CABUL
1. Usa ka lungsod nga gipahat ngadto sa tribo ni Aser ingong bahin sa panulondon niini. (Jos 19:24, 27) Kini mao ang modernong Kabul, nga nahimutang mga 13 km (8 mi) sa SHS sa Aco.
2. Kini nga ngalan gigamit alang sa usa ka distrito sa Galilea nga may 20 ka siyudad nga gihatag ni Solomon ngadto kang Haring Hiram sa Tiro, ang gasa nga lagmit gihatag ni Solomon tungod sa iyang pagpasalamat sa pagtabang ni Hiram sa iyang pagpanukod. Apan, sa dihang gisusi ni Hiram ang mga siyudad, iyang nakaplagan nga kini “dili maayo sa iyang mga mata,” nga miingon ngadto kang Solomon: “Unsang matanga sa mga siyudad kining imong gihatag kanako, akong igsoon?” Human niadto kini gitawag nga “Yuta sa Cabul.”—1Ha 9:10-13.
Sumala kang Josephus, ang maong mga siyudad “nahimutang duol sa Tiro.” (Jewish Antiquities, VIII, 142 [v, 3]) Ang Galilea gitawag ni Isaias (9:1) nga “Galilea sa mga nasod,” ug giisip sa pipila ka eskolar nga posibleng ang namuyo sa 20 ka siyudad maoy mga pagano. Lagmit nga kini dili ihatag ni Solomon ngadto sa usa ka langyaw nga hari kon kini gipuy-an pa sa mga Israelinhon, ug tingali kini nahimutang gayod sa gawas sa mga utlanan nga gipuy-an mismo sa Israel, bisan tuod kini sakop pa gihapon sa mga utlanan sa orihinal nga dapit nga gisaad sa Diyos ngadto sa Israel ug nga nailog ni David nga amahan ni Solomon. (Ex 23:31; 2Sa 8:1-15) Ang gihimo ni Solomon gikuwestiyon tungod sa balaod sa Diyos diha sa Levitico 25:23, 24. Kini nga balaod lagmit giisip nga nagtumong lamang sa rehiyon nga gipuy-an mismo sa katawhan nga gipakigsaaran sa Diyos, nga sa maong kahimtang dili unta sayop ang gasa ni Solomon. Apan kon kini nagtumong sa tibuok rehiyon, nan kini maoy dugang pang pananglitan sa iyang pagkapakyas nga tumanon sa bug-os ang gimbut-an sa Diyos, sama sa iyang pagpadaghan sa mga kabayo ug usab sa pagkuha ug daghang asawa gikan sa langyaw nga mga nasod.—Itandi ang Deu 17:16, 17 sa 1Ha 4:26; 11:1-8.
Ang asoy wala maghatag sa katarongan kon nganong wala kahimut-i ni Hiram ang maong mga siyudad. Giisip sa pipila nga kini wala atimana sa paganong mga molupyo; ang uban naghunahuna nga dili maayo ang nahimutangan niini nga dapit. Bisan unsa pa ang kahimtang, tungod kay wala niya kini kahimut-i, ginganlan kinig “Yuta sa Cabul.” Ang kahulogan sa Cabul niini nga teksto nahimong ulohan sa daghang panaglantugi. Si Josephus (sama sa nahisgotan na) nag-ingon nga ang Cabul “sa Fenicianhong pinulongan gihubad nga nagkahulogang ‘dili makapahimuot,’” apan ang modernong mga eskolar walay nakaplagang lain nga ebidensiya nga magpaluyo niini nga interpretasyon. Sagad nga gisugyot sa mga leksikograpo nga kini maoy usa lamang ka paghimog gamayng kausaban sa pulong, diin ang Cabul gigamit sama sa diwa sa kaparehog tunog nga Hebreohanong prase nga kevalʹ, nga nagkahulogang “walay pulos.”
Diha sa samang asoy sa mga panghitabo human matapos ni Solomon ang iyang pagpanukod, ang 2 Cronicas 8:2 naghisgot ug mga siyudad “nga gihatag ni Hiram kang Solomon,” nga kining mga siyudara gitukod pag-usab ni Solomon aron puy-an sa mga Israelinhon. Wala hisgoti kon kini ba nga mga siyudad mao ang unang gihatag ni Solomon ingong gasa ngadto kang Hiram. Kon kini mao ang kahimtang, nan kini nga teksto nagpakita nga wala dawata ni Hiram ang maong gasa. Gisugyot usab sa pipila nga dihay pagbayloay ug mga gasa nga mga siyudad, apan kini wala hisgoti diha sa asoy sa Unang Hari kapitulo 9.