CAIN

[May Napatungha].

Ang unang anak nga natawo sa unang tawhanong paris, si Adan ug Eva.

Human matawo si Cain, si Eva miingon: “Nakapatungha ako ug usa ka lalaki sa tabang ni Jehova.” (Gen 4:1) Naghunahuna ba siya nga siya mao ang gitagnang babaye nga magpatungha sa binhi nga pinaagi niini moabot ang kaluwasan? (Gen 3:15) Kon mao, siya nasayop gayod. Bisan pa niana, siya makataronganong makaingon nga si Cain napatungha “sa tabang ni Jehova” tungod kay wala kuhaa sa Diyos ang gahom sa pagsanay sa makasasalang Adan ug Eva ug tungod kay, sa dihang nagpahayag sa paghukom ngadto kang Eva, miingon ang Diyos nga siya “manganak ug mga anak,” bisan tuod nga kini inubanan sa kaul-ol.​—Gen 3:16.

Si Cain nahimong magtitikad sa yuta ug, “sa pagkatapos sa pipila ka panahon,” siya, maingon man ang iyang manghod nga si Abel, nagdalag mga halad aron ihalad kang Jehova, sa tinguha nga makabaton sa pag-uyon sa Diyos. Apan, ang paghalad ni Cain sa “pipila ka bunga sa yuta,” ‘wala tan-awa nga may pag-uyon’ sa Diyos. (Gen 4:2-5; itandi ang Num 16:15; Am 5:22.) Bisan gituohan sa uban nga ang halad ni Cain dili mao ang labing maayong mga bunga samtang ang halad ni Abel gihisgotan nga gikan sa “mga panganay sa iyang panon sa mga hayop, bisan sa ilang matambok nga mga bahin,” ang problema dili maoy tungod sa kalidad sa abot nga gihalad ni Cain. Ingon sa gipunting sa Hebreohanon 11:​4, nahimong dalawaton ang halad ni Abel tungod kay ang halad ni Cain wala buhata pinasukad sa pagtuo. Lagmit usab nga wala uyoni sa Diyos ang halad ni Cain tungod kay ang iyang halad walay dugo, samtang ang kang Abel naghawas sa kinabuhi nga giula.

Wala hisgoti kon unsay kalainan tali sa inuyonan ug dili-inuyonan nga halad, apan tinong nahibaloan kini ni Cain ug Abel. Si Jehova, kinsa makabasa sa kasingkasing sa tawo (1Sa 16:7; Sal 139:1-6), nahibalo sa sayop nga tinamdan ni Cain, ug tungod sa Iyang pagsalikway sa halad ni Cain, tin-awng nadayag ang maong sayop nga tinamdan. “Ang mga buhat sa unod” dayag na nga gipakita ni Cain: “mga pagdumtanay, panag-away, pangabugho, mga pagsinta sa kasuko.” (Gal 5:​19, 20) Gipakita ni Jehova niining nagmugtok nga tawo nga maangkon niya ang pagbayaw kon siya magbuhat lamang sa maayo. Siya mahimo untang magmapainubsanon aron sundogon ang inuyonang panig-ingnan sa iyang igsoon, apan iyang gipalabi ang pagsalikway sa tambag sa Diyos sa pagbuntog sa makasasalang tinguha nga ‘nagtago sa ganghaan,’ nga nangandoy sa pagdominar kaniya. (Gen 4:​6, 7; itandi ang San 1:​14, 15.) Kini nga pagkadili-matinahoron mao ang “dalan ni Cain.”​—Jud 11.

Unya, miingon si Cain sa iyang igsoon: “Mangadto kita sa kapatagan.” (Gen 4:8) (Bisan tuod kining mga pulonga wala sa Masoretikong teksto, daghang Hebreohanong mga manuskrito nagbutag ilhanan nga kini wala iapil dinhi, samtang ang Samarianhong Pentateuch, ang Gregong Septuagint, ang Syriac nga Peshitta, ug ang mga teksto sa Karaang Latin naglakip sa tanan niining mga pulonga ingong gisulti ni Cain ngadto kang Abel.) Sa kapatagan si Cain mihasmag kang Abel, mipatay kaniya, ug sa ingon nahimong unang tawong mamumuno. Tungod niana, siya ikaingon nga “naggikan sa usa nga daotan,” kinsa mao ang amahan sa mga mamumuno ug sa bakak. (1Ju 3:12; Ju 8:44) Ang dili-mabinationg tubag ni Cain sa pangutana ni Jehova kon hain si Abel maoy dugang pamatuod sa iyang tinamdan; dili kadto kapahayagan sa paghinulsol o pagbasol apan usa ka pagpamakak: “Ambot. Magbalantay ba ako sa akong igsoon?”​—Gen 4:9.

Ang silot sa Diyos sa paghingilin kang Cain gikan sa yuta tin-awng nagkahulogan nga siya papahawaon gikan sa palibot sa tanaman sa Eden, ug ang tunglo nga anaa na sa yuta dugangan pa sa kahimtang ni Cain, ang yuta dili mohatag ug bunga sa iyang pagtikad. Si Cain nagbasol tungod sa kagrabe sa iyang silot ug nabalaka nga basig panimaslan siya sa iyang pagbuno kang Abel, apan wala gihapoy sinsero nga paghinulsol. Si Jehova “nagbutang ug ilhanan kang Cain” aron siya dili patyon, apan ang rekord wala mag-ingon nga kini nga ilhanan o timaan gibutang mismo sa lawas ni Cain sa bisan unsang paagi. Ang “ilhanan” lagmit gilangkoban sa solemneng mga sugo sa Diyos, nga nasayran ug gituman sa uban.​—Gen 4:10-15; itandi ang ber 24 diin gihisgotan ni Lamek kanang sugoa.

Gihinginlan si Cain ngadto sa “yuta sa Pagkakagiw sa may sidlakan sa Eden,” nga nagdala sa iyang asawa uban kaniya, usa ka wala hinganling anak o apong babaye ni Adan ug Eva. (Gen 4:​16, 17; itandi ang 5:​4, usab ang mas ulahing pananglitan sa kaminyoon ni Abraham ngadto sa iyang igsoon-sa-amahan nga si Sara, Gen 20:12.) Human matawo ang iyang anak nga si Enoc, si Cain “nagtukod ug usa ka siyudad,” nga nagngalan niini sa ngalan sa iyang anak. Ang maong siyudad hayan usa lamang ka kinutaang balangay sumala sa presenteng mga sukdanan, ug ang rekord wala maghisgot kon kanus-a kini natapos. Gitala ang pipila sa iyang mga kaliwat ug naglakip sa mga tawo nga nailhang mga nagbalhinbalhin nga tigbuhig mga hayop, manunugtog sa mga tulonggon, ug mananalsal sa mga himan nga metal ug nailhan usab sa ilang batasan sa poligamiya ug sa ilang kapintasan. (Gen 4:17-24) Ang linya sa kaliwat ni Cain natapos sa tibuok-yutang Lunop sa adlaw ni Noe.