BALAANG DAPIT

Usa ka termino nga gipadapat sa ubay-ubayng mga paagi diha sa Kasulatan. (1) Sa katibuk-an, kini mahimong ipadapat sa kampo sa Israel, sa Jerusalem ug sa balaang mga dapit nga anaa niana; dugang pa, kini espesipikong gigamit sa pagtumong sa (2) katibuk-ang tolda nga tagboanan ug, sa ulahi, sa templo; (3) sa Labing Balaan, sa kinasulorang lawak sa tabernakulo ug, sa ulahi, sa templo; ug (4) sa unang sulod nga lawak sa tabernakulo, nga gipalahi gikan sa lawak nga Labing Balaan. Sa matag higayon nga makita ang ekspresyong “balaang dapit,” ang kapadapatan mahimong matino gikan sa konteksto.

1. Ang kampo sa Israel (Deu 23:14); sa ulahi, ang yuta sa Israel ug ilabina ang siyudad sa Jerusalem. (Itandi ang Mat 24:15 ug Luc 21:20; matikdi ang ekspresyon nga “balaang siyudad” sa Mat 27:53.) Ang sangtuwaryo sa Diyos nahimutang didto, ang iyang ngalan gibutang didto, ug ang iyang katawhan giisip nga balaan. (Eze 21:2) Ang tibuok kampo, ug sa ulahi ang tibuok yuta nga gihatag sa Diyos ngadto sa iyang katawhan, kinahanglang magpabiling balaan. Busa, si bisan kinsa nga naghalad ngadto sa bakak nga diyos o nagbuhat sa bisan unsang mahugaw nga mga buhat naghugaw sa sangtuwaryo sa Diyos nga anaa sa ilang taliwala.​—Lev 20:3; itandi ang Lev 18:​21, 30; 19:30; Num 5:​2, 3; Jer 32:34; Eze 5:11; 23:38.

2. Ang tolda nga tagboanan ug, sa ulahi, ang templo. Ang katibuk-ang kahikayan, lakip ang sawang sa tabernakulo ug ang mga sawang sa templo maoy balaang dapit. (Ex 38:24; 2Cr 29:5; Buh 21:28) Ang pangunang mga butang nga anaa sa sawang mao ang halaran ug ang dulang nga tumbaga. Kini maoy balaang mga butang. Ang mga tawong mahinlo lamang sa seremonyal nga paagi ang makasulod sa sawang sa tabernakulo sa tanang panahon; ingon man usab, walay tawong mahugaw ang makasulod sa mga sawang sa templo. Pananglitan, ang usa ka babaye nga mahugaw dili makahikap sa bisan unsang butang nga balaan o makasulod sa balaang dapit. (Lev 12:2-4) Dayag nga bisan ang nagpadayon nga kahugawan sa mga Israelinhon giisip nga nagpahugaw sa tabernakulo. (Lev 15:31) Kadtong magtanyag ug mga halad aron mahinloan gikan sa sanla magdala sa ilang halad hangtod lamang sa ganghaan sa sawang. (Lev 14:11) Ang tawong mahugaw dili mahimong makigsalo sa halad-sa-panag-ambit didto sa tabernakulo o sa templo, aron dili mahiagom sa kamatayon.​—Lev 7:​20, 21.

3. Ang Labing Balaan, ang kinasuloran nga lawak. Sa Levitico 16:2 kini gitawag nga “balaang dapit [Heb., haq·qoʹdhesh, “balaan”] sa sulod sa kortina.” Mopatim-aw nga diha sa hunahuna ni Pablo kini nga lawak sa dihang siya naghisgot sa pagsulod ni Jesus ngadto sa langit, nga nag-ingon nga siya wala mosulod ngadto sa usa ka “balaang dapit [Gr., haʹgi·a, “mga balaan”] nga hinimog mga kamot.” (Heb 9:24) Sa Hebreohanon 10:19 si Pablo naghisgot sa “balaang dapit” (NW); sa “labing balaan” (KJ) (sa literal, sa mga balaan, o sa balaang mga dapit, nga ang plural nagpaila sa pagkahamili).

Ang Labing Balaan sa tabernakulo nasudlan lamang sa bulawan nga arka sa pakigsaad, nga gipatongan sa duha ka kerubin nga bulawan nga binukhad ang mga pako. (Ex 25:​10-22; 26:33) Ang templo nga gitukod ni Solomon may duha usab ka dagkong kerubin nga gama sa kahoyng oleifero nga gihaklapan ug bulawan. (1Ha 6:​23-28) Apan, human sa pagkadestiyero didto sa Babilonya, ang sagradong Arka nahanaw gikan sa Labing Balaan.

Diha sa Labing Balaan ang hataas nga saserdote gilibotan sa giborda nga mga kerubin sa sulod nga tabil ug sa kortina sa tabernakulo. (Ex 26:​1, 31, 33) Sa templo ni Solomon, ang mga bungbong ug mga kisame maoy tabla nga sedro nga gihaklapan ug bulawan; diha sa mga bungbong gikulit ang mga kerubin, mga hulagway sa kahoyng palma, pormag-tabayag nga mga dayandayan, ug mga bulak.​—1Ha 6:​16-18, 29; 2Cr 3:​7, 8.

4. Ang una ug mas dakong lawak, ang Balaang Dapit o ang Balaan, nga gipalahi gikan sa kinasulorang lawak, ang Labing Balaan. (Ex 26:33) Kini nga lawak maoy dos-tersiya sa bug-os nga gitas-on sa tinukod. (1Ha 6:​16, 17; 2Cr 3:​3, 8) Sulod sa Balaang Dapit sa tabernakulo nahimutang ang tangkawan nga bulawan dapit sa H nga kiliran sa lawak (Ex 25:31-40; 40:​24, 25), ang bulawan nga halaran sa insenso dapit sa K nga tumoy atbang sa kortina sa Labing Balaan (Ex 30:1-6; 40:​26, 27), ug ang lamesa sa pasundayag nga tinapay dapit sa A nga kiliran (Ex 25:23-30; 40:​22, 23; Heb 9:​2, 3). Uban niini mao ang mga galamiton nga bulawan, lakip ang mga panaksan, mga kimpit, ug uban pa. Sa Balaang Dapit sa templo nahimutang ang bulawang halaran, ang napulo ka lamesa sa pasundayag nga tinapay, ug ang napulo ka tangkawan. Ang mga tangkawan ug mga lamesa gibutang nga lima sa tuo ug lima sa wala.​—1Ha 7:48-50; 2Cr 4:​7, 8, 19, 20.

Sa dihang anaa sa sulod sa Balaang Dapit sa tabernakulo, ang saserdote makakita, tali sa mga bahin sa kuwadrong bayanan sa mga bungbong, ug diha sa kisame, sa mabulokong giborda nga mga kerubin sa pangsulod nga tabil sa tabernakulo. (Ex 26:​1, 15) Nagbitay sa upat ka haligi nga bulawan mao ang kortina sa Labing Balaan, nga gibordahan usab ug mga kerubin. (Ex 26:31-33) Ang tabil sa ganghaan sa tabernakulo maoy gama usab sa mabulokong materyales. (Ex 26:36) Diha sa templo, ang mga bungbong niini nga lawak may kinulit nga mga kerubin, mga hulagway sa kahoyng palma, pormag-tabayag nga mga dayandayan, ug mga girnalda sa mga bulak, nga ang tanan gihaklapan ug bulawan.​—1Ha 6:​17, 18, 22, 29.

Simbolikong Kahulogan. Ang kahikayan nga gihimo sa Diyos aron sa pagtabon-sa-sala sa tawo pinaagi sa halad ni Jesu-Kristo gitawag nga ang “labaw ug mas hingpit nga tolda nga dili hinimog mga kamot.” Si Kristo misulod sa “makausa alang sa tanang panahon ngadto sa balaang dapit” niining dakong espirituwal nga templo “ug nakabaton sa walay kataposang kaluwasan alang kanato,” misulat si apostol Pablo. (Heb 9:​11, 12) Sa pagkayab ngadto sa langit ug sa pag-atubang kang Jehova, si Kristo misulod ngadto sa gihulagwayan sa kinasulorang lawak sa tabernakulo, nga mao, ang Labing Balaan. (Heb 9:​24, 25) Busa, ang tabernakulo ug ang mga pag-alagad diha niini nagsilbing “hulad ug landong sa mga butang nga langitnon.”​—Heb 8:5.

Ang luyoluyo nga mga saserdoteng Kristohanon. Maingon nga ang dapit nga gipuy-an sa Diyos maoy usa ka sangtuwaryo, usa ka balaang dapit, ang Kristohanong kongregasyon gipakasama usab sa usa ka balaang dapit, ang templo sa Diyos. (1Co 3:17; Efe 2:​21, 22) Samtang dinhi sa yuta, ang dinihogang mga sumusunod ni Jesu-Kristo gihisgotan ingong “gitukod nga usa ka espirituwal nga balay alang sa katuyoan sa usa ka balaang pagkasaserdote” ug ingong naglangkob sa “usa ka harianong pagkasaserdote.” (1Pe 2:​5, 9) Maingon nga ang luyoluyo nga mga saserdote nag-alagad diha sa sawang ug usab diha sa Balaang Dapit, sa ingon usab kining Kristohanong mga saserdote sa Diyos nag-alagad atubangan sa iyang simbolikong halaran ug usab sa iyang simbolikong Balaang Dapit. Ang mga saserdote sa Israel kinahanglang magmahinlo, busa sa dihang sila mangandam sa pag-alagad sa Balaang Dapit sila manghugas pinaagi sa tubig gikan sa dulang nga tumbaga diha sa sawang. (Ex 40:30-32) Busa, mao man usab, kadtong mga Kristohanon nga gipahayag nga matarong gikaingon nga “nahugasan na.” (1Co 6:11) Ang Israelinhong mga saserdote gilibotan sa mga larawan sa mga kerubin diha sa mga kortina sa tabernakulo samtang sila nagbuhat sa ilang mga buluhaton didto. Kini magpahinumdom sa gisulti sa apostol ngadto sa mga gipahayag nga matarong nga, samtang dinhi pa sa yuta, “[ang Diyos] nagpalingkod kanato nga tingob sa langitnong mga dapit nga nahiusa kang Kristo Jesus.” (Efe 2:4-6) Samtang nag-alagad kini nga mga Kristohanon sa “harianong pagkasaserdote,” ilang gitanyag ang mga halad sa pagdayeg (Heb 13:15) ug mga pag-ampo ngadto sa Diyos (kaamgid sa insenso; Pin 8:4), mikaon sa espirituwal nga pagkaon nga gitagana sa Diyos (samtang iyang gitagana ang pasundayag nga tinapay alang sa mga saserdote; Mar 2:26), ug nakapahimulos sa kahayag gikan sa Pulong sa Diyos sa kamatuoran (samag gikan sa tangkawan; Sal 119:105). Gipasiugda ni apostol Pablo nga pinaagi sa halad ni Jesu-Kristo sila nakabaton sa paglaom nga makasulod ngadto sa tinuod nga “Labing Balaan,” ang langit mismo.​—Heb 6:​19, 20; 9:24; 1Pe 1:​3, 4; tan-awa ang BALAANG AMOT; LABING BALAAN.