Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Ang Kasulatan naghisgot bahin sa “basahon ni Jasar” ug sa “basahon sa Mga Gubat ni Jehova.” (Jos. 10:13; Num. 21:14) Apan kanang duha ka basahon dili makita sa talaan sa mga basahon sa Bibliya. Kini ba maoy inspiradong mga sinulat nga nangawala?
Walay rason nga mohinapos nga kanang duha ka basahon inspirado sa Diyos ug sa ulahi nangawala. Ang inspiradong mga magsusulat sa Bibliya naghisgot ug lain pang mga sinulat. Gani, ang uban niana lagmit maoy mga bahin sa Bibliya nga gihubit sa mga termino nga dili na mailhan sa modernong mga magbabasa. Pananglitan, ang 1 Cronicas 29:29 naghisgot sa “mga pulong ni Samuel nga tigpatin-aw sa panan-awon,” “mga pulong ni Natan nga manalagna,” ug sa “mga pulong ni Gad nga bisyonaryo.” Kanang tulo ka basahon lagmit nagtumong sa 1 ug 2 Samuel, o kaha sa basahon sa Mga Maghuhukom.
Sa laing bahin, adunay gihisgotang mga basahon nga parehas ug ngalan sa mga basahon diha sa Bibliya apan dili gayod bahin sa Bibliya. Ang pananglitan niini mao ang upat ka karaang basahon: ang “basahon sa mga kalihokan sa mga panahon sa mga hari sa Juda,” “Basahon sa mga Hari sa Juda ug sa Israel,” “Basahon sa mga Hari sa Israel,” ug ang “Basahon sa mga Hari sa Israel ug sa Juda.” Bisan tuod kanang mga ngalana morag kaamgid sa ngalan sa mga basahon sa Bibliya nga nailhan natong 1 Hari ug 2 Hari, kining upat ka basahon dili inspirado, ni kini bahin sa talaan sa mga basahon sa Bibliya. (1 Hari 14:29; 2 Cron. 16:11; 20:34; 27:7) Lagmit kini maoy mga basahon lamang sa kasaysayan nga naglungtad sa panahon nga si manalagnang Jeremias ug si Esdras nagsulat sa mga asoy nga anaa sa Bibliya.
Sa pagkatinuod, ang pipila ka magsusulat sa Bibliya naghisgot o nagsusi sa naglungtad apan dili-inspiradong mga basahon sa kasaysayan o dokumento. Ang Ester 10:2 naghisgot sa “Basahon sa mga kalihokan sa mga panahon sa mga hari sa Media ug sa Persia.” Sa susama, sa pag-andam sa asoy sa iyang Ebanghelyo, si Lucas ‘nagsubay uban ang katukma sa tanang butang gikan sa sinugdan.’ Lagmit iyang gipasabot nga iyang gisusi ang ubang mga reperensiya sa dihang iyang gisulat ang talaan sa kagikan ni Jesus nga atong mabasa diha sa iyang Ebanghelyo. (Luc. 1:3; 3:23-38) Bisan pag dili inspirado ang mga rekord nga gisusi ni Lucas, ang Ebanghelyo nga iyang gisulat inspirado gayod. Ug ang maong Ebanghelyo mapuslanon gihapon alang kanato.
Kon bahin sa duha ka basahon nga gihisgotan sa pangutana—ang “basahon ni Jasar” ug ang “basahon sa Mga Gubat ni Jehova”—lagmit mga dokumento kini nga naglungtad niadtong panahona nga dili inspirado. Tungod niana, wala ipreserbar ni Jehova ang maong mga basahon. Tungod sa paghisgot sa Bibliya nianang duha ka basahon ang mga eskolar sa Bibliya nakahinapos nga ang duha maoy koleksiyon sa mga balak o awit bahin sa panagbangi tali sa Israel ug sa mga kaaway niini. (2 Sam. 1:17-27) Ang usa ka ensiklopedia sa Bibliya nag-ingon nga ang maong mga basahon lagmit naundan sa “inilang mga balak ug awit nga gipreserbar sa mga mag-aawit sa karaang Israel.” Bisan ang pipila ka lalaki nga gigamit usahay sa Diyos ingong mga manalagna o bisyonaryo adunay mga sinulat nga dili inspirado ni Jehova o wala ilakip diha sa Kasulatan nga “mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagpamadlong, sa pagpanul-id sa mga butang” karon.—2 Tim. 3:16; 2 Cron. 9:29; 12:15; 13:22.
Dili kita angayng mohinapos nga inspirado sa Diyos ang pipila ka basahon tungod lang kay kini gihisgotan diha sa Bibliya ug gigamit isip reperensiya. Hinunoa, gipreserbar ni Jehova nga Diyos ang tanang sinulat nga naglangkob “sa pulong sa atong Diyos,” ug kini “mohangtod sa panahong walay tino.” (Isa. 40:8) Oo, ang gipili ni Jehova nga malakip sa 66 ka basahon sa Bibliya nga atong nabatonan mao ray atong gikinahanglan aron “mahimong takos gayod, bug-os nga masinangkapan alang sa tanang maayong buhat.”—2 Tim. 3:16, 17.