“Anaa ba Ako sa Dapit sa Diyos?”

NAGTINDOG si Jose sa iyang hardin samtang nagkangitngit na. Tingali nagtan-aw siya sa mga palmang datiles ug ubang kahoyng namunga, sa linaw nga may mga tanom sa tubig, ug saylo sa paril malantaw niya ang palasyo ni Paraon. Madungog ni Jose ang mga tingog gikan sa iyang balay; gipakatawa sa iyang anak nga si Manases ang manghod niini nga gamay pa, si Epraim. Mahanduraw ni Jose ang panghitabo sa sulod, ang iyang asawa nagkatawa sa pagduladula sa iyang mga anak nga lalaki. Nakapahiyom si Jose. Nasayod siyang gipanalanginan siya.

Manases ang gingalan ni Jose sa iyang panganayng anak kay nagpasabot kanag pagkalimot. (Genesis 41:51) Ang mga panalangin sa Diyos niining nanglabayng mga tuig nakapaalim gyod sa masakit nga kaagi ni Jose sa iyang panimalay, mga igsoong lalaki, ug sa kamingaw sa iyang amahan. Ang kayugot sa iyang mga magulang kaniya nakapabag-o sa iyang kinabuhi. Siya gidaogdaog nila, giplanohang patyon, ug dayon gibaligya ingong ulipon sa nagapanawng mga negosyante. Sukad niadto, sunodsunod na ang iyang mga kasakit. Sa mga 12 ka tuig, iyang giantos ang pagkaulipon ug pagkapriso—usahay ginapos pa sa kadenang puthaw. Apan karon, siya magmamando na sa gamhanang nasod sa Ehipto, nga ikaduha kang Paraon!a

Sa pipila ka tuig nakita ni Jose nga natuman gyod ang gisulti ni Jehova. Nasinati na karon sa Ehipto ang gitagnang pito ka tuig nga dagayang ani, ug si Jose ang nagdumala sa pagtigom sa sobrang mga lugas sa nasod. Nianang panahona, nahimo siyang amahan sa duha ka batang lalaki nga gipanganak sa iyang asawang si Asenat. Apan pirme gihapon siyang maghandom sa iyang pamilya sa layo kaayong lugar, ilabina sa iyang manghod nga si Benjamin, ug sa ilang pinalanggang amahan, si Jacob. Lagmit naghunahuna si Jose kon maayo ra ba ang ilang kahimtang. Tingali naghunahuna sab siya kon ang iyang mga magulang dili na ba kaha bayolente, o maalim pa ba kaha niya ang panagbingkil nga nakabungkag sa iyang pamilya.

Kon nagkagubot ang inyong pamilya tungod sa kasina, pagbudhi, o pagdumot, pareho mog kahimtang ni Jose. Unsay atong makat-onan sa pagtuo ni Jose samtang nag-atiman siya sa iyang pamilya?

Si Jose puliki samtang nanglabay ang mga tuig. Ingon sa gipadamgo ni Jehova kang Paraon, kalit nga nausab ang kahimtang human sa ikapitong tuig sa dagayang abot. Ang mga tanom wala na motubo! Wa madugay diha nay kagutom sa tanang silingang kayutaan. Apan ang Bibliya nag-ingon, “sa tibuok yuta sa Ehipto dihay tinapay.” (Genesis 41:54) Walay duhaduha nga ang tagna ni Jose nga gikan sa Diyos ug ang iyang maayong pagdumala nakahatag ug kaayohan sa mga Ehiptohanon.

Lagmit alang sa mga Ehiptohanon duna silay utang kabubut-on kang Jose, ug ilang gidayeg siya sa iyang pagdumala. Apan gusto ni Jose nga ang pasidunggan mao lamang ang iyang Diyos, si Jehova. Kon mapainubsanon natong gamiton ang atong katakos sa pag-alagad sa atong Diyos, gamiton niya kana sa paaging sobra pa sa atong gidahom.

Apan kadugayan, naapektohan na ang mga Ehiptohanon sa kagutom. Sa nagpakitabang sila kang Paraon, igo lang siyang miingon: “Umadto kamo kang Jose. Kon unsay iyang isulti kaninyo, buhata ninyo.” Busa gibuksan ni Jose ang mga bodega diin gitipigan ang mga lugas aron ang mga tawo makapalit sa ilang panginahanglan.—Genesis 41:55, 56.

Pero sa silingang mga nasod, luoy ang mga tawo. Sa layo kaayo nga lugar sa Canaan, nag-antos ang pamilya ni Jose. Nadunggan sa tigulang nang si Jacob nga naay mga lugas sa Ehipto, busa iyang gipaadto ang iyang mga anak aron makapalit ug pagkaon didto.—Genesis 42:1, 2.

Gipalakaw ni Jacob ang 10 ka anak nga lalaki gawas sa kamanghoran, si Benjamin. Dili malimtan ni Jacob kadtong adlawa nga iyang gisugo si Jose nga adtoon ang iyang mga magulang. Kadto ang kataposang higayon nga iyang nakita ang anak. Gidala na lang sa mga magulang niini ang eleganteng hataas nga besti ni Jose—timaan sa gugma sa iyang amahan—nga nagkagisigisi ug nagkadugo. Ilang gipatuo ang tigulang nga gitukob si Jose sa ihalas nga mananap.—Genesis 37:31-35.

Human sa taas nga panaw, nakaabot sa Ehipto ang mga anak ni Jacob. Dihang sila nangutana bahin sa pagpalit ug lugas, giingnan sila nga moadto sa taas nga opisyal sa gobyerno nga ginganlag Zapenat-panea. (Genesis 41:45) Nakaila ba sila nga siya si Jose? Wala gayod. Ang ila rang nakita maoy usa ka magmamando sa Ehipto nga taas ug ranggo, kang kinsa sila nanginahanglag tabang. Aron ipakita ang naandang pagtahod, sila “miyukbo kaniya nga ang ilang mga nawong ngadto sa yuta.”—Genesis 42:5, 6.

Komosta si Jose? Siya nakaila dayon sa iyang mga igsoon! Dugang pa, pagkakita niya nga sila nangyukbo kaniya, iyang nahinumdoman ang nahitabo sa bata pa siya. Ang asoy nag-ingon nga “dihadiha si Jose nahinumdom sa mga damgo” nga gipadamgo ni Jehova kaniya sa bata pa siya, mga damgo nga nagtagna sa panahong ang iyang mga igsoon moyukbo kaniya—ingon sa ila gayong gihimo karon! (Genesis 37:2, 5-9; 42:7, 9) Unsay himoon ni Jose? Mogakos kanila? Manimalos kanila?

Nasayod si Jose nga kinahanglang dili siya magpadaog dayon sa iyang gibati. Klarong gigiyahan ni Jehova kini nga panghitabo ug nalangkit niini ang iyang katuyoan. Iyang gisaad nga himoon niyang gamhanang nasod ang mga kaliwat ni Jacob. (Genesis 35:11, 12) Kon ang mga igsoon ni Jose bayolente pa gihapon, hakog, ug walay konsensiya, makadaot gyod ang mga resulta sa umaabot. Gawas pa, kon dili magpugong si Jose, basin maapektohan ang iyang panimalay sa Canaan, nga tingalig maangin pa gani ang iyang amahan ug si Benjamin. Pero buhi pa kaha sila? Wala magpaila si Jose aron iyang masuta kon unsa nang matanga sa mga tawo ang iyang mga igsoon. Lagmit ayha pa niya masayran kon unsay ipabuhat ni Jehova kaniya.

Tingali dili gyod nimo masinati kana nga talagsaong kahimtang. Pero komon karon ang panagbangi ug pagkabahin sa pamilya. Kon kana ang atong giatubang, basin sundon ra nato ang atong kasingkasing ug molihok dayon sumala sa atong dili hingpit nga mga pagbati. Mas maalamong sundogon si Jose ug susihon kon unsay gusto sa Diyos nga paagi sa pagdumala niana. (Proverbio 14:12) Hinumdomi nga kon importante man ang pakigdait sa pamilya, mas importante gyod ang pakigdait uban kang Jehova ug sa iyang Anak.—Mateo 10:37.

Sunodsunod ang pagsulay nga gihimo ni Jose aron makita kon unsay naa sa kasingkasing sa iyang mga igsoon. Pinaagig tighubad, gisugdan niya kini sa maharasong pag-akusar nga sila mga espiya. Sa pagdepensa, gisulti nila kaniya ang bahin sa ilang pamilya—lakip ang hinungdanong impormasyon nga naa pa silay manghod nga lalaki sa ilang balay. Gitago ni Jose ang iyang gibati. Buhi ba gyod ang iyang manghod? Nasayod na si Jose kon unsay himoon. Siya miingon: “Pinaagi niini kamo masulayan,” ug giingnan sila nga kinahanglan niyang makita kining kinamanghorang igsoon. Kadugayan, iyang gipakuha kanila ang ilang manghod apan magpabiling ginapos ang usa kanila.—Genesis 42:9-20.

Nagsultihanay ang magsoon nga wala mahibalong nasabtan sila ni Jose. Gibasol nila ang ilang kaugalingon sa dakong sala nga ilang nahimo 20 ka tuig kanhi: “Sa walay duhaduha kita sad-an maylabot sa atong igsoon, . . . kay atong nakita ang kasakit sa iyang kalag sa dihang siya nagpakiluoy kanato, apan kita wala mamati. Mao nga kini nga kasakit midangat kanato.” Nasabtan sila ni Jose, ug siya mitalikod aron dili makita ang iyang mga luha. (Genesis 42:21-24) Apan nasayod siyang ang tinuod nga paghinulsol dili lang kay basta pagbasol sa epekto sa daotang binuhatan, kondili labaw pa niana. Busa padayon siyang nagsulay kanila.

Gipapauli niya sila pero gipabilin si Simeon ingong piniriso. Duna sab siyay gisugo nga mag-uli sa ilang salapi diha sa mga sako sa pinalit nga pagkaon. Ang magsoon namauli, ug dugayng nakombinsir si Jacob nga dad-on nila sa Ehipto ang iyang pinalanggang si Benjamin. Pagbalik nila sa Ehipto, gisultihan nila ang sinaligan ni Jose nga nakakita silag kuwarta sa ilang mga sako, ug miingon sila nga ila kining ibalik. Kana dalayegon, apan gusto pang makita ni Jose ang tinuod nilang kinaiya. Gipakaon niya sila sa bangkete, ug halos dili mapugngan ang iyang gibati pagkakita niya kang Benjamin. Dayon gipapauli niya sila, nga nagdala na pod ug pagkaon, apan niining higayona iyang gipabutangag plata nga kopa ang sako ni Benjamin.—Genesis 42:26–44:2.

Ug gisugdan ni Jose ang lit-ag. Iyang gipagukod ug gipadakop ang iyang mga igsoon, ug giakusahan silang nangawat sa kopa. Dihang nakit-an kini sa sako ni Benjamin, silang tanan gidalag balik kang Jose. Karon mahibaw-an na gyod ni Jose kon unsang matanga sa tawo ang iyang mga igsoon. Si Juda ang tigsulti para nila. Siya nagpakiluoy, ug nag-ingon pa gani nga silang 11 ka magsoon magpaulipon sa Ehipto. Si Jose mitubag nga silang tanan makapauli pero si Benjamin ibilin ingong ulipon sa Ehipto.—Genesis 44:2-17.

Makapahinuklog ang tubag ni Juda: “Siya na lang ang nabilin sa iyang inahan, ug gihigugma gayod siya sa iyang amahan.” Kadto nakapatandog gayod kang Jose kay siya ang kamagulangang anak sa pinalanggang asawa ni Jacob nga si Raquel, kinsa namatay sa iyang pagpanganak kang Benjamin. Si Jose, sama sa iyang amahan, daghay mahinumdoman nga maayong kagahapon kang Raquel. Lagmit kanay hinungdan nga gimahal pag-ayo ni Jose si Benjamin.—Genesis 35:18-20; 44:20.

Si Juda padayong nangaliyupo kang Jose nga dili himoong ulipon si Benjamin. Siya mitanyag pa gani nga siya na lay himoong ulipon imbes si Benjamin. Dayon siya mihinapos niining hangyo nga makapatandog sa kasingkasing: “Unsaon ko pagtungas ngadto sa akong amahan nga wala ang bata uban kanako, sa kahadlok nga makita ko unya ang katalagman nga modangat sa akong amahan?” (Genesis 44:18-34) Nakita na karon ang ebidensiya sa usa ka tawong nagbag-o. Dili lang kay naghinulsol siya kondili dalayegon pa gyod ang iyang gipakitang empatiya, pagkadili-mahakogon, ug pagkamabination.

Si Jose dili na makaantos. Kinahanglan niyang ipagawas ang emosyon nga iyang gipugngan. Iyang gipabiya ang tanan niyang sulugoon, ug siya kusog nga mibakho nga kini nadungog hangtod sa palasyo ni Paraon. Sa kataposan iyang gipaila ang iyang kaugalingon: “Ako si Jose nga inyong igsoon.” Iyang gigakos ang nakuratan niyang mga igsoon ug gipasaylo sila sa tanan nilang gihimo kaniya. (Genesis 45:1-15) Busa iyang gipakita ang personalidad ni Jehova kinsa mapinasayloon kaayo. (Salmo 86:5) Buhaton ba usab nato kana?

Pagkahibalo ni Paraon kon nganong nagkagubot sa balay ni Jose, giingnan niya si Jose nga pabalhinon sa Ehipto ang amahan niini nga tigulang na uban ang tibuok pamilya. Busa sa wa madugay, nagkita na usab si Jose ug ang iyang pinalanggang amahan. Si Jacob mihilak ug miingon: “Ako andam na nga mamatay, karon nga nakita ko na ang imong nawong, sanglit ikaw buhi pa man.”—Genesis 45:16-28; 46:29, 30.

Si Jacob nabuhig 17 pa ka tuig sa Ehipto ug nakahatag pag matagnaong mga panalangin sa iyang 12 ka anak. Gihatagan niya si Jose, ang iyang ika-11 nga anak, ug dobleng bahin nga sagad madawat sa panganay. Maggikan kaniya ang duha sa tribo sa Israel. Unsay nadawat ni Juda, ang ikaupat nga anak kinsa milabaw sa iyang mga igsoon dihang siya nagmahinulsolon? Usa ka dakong panalangin: Maggikan kaniya ang Mesiyas!—Genesis, kapitulo 48, 49.

Pagkamatay ni Jacob sa edad nga 147, nahadlok ang mga igsoon ni Jose nga basig manimalos karon ang ilang gamhanang igsoon. Apan mahigugmaong nagpasalig si Jose. Dugay ra siyang nagtuo nga si Jehova ang nagpaluyo sa pagbalhin sa pamilya sa Ehipto, busa dili sila angayng maguol sa nahitabo. Makapahupay ang iyang gisulti: “Anaa ba ako sa dapit sa Diyos?” (Genesis 15:13; 45:7, 8; 50:15-21) Nakita ni Jose nga si Jehova hingpit nga Maghuhukom. Busa kinsa man si Jose aron mosilot niadtong gipasaylo na ni Jehova?—Hebreohanon 10:30.

Hagit ba alang nimo ang pagpasaylo? Kana lisod gyod kon may tinuyong makasala kanato. Pero kon kinasingkasing natong pasayloon kadtong tinuod nga naghinulsol, makatabang ta nga maalim ang daghang kasakit, lakip ang atoa. Ug atong masundog ang pagtuo ni Jose ug ang panig-ingnan sa iyang maluluy-ong Amahan, si Jehova.