Ang Imong Kinabuhi Apektado sa Imong Pagtuo sa Kalag
“Ang tawo nahimong usa ka buhi nga kalag.”—GENESIS 2:7.
1, 2. Unsay gituohan sa kadaghanang relihiyon bahin sa tawo ug sa kalag?
GINATUDLO sa halos tanang relihiyon nga ang tawo adunay kalag nga imortal o dili mamatay. Ang New Catholic Encyclopedia nagaingon nga ang kalag “gilalang sa Diyos ug gibutang sa lawas sa pagkasamkon.” Nagaingon usab kini nga ang doktrina sa kalag nga imortal “maoy usa sa mga batong pamag-ang” sa mga iglesya sa Kakristiyanohan. Sa susama, “ang Moslem nga ideya,” nagaingon ang The New Encyclopædia Britannica, “nagtuo nga ang kalag naglungtad sa samang panahon sa lawas; human niana, kini may kinabuhi sa kaugalingon, kay ang pakighiusa niini sa lawas maoy temporaryong kondisyon.”
2 Ang maong mga relihiyon nagtuo nga ang kalag mogula sa lawas sa gutlo sa pagkamatay ug mabuhi sa walay kataposan, nga ang dulnganan niini mahimong langitnong himaya, temporaryong pag-estar sa purgatoryo, o way-kataposang pagsakit sa impiyernong kalayo. Ang kamatayon giisip nga ganghaan ngadto sa kinabuhing dayon diha sa kalibotan sa espiritu. Sumala sa giingon sa usa ka manunulat diha sa basahong We Believe in Immortality: “Giisip ko ang Kamatayon nga usa ka dako ug mahimayaong adbentura. Giisip ko ang Kamatayon ingong balaang pag-uswag.”
3. Unsa ang pagtuo sa lainlaing mga relihiyon sa Sidlakan?
3 Ang mga Hindu, mga Buddhista, ug uban nagtuo sa transmigrasyon. Kini nagalakip sa pagtuo nga sa pagkamatay ang kalag makabatog laing lawas o moagi sa reinkarnasyon, nga matawo pag-usab ingong laing tawo o laing buhing butang. Kon maayo ang usa ka tawo, giingon nga ang iyang kalag matawo pag-usab ingong usa ka tawo nga mas taas ug ranggo. Apan kon siya nahimong daotan, siya matawo pag-usab ingong tawo nga ubos ug kahimtang o ingong usa ka hayop o insekto pa.
4, 5. Nganong hinungdanon nga masayran ang kamatuoran bahin sa kalag?
4 Ugaling lamang, unsa man kon ang mga tawo wala makabatog kalag nga dili mamatay? Unsa man kon ang kamatayon dili “usa ka balaang pag-uswag,” dili maoy dihadihang ganghaan ngadto sa walay-kataposang kinabuhi ingong espiritu o ngadto sa reinkarnasyon, sa tanan nga mamatay? Nan ang pagtuo sa dili-mamatay nga kalag motultol sa usa sa sayop nga direksiyon. Ang basahong Official Catholic Teachings nagaingon nga ang simbahan nagapugos sa pagtuo sa kalag nga dili mamatay tungod kay ang dili pagtuo niini “maghimong walay kahulogan sa iyang mga pag-ampo, iyang mga rituwal sa paglubong ug relihiyosong mga buhat nga gihalad alang sa patay.” Busa nalangkit ang pagkinabuhi, pagsimba, ug walay-kataposang kaugmaon sa tawo.—Proverbio 14:12; Mateo 15:9.
5 Hinungdanon ang pagkasayod sa kamatuoran niining pagtuoha. Si Jesus miingon: “Kadtong nagasimba [sa Diyos] kinahanglang magsimba uban sa espiritu ug kamatuoran.” (Juan 4:24) Ang kamatuoran bahin sa tawhanong kalag hikaplagan diha sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. Ang dinasig nga Kasulatan naundan sa pinadayag sa Diyos sa iyang mga katuyoan, mao nga kita makasalig nga kini nagasulti kanato sa kamatuoran. (1 Tesalonica 2:13; 2 Timoteo 3:16, 17) Si Jesus miingon diha sa pag-ampo ngadto sa Diyos: “Ang imong pulong mao ang kamatuoran.”—Juan 17:17.
Gilalang Uban sa Kalag nga Dili Mamatay?
6. Unsay tin-awng ginasulti kanato sa asoy sa Genesis bahin sa paglalang sa tawo?
6 Ang Genesis 2:7 nagasulti kanato: “Giumol ni Jehova nga Diyos ang tawo gikan sa abog sa yuta ug gihuypan ang iyang mga ilong sa gininhawa sa kinabuhi, ug ang tawo nahimong usa ka buhi nga kalag.” Ang asoy wala mag-ingon nga ang Diyos nagbutang diha sa tawo ug kalag nga dili mamatay. Kini nagaingon nga sa dihang ang gahom sa Diyos nakapapiskay sa lawas ni Adan, siya “nahimong usa ka buhi nga kalag.” Busa ang tawo maoy usa ka kalag. Siya wala magbaton ug kalag.
7. Nganong ang mga tawo gibutang man sa yuta?
7 Ang Diyos naglalang kang Adan aron mabuhi sa yuta, dili sa langit. Ang yuta dili mahimong sulayanan lamang nga dapit sa pagsusi kon si Adan mahimong takos alang sa langit. Gibuhat sa Diyos ang yuta “aron pagapuy-an,” ug si Adan mao ang unang tawong molupyo niini. (Isaias 45:18; 1 Corinto 15:45) Sa ulahi, sa gilalang sa Diyos si Eva ingong asawa alang kang Adan, ang tuyo sa Diyos kanila mao nga pun-on nilag tawo ang yuta ug himoon kining paraiso ingon nga puloy-anan sa katawhan sa walay kataposan.—Genesis 1:26-31; Salmo 37:29.
8. (a) Pinasukad sa unsa nga ang paglungtad ni Adan kondisyonal? (b) Kon si Adan wala pa makasala, diin man unta siya magpadayon sa pagkinabuhi?
8 Sa bisan diin ang Bibliya wala mag-ingon nga ang bahin ni Adan maoy dili mamatay. Sa kasukwahi, ang iyang paglungtad maoy kondisyonal, nga gibase sa pagkamasinugtanon ngadto sa kasugoan sa Diyos. Kon molapas siya sa maong balaod, nan unsa man? Kinabuhing dayon sa kalibotan sa espiritu? Dili gayod. Hinunoa, siya “mamatay gayod.” (Genesis 2:17) Siya mobalik sa dapit diin siya gikuha: “Ikaw maoy abog ug sa abog ka mobalik.” (Genesis 2:7; 3:19) Si Adan wala maglungtad sa wala pa siya malalang, ug siya dili na maglungtad sa pagkamatay niya. Busa siya may duha lamang ka kapilian: (1) pagkamasinugtanon ug kinabuhi o (2) pagkamasupakon ug kamatayon. Kon si Adan wala pa makasala, siya mabuhi unta sa yuta sa walay kataposan. Dili gayod siya moadto sa langit.
9. Unsay tukmang ginatawag sa Bibliya sa kamatayon, ug ngano?
9 Si Adan misupak, ug siya namatay. (Genesis 5:5) Ang kamatayon mao ang iyang silot. Kadto dili usa ka ganghaan ngadto sa “mahimayaong adbentura” kondili usa ka ganghaan ngadto sa pagkawala-maglungtad. Busa, ang kamatayon dili usa ka higala kondili maoy sumala sa pagtawag niini sa Bibliya, usa ka “kaaway.” (1 Corinto 15:26) Kon si Adan nagbatog usa ka kalag nga dili mamatay nga moadto sa langit kon siya masinugtanon, nan ang kamatayon mahimo untang usa ka panalangin. Apan kana dili. Kana usa ka tunglo. Ug tungod sa sala ni Adan, ang tunglo sa kamatayon mikuyanap ngadto sa tanang tawo tungod kay ang tanan maoy iyang mga anak.—Roma 5:12.
10. Unsang seryosong problema ang mitungha sa pagtuo nga si Adan nagbaton sa dili-mamatay nga kalag?
10 Dugang pa, kon si Adan gilalang pa uban sa kalag nga dili mamatay nga pagasakiton sa walay kataposan sa usa ka impiyernong kalayo kon siya makasala, nganong siya wala pasidan-i bahin niana? Nganong gisultihan lang siya nga siya mamatay ug mobalik sa abog? Pagkadili-matarong unta ang paghukom kang Adan ngadto sa walay-kataposang pagsakit tungod sa pagkamasupakon, apan wala siya pasidan-ni bahin niana! Bisan pa niana, sa Diyos “walay inhustisya.” (Deuteronomio 32:4) Dili na kinahanglang pasidan-an si Adan bahin sa usa ka impiyernong kalayo alang sa dili-mamatay nga mga kalag sa mga daotan. Ang ingon nga impiyerno wala maglungtad, ni naglungtad ang dili-mamatay nga mga kalag. (Jeremias 19:5; 32:35) Walay pagsakit nga dayon diha sa abog sa yuta.
Paggamit sa Bibliya sa “Kalag”
11. (a) Sa Bibliya ang Ingles nga pulong “soul” o kalag nagagikan sa unsang Hebreohanon ug Gregong mga pulong? (b) Giunsa sa paghubad sa King James Version ang Hebreohanon ug Gregong mga pulong alang sa “kalag”?
11 Sa Balaang Kasulatan, ang Ingles nga pulong “soul” o kalag nagagikan sa Hebreohanong pulong neʹphesh, nga makita sa kapig 750 beses. Ang katumbas niini diha sa Gregong Kasulatan mao ang psy·kheʹ, nga makita sa kapig 100 beses. Ang New World Translation of the Holy Scriptures kanunay nagahubad niining mga pulonga nga “kalag.” Ang ubang mga Bibliya nagagamit sa lainlaing mga pulong. Ang pipila sa mga paagi sa paghubad sa King James Version sa neʹphesh mao: gana, mananap, lawas, gininhawa, linalang, patay (nga lawas), tinguha, kasingkasing, kinabuhi, tawo, hunahuna, persona, kaugalingon, kalag, butang. Ug nagahubad kini sa psy·kheʹ nga: kasingkasing, kinabuhi, hunahuna, kalag.
12. Giunsa paggamit sa Bibliya ang Hebreohanon ug Gregong mga pulong alang sa “kalag”?
12 Ang Bibliya nagatawag sa mga linalang sa dagat nga neʹphesh: “Ang matag buhi nga kalag nga anaa sa katubigan.” (Levitico 11:10) Ang pulong mahimong magtumong sa mga hayop sa mamala: “Padagsaa sa yuta ang buhi nga mga kalag sumala sa ilang mga matang, ang aghop nga hayop ug nagakamang nga hayop ug maidlas nga mananap.” (Genesis 1:24) Ginatos ka beses ang neʹphesh nagkahulogang mga tawo. “Ang tanan nga kalag nga naggikan sa balat-ang ni Jacob maoy kapitoan ka kalag.” (Exodo 1:5) Ang usa ka pananglitan nga ang psy·kheʹ gigamit niining paagiha mao ang 1 Pedro 3:20. Kini nagahisgot sa arka ni Noe, “diin ang pila ra ka tawo, nga mao, walo ka kalag, ang naluwas sa tubig.”
13. Sa unsang mga paagi ang Bibliya nagagamit sa pulong “kalag”?
13 Ang Bibliya nagagamit sa pulong “kalag” diha sa daghan laing paagi. Ang Genesis 9:5 nagaingon: “Pagapanilngon ko ang inyong dugo sa inyong mga kalag.” Dinhi ang kalag giingon nga may dugo. Ang Exodo 12:16 nagaingon: “Ang pagakan-on lamang sa matag kalag, kana lamang ang pagabuhaton alang kaninyo.” Niining kahimtanga ang kalag giingon nga mokaon. Ang Deuteronomio 24:7 nagahisgot sa usa ka tawo “nga nagdagit sa kalag sa iyang mga igsoon.” Tinong dili ang usa ka dili-mamatay nga kalag ang gidagit. Ang Salmo 119:28 nagaingon: “Ang akong kalag wala mahikatulog tungod sa kaguol.” Busa ang kalag mahimo ganing dili makatulog. Ang Bibliya nagapakita usab nga ang kalag mortal. Kini mamatay. “Ang maong kalag kinahanglang pagaputlon gikan sa iyang katawhan.” (Levitico 7:20) “Siya dili magaduol sa patay nga kalag.” (Numeros 6:6) “Ang atong mga kalag mangamatay.” (Josue 2:14) “Ang kalag nga dili magpatalinghog sa maong Propeta pagalaglagon sa bug-os.” (Buhat 3:23) “Ang matag buhi nga kalag namatay.”—Pinadayag 16:3.
14. Unsay tin-awng ginapakita sa Bibliya nga mao ang kalag?
14 Tin-aw, ang paggamit sa Bibliya sa neʹphesh ug psy·kheʹ nagapakita nga ang kalag mao ang tawo o, sa kahimtang sa mga hayop, ang linalang. Kini dili kay dili-mamatay nga bahin sa usa ka indibiduwal. Sa pagkamatuod, ang neʹphesh gigamit pa gani bahin sa Diyos mismo: “Ang mahigugma sa kabangisan pagadumtan gayod sa Iyang kalag.”—Salmo 11:5.
Nagauyon ang Daghang Eskolar
15. Unsay gipahayag sa ubay-ubayng mga basahon sa mga eskolar bahin sa pagtulon-an sa dili-mamatay nga kalag?
15 Daghang eskolar ang nagauyon nga ang Bibliya wala maghisgot sa usa ka dili-mamatay nga kalag. Ang The Concise Jewish Encyclopedia nagaingon: “Ang Bibliya wala magapahayag sa usa ka doktrina sa pagkadili-mamatay sa kalag, ni kini tin-awng makita sa unang mga basahong rabiniko.” Ang The Jewish Encyclopedia nagaingon: “Ang pagtuo nga ang kalag nagapadayon sa paglungtad tapos sa pagkabungkag sa lawas maoy pinilosopo o teolohikanhong banabana inay kay butang maylabot sa yanong pagtuo, ug sumala niana wala itudlo sa tin-aw diha sa Balaang Kasulatan.” Ang The Interpreter’s Dictionary of the Bible nagaingon: “Ang nephesh . . . dili mopadayon sa paglungtad nga gawas sa lawas, kondili mamatay duyog niini. . . . Walay biblikanhong teksto ang magpakamatarong sa pamulong nga ang ‘kalag’ mabulag sa lawas sa gutlo sa kamatayon.”
16. Unsay gipahayag sa pipila ka awtoridad bahin sa kalag?
16 Gawas pa, ang Expository Dictionary of Bible Words nagaingon: “Busa ang ‘kalag’ diha sa D[aang] T[estamento] wala magpasabot sa dili-materyal nga bahin sa mga tawo nga mopadayon sa paglungtad tapos sa kamatayon. Ang [neʹphesh] sa panguna nagkahulogan sa kinabuhi ingong kini linaing nasinati sa mga tawo. . . . Ang paninugdang kahulogan sa [psy·kheʹ] giestablisar sa iyang D[aang] T[estamento] nga katumbas, inay sa kahulogan niini sa Gregong kultura.” Ug ang The Eerdmans Bible Dictionary nagaingon nga sa Bibliya, ang pulong kalag “wala magpasabot sa usa ka bahin sa tawo, apan sa tibuok nga tawo mismo. . . . Niining diwaa ang mga tawo wala magbatog mga kalag—sila maoy mga kalag.”—Italiko amoa.
17. Unsay ginaila sa duha ka Katolikong basahon bahin sa “kalag”?
17 Bisan ang New Catholic Encyclopedia nagaila: “Ang Biblikanhong mga pulong alang sa kalag kasagarang nagpasabot sa tibuok nga tawo.” Kini nagadugang: “Walay dichotomy [dibisyon] sa lawas ug kalag diha sa D[aang] T[estamento]. . . . Ang pulong [neʹphesh], bisan tuod gihubad sa atong pulong kalag, wala gayod magkahulogang kalag ingon nga lahi sa lawas o sa indibiduwal nga tawo. . . . Ang pulong [psy·kheʹ] mao ang B[ag-ong] T[estamento] nga pulong nga katumbas sa [neʹphesh]. . . . Ang ideya nga ang kalag magpadayong buhi tapos sa pagkamatay dili daling maila diha sa Bibliya.” Ug si Georges Auzou, ang Pranses nga Katolikong Propesor sa Sagrada Eskritura, nagsulat diha sa iyang librong La Parole de Dieu (Ang Pulong sa Diyos): “Ang ideya sa ‘kalag,’ nga nagkahulogan sa lunsay espirituwal, dili-materyal nga katinuoran, nga bulag sa ‘lawas,’ . . . wala diha sa Bibliya.”
18. (a) Unsay komento sa usa ka ensiklopedia bahin sa paggamit sa Bibliya sa pulong “kalag”? (b) Diin magkuha ang mga teologo sa ideya nga may magpadayong buhi sa pagkamatay sa lawas?
18 Busa, ang The Encyclopedia Americana nagaingon: “Ang Daang Testamento nga ideya sa tawo mao ang panaghiusa, dili panagtapo sa kalag ug lawas. Bisan tuod ang Hebreohanong pulong [neʹphesh] subsob gihubad nga ‘kalag,’ sayop nga basahon diha niana ang usa ka Gregong kahulogan. . . . Ang [neʹphesh] wala gayod sabta ingong nagalihok nga bulag sa lawas. Sa Bag-ong Testamento ang Gregong pulong nga [psy·kheʹ] kadaghanan gihubad nga ‘kalag’ apan sa makausa pa dili angayng sabton dayon nga nagbaton sa kahulogan nga nabatonan sa pulong alang sa Gregong mga pilosopo. . . . Ang Bibliya wala magtaganag tin-awng kabatbatan kon sa unsang paagi ang tawo magpadayong buhi tapos mamatay.” Kini nagadugang: “Ang mga teologo kinahanglang mogamit sa mga argumento sa mga pilosopo aron mabatbat nga igo ang pagpadayong buhi sa indibiduwal tapos mamatay.”
Dili ang Bibliya Apan Pilosopiya
19. Sa unsang paagi ang Gregong pilosopiya konektado sa pagtuo sa dili-mamatay nga kalag?
19 Matuod nga gisagop sa mga teologo ang mga ideya sa mga pilosopo aron maugmad ang doktrina sa dili-mamatay nga kalag. Ang Pranses nga Dictionnaire Encyclopédique de la Bible (Encyclopedic Dictionary of the Bible) nagaingon: “Ang ideya sa pagkadili-mamatay maoy produkto sa Gregong panghunahuna.” Ang The Jewish Encyclopedia nagauyon: “Ang pagtuo sa pagkadili-mamatay sa kalag nahiabot sa mga Hudiyo gumikan sa pagkontak sa Gregong hunahuna ug ilabina tungod sa pilosopiya ni Plato, ang pangunang tigpaluyo niini,” nga nagkinabuhi sa ikaupat nga siglo una kang Kristo. Si Plato nagtuo: “Ang kalag dili mamatay ug dili madunot, ug ang atong mga kalag tinuod nga maglungtad sa laing kalibotan!”—The Dialogues of Plato.
20. Kanus-a ug sa unsang paagi misulod sa Kristiyanidad ang paganong pilosopiya?
20 Kanus-a ba mosulod kining paganong pilosopiya sa Kristiyanidad? Ang The New Encyclopædia Britannica nagaingon: “Sukad sa tungatunga sa ika-2ng siglo AD ang mga Kristohanon nga may pagbansay sa Gregong pilosopiya mibati nga kinahanglang ipahayag ang ilang pagtuo sa maong mga termino, alang sa ilang kaugalingong intelektuwal nga katagbawan ug aron sa pagkombertir sa edukadong mga pagano. Ang pilosopiya nga labing nahiangay kanila mao ang Platonismo.” Busa, sumala sa ginaingon sa Britannica, “ang unang Kristohanong mga pilosopo misagop sa Gregong ideya sa pagkadili-mamatay sa kalag.” Bisan si Papa Juan Paulo II miila nga ang doktrina sa dili-mamatay nga kalag nagahugpong sa “mga teoriya sa pila ka matang sa Gregong pilosopiya.” Apan ang pagdawat sa mga teoriya sa Gregong pilosopiya nagpasabot nga gibiyaan sa Kakristiyanohan ang yanong kamatuoran nga gipahayag sa Genesis 2:7: “Ang tawo nahimong usa ka buhi nga kalag.”
21. Unsa ka dugay na ang pagtuo sa kalag nga dili mamatay?
21 Hinuon, ang pagtulon-an sa kalag nga dili mamatay maoy una pa sa panahon ni Plato. Sa librong The Religion of Babylonia and Assyria, ni Morris Jastrow, atong mabasa: “Ang suliran sa pagkadili-mamatay . . . nakakuha sa ugdang nga pagtagad sa Babilonyanhong mga teologo. . . . Ang kamatayon maoy pag-agi ngadto sa laing matang sa kinabuhi.” Gawas pa, ang librong Egyptian Religion, ni Siegfried Morenz, nagaingon: “Ang karaang mga taga-Ehipto nag-isip sa kinabuhi tapos sa pagkamatay ingon nga pagpadayon lamang sa kinabuhi sa yuta.” Ang The Jewish Encyclopedia nagamatikod sa kalangkitan sa maong karaang mga relihiyon ug kang Plato sa dihang kini nagaingon nga si Plato naagak ngadto sa ideya sa dili-mamatay nga kalag “pinaagi sa Orphic ug Eleusinian nga mga misteryo diin ang Babilonyanhon ug Ehiptohanong mga pagtuo katingad-anang nagkasagol.”
22. Nganong ikaingon nga ang mga binhi sa doktrina sa kalag nga dili mamatay nahipugas gayod sa banagbanag sa kasaysayan sa tawo?
22 Busa, ang ideya sa dili-mamatay nga kalag maoy karaan. Sa pagkamatuod, ang sinugdanan niini mobalik sa banagbanag sa kasaysayan sa tawo! Human sultihi si Adan nga siya mamatay kon siya mosupak sa Diyos, ang kaatbang nga hunahuna gipahayag ngadto sa asawa ni Adan, si Eva. Siya giingnan: “Ikaw dili gayod mamatay.” Didto nahipugas ang mga binhi sa doktrina sa dili-mamatay nga kalag. Ug sukad gayod niadto, ang sunodsunod nga kultura nagsagop sa paganong hunahuna nga ‘dili ka tinuod mamatay apan mopadayon nga buhi.’ Kini nagaapil sa Kakristiyanohan, nga nagdala sa iyang mga sumusunod ngadto sa apostasiya nga kasupak sa mga katuyoan ug kabubut-on sa Diyos.—Genesis 3:1-5; Mateo 7:15-23; 13:36-43; Buhat 20:29, 30; 2 Tesalonica 2:3, 7.
23. Kinsay nag-ugmad sa pagtulon-an sa dili-mamatay nga kalag, ug ngano?
23 Kinsa ba ang miagak sa mga tawo sa pagtuo sa maong bakak? Gipaila siya ni Jesus sa miingon siya ngadto sa relihiyosong mga pangulo sa iyang adlaw: “Kamo maoy gikan sa inyong amahan ang Yawa, ug buot ninyong buhaton ang mga tinguha sa inyong amahan. . . . Sa dihang siya nagasultig bakak, siya nagasulti sumala sa iyang kinaiya, tungod kay siya bakakon ug ang amahan sa bakak.” (Juan 8:44) Oo, si Satanas mao ang nag-ugmad sa ideya sa dili-mamatay nga kalag aron ipahilayo ang mga tawo gikan sa matuod nga pagsimba. Busa ang pagkinabuhi ug paglaom sa usa alang sa umaabot mahabutang sa sayop nga dalan pinaagi sa pagtuo sa mga doktrina nga mitungha gikan sa unang bakak nga nahitala sa Bibliya, bisan pag niadto tinong nasabtan ni Eva nga ang gipasabot sa bitin mao nga siya dili gayod mamatay sa lawas.
24. Unsang mga pangutana ang tukmang ikasukna bahin sa kinabuhing dayon ug pagkadili-mamatay?
24 Ang Bibliya wala magtudlo nga ang mga tawo nagbaton sa dili-mamatay nga kalag. Nan, nganong kini nagahisgot bahin sa paglaom sa kinabuhing dayon? Dugang pa, dili ba ang Bibliya, sa 1 Corinto 15:53, nagaingon: “Kini nga himalatyon magasul-ob sa pagkadili-mamatay”? Ug dili ba si Jesus miadto man sa langit human sa pagkabanhaw niya, ug dili ba siya nagtudlo man nga ang uban makaadto usab sa langit? Kini ug ang ubang pangutana pagatugkaron sa among sunod nga artikulo.
Mga Pangutana sa Pagsubli
◻ Unsay gituohan sa kadaghanang relihiyon bahin sa kalag?
◻ Giunsa sa pagpakita sa Bibliya nga ang tawo wala lalanga nga may dili-mamatay nga kalag?
◻ Unsa ang tin-aw gikan sa paggamit sa Bibliya sa Hebreohanon ug Gregong mga pulong alang sa “kalag”?
◻ Unsay giingon sa daghang eskolar bahin sa hunahuna sa Bibliya bahin sa kalag?
◻ Unsa na ka dugay sa kasaysayan ang doktrina sa kalag nga dili mamatay?
[Hulagway sa panid 20]
Silang tanan mga kalag