SANDALYAS

Usa ka sapin nga lapad ug lapalapa nga gama sa panit, kahoy, o ubang lanoton nga materyales nga isul-ob sa tiil ug ihigot ginamit ang mga liston nga sagad gama sa mga tinabas nga panit nga ipaagi tali sa kumagko ug sa ikaduhang tudlo sa tiil, sa palibot sa tikod, ug sa ibabaw sa tiil. Sa pipila ka kahimtang ang estrap moabot hangtod sa buolbuol.

Ang mga sandalyas sa Ehipto sagad pinahangad dapit sa mga tudlo sa tiil. Ang pipila ka sandalyas sa Asirya gilangkoban lamang ug sapin sa tikod ug sa kilid sa tiil, nga gibangan ibabaw sa tiil pinaagig mga tinabas nga panit ug walay suylas sa atubangang bahin sa tiil. Ang mga Romano nagsul-ob ug mga sandalyas ug giingon nga sila nagsul-ob usab ug mga sapatos nga sama sa modernong mga sapatos. Ang mga dungganon sa katilingban ug ang mga harianon nga mga Asiryanhon, mga Romano, ug ang uban pa nagsul-ob ug mas maanindot nga mga sandalyas o samag-botas nga mga sapatos. Ang pipila ka Bedouin palibot sa Bukid sa Sinai nagsul-ob ug mga sandalyas nga gama gikan sa usa ka espisye sa dugong (samag-poka nga hayop sa dagat). Si Jehova mahulagwayong namulong nga iyang gisapatosan ang Jerusalem ug “panit sa poka” (Heb., taʹchash).​—Eze 16:10.

Ang mga saserdote sa Israel giingon nga nag-alagad sa tabernakulo ug sa templo nga nagtiniil. (Itandi ang Ex 3:5; Jos 5:15; Buh 7:33.) Apan ang paglakaw sa gawas nga magtiniil maoy usa ka timailhan sa kasubo o kaulawan.​—2Sa 15:30; Isa 20:2-5; itandi ang sugo ngadto kang Ezequiel (24:​17, 23).

Panahon sa taas nga panaw naandan ang pagdala ug ekstrang paris nga sandalyas, sanglit mahimong madaot ang mga lapalapa sa sandalyas o maputol ang mga liston. Si Jesus, sa pagpadala sa mga apostoles, ug usab sa 70 ka tinun-an, nagsugo kanila sa dili pagdala ug duha ka paris nga sandalyas kondili mosalig sa pagkamaabiabihon niadtong modawat sa maayong balita.​—Mat 10:​5, 9, 10; Mar 6:7-9; Luc 10:​1, 4.

Mahulagwayong Paggamit. Ilalom sa Balaod, ang usa ka babayeng balo maghubo sa sandalyas sa usa ka tawo nga modumili sa paghimo ug kaminyoon sa bayaw nga lalaki ngadto kaniya, ug ang iyang ngalan pagatawgon, nga mabiaybiayon, “Ang balay sa usa nga gihuboan sa iyang sandalyas.” (Deu 25:​9, 10) Ang pagbalhin sa propiedad o sa katungod sa paglukat gisimbolohan pinaagi sa paghatag sa usa ka tawo sa iyang sandalyas ngadto sa lain.​—Ru 4:7-10; tan-awa ang KAMINYOON SA BAYAW NGA LALAKI.

Diha sa ekspresyon nga “sa Edom ilabay ko ang akong sandalyas” (Sal 60:8; 108:9), tingali gipasabot dinhi ni Jehova nga ang Edom pagasakopon. Lagmit kini may kalabotan sa kostumbre sa paglabay sa sandalyas sa usa ka tawo ngadto sa usa ka lote aron ipaila ang iyang pagpanag-iya niini. O, lagmit kini nagpaila ug pagtamay alang sa Edom, sanglit diha sa mao ra usab nga teksto ang Moab gitawag nga “akong dulang nga hugasanan.” Sa Tungang Sidlakan karong adlawa, ang paglabay sa sandalyas maoy timaan sa pagtamay.

Gisugo ni David si Solomon nga silotan si Joab, kinsa ‘nagbutang sa dugo sa gubat . . . sa iyang mga sandalyas’ sa panahon sa kalinaw​—usa ka mahulagwayong pamulong nga naglarawan sa pagkasad-an ni Joab sa dugo tungod sa pagpatay niya kang Heneral Abner ug kang Heneral Amasa. (1Ha 2:​5, 6) Kini, lakip na ang kamatuoran nga ang usa nga nagsul-ob sa iyang mga sandalyas nagpasabot nga ang usa ka tawo hapit nang mobuhat sa usa ka buluhaton sa gawas sa iyang balay (o sa bisan diin nga siya nag-estar; itandi ang Buh 12:8), naghatag ug katin-awan sa tambag ni apostol Pablo ngadto sa mga Kristohanon nga ‘sul-oban nila ang ilang mga tiil sa kasangkapan sa maayong balita sa pakigdait.’​—Efe 6:​14, 15.

Ang pagbadbad sa mga liston sa sandalyas sa laing tawo o ang pagdala sa iyang mga sandalyas giisip nga usa ka ubos nga buluhaton sama sa sagad nga himoon sa mga ulipon. Si Juan migamit niini nga pagtandi aron ipakita ang iyang pagkaubos kang Kristo.​—Mat 3:11; Mar 1:7.