Matag Adlaw Ka Bang Mangutana, “Hain si Jehova?”

1, 2. (a) Unsa ang espirituwal nga kahimtang sa mga Hudiyo sa adlaw ni Jeremias? (b) Unsa unta ang angayng reaksiyon sa mga taga-Juda bahin sa ilang kahimtang?

NAGHILAK si Jeremias. Naapektohan siya sa presenteng kahimtang sa iyang katawhan ug sa gipatagna sa Diyos kaniya bahin sa ilang kaugmaon. Siya nangandoy nga ang iyang ulo ingon pa unta sa tinubdan sa tubig ug ang iyang mga mata ingon sa usa ka tuboran aron siya makahilak nga walay hunong. Si Jeremias may rason nga maguol sa kahimtang sa nasod. (Jer. 9:1-3; basaha ang Jeremias 8:20, 21.) Ang mga Hudiyo padayong nagsalikway sa balaod ni Jehova ug wala motuman sa iyang tingog, maong modangat kanila ang katalagman.—Jer. 6:19; 9:13.

² Ang katawhan sa Juda, nga ganahang maminaw sa mga pulong sa ilang relihiyosong mga pangulo nga nag-ingong ‘maayo ra ang tanan,’ dili tinuod nga interesado sa panglantaw ni Jehova sa ilang panggawi. (Jer. 5:31; 6:14) Sila samag mga pasyente nga nangitag doktor nga mosulti kanilag makahupay nga mga pulong apan wala magtagad sa seryosong mga simtoma. Kon ikaw may seryosong sakit, dili ba nimo gustong madayagnos sa tukmang paagi aron ikaw matambalan dayon? Sa espirituwal nga pagkasulti, ang mga Hudiyo sa adlaw ni Jeremias angay untang matinud-anong magsusi sa ilang espirituwal nga kahimtang. Angay gayod unta silang mangutana: “Hain si Jehova?”—Jer. 2:6, 8.

 3. (a) Unsaon unta pagtubag sa mga Hudiyo ang pangutanang “Hain si Jehova?” (b) Unsa ang usa ka paagi nga ang mga Hudiyo makapangita kang Jehova?

³ Ang pagpangutana sa mga Hudiyo nga “Hain si Jehova?” nagkahulogan nga sila mangayo untag giya sa Diyos sa dihang sila mohimog mga desisyon, dagko man kini o gagmay. Wala kana himoa sa mga Hudiyo nianang panahona. Apan human sa pagkaawaaw sa Jerusalem ug sa ilang pagpamalik gikan sa Babilonya, sila kinahanglang ‘mangita kang Jehova.’ Kon ila kanang buhaton, sila makakaplag kaniya ug makahibalo sa iyang mga dalan. (Basaha ang Jeremias 29:13, 14.) Unsaon nila kana paghimo? Ang usa ka paagi mao ang pagduol sa Diyos diha sa tim-os nga pag-ampo, ug mangayo sa iyang pagtultol. Kanunay kanang gibuhat ni Haring David. Siya mihangyo sa Diyos: “Ipaila kanako ang imong mga dalan, Oh Jehova; tudloi ako sa imong mga alagianan.” (Sal. 25:4) Matikdi ang pagdapit nga gihatag sa Tigpatalinghog sa pag-ampo pinaagi ni Jeremias sa ikanapulong tuig ni Haring Zedekias. “Tawgon mo ako, ug ako motubag kanimo ug sa madali magasulti kanimo sa dagko ug dili-masabot nga mga butang nga wala nimo mahibaloi.” (Jer. 33:3) Kon ang hari ug ang maluibong nasod mitawag pa sa Diyos, Iya untang ibutyag kanila ang mga butang nga “dili-masabot,” ang pagkaawaaw sa Jerusalem ug ang pagkapasig-uli niini human sa 70 ka tuig.

4, 5. Unsay laing mga paagi nga ang katawhan sa Diyos makapangita kang Jehova?

⁴ Ang laing paagi nga ang mga Hudiyo makapangita unta kang Jehova mao ang pagsusi sa kasaysayan ug ang pagtagad kon giunsa niya pagpakiglabot ang iyang katawhan. Niining paagiha, mahinumdoman nila kon unsay giuyonan sa Diyos ug kon unsay makapasuko kaniya. Nabatonan nila ang mga sinulat ni Moises ug ang pipila ka inspiradong mga rekord ug mga talaan sa kasaysayan sa mga hari sa Israel ug Juda. Pinaagi sa pagpamalandong niini ug sa pagpatalinghog sa tinuod nga mga manalagna sa Diyos, mahibaloan unta sa mga Hudiyo sa adlaw ni Jeremias ang tubag sa pangutanang “Hain si Jehova?”

⁵ Ang ikatulong paagi nga ang maong mga Hudiyo makapangita kang Jehova mao ang pagkakat-on sa ilang personal nga mga kasinatian ug nianang sa uban. Dili kay kinahanglan silang mag-eksperimento aron lang makakat-on sa tanang butang, apan sila makakuhag leksiyon sa ilang nahimo sa nangagi ug kon giunsa paglantaw ni Jehova ang ilang gibuhat. Kon sila maayo pang moobserbar, ila untang masabtan kon giunsa paglantaw sa Diyos ang ilang panggawi.—Prov. 17:10.

 6. Sa unsang paagi ka madasig sa panig-ingnan ni Job?

⁶ Apan komosta sa atong adlaw? Ikaw ba kanunayng mangutana kon “Hain si Jehova?” sa dihang ikaw mohimog mga desisyon ug mopili sa buot nimong buhaton? Tingali gibati sa pipila nga wala ra kaayo sila magpakabana niining pangutanaha nga mao unta ang angay nilang himoon. Kon imong gibati nga daw ingon ka niana, ayawg kaguol. Bisan ang matinumanong patriarkang si Job mibati usab niana. Sa dihang nasinatian niya ang kapit-osan, ang iyang kaugalingon na lamang ang iyang gihunahuna. Kinahanglan siyang pahinumdoman ni Elihu bahin sa kasagarang tinamdan sa tawo: “Walay miingon, ‘Hain ba ang Diyos nga akong Dakong Magbubuhat?’” (Job 35:10) Si Elihu nagdasig kang Job: “Magmatinagdanon sa katingalahang mga buhat sa Diyos.” (Job 37:14) Kinahanglang panid-an ni Job ang gamhanang mga buhat ni Jehova diha sa kalalangan palibot niya ug ang pagpakiglabot sa Diyos sa mga tawo. Pinaagi sa iyang kaugalingong kasinatian, nasabtan ra ni Job ang mga paagi ni Jehova. Human siya makalahutay sa grabeng kasakitan ug human makita kon giunsa pagdumala ni Jehova ang mga butang, si Job miingon: “Ako misulti, apan wala ako makasabot sa mga butang nga katingalahan kaayo alang kanako, nga wala nako mahibaloi. Sa hulungihong nakadungog ako bahin kanimo, apan karon ang akong mata nakakita kanimo.”—Job 42:3, 5.

 7. Sumala sa makita sa panid 116, unsay sunod natong hisgotan?

⁷ Kon bahin kang Jeremias nga manalagna, siya nagpadayon sa pagpangita kang Jehova ug siya nakakaplag kaniya. Dili sama sa iyang mga katagilungsod, latas sa mga dekada sa iyang matinumanong pag-alagad, si Jeremias kanunayng mangutana: “Hain si Jehova?” Niini nga kapitulo, atong makita sa panig-ingnan ni Jeremias kon unsaon nato pagpangita kang Jehova ug pagkakaplag kaniya pinaagi sa pag-ampo, pagtuon, ug personal nga mga kasinatian.—1 Cron. 28:9.

 8. Sa unsang mga kahimtang nga si Jeremias nag-ampo Diyos?

⁸ Sa daghang katuigan nga siya nag-alagad sa Diyos ingong tigpamaba ngadto sa nasod sa Juda, si Jeremias nangita kang Jehova pinaagi sa kinasingkasing nga mga pag-ampo. Siya midangop sa Diyos alang sa tabang sa dihang kinahanglan niyang imantala ang dili-popular nga mga mensahe, sa dihang gibati niyang dili na siya makalahutay, ug sa dihang siya wala makasabot sa mga panghitabo. Siya gitubag sa Diyos ug gigiyahan kon unsaon paglahutay. Tagda ang pipila ka pananglitan.

 9. (a) Sa unsang paagi gipahungaw ni Jeremias ang iyang gibati diha sa Jeremias 15:15, 16, ug unsay tubag ni Jehova? (b) Sa imong hunahuna, nganong hinungdanong ipahungaw ang imong mga pagbati diha sa pag-ampo?

⁹ Kas-a, sa dihang si Jeremias gisugo nga imantala ang usa ka mensahe sa paghukom, iyang gibati nga ang tanan nanghimaraot kaniya. Busa ang manalagna nag-ampo sa Diyos nga unta siya hinumdoman. Tagda ang iyang pag-ampo nga narekord sa Jeremias 15:15, 16, diin iyang gibutyag kon unsay iyang gibati sa tubag sa Diyos. (Basaha.) Niana nga pag-ampo, gipahungaw ni Jeremias ang iyang tumang kaguol. Apan, sa dihang iyang nakaplagan ang mga pulong sa Diyos ug gibutang kini sa iyang baba, ingnon ta, siya nagmalipayon! Gitabangan siya ni Jehova sa pagpabili sa pribilehiyo sa pagdala sa Iyang ngalan ug sa pagmantala sa Iyang mensahe. Nakita gayod ni Jeremias nga siya gipaluyohan ni Jehova niining butanga. Unsay atong makat-onan niana?

10. Unsay sanong sa Diyos sa dihang miingon ang manalagna nga dili na siya mosulti sa ngalan ni Jehova?

¹⁰ Sa laing higayon, human dapati si Jeremias sa saserdoteng si Pasur nga anak ni Imer, siya miingon nga dili na siya mosulti sa ngalan ni Jehova. Unsay sanong sa Diyos sa pagtuaw ni Jeremias? (Basaha ang Jeremias 20:8, 9.) Ang Bibliya wala mag-ingon kanato nga gitubag sa Diyos si Jeremias pinaagi sa pagpakigsulti kaniya gikan sa langit. Apan ang pulong sa Diyos samag nagdilaab nga kalayo nga natakpan sulod sa iyang kabukogan, ug wala na siya makapugong niini kondili kinahanglan niya kining imantala. Sa pagkatinuod, pinaagi sa matinud-anong pagpahungaw sa iyang gibati ngadto sa Diyos ug sa paglihok sumala sa iyang nahibaloan bahin sa Iyang kabubut-on, nadasig si Jeremias sa pagtuman sa gipabuhat sa Diyos kaniya.

11, 12. Sa unsang paagi gitubag si Jeremias sa iyang pangutana kon nganong daw nagmalamposon ang mga daotan?

¹¹ Natugaw si Jeremias sa dihang iyang nakita nga nagmalamposon ang mga daotan. (Basaha ang Jeremias 12:1, 3.) Bisan tuod wala gayod magduhaduha sa pagkamatarong ni Jehova, ang manalagna nangitag tubag sa iyang ‘reklamo.’ Madayag sa iyang pagkaprangka nga siya may suod nga relasyon sa Diyos, sama nianang sa usa ka anak ngadto sa iyang minahal nga amahan. Wala lang makasabot si Jeremias kon nganong daghang Hudiyo ang nagmauswagon bisan pa sa ilang pagkadaotan. Nakita ba ni Jeremias ang makapatagbawng tubag? Gipasaligan siya ni Jehova nga Iyang pagalukahon ang mga daotan. (Jer. 12:14) Sa dihang nakita ni Jeremias nga gitubag sa Diyos ang iyang giampo, misamot gayod kalalom ang iyang pagsalig sa hustisya sa Diyos. Ingong resulta, mas subsob pa gayod nga miampo si Jeremias ngadto sa Diyos, nga nagpahungaw sa iyang mga pagbati ngadto sa iyang Amahan.

¹² Sa hapit nang matapos ang paghari ni Zedekias, sa dihang gilikosan sa mga Babilonyanhon ang Jerusalem, gitawag ni Jeremias si Jehova ingong usa “kansang mga mata gibuka nganha sa tanang dalan sa mga anak sa mga tawo, aron sa paghatag sa matag usa sumala sa iyang mga dalan ug sumala sa mga bunga sa iyang mga pakiglabot.” (Jer. 32:19) Nakita ni Jeremias kon unsay panglantaw ni Jehova bahin sa hustisya, nga ang Diyos nagtan-aw gyod diay kon unsay ginabuhat sa matag usa ug nagpatalinghog sa tim-os nga mga pag-ampo sa iyang mga alagad. Ug tungod niana, ilang makita ang mas daghan pang ebidensiya nga Siya magahatag “sa matag usa sumala sa iyang mga dalan ug sumala sa mga bunga sa iyang mga pakiglabot.”

13. Nganong ikaw makasalig nga matuman gayod ang kabubut-on sa Diyos?

¹³ Tingali wala ra kita magduhaduha sa hustisya sa Diyos ug sa pagkamaalamon sa iyang paagi sa pagpalampos sa iyang kabubut-on karon ug sa umaabot. Bisan pa niana, kita makabenepisyo sa pagpamalandong sa nasinatian ni Jeremias ug sa pagpahungaw sa tinuod natong gibati diha sa atong mga pag-ampo. Kon ingon niana ang atong buhaton, mas pang mapalig-on ang atong pagsalig kang Jehova nga ang iyang kabubut-on matuman gayod. Bisan tuod ug dili pa nato bug-os masabtan karon kon nganong nahitabo ang mga butang nga wala nato dahoma, o nganong nalangan pagkatuman ang kabubut-on sa Diyos, atong ikapahayag diha sa pag-ampo ang atong bug-os nga pagsalig kaniya. Ang iyang kabubut-on matuman gayod sumala sa iyang gimbut-an. Segurado kini ug dili kita angayng magduhaduha niini. Padayon kitang mangutana, “Hain si Jehova?” pinaagi sa pag-ampo nga masabtan unta nato ang iyang kabubut-on ug makita ang katumanan niini.—Job 36:5-7, 26.

14. Nganong kita nahibalo nga gisusi ni Jeremias ang kasaysayan sa katawhan sa Diyos?

¹⁴ Maylabot sa pangutanang “Hain si Jehova?” si Jeremias nasayod gayod nga gikinahanglan ang ‘kahibalo bahin kang Jehova.’ (Jer. 9:24) Lagmit nga iya gayong gitun-an ang kasaysayan sa katawhan sa Diyos sa dihang iyang gitigom ang mga basahon nga nailhang Una ug Ikaduhang Hari. Siya espesipikong naghisgot bahin sa “basahon sa mga kalihokan ni Solomon,” sa “basahon sa mga kalihokan sa mga adlaw sa mga hari sa Israel,” ug sa “basahon sa mga kalihokan sa mga adlaw sa mga hari sa Juda.” (1 Hari 11:41; 14:19; 15:7) Busa, siya nakasabot kon giunsa pagdumala ni Jehova ang lainlaing mga kahimtang. Nasayod si Jeremias kon unsay makapahimuot kang Jehova ug kon giunsa Niya paglantaw ang mga desisyon sa katawhan. Masusi usab niya ang inspiradong mga sinulat nga mabatonan nianang panahona, sama nianang kang Moises, Josue, Samuel, David, ug Solomon. Sa walay duhaduha, siya sinati sa mga manalagna nga una kaniya ug ingon man sa iyang mga kontemporaryo. Sa unsang paagi nakabenepisyo si Jeremias sa iyang personal nga pagtuon?

15. Unsang kaayohan ang tingali nabatonan ni Jeremias sa iyang pagsusi sa tagna ni Elias?

¹⁵ Girekord ni Jeremias ang asoy bahin kang Jezebel, ang daotang asawa ni Haring Ahab sa Samaria. Lakip sa iyang asoy mao ang gipahayag ni Elias nga si Jezebel kan-on sa mga iro didto sa luna sa yuta sa Jezreel. (1 Hari 21:23) Ug sumala sa girekord ni Jeremias, imong nahibaloan nga mga 18 ka tuig sa ulahi, si Jezebel gihulog sa bentana, giyatakan sa kabayo ni Jehu, ug gikaon sa mga iro. (2 Hari 9:31-37) Ang pagsusi sa tagna ni Elias ug sa katumanan niini, lakip sa mga detalye niini, nakapalig-on gayod sa pagtuo ni Jeremias sa pulong sa Diyos. Sa pagkatinuod, siya nakalahutay ingong manalagna kay napalig-on ang iyang pagtuo sa iyang pagtuon sa mga kalihokan ni Jehova sa nangagi.

16, 17. Sa imong hunahuna, ngano kahang nakalahutay si Jeremias sa pagpasidaan sa daotang mga hari sa iyang adlaw?

¹⁶ Atong tagdon ang lain pang pananglitan. Sa imong hunahuna, unsay nakatabang kang Jeremias nga padayong magpasidaan sa daotang mga hari, sama kang Jehoiakim ug Zedekias, bisan pag siya gilutos? Tungod gayod kadto kay si Jeremias gihimo ni Jehova nga “usa ka siyudad nga kinutaan ug usa ka haliging puthaw ug mga paril nga tumbaga” ngadto sa mga hari sa Juda. (Jer. 1:18, 19) Apan dili nato angayng kalimtan nga si Jeremias migugol ug dakong panahon sa pagsusi bahin sa pagmando sa unang mga hari sa Juda ug Israel. Iyang girekord ang pagpanukod ni Manases ug “mga halaran alang sa tanang panon sa kalangitan didto sa duha ka sawang sa balay ni Jehova,” ang paghalad sa iyang kaugalingong anak nga lalaki pinaagig kalayo, ug ang pag-ula ug daghan kaayong inosenteng dugo. (2 Hari 21:1-7, 16; basaha ang Jeremias 15:4.) Bisan pa niana, si Jeremias nahibalo gayod nga sa dihang si Manases nagpaubos sa iyang kaugalingon ug padayong nag-ampo kang Jehova, “Siya mitugot nga pangaliyupoan,” ug siya gipasig-uli ni Jehova sa iyang pagkahari.—Basaha ang 2 Cronicas 33:12, 13.

¹⁷ Sa iyang mga sinulat, wala hisgoti ni Jeremias ang kaluoy ni Jehova kang Manases. Apan si Manases namatay mga 15 ka tuig lamang o kapin pa una magsugod si Jeremias sa iyang pagpanagna. Busa, ang manalagna lagmit nakadungog gayod sa nahitabo sa dihang naghinulsol ang hari sa iyang nangaging pagkadaotan. Ang pagsusi bahin sa mangilngig nga mga buhat ni Manases ug sa mga sangpotanan niana nakatabang gayod kang Jeremias nga makita ang kahinungdanon sa pag-awhag sa mga hari, sama kang Zedekias, sa pagtinguha sa kaluoy ug mahigugmaong-kalulot ni Jehova. Bisan ang usa ka hari nga gibantog sa pagbuhat sa idolatriya ug pag-ulag dugo mahimong maghinulsol ug mapasaylo. Kon ikaw ang anaa sa kahimtang ni Jeremias, ang mga panghitabo bahin kang Manases makadasig ug makatabang kaha kanimo nga molahutay panahon sa pagmando sa uban pang daotang mga hari?

18. Unsay nakat-onan ni Jeremias sa nahitabo kang Uriyas, ug nganong mao kanay imong tubag?

¹⁸ Panahon sa iyang pagpanagna, nakakat-on gayod si Jeremias pinaagi sa pagpaniid kon giunsa sa iyang mga kontemporaryo pag-atubang ang pipila ka kahimtang. Ang usa mao ang manalagnang si Uriyas nga nanagna batok sa Jerusalem ug Juda panahon sa pagmando ni Jehoiakim. Apan, tungod kay siya nahadlok kang Haring Jehoiakim, si Uriyas mikalagiw sa Ehipto. Human niana, ang hari nagpasugo ug mga lalaki aron kuhaon si Uriyas gikan sa Ehipto, ug dayon iya kining gipapatay. (Jer. 26:20-23) Nakakat-on kaha si Jeremias ug leksiyon gikan niini nga kasinatian? Ang padayong pagpasidaan ni Jeremias sa mga Hudiyo bahin sa ilang nagsingabot nga kalaglagan, nga naghimo gani niini diha sa dapit sa templo, nagpamatuod nga siya nakakat-on gayod ug leksiyon. Padayong gihuptan ni Jeremias ang kaisog, ug si Jehova wala magsalikway kaniya. Lagmit gipalihok gayod sa Diyos si Ahikam nga anak ni Sapan aron panalipdan ang kinabuhi sa maisogong si Jeremias.—Jer. 26:24.

19. Unsay nakita ni Jeremias sa kanunayng pagpadala ni Jehova ug mga manalagna ngadto sa Iyang katawhan?

¹⁹ Nakakat-on usab si Jeremias gikan sa iyang kaugalingong kasinatian sa dihang siya gigamit ni Jehova sa pagpasidaan sa Iyang katawhan. Sa ikaupat nga tuig ni Haring Jehoiakim, gipasulat ni Jehova kang Jeremias ang tanan Niyang gipamulong gikan sa adlaw ni Josias hangtod nianang panahona. Ngano? Aron awhagon ang mga tawo nga motalikod sa pagbuhat ug daotan ug aron mapasaylo. (Basaha ang Jeremias 36:1-3.) Si Jeremias, nga mibangon ug sayo aron sa paghatag ug mga mensahe sa pasidaan gikan sa Diyos, nangamuyo pa gani sa katawhan sa paghunong sa ilang dulumtanang mga buhat. (Jer. 44:4) Dili ba dayag nga nakita ni Jeremias sa iyang kaugalingong kasinatian nga ang Diyos nagpadalag mga manalagna tungod sa Iyang kaluoy sa iyang katawhan? Ug wala ba kini makaaghat kang Jeremias nga magmaluluy-on usab? (2 Cron. 36:15) Nan, imong masabtan nga sa dihang si Jeremias naluwas sa pagkalaglag sa Jerusalem, siya nakaingon: “Maoy mga buhat sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova nga kita wala malaglag, tungod kay ang iyang mga kaluoy dili gayod matapos. Sila bag-o sa matag buntag.”—Lam. 3:22, 23.

20. Sa unsang paagi imong masundog si Jeremias sa pagpangita kang Jehova?

²⁰ Sa mga desisyon nga imong giatubang matag adlaw, naningkamot ka bang masayran kon unsa ang kabubut-on sa Diyos ug mangutana, “Hain si Jehova?” (Jer. 2:6-8) Dili sama sa mga Hudiyo sa iyang adlaw, si Jeremias kanunayng nangayog tabang sa Labing Gamhanan aron matino kon unsay angay niyang buhaton. Maalamong sundogon nato si Jeremias sa pagsusi matag adlaw sa panglantaw ni Jehova kon kita mohimog desisyon.

21. Unsang matang sa pag-ampo ang makatabang kanimo maylabot sa imong ministeryo, sama pananglitan kon may usa nga maharason?

²¹ Kini nga desisyon dili kinahanglang maglangkit ug dakong isyu o hinungdanong butang sa imong kinabuhi. Pananglitan, komosta na man ang imong desisyon sa paggawas sa kanataran sa adlaw nga imong giplano? Tingali sa imong pagmata imong namatikdan nga nagdag-om, ug daw dili maayong mogawas. Ang teritoryo nga gieskedyul nianang adlawa sa pagsangyaw tingali subsob nang gikobrehan. Tingali imong nahinumdoman nga gibalibaran ka sa pipila ka tawo nga nagpakaaron-ingnong matinahoron o nagpakitag dayag nga pagkawalay-batasan. Nianang buntaga, moampo ka ba nga “Hain si Jehova?” Kon imo kanang buhaton, tingali mapamalandong nimo ang kaanindot sa mensahe nga imong dad-on ug mas bation pa nimo nga kabubut-on sa Diyos nga imo kining imantala. Dayon tingali imong bation nga ang pulong ni Jehova nahimong tuboran sa imong kalipay ug pagmaya, sama sa gibati ni Jeremias. (Jer. 15:16, 20) Kon sa imong pagsangyaw makahibalag kag tawong maharason ug gani manghulga kanimo, ikaw makapahungaw na usab sa imong pagbati ngadto sa Diyos diha sa pag-ampo. Buhaton mo ba kana? Hinumdomi nga siya makahatag kanimog balaang espiritu aron ikaw makahimog maayong tubag, ug imong mabuntog ang negatibong mga pagbati tungod sa imong tinguha sa pagsulti sa mensahe sa Diyos.—Luc. 12:11, 12.

22. Ngano kahang ang ubang mga pag-ampo mababagan?

²² Angayng hinumdoman nga ang ubang mga pag-ampo mababagan o maalihan. (Basaha ang Lamentaciones 3:44.) Wala patalinghogi ni Jehova ang mga pag-ampo sa rebelyosong mga Hudiyo kay sila ‘nagpahilayo sa ilang igdulungog gikan kaniya’ ug padayong nagbuhat ug kalapasan. (Prov. 28:9) Tin-aw gayong nasabtan ni Jeremias kini nga leksiyon, ug angay gayod usab natong masabtan kini: Kon ang usa ka tawo dili molihok kaharmonya sa iyang mga pag-ampo, kana makapahigawad sa Diyos ug dili na Niya patalinghogan ang maong mga pag-ampo. Dayag nga kini maoy butang nga angay gayod natong likayan.

23, 24. (a) Unsay gikinahanglan kon buot natong susihon ang kabubut-on ni Jehova? (b) Unsaon nimo paghimo sa imong personal nga pagtuon nga mas pang mapuslanon?

²³ Gawas pa sa atong tim-os nga pag-ampo alang sa giya ni Jehova, kinahanglan tang magpadayon sa atong personal nga pagtuon nga maoy usa ka hinungdanong paagi aron kita mahibalo sa kabubut-on ni Jehova. Kita nakabentaha kang Jeremias niining bahina. Atong nabatonan ang kompletong Bibliya. Sama kang Jeremias, nga mihimog makugihong panukiduki aron siya makatigom ug inspiradong kasaysayan, ikaw makasusi sa Pulong sa Diyos ug makapangayo Kaniya ug giya, nga mangutana, “Hain si Jehova?” Pinaagi sa pagtinguha nga makakat-on sa iyang kabubut-on, ikaw misalig kaniya ug ikaw “mahimo gayod nga sama sa usa ka kahoy nga gitanom sa daplin sa mga tubig, nga nagpakuyanap sa iyang mga gamot sa daplin mismo sa sapa.”—Basaha ang Jeremias 17:5-8.

²⁴ Samtang imong basahon ug palandongon ang Balaang Kasulatan, ilha kon unsay buot ipabuhat ni Jehova kanimo sa lainlaing kahimtang. Mahimong susihon nimo ang mga prinsipyo nga buot nimong hinumdoman ug ipadapat sa imong kinabuhi. Sa dihang imong basahon ang makasaysayanhong mga asoy, mga sugo sa Diyos, diyosnong mga prinsipyo, ug maalamong mga pulong diha sa Bibliya, tagda kon sa unsang paagi kini makaimpluwensiya sa imong mga desisyon matag adlaw. Ingong tubag sa imong pangutana nga “Hain si Jehova?” ikapadayag niya kanimo pinaagi sa iyang sinulat nga Pulong kon unsaon pag-atubang bisan ang malisod nga mga kahimtang. Oo, imong masabtan diha sa Bibliya ang “dili-masabot nga mga butang nga wala nimo mahibaloi” o matugkad.—Jer. 33:3.

25, 26. Nganong ang mga kasinatian mapuslanon kanato?

²⁵ Dugang pa, mahimo nimong tagdon ang imo mismong mga kasinatian o nianang sa uban. Pananglitan, imong makita nga sama sa nahitabo kang Uriyas, may pipila nga mihunong sa pagsalig kang Jehova. (2 Tim. 4:10) May makat-onan ka sa ilang gihimo aron malikayan ang samang daotang sangpotanan. Hunahunaa kanunay ang mahigugmaong-kalulot nga gipakita ni Jehova kanimo, nga maghinumdom nga gipabilhan usab ni Jeremias ang kaluoy ug pagkamapuangoron sa Diyos. Bisan unsa pa ka desperado ang imong kahimtang, ayawg hunahunaa nga ang Labing Hataas wala magtagad kanimo. Siya may pagtagad kanimo, sama sa iyang gipakita kang Jeremias.

²⁶ Samtang imong palandongon ang mga pakiglabot ni Jehova sa matag usa karon, imong makita nga siya naghatag ug giya sa matag adlaw. Si Aki, usa ka batan-ong sister sa Japan, mibati nga siya dili takos nga mahimong Kristohanon. Usa ka adlaw, sa dihang siya misangyaw uban sa asawa sa magtatan-aw sa sirkito, si Aki miingon: “Akong gibati nga hapit na kong isuka ni Jehova, apan naningkamot gihapon ko nga mohawid kaniya, nga nagahangyo kaniya nga hatagan unta ako ug dugang pang panahon.” Ang asawa sa magtatan-aw sa sirkito mitan-aw kaniya ug miingon: “Wala gayod ako maghunahuna nga ikaw usa ka dagaang nga Kristohanon!” Sa ulahi, gipamalandong ni Aki ang maong makapalig-on nga komento. Gani, wala gayoy timailhan nga si Jehova sukad masukad naglantaw kaniya ingong dagaang. Human niadto, si Aki miampo kang Jehova: “Ipadala ako bisan asa. Buhaton nako ang bisan unsa nga imong ipabuhat kanako.” Sa halos samang panahon, siya miduaw sa laing nasod diin dihay usa ka gamayng grupo nga nagsultig Hinapon nga nagkinahanglag usa ka igsoon nga makamao niini nga pinulongan ug mahimong moestar didto ug moalagad uban nila. Tungod kay si Aki natawo man sa maong nasod, dili lisod alang kaniya nga mobalhin didto ug motabang. Apan asa man siya mopuyo? Gitanyag kaniya sa usa ka sister ang nabakanteng kuwarto sa iyang anak nga babaye nga bag-o pang mibalhin ug puyo. “Sama kadtog mga piraso sa jigsaw puzzle nga mihaom sa eksaktong dapit niini. Si Jehova nagbukas sa dalan alang kanako,” matod ni Aki.

27. Nganong ang pangutanang “Hain si Jehova?” makapadasig kanimo?

²⁷ Daghang igsoon ang makaasoy ug mga kasinatian diin ilang gibating sila personal nga gigiyahan sa Diyos, tingali panahon sa ilang pagbasa sa Bibliya ug personal nga pagtuon. Ikaw tingali nakasinati usab niana. Kini makapasuod pa gayod kanimo kang Jehova ug makapadasig kanimo nga mohimo ug mas subsob ug tim-os nga pag-ampo kaniya. Makasalig ka nga samtang kita adlaw-adlawng mangutana, “Hain si Jehova?” iyang ipakita kanato ang iyang dalan.—Isa. 30:21.