OPISYAL NGA BESTI

Ang Hebreohanong pulong nga ʼad·deʹreth naghubit sa usa ka butang nga ‘harianon’ o ‘halangdon’ (Eze 17:8; Zac 11:3) ug, sa mga paghisgot niini labot sa usa ka besti, dayag nga kini nagtumong sa usa ka sangkad nga kupo o taas nga besti, nga lagmit isul-ob diha sa mga abaga ug ginama gikan sa mga panit o sa panapton nga gihablon gikan sa balhibo sa hayop.

Ang ebidensiya nga ang termino naghubit sa usa ka balhiboon nga besti makita diha sa paghubit sa panganayng anak ni Isaac nga si Esau. Sa pagkahimugso, siya “migula nga pula ang tibuok lawas ingon sa opisyal nga besti nga balhibo; busa ilang gitawag ang iyang ngalan nga Esau.” (Gen 25:25) Ang pagkaamgid niya sa usa ka opisyal nga besti lagmit dili tungod sa iyang pagkapulahon kondili sa iyang pagkabalhiboon.

Sa paghubad sa ʼad·deʹreth, alang sa opisyal nga besti nga gigamit ni Elias ug Eliseo, gigamit sa Septuagint ang Gregong pulong nga me·lo·teʹ (nga nagkahulogang panit sa karnero o sa bisan unsang gaspangon, balhiboon nga panit). (1Ha 19:13) Kini nagpasabot nga ang besti maoy gama sa mga panit nga wala kuhaig balhibo, susama sa besti nga gisul-ob sa pipila ka Bedouin. Ang paghubit ni Pablo bahin sa gilutos nga mga alagad sa Diyos kinsa “naglakawlakaw nga nagsul-ob sa mga panit sa karnero, sa mga panit sa kanding,” lagmit nagtumong sa besti nga gisul-ob niini nga mga manalagna ni Jehova. (Heb 11:37) Si Juan nga Tigbawtismo nagsul-ob ug besti nga gama sa balhibo sa kamelyo, bisan tuod wala hisgoti nga kini maoy iyang opisyal nga besti ingong usa ka manalagna.​—Mar 1:6.

Bisan unsa pa ang pagkadisenyo, kini nga opisyal nga mga besti nga gama sa balhibo nahimong ilhanan sa pipila ka manalagna. Sa dihang si Haring Ahazias nakadungog bahin sa “usa ka tawo nga may besti nga balhibo, nga may panit nga bakos nga gibakos sa iyang hawak,” dihadiha iyang naila nga kadto mao ang manalagnang si Elias. (2Ha 1:8) Kini nga opisyal nga besti nahimong galamiton sa pagdihog nga iyang gisul-ob ngadto kang Eliseo sa dihang siya ‘gitawag’ aron biyaan ang pagdaro ug mosunod kang Elias. (1Ha 19:19-21) Sa ulahi, sa dihang si Elias mikayab diha sa alimpulos, kini nga besti gibilin ngadto sa iyang manununod, kinsa sa ulahi migamit niini sa pagbahin sa Suba sa Jordan, ingon sa gibuhat sa iyang agalon. (2Ha 2:​3, 8, 13, 14) Mopatim-aw nga ang mini nga mga manalagna usahay nagsul-ob ug susamang mga besti nga gama sa balhibo sa paglimbong sa mga tawo aron sila dawaton ingong tinamod nga mga manalagna ni Jehova, sa ingon naghimo sa ilang mga mensahe nga mas katuohan.​—Zac 13:4.

Ang terminong ʼad·deʹreth gigamit usab maylabot sa mahalon ug harianon nga mga besti, sama sa besti nga gikawat ni Acan, “usa ka opisyal nga besti gikan sa Sinar, usa nga maanindot.” (Jos 7:​21, 24) Ang karaang Babilonya, o Sinar, nabantog tungod sa matahom nga hatag-as nga mga besti niini. Ang hari sa Nineve “mihukas sa iyang opisyal nga besti,” nga sa walay duhaduha usa ka maanindot kaayong taas nga besti, ug nagsul-ob ug sakong panapton aron ipakita ang iyang paghinulsol.​—Jon 3:6.