LEA

[lagmit nalangkit sa Akadianhong pulong nga nagkahulogang “baka,” o sa Arabiko nga pulong nga nagkahulogang “ihalas nga baka”].

Ang magulang nga anak nga babaye ni Laban, ang apo-sa-pag-umangkon ni Abraham. Si Laban igsoon ni Rebeca nga inahan ni Jacob, busa si Lea ig-agaw ni Jacob. (Gen 22:20-23; 24:​24, 29; 29:16) Si Lea dili sama katahom kang Raquel nga iyang manghod; giingon ilabina nga ang iyang mga mata dili magilakon, o walay kadasig (maluya). (Gen 29:17) Kon bahin sa mga babaye sa Sidlakan, ang masayag o magilakong mga mata giisip nga ilhanan sa katahom.​—Itandi ang Aw 1:15; 4:9; 7:4.

Si Lea nahimong unang asawa ni Jacob tungod kay, sa kagabhion, gilimbongan ni Laban si Jacob pinaagi sa paghatag kang Lea ingong asawa imbes kang Raquel, nga gihigugma ni Jacob. Mitutol si Jacob tungod sa paglingla kaniya, apan nangatarongan si Laban nga dili kostumbre sa maong dapit nga paminyoon ang manghod nga una kay sa panganay. Lagmit nga gitabonan ang nawong ni Lea, ingong pagsunod sa karaang kostumbre sa Sidlakan sa pagtabon pag-ayo sa nawong sa pangasaw-onon, ug tinong nakaamot kini aron molampos ang paglimbong. Nag-alagad si Jacob ug pito ka tuig nga si Raquel ang diha sa hunahuna, apan bugti niini nga pag-alagad si Lea ang iyang nadawat. Si Raquel gihatag kaniya human siya magsaulog ug tibuok semana uban kang Lea, apan si Jacob kinahanglang moalagad pa ug pito ka tuig ingong bayad alang kang Raquel.​—Gen 29:18-28.

Ang asoy nag-ingon kanato nga si Lea “gidumtan.” (Gen 29:​31, 33) Apan kini nagsaysay usab nga, human niya makuha si Raquel, si Jacob “nagpahayag ug labawng gugma kang Raquel kay kang Lea.” (Gen 29:30) Tino nga si Jacob wala maghambin ug makadaot nga pagdumot kang Lea apan nagpakitag mas dakong gugma kang Raquel, ingong pinalabi niyang asawa. Nagpadayon siya sa pag-atiman kang Lea ug sa pagpakigdulog kaniya. Busa, si Lea “gidumtan” sa diwa nga ang paghigugma ni Jacob kaniya menos kay kang Raquel.​—Tan-awa ang PAGDUMOT.

Si Lea nahimong inahan sa pito ka anak ni Jacob, unom ka anak nga lalaki nga si Ruben, Simeon, Levi, Juda, Isacar, ug Zabulon ug usa ka anak nga babaye nga si Dina. (Gen 29:32-35; 30:16-21) Tungod niini, si Lea gihisgotan sa Ruth 4:11 uban kang Raquel nga usa sa mga “nagtukod sa balay sa Israel.” Kadungganan ni Lea nga nanganak kang Levi, nga maoy gigikanan sa saserdotehanong tribo sa Israel, ug kang Juda, nga nahimong amahan sa harianong tribo sa nasod.

Si Lea ug ang iyang mga anak mikuyog kang Jacob sa dihang siya mibiya sa Padan-aram ug mibalik sa Canaan, ang yuta nga natawhan ni Jacob. (Gen 31:11-18) Una pa makigkita si Jacob kang Esau diha sa dalan, alang sa kasegurohan iyang gibahin ang iyang mga anak ngadto kang Lea ug Raquel ug sa ilang mga sulugoong babaye, gibutang ang mga sulugoong babaye ug ang ilang mga anak sa unahan, nga gisundan ni Lea ug sa iyang mga anak, ug sa ilang luyo si Raquel ug si Jose. (Gen 33:1-7) Ang mga anak ni Lea mikuyog kang Jacob ngadto sa Ehipto, apan ang asoy sa Bibliya wala mag-ingon nga si Lea mikuyog usab. (Gen 46:15) Ang panahon, dapit, ug mga kahimtang sa dihang siya namatay wala hisgoti, apan lagmit siya namatay sa Canaan. Bisan unsa man ang kahimtang, ang patriarka nagdala sa iyang lawas ngadto sa lubnganan sa pamilya, ang langob sa yuta sa Makpela. Ang mga panugon ni Jacob mahitungod sa iyang patayng lawas nagpakitang buot niya nga siya ilubong sa dapit nga gilubngan kang Abraham ug Sara, Isaac ug Rebeca, ug Lea.​—Gen 49:29-32.