Ang Pulong ni Jehova Buhi
Mga Haylayt Gikan sa Basahon sa Unang Cronicas
MGA 77 ka tuig na ang milabay sukad ang mga Hudiyo nakabalik sa ilang yutang natawhan gikan sa pagkadestiyero sa Babilonya. Ang templo nga gitukod pag-usab ni Gobernador Zorobabel naglungtad na sulod sa 55 ka tuig. Ang pangunang hinungdan sa pagbalik sa mga Hudiyo mao ang pagpasig-uli sa matuod nga pagsimba sa Jerusalem. Apan, ang katawhan wala kaayoy kadasig alang sa pagsimba ni Jehova. Adunay dinaliang panginahanglan sa pagdasig, ug mao gayod kanay gitagana sa basahon sa Bibliya sa Unang Cronicas.
Gawas pa sa mga talaan sa kagikan, ang Unang Cronicas nagkobre sa yugto nga mga 40 ka tuig, gikan sa kamatayon ni Haring Saul hangtod sa kamatayon ni Haring David. Ang saserdote nga si Esdras mao ang gituohang nagsulat niining basahona sa tuig 460 W.K.P. Ang Unang Cronicas mapuslanon kanato tungod kay kini naghatag ug dugang pagsabot bahin sa pagsimba nga gihimo didto sa templo ug nagtaganag impormasyon bahin sa kaliwatan sa Mesiyas. Tungod kay kini bahin man sa inspiradong Pulong sa Diyos, ang mensahe niini magpalig-on sa atong pagtuo ug magpauswag sa atong pagsabot sa Bibliya.—Hebreohanon 4:12.
HINUNGDANONG TALAAN SA MGA NGALAN
Ang detalyadong talaan sa kagikan nga gihan-ay ni Esdras hinungdanon tungod sa labing menos tulo ka katarongan: aron sa pagseguro nga ang awtorisadong mga lalaki lamang ang mag-alagad ingong mga saserdote, sa pagtino sa panulondon sa matag tribo, ug sa pagtipig sa talaan sa kagikan nga mitultol ngadto sa Mesiyas. Ang talaan nagsubay sa kasaysayan sa mga Hudiyo balik ngadto sa unang tawo. Adunay napulo ka kaliwatan gikan kang Adan hangtod kang Noe, ug laing napulo ka kaliwatan hangtod kang Abraham. Human ilista ang mga anak ni Ismael, ang mga anak sa puyopuyo ni Abraham nga si Ketura, ug ang mga anak ni Esau, ang talaan naghatag ug pagtagad sa linya sa kagikan sa 12 ka anak ni Israel.—1 Cronicas 2:1.
Daghan ang asoy bahin sa kaliwat ni Juda tungod kay diha kanila naggikan ang harianong linya ni Haring David. Adunay 14 ka kaliwatan gikan kang Abraham hangtod kang David, ug laing 14 hangtod sa pagkadestiyero ngadto sa Babilonya. (1 Cronicas 1:27, 34; 2:1-15; 3:1-17; Mateo 1:17) Unya gilista ni Esdras ang mga kaliwat sa mga tribo nga nagpuyo sa sidlakang bahin sa Jordan, ug gisundan niya kini sa mga kaliwat ni Levi. (1 Cronicas 5:1-24; 6:1) Dayon iyang gihatag ang sumaryo sa pipila pa ka mga tribo nga nagpuyo sa kasadpang bahin sa Suba sa Jordan ug gidetalye pagtala ang kaliwat ni Benjamin. (1 Cronicas 8:1) Ang mga ngalan sa unang mga pumoluyo sa Jerusalem nga nakabalik gikan sa pagkabihag sa Babilonya gilista usab.—1 Cronicas 9:1-16.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
1:18—Kinsa ang amahan ni Sela—si Cainan o si Arpaksad? (Lucas 3:35, 36) Si Arpaksad mao ang amahan ni Sela. (Genesis 10:24; 11:12) Ang terminong “Cainan” sa Lucas 3:36 lagmit maoy pagtuis sa terminong “Caldeanhon.” Kon mao, ang orihinal nga teksto mabasa, “ang anak sa Caldeanhon nga si Arpaksad.” O posible usab nga ang ngalang Cainan ug Arpaksad nagtumong sa usa ra ka tawo. Angayng matikdan nga ang pamulong “anak ni Cainan” dili makaplagan diha sa pipila ka manuskrito.—Lucas 3:36.
2:15—Si David ba ang ikapito nga anak ni Jese? Dili. Si Jese adunay walo ka anak nga lalaki, ug si David ang kinamanghoran. (1 Samuel 16:10, 11; 17:12) Usa sa mga anak ni Jese lagmit namatay nga walay anak. Tungod kay ang maong anak dili man makaapektar sa mga talaan sa kagikan, si Esdras wala na maglista sa iyang ngalan.
3:17—Nganong ang Lucas 3:27 naghisgot kang Sealtiel, ang anak ni Jeconias, ingong anak ni Neri? Si Jeconias mao ang amahan ni Sealtiel. Apan, mopatim-aw nga gihatag ni Neri kang Sealtiel ang iyang anak nga babaye ingong asawa. Si Lucas naghisgot sa umagad ni Neri ingong anak ni Neri sama sa iyang gihimo sa kahimtang ni Jose, nga nagtawag kaniya nga anak sa amahan ni Maria nga si Heli.—Lucas 3:23.
3:17-19—Unsay relasyon nila ni Zorobabel, Pedaia, ug Sealtiel? Si Zorobabel anak ni Pedaia, nga igsoong lalaki ni Sealtiel. Bisan pa niana, ang Bibliya nagtawag usahay kang Zorobabel nga anak ni Sealtiel. (Mateo 1:12; Lucas 3:27) Tingali, tungod kini kay si Pedaia namatay ug si Sealtiel ang nagpadako kang Zorobabel. O posible usab nga tungod kay si Sealtiel namatay nga walay anak, si Pedaia nakigminyo sa balo ni Sealtiel, ug si Zorobabel mao ang kinamagulangan nilang anak.—Deuteronomio 25:5-10.
5:1, 2—Unsay kahulogan sa pagdawat ni Jose sa katungod sa pagkapanganay? Nagkahulogan kana sa pagdawat ni Jose ug dobleng bahin sa panulondon. (Deuteronomio 21:17) Busa siya nahimong amahan sa duha ka tribo—Epraim ug Manases. Ang ubang mga anak ni Israel nagpatungha lamag tagsa ka tribo.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
1:1–9:44. Ang mga talaan sa kagikan sa tinuod nga mga tawo nagpamatuod nga ang tibuok kahikayan sa matuod nga pagsimba wala ipasukad sa sugilambong kondili sa kamatuoran.
4:9, 10. Si Jehova nagtubag sa kinasingkasing nga pag-ampo ni Jabez alang sa malinawong pagpasangkad sa iyang teritoryo aron kini kapuy-an sa mas daghang mahinadlokon-sa-Diyos nga mga tawo. Kita usab kinahanglang kinasingkasing nga moampo alang sa kauswagan samtang kita masibotong nagahimo ug mga tinun-an.
5:10, 18-22. Sa mga adlaw ni Haring Saul, gipildi sa mga tribo sa sidlakan sa Jordan ang mga Hagrihanon bisan tuod ang mga Hagrihanon kapin sa duha ka pilo sa ilang gidaghanon. Tungod kini kay ang isog nga mga lalaki niining mga triboha misalig kang Jehova ug nangayo sa iyang tabang. Magbaton kitag bug-os nga pagsalig kang Jehova samtang kita nagapadayon sa atong espirituwal nga pagpakigbugno batok sa mga kaaway nga mas daghan kay kanato.—Efeso 6:10-17.
9:26, 27. Ang Levihanong mga magbalantay sa ganghaan adunay hinungdanong buluhaton. Sila gihatagan ug yawi sa ganghaan sa balaang mga dapit sa templo. Sila matinumanong nagbukas sa mga ganghaan matag adlaw. Kita gipiyalan sa responsabilidad sa pagduaw sa mga tawo sa atong teritoryo ug pagtabang kanila sa pagsimba kang Jehova. Dili ba kita angay nga magmatinumanon usab sama sa Levihanong mga magbalantay sa ganghaan?
SI DAVID NAGMANDO INGONG HARI
Ang sugilanon nagsugod pinaagi sa asoy bahin sa kamatayon ni Haring Saul ug sa iyang tulo ka anak diha sa gubat batok sa mga Filistehanon sa Bukid sa Gilboa. Si David, ang anak ni Jese, gihimong hari sa tribo sa Juda. Ang mga manggugubat gikan sa tanang tribo miadto sa Hebron ug naghimo kaniya nga hari sa tibuok Israel. (1 Cronicas 11:1-3) Wala madugay human niana, iyang giilog ang Jerusalem. Sa ulahi, ang mga Israelinhon nagdala sa arka sa pakigtugon ngadto sa Jerusalem ‘uban ang singgit sa kalipay ug uban ang pagpatingog sa budyong ug sa pagpatugtog sa makusog sa kinuldasan nga mga tulonggon ug sa mga alpa.’—1 Cronicas 15:28.
Gipadayag ni David ang iyang tinguha sa pagtukod ug balay alang sa matuod nga Diyos. Ang maong pribilehiyo gitagana ni Jehova kang Solomon, apan siya naghimog pakigsaad uban kang David alang sa usa ka Gingharian. Samtang si David nakiggubat sa mga kaaway sa Israel, siya gihatagan ni Jehova ug sunodsunod nga kadaogan. Ang gidili nga pag-ihap sa katawhan nagpahinabo sa kamatayon sa 70,000 ka tawo. Human niya madawat ang sugo sa manulonda sa pagtukod ug altar alang kang Jehova, si David mipalit ug luna sa yuta gikan kang Ornan nga Jebusihanon. Si David misugod sa paghimog “dako gayod nga pagpangandam” alang sa pagtukod ug “labi gayod ka halangdon” nga balay alang kang Jehova niadtong dapita. (1 Cronicas 22:5) Si David nag-organisar sa mga serbisyo nga himoon sa mga Levihanon, nga mas detalyadong gihubit niining basahona kay sa bisan unsang basahon sa Kasulatan. Ang hari ug ang katawhan madagayaong miamot alang sa templo. Human sa 40-ka-tuig nga pagmando, si David namatay nga “tagbaw sa mga adlaw, mga bahandi ug himaya; ug si Solomon nga iyang anak misugod sa paghari puli kaniya.”—1 Cronicas 29:28.
Tubag sa mga Pangutana Bahin sa Kasulatan:
11:11—Nganong ang gidaghanon sa gipatay maoy 300 ug dili 800 sumala sa mao rang asoy sa 2 Samuel 23:8? Ang pangulo sa tulo sa labing isog nga mga tawo ni David mao si Jasobeam, o Joseb-basebet. Ang laing duha ka gamhanang mga tawo mao sila si Eleasar ug Sammah. (2 Samuel 23:8-11) Ang hinungdan kon nganong dili pareho kining duha ka asoy mao, nga kini lagmit nagtumong sa lainlaing mga buhat nga gihimo sa mao ra nga tawo.
11:20, 21—Unsay posisyon ni Abisai maylabot sa tulo ka pangunang gamhanang mga tawo ni David? Si Abisai dili usa sa tulo ka labing gamhanang tawo nga nag-alagad kang David. Apan, sumala sa giingon sa 2 Samuel 23:18, 19, siya mao ang pangulo sa 30 ka sundalo ug mas ilado kay kang bisan kinsa kanila. Ang dungog nga naangkon ni Abisai maoy susama nianang iya sa tulo ka pangunang gamhanang mga sundalo tungod kay siya naghimog usa ka gamhanang buhat nga susama nianang kang Jasobeam.
12:8—Sa unsang paagi ang mga nawong sa Gadhanon nga mga sundalo nahisamag “mga nawong sa leyon”? Kining isog nga mga tawo diha sa kiliran ni David didto sa kamingawan. Ang ilang buhok mitaas. Tungod sa ilang taas nga buhok, sila isog ug samag-leyon tan-awon.
13:5—Unsa ang “suba sa Ehipto”? Ang uban naghunahuna nga kining maong pamulong nagtumong sa usa ka sanga sa Suba sa Nilo. Apan, kini kasagarang gituohan nga nagtumong sa “bul-oganang walog sa Ehipto”—usa ka taas nga lugot nga nagsilbing habagatan-kasadpan nga utlanan sa Yutang Saad.—Numeros 34:2, 5; Genesis 15:18.
16:30—Unsay kahulogan sa “grabeng kasakit” gumikan kang Jehova? Ang pamulong nga “kasakit” piguratibong gigamit dinhi sa pagpaila ug matahaong kahadlok ug lalom nga pagtahod kang Jehova.
16:1, 37-40; 21:29, 30; 22:19—Unsang kahikayan sa pagsimba ang nagpadayon sa Israel gikan sa panahon nga ang Arka gidala ngadto sa Jerusalem hangtod nga ang templo natukod? Sa dihang gidala ni David ang Arka ngadto sa Jerusalem ug gibutang kini sulod sa tolda nga iyang gihimo, ang Arka wala na sa tabernakulo sa daghang katuigan. Human kini mabalhin, ang Arka nagpabilin nianang maong tolda sa Jerusalem. Ang tabernakulo nahimutang sa Gabaon, diin ang Hataas nga Saserdoteng si Zadok ug ang iyang mga igsoon naghimog mga halad nga gilagda sa Balaod. Kini nga kahikayan nagpadayon hangtod nahuman ang templo sa Jerusalem. Sa dihang ang templo puwede nang gamiton, ang tabernakulo gidala gikan sa Gabaon ngadto sa Jerusalem, ug ang Arka gibutang sa Labing Balaan nga lawak sa templo.—1 Hari 8:4, 6.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
13:11. Inay masuko ug basolon si Jehova sa dihang ang atong mga paningkamot mapakyas, angay natong analisahon ang atong situwasyon ug maningkamot sa pagsusi kon unsay hinungdan sa kapakyasan. Sa walay duhaduha, gihimo kana ni David. Siya nakakat-on gikan sa iyang sayop ug sa ulahi malamposong nagdala sa Arka ngadto sa Jerusalem sa hustong paagi.a
14:10, 13-16; 22:17-19. Kita kinahanglan nga kanunayng mag-ampo kang Jehova ug magpagiya kaniya una mohimog bisan unsang kalihokan nga makaapektar sa atong espirituwalidad.
16:23-29. Ang pagsimba kang Jehova kinahanglang mao ang pangunang butang sa atong kinabuhi.
18:3. Si Jehova mao ang Tigtuman sa mga saad. Pinaagi kang David, iyang gituman ang iyang saad nga ihatag ngadto sa binhi ni Abraham ang enterong yuta sa Canaan, nga miabot “gikan sa suba sa Ehipto hangtod sa dakong suba, ang suba sa Euprates.”—Genesis 15:18; 1 Cronicas 13:5.
21:13-15. Gisugo ni Jehova ang manulonda nga hunongon ang hampak tungod kay Siya mahunahunaon sa pag-antos sa Iyang katawhan. Sa pagkatinuod, “daghan kaayo ang iyang mga kaluoy.”b
22:5, 9; 29:3-5, 14-16. Bisan tuod siya wala sugoa sa pagtukod sa templo ni Jehova, si David nagpakitag mahinatagong espiritu. Ngano man? Tungod kay iyang naamgohan nga ang tanan niyang nabatonan maoy gumikan sa kaayo ni Jehova. Ang samang pagbati sa pagkamapasalamaton angayng mopalihok kanato sa pagbaton ug mahinatagong espiritu.
24:7-18. Ang kahikayan sa 24 ka dibisyon sa mga saserdote nga giorganisar ni David naglungtad na sa dihang ang manulonda ni Jehova nagpakita kang Zacarias, nga amahan ni Juan Bawtista, ug nagpahibalo sa umaabot nga pagkatawo ni Juan. Ingong membro sa “dibisyon ni Abias,” si Zacarias niadtong tungora nag-alagad sa iyang turno sa templo. (Lucas 1:5, 8, 9) Ang matuod nga pagsimba naglangkit ug makasaysayanhon—dili tinumotumo—nga mga tawo. Adunay daghang kaayohan kon kita maunongong mokooperar sa “matinumanon ug maalamong ulipon” maylabot sa maayong-pagkaorganisar nga pagsimba kang Jehova karon.—Mateo 24:45.
Alagara si Jehova “Uban ang Malipayon nga Kalag”
Ang Unang Cronicas dili lang usa ka talaan sa mga kagikan. Kini maoy usa usab ka asoy bahin sa pagdala ni David sa arka sa pakigtugon ngadto sa Jerusalem, iyang dagkong mga kadaogan, pagpangandam alang sa pagtukod sa templo, ug sa pagmugna sa mga dibisyon sa pag-alagad sa Levihanong mga saserdote. Ang tanan nga giasoy ni Esdras sa Unang Cronicas segurado gayong nakabenepisyo sa mga Israelinhon, nga nagtabang kanila sa paghaling pag-usab sa ilang kasibot sa pagsimba kang Jehova diha sa templo.
Si David maoy usa gayod ka maayong panig-ingnan tungod kay iyang giuna sa iyang kinabuhi ang pagsimba kang Jehova! Inay magtinguhag espesyal nga mga pribilehiyo, si David nagtinguha sa pagtuman sa kabubut-on sa Diyos. Kita gidasig sa pagpadapat sa iyang tambag sa pag-alagad kang Jehova “uban ang bug-os nga kasingkasing ug uban ang malipayon nga kalag.”—1 Cronicas 28:9.
[Mga footnote]
a Alang sa ubang leksiyon nga mapupo gikan sa paningkamot ni David nga dalhon ang Arka ngadto sa Jerusalem, tan-awa Ang Bantayanang Torre, Mayo15, 2005, mga panid 16-19.
b Alang sa ubang leksiyon maylabot sa gidili nga pag-ihap ni David sa katawhan, tan-awa Ang Bantayanang Torre, Mayo 15, 2005, mga panid 16-19.
[Chart/Mga hulagway sa panid 8-11]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
4026 W.K.P. Adan Ang mga kaliwatan gikan kang Adan
hangtod kang Noe (1,056 ka tuig)
130 ka tuig ⇩
Set
105 ⇩
Enos
90 ⇩
Kenan
70 ⇩
Mahalalel
65 ⇩
Jared
162 ⇩
Enoc
65 ⇩
Matuselem
187 ⇩
Lamek
182 ⇩
2970 Noe 2970 W.K.P. NOE natawo
Ang mga kaliwatan gikan kang Noe hangtod
502 ka tuig ⇩ kang Abraham (952 ka tuig)
Sem
ANG LUNOP 2370 W.K.P.
100 ⇩
Arpaksad
35 ⇩
Sela
30 ⇩
Eber
34 ⇩
Peleg
30 ⇩
Reu
32 ⇩
Serug
30 ⇩
Nahor
29 ⇩
Tera
130 ⇩
2018 W.K.P. Abraham 2018 W.K.P. ABRAHAM natawo
Gikan kang Abraham hangtod kang David:
100 ka tuig 14 ka kaliwatan (911 ka tuig)
Isaac
60 ⇩
Jacob
c.88 ⇩
Juda
⇩
Perez
⇩
Hezron
⇩
Ram
⇩
Aminadab
⇩
Nason
⇩
Salmon
⇩
Boaz
⇩
Obed
⇩
Jese
⇩
1107 W.K.P. DAVID natawo