ni sa Jerusalem nga kamo magasimba sa Amahan. . . . Ang takna nagasingabot, ug mao na karon, sa dihang ang matuod nga mga magsisimba magasimba sa Amahan pinaagi sa espiritu ug kamatuoran.” (Juan 4:21-23) Gipakita ni Jesus nga ang matuod nga relihiyon kinahanglang tumanon, dili pinaagig materyal nga mga butang, kondili pinaagi sa espiritu ug kamatuoran.
Pagkabihag sa Babilonya
10. (a) Nganong gitugotan ni Jehova nga ang iyang katawhan madalang binihag ngadto sa Babilonya? (b) Sa unsang duha ka paagi giluwas ni Jehova ang usa ka matinumanong nahibilin niadtong 537 W.K.P., ug unsa ang pangunang katuyoan sa ilang pagbalik sa Juda?
10 Sukad sa pagrebelde sa Eden, may mapinadayonon nga panagkaaway tali sa matuod nga relihiyon ug sa bakak nga relihiyon. May mga panahon nga ang matuod nga mga magsisimba, sa simbolikong pagkasulti, nabihag sa bakak nga relihiyon, nga gihulagwayan sa Babilonya sukad sa panahon ni Nimrod. Sa wala pa itugot ni Jehova nga ang iyang katawhan madalang binihag ngadto sa Babilonya sa 617 W.K.P. ug 607 W.K.P., sila nabiktima na sa Babilonyanhong bakak nga relihiyon. (Jeremias 2:13-23; 15:2; 20:6; Ezekiel 12:10, 11) Niadtong 537 W.K.P., ang usa ka matinumanon nga nahibilin mibalik sa Juda. (Isaias 10:21) Gipamatian nila ang matagnaon nga awhag: “Gumula kamo, kamong katawhan, gikan sa Babilonya!” (Isaias 48:20) Kadto dili lamang lawasnon nga kaluwasan. Kadto usa usab ka espirituwal nga kaluwasan gikan sa usa ka silinganan nga may mahugaw, nagsimbag diyosdiyos bakak nga relihiyon. Busa ang maong matinumanong nahibilin gisugo: “Pahilayo kamo, pahilayo kamo, gumula kamo gikan dinha, ayaw kamo paghikap ug butang nga mahugaw; gumula kamo gikan sa iyang taliwala, maghinlo kamo, kamo nga nagadala sa mga panudlanan ni Jehova.” (Isaias 52:11) Ang pangunang katuyoan sa ilang pagbalik sa Juda mao ang pagtukod pag-usab sa maputling pagsimba, sa matuod nga relihiyon.
11. Dugang sa pagpasig-uli sa putling pagsimba sa Juda, unsang bag-ong relihiyosong mga panghitabo ang nahitabo sa ikaunom nga siglo W.K.P.?
11 Makaiikag, sa samang ikaunom nga siglo W.K.P. nasaksihan ang bag-ong mga sanga sa bakak nga relihiyon sulod sa Babilonya nga Bantogan. Kana nakasaksi sa pagsugod sa Buddhismo, Confucianismo, Zoroastrianismo, ug Jainismo, gawas pa sa tig-ergo Gregong pilosopiya nga sa ulahi nag-impluwensiya pag-ayo sa mga iglesya sa Kakristiyanohan. Busa samtang ang putling pagsimba gipasig-uli sa Juda, ang pangunang kaaway sa Diyos nagtaganag mas daghang kapilian diha sa bakak nga relihiyon.
12. Unsang pagkaluwas gikan sa Babilonyanhong pagkabinihag ang nahitabo sa unang siglo K.P., ug unsang pasidaan ang gihatag ni Pablo?
12 Sa panahon nga mitungha si Jesus sa Israel, ang kinabag-an sa mga Hudiyo nagtuman sa nagkalainlaing mga matang sa Judaismo, usa ka matang sa relihiyon nga nagsagop sa daghang Babilonyanhon relihiyosong mga ideya. Kini mianib sa Babilonya nga Bantogan. Gisaway kadto ni Kristo ug giluwas ang iyang mga disipulo gikan sa Babilonyanhong pagkabihag. (Mateo, kapitulo 23; Lucas 4:18) Sanglit ang bakak nga relihiyon ug Gregong pilosopiya kaylap sa mga dapit nga iyang gisangyawan, si apostol Pablo mikutlo sa tagna ni Isaias ug gipadapat kana ngadto sa mga Kristohanon, nga kinahanglang mahigawas sa mahugaw nga impluwensiya sa Babilonya nga Bantogan. Misulat siya: “Unsang panagkauyon ang anaa sa templo sa Diyos uban sa [Babilonyanhong] mga diyosdiyos? Kay kita maoy usa ka templo sa usa ka Diyos nga buhi; maingon nga miingon ang Diyos: ‘Ako mopuyo sa ilang taliwala ug molakaw sa ilang taliwala, ug ako mahimong ilang Diyos, ug sila mahimong akong katawhan.’ ‘“Busa gumula kamo gikan kanila, ug bumulag kamo,” nagaingon si Jehova, “ug hunong na kamo sa paghikap ug butang nga mahugaw”’; ‘“ug pasudlon ko kamo.”’”—2 Corinto 6:16, 17.
Pagbulag sa Bakak nga Relihiyon sa Panahon sa Kataposan
13. Unsay gipaila diha sa mga mensahe nga gipadala ni Kristo ngadto sa pito ka kongregasyon sa Asia Minor, ug unsay mitungha ingong sangpotanan?
13 Ang mga mensahe nga gipadala ni Kristo ngadto sa pito ka kongregasyon sa Asia Minor pinaagi sa Pinadayag nga gihatag kang apostol Juan nagapaila sa tin-aw nga sa kataposan sa unang siglo K.P., ang Babilonyanhon relihiyosong mga tulomanon ug mga tinamdan misuhot sa Kristohanong kongregasyon. (Pinadayag, mga kapitulo 2 ug 3) Ang apostasiya mibuswak ilabina sukad sa ikaduhang siglo ngadto sa ikalimang siglo K.P., nga misangpot sa paggimaw sa daot nga sinuhid sa putling Kristohanong relihiyon. Ang Babilonyanhong mga doktrina sama sa pagkadili-mamatay sa kalag, nagdilaab nga impiyerno, ug Trinidad gisagol sa mga pagtulon-an sa apostatang Kristiyanidad. Ang Katoliko, Ortodokso, ug sa ulahi Protestanteng mga iglesya ngatanan nagsagop sa maong bakak nga mga pagtulon-an ug, busa, nahimong usa ka bahin sa Babilonya nga Bantogan, ang tibuok-kalibotang imperyo sa bakak nga relihiyon nga iya sa Yawa.
14, 15. (a) Unsay gipakita sa sambingay ni Jesus bahin sa trigo ug sa mga bunglayon? (b) Unsay nahitabo sa hinapos ang ika-19 nga siglo, ug pagka 1914, unsang pag-uswag ang nahimo sa matuod nga mga Kristohanon kon bahin sa doktrina?
14 Ang matuod nga relihiyon wala gayod sa bug-os mapapas. Sa tanang panahon may mga mahigugmaon sa kamatuoran latas sa kasiglohan, nga ang pipila nangamatay tungod sa ilang pagkamaunongon kang Jehova ug sa iyang Pulong, ang Bibliya. Apan sumala sa gipadayag sa sambingay ni Jesus mahitungod sa trigo ug mga bunglayon, ang simbolikong trigo, o dinihogang mga anak sa Gingharian, igabulag lang gikan sa mga bunglayon, o mga anak sa daotang usa, sa “konklusyon sa sistema sa mga butang.” (Mateo 13:24-30, 36-43) Samtang ang panahon sa kataposan—ang panahon nga mahitabo ang maong pagbulag—nagkahiduol na, ang sinserong mga estudyante ug Bibliya sa hinapos sa ika-19ng siglo nagsugod sa pagbulag gikan sa kaulipnan sa bakak nga relihiyon.
15 Sa pagka 1914 kining maong mga Kristohanon, nga karong adlawa nailhang mga Saksi ni Jehova, nakaugmad ug lig-ong pagtuo sa lukat. Nahibalo sila nga ang presensiya ni Kristo dili gayod makita. Nasabtan nila nga ang 1914 magtimaan sa kataposan sa “mga panahon sa mga Hentil.” (Lucas 21:24, King James Version) Ug tin-aw nilang nasabtan ang kahulogan sa kalag ug sa pagkabanhaw. Sila nalamdagan usab bahin sa dakong kasaypanan sa mga pagtulon-an sa mga iglesya bahin sa impiyernong-kalayo ug sa Trinidad. Ilang nailhan ug gisugdan paggamit ang balaang ngalan ug nasabtan ang pagkasayop sa teoriya sa ebolusyon ug buhat sa espiritismo.
16. Unsang awhag ang gitubag sa dinihogang mga Kristohanon niadtong 1919?
16 Usa ka maayong pagsugod ang nahimo sa pagtangtang sa mga gapos sa bakak nga relihiyon. Ug niadtong 1919, ang Babilonya nga Bantogan bug-os nawad-an sa iyang gahom ibabaw sa katawhan sa Diyos. Maingon nga ang nahibilin sa mga Hudiyo naluwas gikan sa Babilonya niadtong 537 W.K.P., mao usab nga ang matinumanon nga nahibilin sa dinihogang mga Kristohanon misunod sa awhag nga “gumula kamo gikan sa taliwala niya [Babilonya nga Bantogan].”—Isaias 52:11.
17. (a) Unsay nanghitabo gikan sa 1922 padayon sa unahan, ug unsang panginahanglan ang nasabtan taliwala sa katawhan sa Diyos? (b) Unsang hingaping baroganan ang nasagop, ug nganong kini hisabtan man?
17 Sukad sa 1922 padayon sa unahan, ang makapatandog nga mga kamatuoran sa Bibliya gipatik ug gipanagtag sa publiko, nga nagbutyag sa Babilonyanhong bakak nga relihiyon, ilabina ang mga iglesya sa Kakristiyanohan. Nasabtan ang panginahanglan nga isilsil diha sa mga hunahuna sa nahinloang katawhan sa Diyos nga ang pagbulag sa tanang matang sa bakak nga relihiyon kinahanglang bug-os. Sa ingon, sa daghang katuigan, bisan ang paggamit sa pulong “relihiyon” gilikayan sa maghisgot ug putling pagsimba. Ang mga eslogan, sama sa “Ang Relihiyon Usa ka Lit-ag ug Usa ka Raket,” gisuroy sa kadalanan sa dagkong mga siyudad. Ang mga libro sama sa Government (1928) ug “The Truth Shall Make You Free” (1943) sa tin-aw nagpalahi sa “Kristiyanidad” ug sa “relihiyon.” Ang maong hingaping baroganan hisabtan, sanglit kinahanglang himoon niadto ang bug-os nga pagbulag sa malukopon kaayong relihiyosong mga sistema sa Babilonya nga Bantogan.
Matuod ug Bakak nga Relihiyon
18. Unsang bag-ong pagsabot sa “relihiyon” ang nahatag niadtong 1951, ug giunsa kini pagsaysay diha sa 1975 Yearbook?
18 Unya, niadtong 1951, ang panahon angay na aron ihatag ni Jehova sa iyang katawhan ang samag-kristal-katin-aw nga pagsabot sa kalainan tali sa matuod nga relihiyon ug sa bakak nga relihiyon. Ang 1975 Yearbook of Jehovah’s Witnesses mitaho: “Niadtong 1951, ang mga tigpasiugda sa matuod nga pagsimba may nakat-onan nga butang hinungdanon mahitungod sa pulong ‘relihiyon.’ Mahinumdoman sa pipila kanila ang 1938 sa diha, may mga panahon, gidala nila ang makapukaw-sa-hunahuna nga karatula nga ‘Ang Relihiyon Usa ka Lit-ag ug Usa ka Raket.’ Nan, gikan sa ilang punto de vista, ang tanang ‘relihiyon’ maoy dili-kristohanon, nga gikan sa Yawa. Apan ang The Watchtower sa Marso 15, 1951, miuyon sa paggamit sa mga adhetibong ‘matuod’ ug ‘bakak’ bahin sa relihiyon. Dugang pa, ang makalingaw nga librong What Has Religion Done for Mankind? (gipatik sa 1951 ug giluwatan sa panahon sa ‘Mahinlong Pagsimba’ nga Asembliya sa Wembley Stadium, London, Inglaterra) nag-ingon niini: ‘Kon sabton sa paagi sa pagkagamit niini, ang “relihiyon” sa labing yanong kahubitan niini nagkahulogan sa usa ka sistema sa pagsimba, usa ka paagi sa pagsimba, walay pagsapayan kon kaha matuod o bakak nga pagsimba. Nahiuyon kini sa kahulogan sa Hebreohanong pulong alang niini, ’a·boh·dáh, nga sa literal nagkahulogang “pag-alagad”, waysapayan kon kang kinsa gihatag kini.’ Human niadto, ang mga pamulong ‘bakak nga relihiyon’ ug ‘matuod nga relihiyon’ nahimo nang kasagaran taliwala sa mga saksi ni Jehova.”—Panid 225.
19, 20. (a) Nganong ang matuod nga mga magsisimba angay dili mapikal sa paggamit sa pulong “relihiyon” ingon nga ipadapat sa putling pagsimba? (b) Tungod sa maong bag-ong pagsabot ang katawhan ni Jehova nakaarang sa pagbuhat ug unsa?
19 Sa pagtubag sa usa ka pangutana sa magbabasa, ang Agosto 15, 1951, nga isyu sa The Watchtower mipahayag: “Walay mausa ang angay mapikal sa paggamit sa pulong ‘relihiyon’. Tungod kay ang paggamit nato niini wala magbutang kanato sa matang sa nagsunod-tradisyong bakak nga mga relihiyon, sama ra nga ang pagtawag sa atong kaugalingon nga mga Kristohanon wala magbutang kanato uban sa bakak nga mga Kristohanon sa Kakristiyanohan.”
20 Nga halayo sa pagka usa ka kompromiso, kining bag-ong pagsabot sa pulong “relihiyon” nakapaarang sa katawhan ni Jehova sa pagpalapad sa bung-aw tali sa matuod ug sa bakak nga pagsimba, sumala sa ipakita sa sunod nga artikulo.
Sa Pagtigi sa Atong Pagsabot
◻ Kanus-a ug sa unsang paagi misugod ang bakak nga relihiyon sa yuta?
◻ Unsay gisulayan ni Satanas sa pagtukod tapos sa Lunop, ug sa unsang paagi napakyas ang iyang plano?
◻ Ang Babilonya nahimong simbolo sa unsa?
◻ Unsang mga pagluwas ang nahitabo niadtong 537 W.K.P., sa unang siglo K.P., ug niadtong 1919?
◻ Unsang bag-ong pagsabot sa pulong “relihiyon” ang nahatag niadtong 1951, ug nganong niadtong panahona?
[Kahon/Hulagway sa panid 11]
Ang bakak nga mga doktrina nga gituohan sa tibuok nga kalibotan naggikan sa Babilonya:
◻ Mga trinidad sa mga diyos
◻ Ang tawhanong kalag magpadayong buhi tapos sa kamatayon
◻ Espiritismo—pagpakigsulti sa “mga patay”
◻ Paggamit ug mga imahen diha sa pagsimba
◻ Paggamit ug mga panglamat sa paghupay sa mga demonyo
◻ Pagmando pinaagi sa usa ka gamhanang klero