Sundoga ang Ilang Pagtuo
Siya “Nagpadayon sa Pagdako sa Atubangan ni Jehova”
SI Samuel nagsud-ong sa iyang katawhan. Ang tibuok nasod nagtigom sa lungsod sa Gilgal, kay gipatawag sila niining matinumanong tawo nga nag-alagad ingong propeta ug maghuhukom sulod na sa daghang katuigan. Bulan kadto sa Mayo o Hunyo sumala sa atong kalendaryo. Panahon na kadto sa ting-init ug ang trigo sa kaumahan hinog na ug hapit nang anihon. Ang katawhan nga nagtapok mihilom. Unsaon kaha pagtukbil ni Samuel ang ilang kasingkasing?
Ang mga tawo wala masayod kon unsa ka seryoso ang ilang gihangyo. Sila miinsistir nga sila hatagag tawhanong hari nga maoy magmando kanila. Sila wala makaamgo nga kadto maoy pagpakitag kawalay pagtahod sa ilang Diyos, si Jehova, ug sa iyang propeta. Sa pagkatinuod, ilang gisalikway si Jehova ingong Hari! Sa unsang paagi kaha sila matabangan ni Samuel nga maghinulsol?
Si Samuel misulti kanila: “Ako tigulang ug ubanon na.” Ang iyang pangedaron naghatag ug dugang gibug-aton sa iyang mga pulong. Siya mipadayon: “Ako naglakaw sa inyong atubangan sukad sa akong pagkabatan-on hangtod niining adlawa.” (1 Samuel 11:14, 15; 12:2) Bisag tigulang na si Samuel, wala siya malimot sa iyang pagkabatan-on. Lab-as pa kini sa iyang hunahuna. Ang mga desisyon nga iyang gihimo samtang nagdako siya nakatabang kaniya nga mahimong matinumanon sa iyang Diyos nga si Jehova.
Sa makadaghang higayon, kinahanglang palig-onon ug huptan ni Samuel ang iyang pagtuo, kay siya gilibotan ug mga tawong walay pagtuo ug masinupakon sa Diyos. Karon, lisod usab ang paghupot ug pagtuo sa Diyos tungod kay kita nagpuyo sa daotan nga kalibotan. Atong susihon kon unsay atong makat-onan kang Samuel, sugod sa iyang pagkabata.
“Nag-alagad sa Atubangan ni Jehova, Samtang Bata Pa”
Talagsaon ang pagkabata ni Samuel. Human siya malutas, lagmit sa edad nga mga kuwatro anyos, siya nagsugod na sa pag-alagad sa sagradong tabernakulo ni Jehova sa Shilo, nga kapin sa 30 kilometros ang gilay-on gikan sa Rama. Ang iyang ginikanan, si Elkana ug Ana, nagpahinungod sa ilang anak ngadto kang Jehova aron mag-alagad siya ingong Nazareo sa tibuok niyang kinabuhi.a Nagpasabot ba kini nga si Samuel gisalikway ug wala higugmaa sa iyang ginikanan?
Dili gayod! Nahibalo sila nga ang ilang anak dili pasagdan sa Shilo. Walay duhaduha nga gipaneguro sa Hataas nga Saserdote nga si Eli nga maatiman si Samuel, ug kanunay niya kining giuban-uban. Daghan usab ang kababayen-an nga nag-alagad sa tabernakulo.—Exodo 38:8.
Dugang pa, si Ana ug Elkana wala gayod malimot sa ilang panganayng anak, kay tubag kini sa pag-ampo ni Ana. Siya nangayo sa Diyos ug anak, ug misaad nga ipahinungod ang bata alang sa sagradong pag-alagad. Sa dihang moduaw sila matag tuig, si Ana magdala ug bag-ong kupo nga walay bukton nga iyang gihimo aron magamit ni Samuel sa pag-alagad sa tabernakulo. Seguradong nalipay ang bata sa matag higayon nga moduaw ang iyang ginikanan. Sa walay duhaduha nakatabang kaniya ang mahigugmaong pagdasig ug paggiya sa iyang ginikanan nga nagtudlo kaniya nga usa ka dakong pribilehiyo ang pag-alagad kang Jehova sa tabernakulo.
Ang mga ginikanan karon daghag makat-onan kang Ana ug Elkana. Sagad nga ang mga ginikanan naghatag ug mas dakong pagtagad sa materyal inay sa espirituwal nga panginahanglan sa ilang mga anak. Apan giuna gayod sa mga ginikanan ni Samuel ang espirituwal nga mga butang, ug kana dakog epekto sa personalidad sa ilang anak sa iyang pagdako.—Proverbio 22:6.
Atong mahanduraw ang batang si Samuel samtang siya nagdako ug nagsuroy-suroy sa mga bungtod palibot sa Shilo. Samtang maglantaw siya sa lungsod ug sa walog nga anaa sa ubos, lagmit nga siya malipay ug mapasigarbohon sa dihang iyang makita ang tabernakulo ni Jehova. Ang tabernakulo maoy sagradong dapit.b Mga 400 ka tuig una pa niana, ang maong tabernakulo gitukod ubos sa pagdumala ni Moises, ug kana ang sentro sa putling pagsimba kang Jehova sa tibuok kalibotan.
Gipabilhan gayod sa batan-ong si Samuel ang tabernakulo. Diha sa asoy nga iyang gisulat sa ulahi, atong mabasa: “Si Samuel nag-alagad sa atubangan ni Jehova, samtang bata pa, nga nagsul-ob ug epod nga lino.” (1 Samuel 2:18) Ang iyang gisul-ob nga kupo nagpaila nga siya nagtabang sa mga saserdote diha sa tabernakulo. Dili saserdote si Samuel, pero apil sa iyang trabaho ang pagbukas sa mga pultahan paingon sa sawang sa tabernakulo matag buntag ug ang pagtabang sa tigulang nga si Eli. Malipayon siya sa iyang pribilehiyo, apan dihay nakapatugaw sa iyang inosenteng kasingkasing. May dakong problema sa balay ni Jehova.
Nagpabiling Putli Bisan ang Uban Daotan
Sa iyang linghod nga pangedaron, nasaksihan niya ang grabeng pagkadaotan. Si Eli may duha ka anak, si Hopni ug Pinehas. Ang asoy ni Samuel nagkanayon: “Ang mga anak nga lalaki ni Eli maoy mga tawong walay-silbi; wala sila moila kang Jehova.” (1 Samuel 2:12) Si Hopni ug Pinehas maoy “mga tawong walay-silbi”—sa literal nagkahulogang “mga anak nga way pulos”—tungod kay wala silay pagtahod kang Jehova. Wala nila pabilhi ang iyang matarong nga mga sukdanan ug balaod. Tungod niana nakahimo silag uban pang sala.
Ang Balaod sa Diyos dunay espesipikong mga instruksiyon bahin sa buluhaton sa mga saserdote ug kon unsaon pagtanyag ug mga halad diha sa tabernakulo. Makataronganon gayod kana! Ang mga halad nagsimbolo sa mga tagana sa Diyos sa pagpasaylo sa mga tawo sa ilang sala aron mahimo silang hinlo sa iyang atubangan, nga takos sa iyang panalangin ug pagtultol. Apan, si Hopni ug Pinehas wala magpakitag maayong panig-ingnan sa ilang kaubang mga saserdote kay gipasipalahan nila ang mga halad.c
Handurawa ang kakurat sa batan-ong si Samuel sa iyang nasaksihan nga mga pag-abuso nga wala tul-ira. Pila kaha ka tawo, apil na ang mga kabos ug dinaogdaog, ang iyang nakita nga miadto sa sagradong tabernakulo aron unta mahupay ug madasig, apan namauli nga nahigawad, nahiubos, o naulawan? Unsa kahay iyang gibati sa dihang nasayran niya nga gilapas ni Hopni ug Pinehas ang mga balaod ni Jehova bahin sa seksuwal nga moralidad tungod sa ilang pagpakigrelasyon sa mga babaye nga nag-alagad sa tabernakulo? (1 Samuel 2:22) Tingali naglaom siya nga tul-iron kini ni Eli.
Si Eli ang may awtoridad sa pagtul-id niining nagakadakong problema. Isip hataas nga saserdote, siyay responsable sa kon unsay nahitabo diha sa tabernakulo. Ingong usa ka amahan, obligasyon niya nga disiplinahon ang iyang mga anak. Ang ilang mga buhat daotag epekto kanila maingon man sa uban. Apan, wala matuman ni Eli ang iyang katungdanan ingong amahan ug hataas nga saserdote. Siya taphaw lamang nga nagbadlong sa iyang mga anak. (1 Samuel 2:23-25) Apan sila nagkinahanglag bug-at nga disiplina. Sa pagkatinuod, takos sila sa kamatayon!
Sa kadugayan, si Jehova nagpadalag propeta ngadto kang Eli aron ipahayag ang bug-at nga mensahe sa paghukom. Giingnan ni Jehova si Eli: “Nagpadayon ka sa pagpasidungog sa imong mga anak labaw kay kanako.” Ang Diyos nagtagna nga ang daotang mga anak ni Eli mamatay sulod lang sa usa ka adlaw ug ang pamilya ni Eli grabeng mag-antos, ug mawad-an pa gani ang iyang banay sa dakong pribilehiyo ingong mga saserdote. Nag-usab ba ang iyang pamilya tungod niini nga pasidaan? Gipakita sa Bibliya nga wala gayod sila mag-usab.—1 Samuel 2:27–3:1.
Unsay epekto niini kang Samuel? Bisan pa sa maong kahimtang, atong mabasa ang daghang maayong asoy bahin sa pagdako ug pag-uswag ni Samuel. Pananglitan, ang 1 Samuel 2:18 nag-ingon nga si Samuel matinumanong “nag-alagad sa atubangan ni Jehova, samtang bata pa.” Bisan bata pa kaayo, iyang giuna ang pag-alagad sa Diyos. Sa bersikulo 21 sa maong kapitulo, mabasa nato kining makapadasig kaayo nga impormasyon: “Ang batang si Samuel nagpadayon sa pagdako sa atubangan ni Jehova.” Samtang nagdako, mas milig-on ang iyang relasyon sa iyang langitnong Amahan. Ang suod nga relasyon kang Jehova mao ang kinalabwang proteksiyon batok sa tanang matang sa kadaotan.
Si Samuel pwede ra untang mangatarongan nga mahimo siyang mohimog daotan kay gani ang hataas nga saserdote ug ang iyang mga anak nagpakasala man. Apan ang pagpakasala sa uban, lakip na niadtong may katungdanan, dili rason aron ang usa mohimog sala. Sa atong panahon, daghang batan-ong Kristohanon ang nagsunod sa panig-ingnan ni Samuel ug nagpadayong matinumanon kang Jehova—bisan pag ang ubang tawo wala magpakitag maayong panig-ingnan kanila.
Sa unsang paagi si Samuel nakabenepisyo niini? Ang Bibliya nag-ingon: “Sa kasamtangan ang batang si Samuel nagkadako ug labaw pang gikahimut-an sa panglantaw ni Jehova ug sa mga tawo.” (1 Samuel 2:26) Busa daghan ang nakadayeg kang Samuel. Si Jehova mismo nagpabili kaniya tungod sa iyang pagkamatinumanon. Ug nakaseguro si Samuel nga hukman sa Diyos ang tanang pagkadaotan nga ginahimo diha sa Shilo, apan lagmit nakapangutana siya kon kanus-a kana mahitabo.
“Sulti, kay ang Imong Alagad Namati”
Miabot ang panahon nga natubag ang maong pangutana. Usa ka kaadlawon niana, samtang nagsiga pa ang dakong lampara sa tabernakulo, si Samuel nakadungog ug tingog nga nagtawag kaniya. Mibangon siya ug “midagan” paingon sa tigulang nga si Eli. Mahanduraw ba nimo ang bata nga nagtiniil ug nagdali sa pagsusi kon unsay gikinahanglan ni Eli? Makapadasig gayod ang pagtahod ug ang kaayo ni Samuel kaniya. Bisan pa sa mga kasal-anan ni Eli, siya gihapon ang hataas nga saserdote ni Jehova.—1 Samuel 3:2-5.
Gipukaw ni Samuel si Eli, ug miingon: “Ania ako, kay ikaw nagtawag kanako.” Apan miingon si Eli nga wala siya manawag ug gipabalik niya ang bata sa higdaanan. Buweno, balikbalik kadtong nahitabo! Sa kataposan, nakaamgo si Eli kon unsay ipasabot niadto. Niadtong panahona, talagsa na lang si Jehova maghatag ug panan-awon o mensahe ngadto sa iyang katawhan, ug makita nato kon ngano. Apan nahibalo si Eli nga si Jehova may ihatag na usab nga mensahe—ug sa maong higayon pinaagi sa bata! Giingnan ni Eli si Samuel nga mobalik sa higdaanan ug gitudloan siya kon unsaon pagtubag kon may manawag kaniya. Gituman kana ni Samuel. Wala madugay nakadungog siyag tingog nga nag-ingon: “Samuel, Samuel!” Ang bata mitubag: “Sulti, kay ang imong alagad namati.”—1 Samuel 3:1, 5-10.
Sa kataposan, si Jehova aduna nay alagad sa Shilo nga andam mamati kaniya. Nahimong batasan ni Samuel ang pagpamati kang Jehova. Ingon ka ba usab niana? Dili kinahanglan nga maghulat kita nga makadungog ug tingog gikan sa langit. Karon, mahimo natong madungog kanunay ang tingog sa Diyos pinaagi sa Bibliya. Kon kita kanunayng mamati ug mosunod sa isulti sa Diyos, ang atong pagtuo molig-on. Mao kanay nahitabo kang Samuel.
Kadtong gabhiona sa Shilo maoy hinungdanong yugto sa kinabuhi ni Samuel tungod kay diha nagsugod ang iyang linaing relasyon kang Jehova—siya nahimong propeta ug tigpamaba sa Diyos. Sa sinugdan, siya nahadlok nga isulti ang mensahe ni Jehova kang Eli, sanglit kini maoy kompirmasyon nga ang tagna batok sa iyang pamilya hapit nang matuman. Apan si Samuel nagmaisogon sa pagsulti niana—ug si Eli mapaubsanong midawat sa paghukom sa Diyos. Wala madugay, natuman ang tanang gisulti ni Jehova. Ang Israel nakiggubat sa mga Filistehanon, ug si Hopni ug Pinehas namatay sa usa lang ka adlaw. Si Eli namatay usab sa dihang iyang nabalitaan nga nailog ang sagradong Arka ni Jehova.—1 Samuel 3:10-18; 4:1-18.
Sa laing bahin, si Samuel nailado nga usa ka matinumanong propeta. Sumala sa asoy, “si Jehova nag-uban kaniya,” ug gituman ni Jehova ang tanang tagna ni Samuel.—1 Samuel 3:19.
“Si Samuel Mitawag Kang Jehova”
Apan ang mga Israelitas ba misundog kang Samuel ug nagmatinumanon usab kang Jehova? Wala. Sa ulahi, sila dili na kontento nga dumalahan ug propeta. Gusto nila nga mahisama sa ubang nasod nga gamhan ug usa ka tawhanong hari. Gitugotan ni Jehova si Samuel sa paghatag sa ilang gihangyo. Apan buot niyang ipaamgo kanila nga bug-at kaayo ang ilang sala, kay dili tawo ang ilang gisalikway kondili si Jehova mismo! Busa iyang gipatawag ang katawhan ngadto sa Gilgal.
Handurawa nga atua ka didto samtang nakigsulti siya sa mga Israelitas sa Gilgal. Gipahinumdoman sila sa tigulang nang si Samuel nga siya nagmatinumanon sa Diyos sa tibuok niyang kinabuhi. Human niana, atong mabasa: “Si Samuel mitawag kang Jehova.” Siya mihangyo kang Jehova nga magpadangat ug unos, kilat, dalugdog, ug ulan.—1 Samuel 12:17, 18.
Posible ba kana nga ting-init man? Wala pa kana mahitabo sukad! Kon nagduda man ugaling ang mga tawo nga kana mahitabo, kana nahanaw ra dayon. Sa kalit, mingitngit ang kalangitan. Gipayhag sa hangin ang mga trigo sa uma. Midalugdog ug kusog ug mibundak ang ulan. Unsay ilang reaksiyon? “Ang tibuok katawhan nahadlok pag-ayo kang Jehova ug kang Samuel.” Sila nakaamgo sa kabug-at sa ilang sala.—1 Samuel 12:18, 19.
Dili si Samuel, kondili ang iyang Diyos nga si Jehova ang nakatukbil sa ilang rebelyosong kasingkasing. Sukad sa pagkabata ni Samuel hangtod sa iyang pagkatigulang, siya nagpasundayag ug pagtuo sa Diyos. Ug siya gigantihan ni Jehova. Si Jehova wala mausab hangtod karon. Siya mopaluyo gihapon sa mga tawo nga nagsundog sa pagtuo ni Samuel.
[Mga footnote]
a Ang mga Nazareo dunay panaad nga dili moinom ug bino ug dili magpaputol ug buhok. Ang kadaghanan nagkinabuhi ingong Nazareo sulod lang sa gitakdang panahon, apan ang pipila sama ni Samson, Samuel, ug Juan nga Tigbawtismo maoy mga Nazareo sa tibuok nilang kinabuhi.
b Ang tabernakulo maoy usa ka dakong tolda nga kahoyg estruktura ug rektanggulo ang porma. Simple lang kini apan dekalidad ang materyales—panit sa poka, mga panapton nga nindot ug borda, ug mahalong mga kahoy nga gihal-opag plata ug bulawan. Ang tabernakulo nahimutang sa rektanggulo nga sawang nga may dakong halaran. Sa ulahi dihay gitukod nga mga lawak sa kilid sa tabernakulo aron magamit sa mga saserdote. Lagmit si Samuel didto matulog sa usa sa maong mga lawak.
c Atong mabasa diha sa asoy ang duha ka pananglitan sa ilang kawalay pagtahod. Ang una maoy bahin sa kon unsang parte sa ihalad nga mananap ang pwedeng kaonon sa mga saserdote sumala sa Balaod. (Deuteronomio 18:3) Wala kana sunda sa daotang mga saserdote diha sa tabernakulo kay ilang sugoon ang mga tig-alagad nga mokuhag bisan unsang parte sa karne samtang kini gilat-an pa! Ikaduha, sa dihang ang mga tawo magdalag halad, sugoon sa daotang mga saserdote ang ilang tig-alagad nga pugson ang mga naghalad sa paghatag ug hilawng karne bisag wala pa mahalad kang Jehova ang tambok nga bahin sa mananap.—Levitico 3:3-5; 1 Samuel 2:13-17.
[Hulagway sa panid 17]
Bisan pag mibati si Samuel ug kahadlok, siya matinumanong mipahayag sa paghukom ni Jehova kang Eli
[Hulagway sa panid 18]
Si Samuel miampo uban ang pagtuo, ug gitubag ni Jehova ang iyang pag-ampo pinaagig unos, kilat, dalugdog, ug ulan