Mga Linaing Hitabo sa Bibliya Esdras 1:1–10:44

Si Jehova Nagatuman sa Iyang mga Saad!

Kagawasan! Kapasig-ulian! Sa walay duhaduha pagkamakalilipay kining balitaa sa Hudiyohanong mga binihag sa Babilonya! Sumala sa saad sa Diyos, ug tapos sa 70 ka tuig sa pagkaulipon, ang mga Hudiyo napasig-uli sa ilang yutang natawhan. (Jeremias 25:12; Isaias 44:28–45:7) Dugang pa, ang mga butang nga gikuha gikan sa templo ni Jehova gibalik sa ilang tukmang dapit. Pagkadakong kalipay!

Ang basahon sa Bibliya ni Esdras gisugdan niining kulbahinam nga mga hitabo. Gisulat sa Jerusalem sa magsusulat nga si Esdras sa mga 460 W.K.P., duolan sa 70 ka tuig ang gikobrehan niini, sukad sa paggawas sa mga Hudiyo hangtod sa pagkatapos sa ikaduhang templo ug sa paghinlo sa pagkasaserdote (537-c. 467 W.K.P.): Ang gihatagag dugokang pagtagad mao ang paagi sa pagtuman ni Jehova sa iyang mga saad. Ang basahon naundan usab sa bililhong mga pagtulon-an alang sa mga Saksi ni Jehova karon.

Gihatagag Kagawasan ang mga Binihag

Palihog basaha ang Esdras 1:1–3:6. Ang iyang espiritu giagda ni Jehova, miproklamar ang Persianhong hari si Siro: Tukoron pag-usab ang templo sa Jerusalem, ug ipasig-uli didto ang pagsimba kang Jehova! Ang tanang Israelitas makabahin. Kadtong makahimo sa pakigbahin libre sa pagbalik sa ilang yutang natawhan sa buluhaton sa pagtukod pag-usab. Ang uban giawhag sa pag-amot sa kinabubut-on niining proyektoha. Ang mga gamit sa orihinal nga templo, nga gidala sa Babilonya ni Nabucodonosor, iuli. Ilalom sa pagpanguna ni Zerubabel, duolan sa 50,000 ang mipanaw sa mga 1,000 ka milya (1,600 km) sa pagpauli sa Jerusalem. Ilang gitukod pag-usab ang balaang halaran ug mitanyag ug mga halad kang Jehova. Dayon, sa tinghunlak sa 537 W.K.P., ilang gisaulog ang Piyesta sa mga Balongbalong. Ang gitagnang 70 ka tuig sa kagun-oban natapos sa tukmang panahon!​—Jeremias 25:11; 29:10.

◆ 1:3-6—Ang mga Israelitas ba nga nagpabilin sa Babilonya dili-matinumanon?

Dili usab, apan ang materyalismo ug kakulang sa pagpabili tingali maoy hinungdan sa pila ka kahimtang. Sumala sa mando ni Siro wala pugsa ang tanan sa pagpauli apan gihimo kining kinabubut-ong pagpili. Ang mga sirkumstansiya sama sa pagkatigulang, mga balatian, o mga kaakohan sa pamilya tingali maoy nakapugong sa pila sa pagbiyahe. Apan gihangyo sila sa paghatag ug amot niadtong makapauli.

◆ 1:8—Kinsa si Sesbasar?

Tingali, kini maoy opisyal nga ngalang Caldeanhon nga gihatag kang Zerubabel. (Itandi sa Daniel 1:7.) Ang gipasidungog kang Sesbasar gipasidungog usab sa laing bahin kang Zerubabel. (Esdras 5:16; Zacarias 4:9) Ang duha gihatagag titulong “gobernador.” (Esdras 5:14; Haggeo 2:21) Ug diha sa Esdras 2:2 ug 3:1, 2, si Zerubabel gihisgotan nga mao ang nanguna sa namauling mga binihag; busa, tukmang wala hisgoti ang ngalang Sesbasar.

◆ 2:61-63—Unsa kining Urim ug Thummim?

Gituohan nga balaang mga ripa kini nga gamiton kon may pangutana nga nagkinahanglag tubag gikan kang Jehova. Sumala sa Hudiyohanong tradisyon, nangawala kini sila sa dihang naguba ang templo sa 607 W.K.P. Gilig-on kini sa kamatuoran nga ang mga tag-angkon nga kaliwat sa pagkasaserdote gidid-an sa pagkasaserdote ug sa pagkaon sa labing balaang mga butang “hangtod motindog ang saserdote nga may Urim ug Thummim.” Apan walay rekord sa ilang kagamitan niadto o padayon.

Pagtulon-an Alang Kanato: Ang kaamgid nga kahimtang nianang Hudiyohanong mga binihag naglungtad sa mga Saksi ni Jehova karon. Dili tanan ang makahimo sa pagsulod sa bug-os panahong ministeryo o sa pagbiya sa ilang mga balay sa pag-alagad sa dapit nga dakog panginahanglan. Apan gihimo nila ang tanan nilang maarangan sa pagpauswag sa intereses sa maputling pagsimba pinaagi sa paghatag ug kinabubut-ong mga amot ug sa paghatag pagdasig niadtong makahimo sa pakigbahin sa dugang nga kalihokan.

Gibalda ang Pagpasig-uli

Basaha ang 3:7–4:24. Uban sa dakong pagmaya, gipahimutang sa namauling mga Hudiyo ang mga haligi sa balay ni Jehova. Apan sa taas nga katuigan ang mga kaaway nanlimbasog sa pagpaluya sa mga magtutukod sa templo. Sa kataposan, nakombinsir ang hari nga gitukod pag-usab ang “maalsahon ug daotang siyudad,” napahunong niining mga kaaway ang buluhaton pinaagi sa mando sa hari. Nagpadayon ang pagbando “hangtod sa ikaduhang tuig sa pagmando ni Dario nga hari sa Persia.”

◆ 3:12—Nganong nanghilak kining mga tawhana?

Kining mga tigulang na kaayo nakahinumdom sa matahom kaayong panagway sa balaang pagkadesinyo nga templo ni Solomon. Unsay anaa sa atubangan sa ilang mga mata karon​—maoy mga patukoranan lamang​—nga wala ra sa kumingking. Tingali nangaluya sila, nagduhaduha sa ilang mga paningkamot sa pagbalik sa kanhing himaya.​—Haggeo 2:2, 3.

◆ 4:1-3—Nganong gibalibaran ang gitanyag nga tabang?

Kining dili mga Hudiyo, nga gipasulod sa hari sa Asiria sa pagpuno pag-usab sa yuta, dili tinuod nga mga magsisimba sa Diyos. (2 Hari 17:33, 41) Ang pagdawat sa ilang tabang nagkahulogan sa pagkompromiso sa tinuod nga pagsimba, ug espisipikong gipasidan-an ni Jehova ang iyang katawhan batok sa tanang kalihokan sa panagtapo sa pagtuo. (Exodo 20:5; 34:12) Dugang pa, gitawag ning maong asoy kining dili mga Hudiyo nga “mga kaaway.”

Pagtulon-an Alang Kanato: Kon atubangon sa pagsupak sa pag-alagad sa Diyos, atong sundogon ang namalik pag-usab nga mga Hudiyo nga nagtigom gilayon sa pagsimba ingong “usa ka tawo.” Misalig kang Jehova ug sanglit giuna ang iyang pagsimba nalig-on sila sa pagtapos sa gihatag nga buluhaton.​—Esdras 3:1-12.

Ang Templo Natapos

Basaha ang 5:1–6:22. Nadasig sa mga propetang si Haggeo ug Zacarias, nagpadayon ang buluhaton sa pagtukod uban sa napabalik nga kasibot. Dili na makapugong niana, mireklamo na usab ang mga kaaway. Nangusisa si Haring Dario ug nakakaplag sa orihinal nga mando ni Siro. Dili lamang gisugo ang mga kaaway sa ‘paghunong ug pagbulag’ gisugo usab sila sa pagtabang sa materyal nga paagi! Duyog sa padayong pagdasig sa mga propeta ni Jehova, natapos ang templo sa 515 W.K.P. ug giinagurahan. Uban sa kalipay kini gipahinungod ngadto sa Diyos, kansang mga saad nangatuman!

◆ 5:5—Nganong wala hunonga sa mga kaaway ang buluhaton sa pagtukod?

Gibantayan ni Jehova ang iyang mga alagad. (2 Cronicas 16:9) Napalig-on pinaagi sa espiritu sa Diyos, ang mga ansiano wala magpadala sa kahadlok. Ilang gipunting ang dugay nang nakalimtan nga sugo ni Siro. Sanglit dili na mabag-o ang Persianhong balaod, nalisang ang mga kaaway sa pagbatok sa harianong sugo. (Daniel 6:8, 15) Dayag ang pagtultol ni Jehova, ug ang buluhaton nagpadayon.

◆ 6:21—Kinsa ang mibulag “gikan sa kahugawan sa kanasoran”?

Tingali mga kinabig sila nga namauli uban sa mga Hudiyo, mga Samarianhon nga nagpuyo sa yuta niadto, o kaha mga Hudiyo nga namauli nga nadala sa paganong mga impluwensiya. (Itandi sa Esdras 9:1.) Ang kauswagan sa putli nga pagsimba ni Jehova nga Diyos sa Jerusalem hayan maoy nagpalihok kanila sa paghimog hinungdanong kausaban sa ilang mga kinabuhi.

Pagtulon-an Alang Kanato: Ang Kristohanong mga ansiano karon kinahanglang mangayo sa pagtultol ni Jehova. Siya mohatag ug hinungdanong katin-awan kon atubangon nato ang mga kaaway.​—Salmo 32:8.

Mipauli sa Esdras

Basaha ang 7:1–8:36. Midagan ang mga panahon. Sa 468 W.K.P., gihatagan ni Haring Artaxerxes si Esdras sa “tanan niyang mga hangyo,” nga nakahimo kaniya sa paghatag ug tabang sa Jerusalem. Ang sugo sa hari nagdasig sa tanang andam nga mga Hudiyo sa pagpauli usab, ug mihatag siyag salapi ug bulawan sa pagtagana sa tanang mga panginahanglan sa balay ni Jehova. Gihatagan ug gahom sa Esdras sa pagtudlog mga mahistrado ug mga maghuhukom, nga maoy magpatuman sa balaod ni Jehova ug sa hari. Misalig sa pagpaluyo sa Diyos, gilig-on ni Esdras ang iyang kaugalingon ug migikan sa delikadong panaw. Wala siya mangayog armadong guwardiya, kay basig lantawon kini ingong pagkakulang sa pagsalig sa mapanalipdanong katakos ni Jehova. Uban sa pagpaluyo sa Diyos, luwas nga miabot ang mga Hudiyo.

◆ 7: 1, 7, 11—Kinsa si Artaxerxes?

Siya mao ang Persianong hari si Artaxerxes I (Longimanus). Sa iyang ika-20ng tuig, iyang gitugotan si Nehemias sa pagpauli sa Jerusalem ug sa pagtukod sa mga kuta ug sa mga ganghaan niini. (Nehemias 2:1-8) Gipasidunggan sa karaang mga manalaysay si Artaxerxes nga buotan ug manggihatagon. Tungod sa iyang dakong amot, gilakip siya sa Esdras 6:14 ingong usa kansang mga sugo nakatabang sa pagtapos sa templo, bisag natapos na sa mga 47 ka tuig una pa niana ang pagtukod. Lahi siya sa usa nga Artaxerxes nga nagpahunong sa buluhaton sa pagtukod pag-usab. (Esdras 4:7-23) Kadto siya mao si Gaumata, nga naghari sulod sa walo ka bulan lamang sa 522 W.K.P. Tingali ang “Artaxerxes” maoy ngalan sa pagkahari o titulo.

Pagtulon-an Alang Kanato: Maayong panig-ingnan si Esdras sa mga alagad ni Jehova karon. Usa ka batid nga magsusulat nga makugihong nagtuon sa Pulong sa Diyos, ang tanang pasidungog iyang gihatag sa Labing Hataas ug mas mabalak-on sa kahimayaan ni Jehova kay sa iyang personal nga kaluwasan.​—Esdras 7:27, 28; 8:21-23.

Nahinloan ang Nasod

Basaha ang 9:1–10:44. Sa ulahi nahibaloan ni Esdras nga daghan ang “wala mobulag gikan sa mga tawo sa kanasoran may labot sa mahugawng mga butang.” Ang mga Hudiyo, lakip sa mga saserdote ug mga Levihanon, nakigminyo sa paganong mga Canaanhon. Nakurat si Esdras. Sa mainampoon iyang gisalig kining mga butanga atubangan kang Jehova, mahinulsolong nagsugid sa mga kalapasan sa nasod. Ilalom sa iyang pagpanguna, naghinulsol ang nasod ug mihukom sa pagbulag sa ilang langyawng mga asawa. Nahinlo ang kahugawan sulod sa mga tulo ka bulan.

◆ 9:2—Nganong sala ang pakigminyo sa dili samag pagtuo?

Hulga kini sa pagpasig-uli sa tinuod nga pagsimba. (Deuteronomio 7:3, 4) Dili sila mga magtutuo, mga babayeng nagsimbag mga diyosdiyos. Ang pakigminyo kanila miresulta unta sa pagkausa uban sa palibot paganong kanasoran, ug nahanaw unta sa yuta ang putli nga pagsimba.

◆ 10:3, 44—Nganong gisalikway usab ang kabataan?

Ang mga bata nagkinahanglan sa ilang mga inahan. Dugang pa, pinaagi sa impluwensiya sa mga anak, ang gibulagang mga asawa nakaabot sa tukmang panahon. Kinahanglag hatagan ug unang pagtagad ang putli nga pagsimba ni Jehova.

Pagtulon-an Alang Kanato: Sama sa matinumanong mga Hudiyo sa panahon ni Esdras, nagasunod ang mga Saksi ni Jehova sa mga sukdanan sa Diyos sa kaminyoon. Sila nahibalo nga sila kinahanglang magminyo “diha lamang sa Ginoo.”​—1 Corinto 7:39.

Gituman ni Jehova ang iyang saad sa pagpasig-uli sa putli nga pagsimba sa karaang Jerusalem. Maingon man, iyang tumanon ang iyang saad nga ang iyang putli nga pagsimba pagahimoon sa tibuok yuta. (Habacuc 2:14) Usa ba ikaw unya sa iyang mga magsisimba sa ipakanaog sa dakong Magtutuman sa Saad ang kalinaw ug kalipay dinhi ning yutaa?​—Salmo 37:10, 11; Pinadayag 21:3, 4.