ELISEO
[Ang Diyos Maoy Kaluwasan].
Ang anak nga lalaki ni Sapat ug usa ka manalagna ni Jehova sa ikanapulo ug ikasiyam nga siglo W.K.P.; manununod sa manalagnang si Elias. Gitultolan ni Jehova si Elias aron dihogan si Eliseo nga taga-Abel-mehola. Sa dihang nakaplagan ni Elias si Eliseo nga nagdaro, iyang gisul-ob kaniya ang iyang opisyal nga besti, nga nagpaila sa pagkatudlo kaniya. (1Ha 19:16) Si Eliseo nagdaro diha sa ulahi sa 12 ka parisan nga torong baka, ug siya ang “ikanapulog-duha” nga nagdaro. Makaiikag nga sa ika-19 nga siglo si William Thomson diha sa The Land and the Book (1887, p. 144) nagtaho nga maoy batasan sa mga Arabo nga magtinabangay sa pagtrabaho ginamit ang ilang gagmayng mga daro, ug ang usa ka magpupugas dali rang makapugas sa tanan nga ilang gidarohan sa tibuok adlaw. Si Eliseo nga diha sa kinaulahian sa grupo, makahimo sa paghunong nga dili mabalda ang trabaho sa uban. Ang kamatuoran nga iyang gihalad ang usa ka parisan sa mga torong baka ug gihimong sugnod ang mga galamiton niini nagpamatuod sa pagkadili-langayan, pagkadeterminado, ug pagpabili ni Eliseo sa pagdapit ni Jehova. Human makaandam ug pagkaon, mibiya dayon si Eliseo aron mosunod kang Elias.—1Ha 19:19-21.
Tingali sulod sa unom ka tuig si Eliseo nagsilbing tig-alagad ni Elias. Si Elias nag-alagad ingong pangulong manalagna, ug si Eliseo suod nga nag-alagad uban kaniya, nga nailhan ingong maoy ‘mobubo ug tubig sa mga kamot ni Elias’ sa dihang hugasan ni Elias ang iyang mga kamot.—2Ha 2:3-5; 3:11.
Si Eliseo, sukad nga siya miduyog kang Elias, nanagna didto sa Israel panahon sa paghari nila Haring Ahab, Ahazias, Jehoram, Jehu, ug hangtod sa paghari ni Jehoas. Ang nagmando niadtong tungora sa Juda mao si Jehosapat, Jehoram, Ahazias, Atalia, Jehoas, ug lagmit, si Amazias. Si Eliseo nakagugol ug mga 60 ka tuig sa pag-alagad nga nag-inusara human mobiya si Elias.—MAPA, Tomo 1, p. 949.
Mopatim-aw nga dili ang tanang rekord sa buluhaton ni Eliseo sa pagpanagna diha sa Ikaduhang Hari hinan-ay nga kronolohikanhon. Pananglitan, sa kapitulo 5, si Gehazi gihampak sa sanla, nga nagpahilayo kaniya gikan sa katilingban. Apan, sa kapitulo 8, siya nakigsulti sa mahigalaong paagi kang Jehoram sa Israel. Dugang pa, ang kamatayon ni Haring Jehoas sa Israel girekord sa kapitulo 13, apan kini gisundan sa rekord sa iyang kataposang pagpakigkita kang Eliseo. (2Ha 13:12-21) Sa pipila ka bahin sa asoy, ang mga buluhaton ug ang mga milagro ni Eliseo daw gihan-ay sumala sa ilang matang o pagkaamgid, pananglitan: (1) mga butang nga naghisgot alang sa kaayohan sa mga manalagna ug sa indibiduwal nga mga tawo (2Ha 4:1–6:7), dayon (2) mga butang nga may kalabotan sa nasod ug sa hari.—2Ha 6:8–7:20.
Mipuli Kang Elias. Ang buluhaton ni Eliseo ingong manununod ni Elias nagsugod niadtong mga 917 W.K.P. o wala madugay human niadto, sa dihang mikayab si Elias pinaagi sa usa ka alimpulos ngadto sa mga langit. (2Ha 1:17; 2:1, 11, 12) Sa wala pa mobiya si Elias, si Eliseo nangayo kaniya ug “duha ka bahin sa [iyang] espiritu,” nga mao, usa ka dobleng bahin, nga maoy ihatag alang sa panganayng anak nga lalaki. Nabatonan niya kini nga katungdanan tungod sa iyang opisyal nga pagkatudlo ingong manununod ni Elias sa dihang gisul-ob ni Elias ang iyang opisyal nga besti ngadto kaniya. (2Ha 2:9) Si Elias, kay nakasabot nga dili siya ang makahatag niini, misulti kang Eliseo nga, sa dihang iyang makita si Elias nga kuhaon gikan kaniya, ang iyang gitinguha ihatag. Gikompirmar kini ni Jehova pinaagi sa pagtugot kang Eliseo nga makakita kang Elias nga mikayab sa langit pinaagi sa alimpulos. Sa dihang mibiya si Elias, ang iyang kupo, ang iyang opisyal nga besti, nahulog gikan kaniya. Gipunit kini ni Eliseo, sa ingon nagpaila sa iyang kaugalingon ingong manununod ni Elias. Didto sa daplin sa Suba sa Jordan, gipakita ni Jehova nga siya nagauban kang Eliseo sa dihang sa milagrosong paagi iyang gibahin ang katubigan sa Jordan sa dihang gihampak kini ni Eliseo pinaagi sa opisyal nga besti.—2Ha 2:9-15.
Sa dihang siya nakatabok sa Jordan, si Eliseo mibalik sa grupo sa mga anak nga lalaki sa mga manalagna sa Jerico. Ang dugang kalig-onan nga si Eliseo mao ang pangulo sa pundok sa mga manalagna sa Diyos mao ang iyang pag-ayo sa suplay sa tubig sa siyudad sa Jerico, nga kanhi dili maayo ug nagpahinabog pagkakuha sa mga gisabak. Miadto sa tinubdan sa tubig, siya nagsabulak niini ug asin gikan sa gamayng bag-o nga panaksan, ug “ang tubig nagpadayong naayo hangtod niining adlawa.”—2Ha 2:19-22.
Gikan sa Jerico, si Eliseo mitungas sa Bethel, mga 900 m (3,000 p) ibabaw sa lebel sa dagat, diin siya miduaw kanhi sa usa ka grupo sa mga anak nga lalaki sa mga manalagna uban kang Elias. (2Ha 2:3) Diha sa dalan, usa ka pundok sa delingkuwenteng kabataan migula ug nagpasipala pag-ayo kaniya ug sa iyang katungdanan ingong usa ka manalagna. “Tungas, upaw! Tungas, upaw!” sila nagyagayaga. Buot nilang ipasabot nga mopadayon siya sa pagtungas ngadto sa Bethel o kaha mahanaw gikan sa yuta ingon sa gituohan nilang gihimo ni Elias. (2Ha 2:11) Aron tudloan kining mga bataa ug ang ilang mga ginikanan sa pagtahod sa mga manalagna ni Jehova, siya milingi ug gipanghimaraot sila sa ngalan ni Jehova. Dihadiha ang duha ka bayeng oso nanggula gikan sa kakahoyan ug nagkuniskunis sa 42 kanila.—2Ha 2:23, 24.
Si Haring Jehoram sa Israel, Haring Jehosapat sa Juda, ug ang hari sa Edom natanggong sa kamingawan nga walay tubig panahon sa usa ka panaw aron sa pagsumpo sa pag-alsa ni Haring Mesa sa Moab (kinsa maoy nagtukod sa gitawag nga Bato sa Moab). Si Haring Jehosapat nagpatawag ug manalagna sa Diyos. Dili alang sa kaayohan ni Jehoram, apan tungod sa pagtahod kang Jehosapat, kinsa giuyonan ni Jehova, si Eliseo nagpatawag ug usa ka manunugtog sa kinuldasan nga tulonggon, aron nga ubos sa gahom sa musika siya unta makadawat ug pag-inspirar gikan kang Jehova. (Itandi ang 1Sa 10:5, 6.) Gipakalot ni Eliseo ang katawhan ug mga kanal. Pagkaugma kini napuno sa tubig. Sa dihang ang adlaw sa sayong kabuntagon misidlak ibabaw sa tubig sa mga kanal, nahimo kining daw sama sa dugo ngadto sa mga Moabihanon. Kay naghunahuna nga ang Israel ug ang ilang mga kaabin nangamatay tungod kay nag-unay, ang mga Moabihanon milihok dayon aron sa pagkuha sa agawonon. Apan sa ilang dakong kakurat ang Israel nanindog ug nagpildi kanila. (2Ha 3:4-27) Kini nahitabo tali niadtong 917 ug 913 W.K.P.
Usa ka serye sa mga milagro nga naglangkit sa mga hitabo sulod sa panimalay makita karon diha sa rekord ni Eliseo. Usa ka babayeng balo sa kanhing mga anak nga lalaki sa mga manalagna anaa sa dakong panginahanglan. Sa milagrosong paagi gipadaghan ni Eliseo ang iyang diyutayng suplay sa lana ug giluwas ang iyang mga anak aron dili mahimong mga ulipon ngadto sa iyang tigpautang. (2Ha 4:1-7) Kini nga milagro maoy sama sa ikaduhang milagro ni Elias, diin iyang gipadaghan ang harina ug ang lana sa babayeng balo sa Zarepta.—1Ha 17:8-16.
Didto sa Sunem sa Walog sa Jezreel, usa ka inilang babaye nagpakita ug talagsaong pagkamaabiabihon ngadto kang Eliseo tungod kay giila niya siya ingong “usa ka balaang tawo sa Diyos,” nga nagtagana pa gani ug usa ka lawak alang kaniya kay siya kanunay man nga moagi sa iyang balay. Tungod sa iyang kamaluloton gisaaran siya ni Eliseo ug usa ka anak nga lalaki, bisan tuod nianang tungora tigulang na ang iyang bana. Ingong katumanan sa iyang saad, natawo ang usa ka anak nga lalaki mga usa ka tuig sa ulahi, apan siya namatay samtang bata pa. Niadtong tungora gihimo ni Eliseo ang una niyang pagbanhaw, gibuhi pag-usab ang batang lalaki ingon sa gibuhat ni Elias sa dihang iyang gibanhaw ang anak nga lalaki sa babayeng balo sa Zarepta. (2Ha 4:8-37; 1Ha 17:17-24) Tungod sa iyang gipakitang kamaluloton sa manalagna sa Diyos, siya tugob nga gigantihan.—Itandi ang Mat 10:41.
Si Eliseo mibalik sa Gilgal sa A sa Bethel didto sa kabukiran, ngadto sa mga anak nga lalaki sa mga manalagna. Dihay gutom nianang panahona. Samtang gihikay ang usa ka sinabaw, may usa ka tawo nga wala tuyoang naglunod diha niana ug makahilong mga tabayag. Dihadiha, sa dihang gitilawan ang sinabaw, sila misinggit: “Adunay kamatayon sa kulon, Oh tawo sa matuod nga Diyos.” Sanglit dili maayo nga mag-usik ug pagkaon panahon sa gutom, gisugo sila ni Eliseo nga mangitag harina, gilunod kini sa kulon ug naghimo sa sinabaw nga makaon mao nga “walay makadaot diha sa sulod sa kulon.”—2Ha 4:38-41.
Sa malisod nga mga panahon sa gutom, usa ka matinumanong nahibilin sa Israelinhong mga magsisimba nga wala gayod moyukbo kang Baal nagpabili sa mga paningkamot sa mga manalagna ni Jehova ug nagtagana kanila ug materyal nga pagkaon. Sa dihang gidala sa usa ka tawo ang 20 ka tinapay nga sebada ug mga lugas, gisugo ni Eliseo nga kining gamayng suplay ipakaon sa tanan. Apan dihay 100 ka tawo sa “mga anak nga lalaki sa mga manalagna” nga pakan-on. Bisan pa sa mga pagduhaduha sa usa nga nagsilbi niini, ang tanan nakakaon ug nangabusog, ug human niana diha pay mga salin.—2Ha 4:42-44; itandi ang Mar 6:35-44.
Nag-ayo Kang Naaman. Panahon sa iyang paghari, si Haring Ben-hadad II sa Sirya nagpadala sa iyang tinahod kaayong pangulo sa kasundalohan nga si Naaman, usa ka sanlahon, ngadto sa hari sa Israel aron mamaayo sa iyang sanla. Kining maisog nga tawo, bisag sanlahon, nagluwas sa Sirya. Dayag nga ang pagkasanlahon ni Naaman wala makababag kaniya sa paghupot sa maong hataas nga katungdanan sa Sirya, apan siya matangtangan sa maong katungdanan kon siya didto pa sa Israel. (Lev 13:46) Gipadala ni Haring Ben-hadad si Naaman tungod sa pagpamatuod sa usa ka batang babaye nga Israelinhon nga usa ka binihag ug nag-alagad sa balay ni Naaman. Kining batang babaye misalig kang Jehova ug misugilon sa iyang agalong babaye bahin sa manalagna ni Jehova sa Israel nga si Eliseo. Ang hari sa Israel nakaseguro nga si Ben-hadad buot makig-away kaniya, kay siya miingon: “Diyos ba ako, aron sa pagpatay ug sa pagpabuhi?” Si Eliseo, sa pagkadungog sa kagul-anan sa hari, misulti sa hari, “Palihog, paanhia siya kanako aron siya mahibalo nga adunay usa ka manalagna sa Israel.”—2Ha 5:1-8.
Si Eliseo wala mogula aron makigkita kang Naaman, apan siya nagpadalag mga instruksiyon pinaagi sa iyang tig-alagad nga pakaligoon si Naaman sa makapito sa Suba sa Jordan. Sa sinugdan kini nakapasuko kang Naaman, apan sa kataposan siya nagmapainubsanon sa pagtuman sa maong simpleng paagi sa pag-ayo ug nahinlo. Si Naaman mibalik ngadto kang Eliseo ug nanumpa nga sukad niadto nga higayon siya mag-alagad nga matinumanon kang Jehova nga Diyos sa Israel. Siya nagdala ug yuta sa Israel sa iyang pagpauli, ang “luwan sa usa ka paris nga mula,” nga diha niini siya maghalad kang Jehova, ug sa walay duhaduha motan-aw nga patumong sa templo sa Jerusalem. Ingong usa ka opisyal sa hari sa Sirya buhaton niya ang iyang buluhaton, nga naglakip sa pag-uban sa hari ngadto sa balay sa bakak nga diyos nga si Rimon. Tungod kay siya ang nag-agak sa hari, siya kinahanglang moyukbo uban sa hari, apan siya miingon nga siya dili na mosimba kang Rimon. Siya magabuhat, dili sa usa ka relihiyosong katungdanan, kondili sa iyang katungdanan lamang sa pag-alagad sa hari. Gitanyagan niya ug gasa si Eliseo, apan kini wala dawata. Kini uyon sa prinsipyo nga ang milagro maoy pinaagi sa gahom ni Jehova, dili sa iyang kaugalingon, ug dili siya manapi sa katungdanan nga gihatag kaniya ni Jehova.—2Ha 5:9-19; itandi ang Mat 10:8.
Si Gehazi nga tig-alagad ni Eliseo, nga dalo alang sa hakog nga ganansiya, miagpas kang Naaman ug nangayo ug pipila sa mga gasa nga gibalibaran ni Eliseo. Nga namakak, iyang gililong ang maong butang gikan kang Eliseo. Ingong nahiangayng silot, giingnan siya ni Eliseo, “ang sanla ni Naaman motapot kanimo ug sa imong kaliwat hangtod sa panahong walay tino.”—2Ha 5:20-27.
Miabot ang panahon nga ang mga anak nga lalaki sa mga manalagna nga gipakig-ubanan ni Eliseo kinahanglang mobalhin ngadto sa mas luag nga mga puloy-anan. Didto sila sa Suba sa Jordan nga namutol ug himoonong mga sagbayan alang sa ilang bag-ong balay. Usa sa mga manalagna naggamit ug atsa nga hinulaman, ug ang ulo sa atsa nahuso ug nahulog sa tubig. Si Eliseo, nga dayag nga nabalaka sa kaulawan nga modangat unya sa mga manalagna, nag-itsa ug usa ka pirasong kahoy ngadto sa tubig nga gikahulgan sa atsa, ug ang ulo sa atsa milutaw. Busa si Jehova nagpamatuod nga siya nagpaluyo sa iyang mga manalagna.—2Ha 6:1-7.
Ang Israel Giluwas Gikan sa Sirya. Panahon sa paghari ni Haring Jehoram sa Israel, ang Sirya naglaraw sa paghimog kalit nga pag-atake batok sa Israel. Sa makadaghang higayon ang mga plano ni Ben-hadad II gipakyas ni Eliseo, kinsa nagbutyag ngadto kang Haring Jehoram sa tanang lihok sa mga Siryanhon. Sa sinugdan nagtuo si Ben-hadad nga adunay maluibon sa iyang kampo. Apan sa dihang iyang nadiskobrehan ang tinuod nga hinungdan sa iyang suliran, siya nagpadala ug kasundalohan ngadto sa Dotan, gipalibotan kini sa mga kabayo ug mga karo nga iggugubat aron dakpon si Eliseo. (HULAGWAY, Tomo 1, p. 950) Nahadlok ang tig-alagad ni Eliseo, apan nag-ampo si Eliseo sa Diyos nga buksan ang mga mata sa tig-alagad, “ug, tan-awa! ang bukirong rehiyon napuno sa mga kabayo ug sa mga karong iggugubat nga kalayo nga naglibot kang Eliseo.” Karon, sa dihang ang Siryanhong kasundalohan nagkaduol, si Eliseo nag-ampo alang sa kasukwahi nga milagro, “Palihog, hampaka sa pagkabuta kining nasora.” Si Eliseo miingon sa mga Siryanhon, “Sunod kamo kanako,” apan dili niya sila tultolan pinaagi sa kamot, nga nagpasabot nga kadto maoy mental inay nga pisikal nga pagkabuta. Wala sila makaila kang Eliseo, kinsa ilang giadto aron kuhaon, ni nasayod sila kon asa niya sila dad-a.—2Ha 6:8-19.
Unsang matanga sa pagkabuta ang gihampak ni Jehova sa mga Siryanhon nga misulay sa pagdakop kang Eliseo?
Labot niining matanga sa pagkabuta, si William James, sa iyang Principles of Psychology (1981, Tomo 1, p. 59), miingon: “Ang labing talagsaong epekto sa pagkadaot sa cortex mao ang mental nga pagkabuta. Wala gayod kini magtumong sa pagkadili-makakita sa mga butang apan sa pagkawalay-katakos sa pag-ila niini. Sa sikolohiya, kini nagkahulogan sa pagkawala sa katakos sa paglangkit tali sa mga butang nga nakita sa mata ug kon unsa kini sila; ug mahitabo gayod kini kon adunay depekto diha sa mga agianan tali sa mga sentro sa panan-aw ug sa mga sentro alang sa ubang mga ideya.”
Sa dihang nadala na ang mga Siryanhon didto sa Samaria, si Eliseo nag-ampo nga buksan ni Jehova ang ilang mga mata, ug naamgohan sa mga Siryanhon nga sila didto gayod sa kinatung-an sa Samaria sa atubangan mismo ni Haring Jehoram. Si Eliseo nagpakitag pagtuo sa gahom ni Jehova ug wala gayoy gihambin nga pagdumot sa dihang iyang gipugngan ang hari sa Israel sa pagpatay sa mga Siryanhon, kay siya miingon nga sila samag mga binihag sa gubat. Iyang gisultihan ang hari nga pakan-on sila, ug sila gihikayan ug kombira ug gipapauli. Ang resulta mao: “Bisag kausa ang pundok sa mga bandido sa mga Siryanhon wala na moadto pag-usab sa yuta sa Israel.”—2Ha 6:20-23.
Apan sa ulahi, si Ben-hadad II misulong dili pinaagi sa panagsang mga pagpangagaw kondili pinaagig puwersa ug paglikos sa Samaria. Ang paglikos grabe kaayo nga gani usa ka panghitabo ang gitaho ngadto sa hari diin gikaon sa usa ka babaye ang iyang kaugalingong anak. Ingong anak ni Ahab, ang “anak nga lalaki sa usa ka mamumuno,” si Haring Jehoram nanumpa sa pagpatay kang Eliseo. Apan wala matuman ang maong hininayak nga panumpa. Pag-abot sa balay sa manalagna uban sa iyang luyoluyo sa komandante, gipahayag ni Jehoram nga nawad-an siya sa tanang paglaom nga tabangan ni Jehova. Gipasaligan ni Eliseo ang hari nga ang mga suplay sa pagkaon modagaya sa pagkasunod adlaw. Gitamay sa luyoluyo sa komandante sa hari kini nga panagna, nga tungod niana si Eliseo miingon kaniya: “Ania, imong makita kini sa imong kaugalingong mga mata, apan ikaw dili makakaon gikan niini.” Pinaagi sa usa ka dinahunog nga gipadungog ni Jehova diha sa kampo sa mga Siryanhon, nagtuo sila nga ang usa ka dakong panon sa kasundalohan sa nag-anib nga kanasoran misulong batok kanila, ug sila nangalagiw, nga gibiyaan ang tibuok kampo lakip ang tanang suplay nga pagkaon niini. Pagkasayod sa hari sa pagpamiya sa mga Siryanhon, iyang giasayn ang luyoluyo sa komandante nga maoy mobantay sa ganghaan sa Samaria, ug didto siya namatay nga giyatakyatakan sa dihang ang gipanggutom nga panon sa mga Israelinhon mihasmag aron sa pagpangagaw sa kampo. Iyang nakita ang pagkaon apan wala siya makakaon niini.—2Ha 6:24–7:20.
Si Hazael, Jehu, Ginganlan Ingong mga Hari. Iliso nato karon ang atong pagtagad sa Damasco sa Sirya, diin si Haring Ben-hadad II naghigda nga himalatyon. Ang sinugo sa hari nga si Hazael misugat kang Eliseo ug nagpakisayod kon ang iyang agalon maulian pa ba. Milihok ang espiritu ni Jehova ug nagpaarang kang Eliseo nga makita ang makapasubong kahimtang, nga nakapaguol kang Eliseo: Si Hazael nga malipotong mopuli kang Ben-hadad magpahamtang unya ug hilabihang kadaot sa Israel, apan usa kini ka matarong nga paghukom gikan kang Jehova tungod sa ilang mga sala. Iyang giingnan si Hazael nga sultihan si Ben-hadad: “‘Ikaw tinong maulian,’ ug gipakita ni Jehova kanako nga siya tinong mamatay.” Gitaho ni Hazael ang unang bahin pinaagi sa mga pulong apan ang ikaduhang bahin pinaagi sa mga buhat, nga gituok ang hari pinaagig basa nga kobrekama ug giilog ang trono sa Sirya.—2Ha 8:7-15.
Aduna pay wala mahuman nga buluhaton si Elias nga buhaton ni Eliseo, nga mao, ang pagdihog kang Jehu ingong tigpahamtang ug silot sa Diyos batok sa daotang balay ni Ahab. (2Ha 9:1-10) Gibuhat niya kini kapin sa 18 ka tuig human ihatag ni Jehova ang sugo kang Elias. Nakita ni Eliseo ang katumanan sa mga tagna sa 1 Hari 19:15-17 ug 21:21-24.
Sa panahon nga gidihogan si Jehu, si Jehoram nagmando sa Israel ug si Ahazias nga iyang pag-umangkon nagmando sa Juda. Ang Siryanhong si Hazael hilabihang nagsakit sa Israel panahon sa iyang pagmando, nga nagsamad kang Jehoram sa gubat sa Ramot-gilead. (2Ha 9:15) Si Jehu wala maglangan ug panahon sa pagbuhat sa gisugo kaniya sa pagpapas sa daotang balay ni Ahab, nga walay ibilin nga buhi. (2Ha 10:11) Siya miadto una kang Haring Jehoram sa Israel, nga nagpaayo nianang tungora didto sa Jezreel. Ingong katumanan sa tagna ni Elias, si Jehoram gisugat sa gawas sa siyudad ug gipatay ug gilabay sa usa ka luna sa yuta ni Nabot nga Jezreelinhon. (2Ha 9:16, 21-26) Sa pagsulod sa Jezreel, gipatay ni Jehu ang daotang si Jezebel, ang inahan ni Jehoram sa Israel ug apohang babaye ni Ahazias sa Juda. Ilubong unta siya ni Jehu, apan gitino ni Jehova nga ang iyang unodnong mga bahin kan-on sa mga iro ingon sa gitagna sa iyang manalagna nga si Elias, aron wala siyay lubnganan sa paghandom kaniya. (2Ha 9:30-37) Ang 70 ka anak nga lalaki ni Ahab gipunggotan sa ulo. Si Ahazias, apo nga lalaki ni Ahab, gipatay (2Ha 10:1-9; 9:27, 28), ug ang 42 ka igsoong lalaki ni Ahazias gipamatay pinaagi sa espada ni Jehu.—2Ha 10:12-14; 1Ha 21:17-24.
Gilaglag ang Pagsimba Kang Baal. Sa pagpadayon sa iyang pagsakay hangtod sa Samaria nga kaulohang siyudad, nahibalag ni Jehu si Jehonadab, kinsa bug-os nga misuportar sa iyang paglaglag sa pagsimba kang Baal, ug ang duha misakay paingon sa Samaria aron tinoon ang kataposang hampak nga bug-os maghanaw sa Baalismo gikan sa Israel. Pinaagi sa usa ka estratehiya, gipatigom ni Jehu ang tanang magsisimba ni Baal ngadto sa balay ni Baal ug gipasul-ob ug mga besti ingong ilhanan. Ang balay napuno pag-ayo, ug walay mga magsisimba ni Jehova nga uban kanila. Gihatag ni Jehu ang sugo, ug gipamatay sa iyang mga tawo ang tanang magsisimba ni Baal, gigun-ob ang ilang sagradong mga haligi ug gitumpag ang balay ni Baal, ug gihimo ang maong dapit ingong mga kalibangan.—2Ha 10:15-27.
Busa, gitapos ni Eliseo ang buluhaton nga gisugdan ni Elias. Nahanaw ang pagsimba kang Baal sa Israel. Si Eliseo wala makasinatig pagsakgaw ngadto sa mga langit pinaagi sa usa ka alimpulos aron dad-on ngadto sa laing dapit sa wala pa mamatay, sama kang Elias. Panahon sa paghari ni Haring Jehoas sa Israel, si Eliseo namatay sa usa ka kinaiyanhong kamatayon. Samtang himalatyon siya, ang Israel gisamok pag-usab sa Sirya. Si Haring Jehoas miadto kang Eliseo ug dayag nga mihangyo alang sa militaryong tabang batok sa mga Siryanhon sa dihang siya miingon kang Eliseo pinaagi niining mga pulonga: “Amahan ko, amahan ko, ang karo nga iggugubat sa Israel ug ang iyang mga mangangabayo!” Ubos sa hangyo ni Eliseo, gibunal ni Jehoas sa yuta ang iyang mga pana. Apan sa dihang iyang gihimo kini nga kulang sa tinuod nga kasibot, nga tulo lamang ka higayon, giingnan siya ni Eliseo nga ingong sangpotanan siya hatagan lamang ug tulo ka kadaogan batok sa Sirya. Kini natuman.—2Ha 13:14-19, 25.
Nalampos ang Buluhaton. Pinaagi sa espiritu sa Diyos nganha kang Eliseo, nakahimo siya ug 15 ka milagro hangtod niadtong tungora. Apan bisan human sa iyang kamatayon gigamit siya ni Jehova alang sa ika-16 nga milagro. Si Eliseo nagmatinumanon hangtod sa iyang kamatayon, nga inuyonan sa Diyos. Ang rekord nag-asoy nga human ilubong si Eliseo, may laing tawo nga gilubong sa dihang ang pundok sa mga bandidong Moabihanon miabot. Tungod niana kining tawo nga namatay giitsa na lang sa mga naglubong ngadto sa lubnganan ni Eliseo ug sila nangalagiw. Sa dihang kini midapat sa mga bukog ni Eliseo, ang tawo nabuhi ug mitindog.—2Ha 13:20, 21.
Gitawag ni Jesus si Eliseo nga usa ka manalagna sa Lucas 4:27, ug walay duhaduha nga siya ang gipasabot duyog kang Elias sa Hebreohanon 11:35, nga parehong naghimog pagpamanhaw. Si Elias nagbuhat sa iyang buluhatong pagpanagna sa dihang ang Israel natuphan sa pagsimba kang Baal, ug kini nagkinahanglan ug kasibot alang sa matuod nga pagsimba. Nahimo niya ang usa ka dakong buluhaton sa pagpabalik sa kasingkasing sa kadaghanan ngadto kang Jehova. Mipuyo si Eliseo sa dapit nga gibiyaan ni Elias, ug bisan tuod nga ang iyang ministeryo mas malinawon, gitino niya nga ang buluhaton nga gisugdan ni Elias bug-os nga matuman, ug buhi pa siya nga nakakita sa kalamposan niini. Gipasidungog kaniya ang 16 ka milagro samtang ang kang Elias 8. Sama kang Elias, gipakita niya ang dakong kasibot alang sa ngalan ni Jehova ug sa matuod nga pagsimba. Siya nagpakita ug pailob, gugma, ug kalulot ug bisan pa niana siya malig-on kaayo sa dihang nalangkit ang ngalan ni Jehova; wala siya magpanuko sa pagpahayag sa paghukom sa Diyos batok sa mga daotan. Siya nakaangkon ug dapit taliwala sa “ingon kabagang panganod sa mga saksi” nga gihisgotan sa Hebreohanon 12:1.