“Pag-awit Kang Jehova”!

Ang batang babaye nagtago, nga nagtutok sa usa ka dapit diha sa mga tangbo, samtang ang Suba sa Nilo hinayng nag-agos. Wala siya maglihok, ug gikulbaan kaayo siya. Dugay na siyang nagpaabot ug nagbantay, nga wala magtagad sa mga insekto nga naglupadlupad palibot niya. Nagtutok siya sa dapit diin gitago ang basket nga dili masudlag tubig. Naa sa sulod sa basket ang iyang gamay pa kaayong manghod nga lalaki. Daw gikumot ang iyang kasingkasing nga maghunahuna nga ang iyang manghod nag-inusara didto ug way mahimo. Pero nahibalo siya nga sakto ang gihimo sa iyang ginikanan. Mao ra ni paagi nga maluwas ang iyang manghod niining delikado nga panahon.

Kini nga batang babaye nagpakitag talagsaong kaisog, ug wala madugay, mas gipakita pa gyod nâ niya. Bisag bata pa siya, anam-anam niyang naugmad ang lig-ong pagtuo sa Diyos. Nakita ni sa sunod nga mga panghitabo. Ug kana nga pagtuo nakaapektar gyod niya sa tibuok niyang kinabuhi. Katuigan sa ulahi, dihang tigulang na siya, ang iyang pagtuo naggiya niya panahon sa labing kulbahinam nga yugto sa kasaysayan sa iyang katawhan. Ug ang iyang pagtuo nakatabang niya dihang nakahimo siyag seryosong sala. Kinsa siya? Ug unsay atong makat-onan sa iyang pagtuo?

Ang Bibliya wala maghisgot sa ngalan sa bata, pero nahibalo ta kon kinsa siya. Siya si Miriam, ang kamagulangang anak ni Amram ug Jokebed, Hebreohanong mga ulipon sa yuta sa Ehipto. (Numeros 26:59) Ang iyang manghod sa ulahi ginganlag Moises. Si Aaron, nga gisundan ni Moises, mga tres anyos niadtong panahona. Dili nato maseguro kon pilay edad ni Miriam, pero posible nga siya wala pay 10 anyos niadtong panahona.

Si Miriam nagdako sa panahon nga lisod kaayo ang kahimtang sa iyang katawhan. Ang mga Ehiptohanon nag-isip sa mga Hebreohanon nga peligroso maong ila kining giulipon ug gidaogdaog. Bisan pa niana, padayong midaghan ang mga ulipon. Busa nahadlok ang mga Ehiptohanon ug mihimo silag mas daotan pa nga taktika. Ang Paraon nagsugo nga patyon ang tanang matawo nga Hebreohanong batang lalaki. Seguradong nahibalo si Miriam sa pagtuo nga gipakita sa duha ka mananabang, si Sipra ug Pua, kinsa wala motuman sa maong sugo.​—Exodo 1:8-22.

Nakita sab ni Miriam ang pagtuo sa iyang ginikanan. Pagkatawo niining guwapo nga ikatulong anak, si Amram ug Jokebed nagtago sa bata sulod sa tulo ka bulan. Wala sila motuman sa mando sa hari nga patyon ang bata. (Hebreohanon 11:23) Pero dili sayon ang pagtagog bata, ug wala madugay kinahanglan silang mohimog lisod kaayo nga desisyon. Kinahanglang tagoan ni Jokebed ang bata ug ibutang siya sa dapit nga posibleng may tawong makakita niya, nga magprotektar ug magpadako niya. Imadyina ang kinasingkasing nga pag-ampo sa inahan samtang naghimo siyag basket nga tangbo, nagbulit niinig aspalto ug alkitran aron dili kini masudlag tubig, ug nagpahiluna sa iyang pinanggang anak sa Suba sa Nilo! Posibleng giingnan niya si Miriam nga bantayan kon unsay mahitabo didto.​—Exodo 2:1-4.

Busa naghulat si Miriam. Wala madugay, nakakita siyag mga babaye nga nagpadulong didto. Ug dili sila ordinaryong mga Ehiptohanon. Ang anak nga babaye sa Paraon kauban ang iyang babayeng mga tig-alagad ang miabot aron maligo sa Nilo. Tingali nahadlok si Miriam. Morag imposible nga lapason sa anak mismo sa Paraon ang sugo sa hari ug protektahan kining Hebreohanong bata. Seguradong kinasingkasing nga nag-ampo si Miriam niadtong tungora.

Ang anak nga babaye sa Paraon ang unang nakakita sa basket. Gipakuha dayon niya kini sa iyang ulipong babaye. Unya, ang asoy nag-ingon bahin sa prinsesa: “Dihang gibuksan niya kini, nakita niya ang bata nga naghilak.” Nasabtan dayon niya ang nahitabo: Dunay Hebreohanong inahan nga naningkamot nga maluwas ang anak niini. Pero ang anak sa Paraon naluoy kaayo niining guwapo nga bata. (Exodo 2:5, 6) Seguradong nabasa sa alertong si Miriam ang ekspresyon sa nawong sa prinsesa. Nahibalo si Miriam nga panahon na nga ipakita niya ang iyang pagtuo kang Jehova. Maisogon niyang giduol ang prinsesa ug ang mga tig-alagad niini.

Wala ta masayod kon unsay sagad nga mahitabo dihang ang usa ka Hebreohanong ulipon nga bata mangahas sa pagpakig-estorya sa usa ka membro sa harianong panimalay. Bisan pa niana, direktang gipangutana ni Miriam ang prinsesa: “Gusto ba nimo nga magtawag kog yaya gikan sa mga babayeng Hebreohanon aron iyang pasusohon ang bata para nimo?” Maayo kaayo to nga pangutana. Ang anak sa Paraon nahibalo nga dili niya mapasuso ang bata. Tingali gibati niya nga mas maayo kon ang bata atimanon taliwala sa mga Hebreohanon; dayon inigkadako sa bata, iya ning sagopon, atimanon, ug edukahon. Seguradong nalipay kaayo si Miriam dihang mitubag ang prinsesa: “Sige!”​—Exodo 2:7, 8.

Si Miriam nagdali pagpauli ngadto sa iyang nabalakang ginikanan. Imadyina kon unsa siya ka eksayted nga nagbalita sa iyang mama sa nahitabo. Segurado si Jokebed nga si Jehova ang nagmaniobra niini. Busa mikuyog siya kang Miriam pagbalik ngadto sa anak sa Paraon. Tingali naningkamot si Jokebed nga matago ang iyang kalipay dihang miingon ang prinsesa: “Dad-a ning bataa ug pasusoha siya para nako, ug bayran ti ka.”​—Exodo 2:9.

Nianang adlawa, daghag nakat-onan si Miriam bahin sa iyang Diyos, si Jehova. Nakat-onan niya nga si Jehova nagmahal sa iyang katawhan ug naminaw sa ilang mga pag-ampo. Ug nakat-onan niya nga dili lang mga hamtong o mga lalaki ang makapakitag pagtuo ug kaisog. Si Jehova maminaw sa mga pag-ampo sa tanan niyang matinumanong mga alagad. (Salmo 65:2) Niining lisod nga panahon, kitang tanan​—bata ug tigulang, lalaki ug babaye—​angayng maghunahuna pirme niana.

Gipasuso ug giatiman ni Jokebed ang bata. Maimadyin nato kon unsa ka dako ang pagmahal ni Miriam sa iyang manghod. Tingali gitabangan niya kini sa pagsulti, ug nalipay siya sa unang higayon nga gilitok niini ang ngalan sa Diyos, si Jehova. Dihang midako ang bata, panahon na nga dad-on siya ngadto sa anak sa Paraon. (Exodo 2:10) Maimadyin nato ang kaguol nga gibati sa tibuok pamilya. Seguradong naghunahuna si Miriam kon unsa unyang klaseha sa tawo si Moises, nga maoy gingalan kaniya sa anak sa Paraon. Padayon kaha niyang higugmaon si Jehova samtang magdako siya sa palasyo sa hari?

Sa ngadtongadto, naklaro ang tubag niana. Seguradong mapasigarbohon kaayo si Miriam dihang nahibaloan niya nga pagkahamtong sa iyang manghod, mipili kini sa pag-alagad sa iyang Diyos imbes pahimuslan ang mga oportunidad nga gitanyag sa harianong panimalay! Pag-edad ni Moises ug 40, iyang gidepensahan ang iyang katawhan. Gipatay niya ang Ehiptohanon nga nagmaltratar sa usa ka Hebreohanong ulipon. Kay nahadlok nga patyon, si Moises nagdali pagbiya sa Ehipto.​—Exodo 2:11-15; Buhat 7:23-29; Hebreohanon 11:24-26.

Tingali wala na makabalita si Miriam bahin sa iyang igsoon sulod sa 40 ka tuig samtang nagpuyo kini sa layong dapit, sa Midian, nga nagbantay ug mga karnero. (Exodo 3:1; Buhat 7:29, 30) Samtang giantos ni Miriam ang katigulangon, nakita niya nga nag-anam ka lisod ang kahimtang sa iyang katawhan.

Dihang si Miriam mga kapin na sa 80 anyos, si Moises mibalik. Gipadala siya sa Diyos aron luwason ang Iyang katawhan. Si Aaron nagsilbing tigpamaba ni Moises, ug silang duha miadto sa Paraon aron hangyoon kini nga palakwon ang katawhan sa Diyos. Seguradong naningkamot si Miriam sa pagdasig kanila human sila isalikway sa Paraon ug dihang nagbalikbalik sila pag-adto sa Paraon samtang gipahamtang ni Jehova ang 10 ka hampak sa pagpasidaan sa mga Ehiptohanon. Unya, sa kataposang hampak​—ang pagpatay sa tanang panganay nga lalaki sa Ehipto—​panahon na nga mobiya ang Israel! Imadyina ang paningkamot ni Miriam sa pagtabang sa iyang katawhan samtang mibiya sila ubos sa pagpanguna ni Moises.​—Exodo 4:14-16, 27-31; 7:1–12:51.

Sa ulahi, dihang natanggong ang Israel tali sa Pulang Dagat ug sa kasundalohan sa Ehipto, nakita ni Miriam ang iyang igsoong si Moises nga nagbarog atubangan sa dagat ug nag-isa sa sungkod niini. Natunga ang dagat! Samtang gipangunahan ni Moises ang katawhan sa pagtabok sa uga nga salog sa dagat, seguradong mas milig-on pa ang pagtuo ni Miriam kang Jehova. Ang Diyos nga iyang gialagaran makahimo sa bisan unsa ug makatuman sa bisan unsang saad!​—Exodo 14:1-31.

Dihang luwas nga nakatabok ang katawhan ug ang dagat mibalik ug nangalumos ang Paraon ug ang iyang kasundalohan, nakita ni Miriam nga si Jehova mas gamhanan kay sa labing puwersadong kasundalohan sa kalibotan. Ang katawhan napalihok sa pag-awit kang Jehova. Busa, gipangunahan ni Miriam ang mga babaye sa pag-awit niining mga pulonga: “Pag-awit kang Jehova, kay siya nabayaw pag-ayo. Ang kabayo ug ang nagsakay niini iyang gitambog sa dagat.”​—Exodo 15:20, 21; Salmo 136:15.

Usa kadto sa kinanindotang yugto sa kinabuhi ni Miriam nga dili gyod niya makalimtan. Niining tungora, ang Bibliya nagtawag kang Miriam nga propeta. Siya ang unang babaye nga gitawag ug ingon niana. Ug usa siya sa pipila ka babaye nga nag-alagad kang Jehova niining espesyal nga paagi.​—Maghuhukom 4:4; 2 Hari 22:14; Isaias 8:3; Lucas 2:36.

Busa, ang Bibliya nagpahinumdom nato nga si Jehova nagtan-aw kanato ug gusto niyang pasidunggan ang atong mga paningkamot, pailob, ug tinguha nga dayegon siya. Bata o tigulang, lalaki o babaye, makapakita tag pagtuo kang Jehova. Ang maong pagtuo makapalipay niya; dili gyod nâ niya kalimtan, ug malipay siya nga gantihan kana. (Hebreohanon 6:10; 11:6) Maayo gyod nâ nga rason sa pagsundog sa pagtuo ni Miriam!

Dunay mga panalangin kon ang usa may espesyal nga pribilehiyo ug mahimong inila, pero duna poy mga kapeligrohan. Sa panahon nga ang Israel nahigawas na sa pagkaulipon, posible nga si Miriam ang labing inila nga babaye sa nasod. Mahimo kaha siyang mapahitas-on o ambisyosa? (Proverbio 16:18) Makapaguol nga dihay panahon nga nahimo siyang ingon niana.

Pipila ka bulan human sa ilang paggula sa Ehipto, dihay nangabot gikan sa layo​—ang ugangan ni Moises nga si Jetro kauban ang asawa ni Moises nga si Zipora ug ang ilang duha ka anak nga lalaki. Naminyo si Moises kaniya panahon sa 40 ka tuig nga pagpuyo ni Moises sa Midian. Sa miagi, si Zipora mibalik sa iyang pamilya sa Midian, tingali aron mobisita, ug karon gihatod siya sa iyang papa ngadto sa kampo sa mga Israelinhon. (Exodo 18:1-5) Imadyina kon unsa ka eksayted ang katawhan ni Moises sa pag-abot ni Zipora! Posible nga daghan ang naghinamhinam nga makita ang asawa sa tawo nga gigamit sa Diyos sa pagpagawas kanila sa Ehipto.

Nalipay ba sab si Miriam? Tingali sa sinugdan. Pero, morag sa ngadtongadto nahimo siyang mapahitas-on. Basig naghunahuna siya nga mapuhalan siya ni Zipora ug mahimo na kining labing inila nga babaye sa nasod. Bisag unsa pa man, si Miriam ug Aaron misugod pagsultig negatibong mga butang. Ug sa wala madugay nanaway na sila, nga sagad maoy resulta sa ingon ana nga mga estorya. Sa sinugdan, nagreklamo lang sila bahin kang Zipora kay dili kuno siya Israelinhon kondili Cusihanon.a Pero sa wala madugay, nagreklamo na sila bahin kang Moises mismo. Si Miriam ug Aaron miingon: “Pinaagi lang ba kang Moises nga nakigsulti si Jehova? Dili ba nakigsulti sab siya pinaagi nato?”​—Numeros 12:1, 2.

Sa ilang gisulti, makita nato nga nagsugod na pagtubo diha kang Miriam ug Aaron ang daotang panghunahuna. Kay wala sila malipay sa paagi nga gigamit ni Jehova si Moises, gusto nilang makabaton ug dugang awtoridad ug impluwensiya. Tungod ba kay si Moises mahariharion ug mapahitas-on? Seguradong duna siyay mga kahuyangan, pero dili siya ambisyoso o garboso. Ang Bibliya nag-ingon: “Si Moises mapainubsanon kaayo labaw kay kang bisan kinsa sa yuta.” Busa, sayop ang gisulti ni Miriam ug Aaron bahin kang Moises, ug nameligro sila. Sumala pa sa asoy, “si Jehova naminaw.”​—Numeros 12:2, 3.

Dayon, gipaadto ni Jehova sa tolda nga tagboanan ang tulo ka magsoon. Didto, ang kahibulongang haligi nga panganod, nga nagrepresentar sa presensiya ni Jehova, mipaubos ug nagpabilin sa entrada. Unya, si Jehova misulti. Iyang gibadlong si Miriam ug Aaron ug gipahinumdoman sila sa Iyang espesyal nga relasyon kang Moises ug sa Iyang dakong pagsalig nianang tawhana. Miingon si Jehova: “Nganong wala man mo mahadlok sa pagsulti batok sa akong alagad, batok kang Moises?” Seguradong nangurog sa kahadlok si Miriam ug Aaron. Giisip ni Jehova ang ilang dili pagtahod kang Moises ingong dili pagtahod mismo Kaniya.​—Numeros 12:4-8.

Dayag nga si Miriam maoy nag-unauna sa pagsultig negatibo bahin sa ilang bayaw, hangtod nga ang iyang manghod midapig na niya. Posibleng mao nay rason nga si Miriam ang gisilotan. Gihampak siya ni Jehova ug sanla. Ang maong makalilisang nga sakit nakapahimo sa iyang panit nga “sama ka puti sa niyebe.” Dihadiha, nagpaubos si Aaron kang Moises ug gihangyo siya nga mangatubang kang Jehova para nila. Siya miingon: “Kabuangan gyod ang among gihimo.” Kay si Moises mapainubsanon kaayo, siya mihangyo kang Jehova: “Oh Diyos! Palihog, ayoha intawon siya! Palihog!” (Numeros 12:9-13) Si Aaron ug Moises naguol kaayo sa nahitabo sa ilang magulang, nga nagpakita nga gimahal gyod nila kini, bisan pa sa mga kahuyangan niini.

Si Jehova naluoy. Giayo niya ang mahinulsolong si Miriam. Pero, gisugo niya kini nga magkuwarentinas ug pito ka adlaw sa gawas sa kampo sa Israel. Seguradong makauulaw kaayo kang Miriam ang pagsunod, kay mahibaloan sa uban diha sa kampo nga gidisiplina siya. Pero ang iyang pagtuo nakaluwas kaniya. Sa iyang kasingkasing, seguradong nahibalo siya nga ang iyang Amahan, si Jehova, makataronganon ug nga gidisiplina siya tungod sa gugma. Busa, gihimo niya ang gisugo kaniya. Milabay ang pito ka makapaguol nga mga adlaw samtang ang kampo naghulat. Dayon si Miriam nagpakita na pod ug pagtuo—niining higayona pinaagi sa mapainubsanong pagtuman sa sugo nga ‘mosulod ug balik’ sa kampo.​—Numeros 12:14, 15.

Si Jehova nagadisiplina niadtong iyang gihigugma. (Hebreohanon 12:5, 6) Kay gimahal niya si Miriam, wala niya pasagdi nga magpadayon ang garbo niini. Sakit ang disiplina, pero kini nakaluwas kang Miriam. Kay mapainubsanon niyang gidawat ang disiplina, giuyonan siya pag-usab sa Diyos. Padayon siyang nabuhi hangtod sa panahon nga hapit na gyong matapos ang temporaryong pagpuyo sa Israel sa kamingawan. Dihang namatay siya sa Kades sa kamingawan sa Zin, tingali mag-130 anyos na siya.b (Numeros 20:1) Gatosan ka tuig sa ulahi, mahigugmaong gipasidunggan ni Jehova si Miriam tungod sa iyang pagkamatinumanon. Pinaagi sa iyang propeta nga si Miqueas, gipahinumdoman ni Jehova ang iyang katawhan: “Gikan sa balay sa pagkaulipon kamo akong gitubos; akong gipadala kaninyo si Moises, si Aaron, ug si Miriam.”​—Miqueas 6:4.

Daghan tag makat-onan kang Miriam. Kinahanglang protektahan nato kadtong dili makapanalipod sa ilang kaugalingon ug dili ta mahadlok nga mosulti kon unsay hustong buhaton, sama sa gihimo niya sa bata pa siya. (Santiago 1:27) Sama niya, kinahanglan nga malipayon natong isulti sa uban ang mensahe sa Diyos. (Roma 10:15) Sama niya, angay natong likayan ang dili maayong mga kinaiya nga pagselos ug pagdumot. (Proverbio 14:30) Ug sama niya, kinahanglan nga mapainubsanon natong dawaton ang disiplina ni Jehova. (Hebreohanon 12:5) Kon ato nang himoon, masundog gyod nato ang pagtuo ni Miriam.