Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Josue
NAGKAMPO diha sa Kapatagan sa Moab sa 1473 W.K.P., ang mga Israelinhon nalipay gayod sa pagkadungog niining mga pulonga: “Pag-andam kamo ug mga balon, kay tulo ka adlaw gikan karon motabok kamo niining Jordan aron sa pagsulod ug sa pagpanag-iya sa yuta nga ihatag kaninyo ni Jehova nga inyong Diyos aron panag-iyahon kini.” (Josue 1:11) Ang ilang 40-ka-tuig nga paglaaglaag sa kamingawan hapit nang matapos.
Kapin ug diyutay sa duha ka dekada sa ulahi, ang lider nga si Josue mitindog sa kinapusoran sa yuta sa Canaan ug namulong ngadto sa tigulang nga mga lalaki sa Israel: “Tan-awa, akong gihatag kaninyo pinaagig ripa kining kanasoran nga nahibilin ingong panulondon sa inyong mga tribo, ug ang tanang kanasoran nga akong gilaglag, gikan sa Jordan ngadto sa Dakong Dagat sa salopanan sa adlaw. Ug si Jehova nga inyong Diyos mao ang nagpadayon sa pag-abog kanila gikan sa inyong atubangan, ug iyang gipapahawa sila tungod kaninyo, ug inyong gipanag-iya ang ilang yuta, ingon sa gisaad ni Jehova nga inyong Diyos kaninyo.”—Josue 23:4, 5.
Gisulat ni Josue sa 1450 W.K.P., ang basahon sa Josue maoy usa ka kulbahinam nga asoy sa kasaysayan sa mga panghitabo sulod nianang 22 ka tuig. Samtang kita nagbarog sa utlanan sa gisaad nga bag-ong kalibotan, ang atong kahimtang susama nianang sa mga anak sa Israel nga andam na sa pagpanag-iya sa Yutang Saad. Busa, uban ang dulot nga interes, atong hatagag pagtagad ang basahon sa Josue.—Hebreohanon 4:12.
NGADTO SA “DESYERTONG KAPAGATAN SA JERICO”
Pagkadakong buluhaton ang nadawat ni Josue sa dihang giingnan siya ni Jehova: “Si Moises nga akong alagad patay na; ug karon tindog, tabok niining Jordan, ikaw ug kining tibuok katawhan, ngadto sa yuta nga ihatag ko kanila, ngadto sa mga anak sa Israel”! (Josue 1:2) Si Josue maoy manguna sa nasod nga milyonmilyon ka tawo ang gidaghanon paingon sa Yutang Saad. Agig pagpangandam, siya nagpadala ug duha ka espiya ngadto sa Jerico—ang siyudad nga unang pukanon. Nianang siyudara nagpuyo ang pampam nga si Rahab, kinsa nakadungog bahin sa gamhanang mga buhat nga gihimo ni Jehova alang sa iyang katawhan. Iyang gipanalipdan ug gitabangan ang mga espiya ug sa baylo gisaaran nila siya nga luwason.
Sa paghiuli sa mga espiya, nangandam si Josue ug ang katawhan aron sa paggikan ug pagtabok sa Jordan. Bisan pag ang Suba nag-awas sa tanang tampi niini, dili kini babag alang kanila, tungod kay gipugngan ni Jehova ang katubigan sa ibabaw ug ang mga tubig sa ubos gipaagos ngadto sa Patayng Dagat. Human makatabok sa Jordan, ang mga Israelinhon nagkampo sa Gilgal, duol sa Jerico. Upat ka adlaw sa ulahi, pagkagabii sa ika-14ng adlaw sa Abib, ilang gisaulog ang Paskuwa diha sa desyertong kapatagan sa Jerico. (Josue 5:10) Pagkasunod adlaw, sila misugod sa pagkaon sa pipila ka abot sa yuta, ug wala na itagana ang mana. Niining panahona, gituli ni Josue ang tanang lalaki nga natawo sa kamingawan.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
2:4, 5—Nganong gilimbongan man ni Rahab ang mga tawo sa hari nga nangita sa mga espiya? Gipameligro ni Rahab ang iyang kinabuhi aron mapanalipdan ang mga espiya tungod kay nakabaton siya ug pagtuo kang Jehova. Busa, dili siya obligado nga itug-an kon asa ang mga espiya ngadto sa mga tawo nga nagtinguhag kadaot sa katawhan sa Diyos. (Mateo 7:6; 21:23-27; Juan 7:3-10) Gani, si Rahab “gipahayag nga matarong pinaagi sa binuhatan,” nga naglakip sa paghatag ug sayop nga direksiyon sa mga sinugo sa hari.—Santiago 2:24-26.
5:14, 15—Kinsa ang “prinsipe sa kasundalohan ni Jehova”? Ang prinsipe nga miabot aron sa pagpalig-on kang Josue sa dihang nagsugod ang pagsakop sa Yutang Saad walay lain kondili “ang Pulong”—si Jesu-Kristo sa iyang una-tawhanong paglungtad. (Juan 1:1; Daniel 10:13) Pagkamakapadasig gayod nga makabaton ug pasalig nga ang hinimaya nga si Jesu-Kristo nagauban sa katawhan sa Diyos karon samtang nakigbahin sila sa espirituwal nga pagpakiggubat!
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:7-9. Ang pagbasa sa Bibliya sa adlaw-adlaw, regular nga pagpamalandong sa giingon niini, ug pagpadapat sa atong nakat-onan hinungdanon aron molampos ang espirituwal nga mga kalihokan.
1:11. Gihangyo ni Josue nga andamon ang mga kinahanglanon ug dili basta magpaabot lang sa Diyos nga maoy motagana niana. Ang tambag ni Jesus bahin sa dili pagkabalaka sa mga kinahanglanon sa kinabuhi, lakip na sa saad nga ang “tanang ubang mga butang igadugang ra kaninyo,” wala magkahulogan nga kita dili maningkamot sa pagsuportar sa atong kaugalingon.—Mateo 6:25, 33.
2:4-13. Human makadungog bahin sa dagkong mga buhat ni Jehova ug human makaamgo nga makuyaw ang panahon, si Rahab midesisyon sa pagpaluyo sa mga magsisimba ni Jehova. Kon dugaydugay ka nang nagtuon sa Bibliya ug nakaamgo ka nga kita nagkinabuhi na sa “kataposang mga adlaw,” dili ka ba angayng modesisyon sa pag-alagad sa Diyos?—2 Timoteo 3:1.
3:15. Sanglit maayo man ang taho sa mga espiya nga gipaadto sa Jerico, si Josue milihok dayon, nga wala magpaabot nga mohubas ang tubig sa Jordan. Kon bahin sa mga buhat nga naglangkit sa matuod nga pagsimba, kita kinahanglang molihok nga maisogon imbes maglangaylangay hangtod ang mga kahimtang morag moarang-arang na.
4:4-8, 20-24. Ang 12 ka bato nga gikuha gikan sa suba sa Jordan nagsilbing handomanan alang sa Israel. Ang mga buhat ni Jehova sa pagluwas sa iyang modernong-adlaw nga katawhan gikan sa iyang mga kaaway nagpamatuod usab ingong handomanan nga siya nagauban kanila.
NAGPADAYON ANG PAGPANGDAOG
Ang siyudad sa Jerico “tinakpan pag-ayo . . . , walay makagula ug walay makasulod.” (Josue 6:1) Sa unsang paagi mapukan ang siyudad? Gihatagan ni Jehova si Josue ug usa ka estratehiya. Sa wala madugay ang mga paril natumpag ug nalaglag ang siyudad. Si Rahab ug ang iyang panimalay lamang ang naluwas.
Ang sunod nga gipukan mao ang harianong siyudad sa Ai. Ang mga espiya nga gipaadto didto nagtaho nga diyutay rag molupyo ang siyudad, busa diyutay rang mga lalaki ang gikinahanglan sa pagpukan niana. Apan, ang mga 3,000 ka sundalo nga gipadala aron sa pagsulong sa siyudad nangalagiw gikan sa kasundalohan sa Ai. Unsay hinungdan? Si Jehova wala magauban sa mga Israelinhon. Si Acan sa tribo ni Juda nakasala samtang gisulong ang Jerico. Human masulbad ang maong suliran, si Josue miatake sa Ai. Kay gipildi ug kausa ang mga Israelinhon, naghinamhinam ang hari sa Ai sa pagpakigsangka kanila. Apan si Josue migamit ug estratehiya nga nagpahimulos sa sobrang kompiyansa sa kasundalohan sa Ai, ug giilog ni Josue ang siyudad.
Ang Gabaon maoy ‘usa ka dakong siyudad—mas dako kay sa Ai, ug ang tanang lalaki niini mga kusgan.’ (Josue 10:2) Apan, sa ilang pagkadungog sa kadaogan sa Israel batok sa Jerico ug Ai, ang mga lalaki sa Gabaon naglansis kang Josue aron mohimog pakigsaad sa pakigdait uban kanila. Ang maong pagbulag giisip sa naglibot nga mga nasod ingong hulga ngadto kanila. Nag-alyansa ang lima ka hari ug gisulong ang Gabaon. Giluwas sa Israel ang mga Gabaonhon ug bug-os nga gipildi ang mga manunulong. Ang uban pang mga pagpangdaog sa Israel ilalom sa pagpanguna ni Josue naglakip sa mga siyudad sa habagatan ug kasadpan, maingon man ang kapildihan sa naghiusa nga mga hari sa amihanan. Ang tanang hari nga napildi sa kasadpang bahin sa Jordan mikabat ug 31.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
10:13—Sa unsang paagi naposible ang maong talagsaong hitabo? “Aduna bay butang nga talagsaon kaayo alang kang Jehova,” ang Maglalalang sa mga langit ug sa yuta? (Genesis 18:14) Kon gusto niya, si Jehova makamaniobra sa pagbiyo sa yuta aron ang adlaw ug ang bulan morag wala maglihok para sa usa ka tawo nga nagsud-ong gikan sa yuta. O mahimo niyang dili hilabtan ang paglihok sa yuta ug bulan samtang iyang ipatipas ang kahayag sa adlaw aron ang kahayag nga gikan sa adlaw ug bulan magpadayon sa pagdan-ag. Bisag unsa pay nahitabo, “walay adlaw nga sama niana” sa kasaysayan sa tawo.—Josue 10:14.
10:13—Unsa ang basahon ni Jasar? Ang libro gihisgotan pag-usab sa 2 Samuel 1:18 nga nagtumong sa balak nga ginganlag “Ang Pana”—usa ka awit sa pagbangotan bahin kang Haring Saul sa Israel ug sa iyang anak nga si Jonatan. Tingali ang maong libro maoy usa ka koleksiyon sa mga awit ug mga balak bahin sa halandomong mga hitabo sa kasaysayan sa Israel ug lagmit nahibaloan pag-ayo sa mga Hebreohanon.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
6:26; 9:22, 23. Ang tunglo nga gipahayag ni Josue panahon sa kalaglagan sa Jerico natuman mga 500 ka tuig sa ulahi. (1 Hari 16:34) Ang tunglo ni Noe sa iyang apong lalaki nga si Canaan natuman sa dihang ang mga Gabaonhon nahimong mga mamumuo. (Genesis 9:25, 26) Ang pulong ni Jehova kanunayng matuman.
7:20-25. Nagtuo ang ubang mga tawo nga ang pagpangawat ni Acan gamay rang sala, tingali mangatarongan sila nga kini wala makadaot sa uban. Sila mahimong maghunahuna nga gamay ra usab ang ginagmayng pagpangawat ug ginagmayng mga paglapas sa balaod sa Bibliya. Apan, kita angayng mahisama kang Josue diha sa atong kalig-on sa pagsukol sa mga pagpit-os maylabot sa ilegal o imoral nga mga buhat.
9:15, 26, 27. Kita angayng magmaseryoso labot sa mga kasabotan nga atong ginahimo ug atong tumanon ang atong gisaad.
GIDAWAT NI JOSUE ANG KATAPOSAN NIYANG DAKONG BULUHATON
Karon nga tigulang na—hapit nang mag-90 anyos—gisugdan ni Josue sa pagbahinbahin ang yuta. Usa gayod ka dakong buluhaton! Ang mga tribo ni Ruben ug Gad ug ang katunga sa tribo ni Manases nakadawat na sa ilang panulondon sa silangan sa Jordan. Ang nahibiling mga tribo gihatagan nianang tungora ug panulondon sa kasadpang bahin pinaagig ripa.
Gitukod ang tabernakulo didto sa Shilo sa teritoryo ni Epraim. Gidawat ni Caleb ang siyudad sa Hebron, ug gipanag-iya ni Josue ang Timnat-sera. Ang mga Levihanon gihatagan ug 48 ka siyudad, nga naglakip sa 6 ka siyudad nga dalangpanan. Sa ilang pagpauli ngadto sa ilang panulondon sa silangan sa Jordan, ang mga manggugubat ni Ruben, Gad, ug ang katunga sa tribo ni Manases nagtukod ug halaran nga “bantaaw kaayo.” (Josue 22:10) Giisip kadto sa mga tribo sa kasadpan sa Jordan nga usa ka buhat sa apostasya, ug hapit maggubatay ang mga tribo, apan nalikayan ang pagbanaw sa dugo tungod sa maayong komunikasyon.
Human si Josue magkinabuhi ug pipila ka panahon sa Timnat-sera, iyang gipatawag ang mga ansiyano, mga pangulo, mga maghuhukom, ug ang mga opisyales sa Israel ug giawhag sila nga magmaisogon ug magpabiling matinumanon kang Jehova. Sa ulahi, gitigom ni Josue ang tanang tribo sa Israel didto sa Sekem. Didto iyang gisubli ang mga pakiglabot ni Jehova sukad sa panahon ni Abraham, ug sa makausa pa giawhag niya sila nga ‘kahadlokan si Jehova ug alagaron siya sa paaging walay-ikasaway ug sa kamatuoran.’ Ang katawhan natukmod sa pagtubag: “Kami moalagad kang Jehova nga among Diyos, ug kami mamati sa iyang tingog!” (Josue 24:14, 15, 24) Human niining mga butanga, si Josue namatay sa panuigong 110 anyos.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
13:1—Wala ba kini masumpaki sa giingon diha sa Josue 11:23? Wala, tungod kay ang pagpangdaog sa Yutang Saad naglangkob sa duha ka bahin: ang unang bahin naglakip sa pagpakiggubat sa nasod nga nagpildi sa 31 ka hari sa yuta sa Canaan, nga nagpukan sa gahom sa mga Canaanhon, ug ang ikaduhang bahin mao ang bug-os nga pagpanag-iya sa yuta pinaagi sa paglihok isip mga tribo ug isip mga indibiduwal. (Josue 17:14-18; 18:3) Bisan tuod napakyas ang mga anak sa Israel sa pagpapahawa sa bug-os sa mga Canaanhon gikan sa ilang taliwala, ang nakalabang-buhi dili na gayod hulga sa kasegurohan sa Israel. (Josue 16:10; 17:12) Ang Josue 21:44 nag-ingon: “Si Jehova mihatag kanilag pahulay sa tibuok palibot.”
24:2—Magsisimba bag idolo ang amahan ni Abraham nga si Tera? Sa sinugdan, si Tera dili magsisimba ni Jehova nga Diyos. Lagmit siya nagsimba sa diyos nga bulan nga ginganlag Sin—usa ka iladong diyos sa Ur. Sumala sa tradisyon sa mga Hudiyo, si Tera lagmit tighimo pa ganig mga idolo. Apan, sa dihang si Abraham mibiya sa Ur sumala sa sugo sa Diyos, si Tera miuban kaniya ngadto sa Haran.—Genesis 11:31.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
14:10-13. Bisan pag nag-edad nag 85 anyos, gipangayo ni Caleb ang malisod nga buluhaton sa pagpapahawa sa mga tawo sa rehiyon sa Hebron. Kining dapita gipuy-an sa mga Anakim—mga lalaki nga talagsaon ug gidak-on. Uban sa tabang ni Jehova, nagmalamposon kining eksperyensiyadong manggugubat, ug ang Hebron nahimong usa ka siyudad nga dalangpanan. (Josue 15:13-19; 21:11-13) Ang panig-ingnan ni Caleb nagdasig kanato nga dili molikay sa malisod nga teokratikanhong mga buluhaton.
22:9-12, 21-33. Angay kitang mag-amping nga dili pakasaypon ang mga motibo sa uban.
‘Walay Usa ka Pulong nga Napakyas’
Sa dihang siya tigulang na, giingnan ni Josue ang kasaligang mga lalaki sa Israel: “Walay usa ka pulong gikan sa tanang maayong pulong nga gisulti ni Jehova nga inyong Diyos kaninyo nga napakyas. Kining tanan natuman alang kaninyo.” (Josue 23:14) Tin-aw gayod kining giilustrar sa asoy sa kasaysayan sa Josue!
“Ang tanang butang nga gisulat kanhi gisulat alang sa pagtudlo kanato,” misulat si apostol Pablo, “aron nga pinaagi sa atong pag-antos ug pinaagi sa paghupay gikan sa mga Kasulatan kita makabatog paglaom.” (Roma 15:4) Makasalig kita nga ang atong paglaom sa mga saad sa Diyos dili makawang. Walay usa ka saad nga mapakyas; kining tanan matuman.
[Mapa sa panid 10]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
Ang yuta nailog ilalom sa pagpanguna ni Josue
BASAN
GILEAD
ARABA
NEGEB
Suba sa Jordan
Dagat sa Asin
B.W. sa Jabok
B.W. sa Arnon
Hazor
Madon
Lasaron
Simron
Jokneam
Dor
Megido
Kedes
Taanak
Heper
Tirza
Apek
Tapua
Bethel
Ai
Gilgal
Jerico
Gezer
Jerusalem
Makeda
Jarmut
Adulam
Libna
Lakis
Eglon
Hebron
Debir
Arad
[Hulagway sa panid 9]
Nahibalo ka ba kon nganong ang pampam nga si Rahab gipahayag nga matarong?
[Hulagway sa panid 10]
Giawhag ni Josue ang Israel nga ‘kahadlokan si Jehova ug alagaron siya’
[Hulagway sa panid 12]
Ang pagpangawat ni Acan dili kay gamayng sala—kini mitultol sa seryosong mga sangpotanan
[Hulagway sa panid 12]
“Tungod sa pagtuo ang mga paril sa Jerico nangatumpag.”—Hebreohanon 11:30