PISTA SA MGA BALONGBALONG
Gitawag usab ingong Pista sa mga Tabernakulo, o Pagpanghipos sa mga Abot, o gitawag nga “pista ni Jehova” diha sa Levitico 23:39. Ang mga instruksiyon bahin sa pagsaulog niini makaplagan sa Levitico 23:34-43, Numeros 29:12-38, ug sa Deuteronomio 16:13-15. Kini nga pista saulogon sa Etanim 15-21, nga may usa ka solemneng panagkatigom sa ika-22 nga adlaw. Sa sinugdan, ang Etanim (Tisri; Septiyembre-Oktubre) mao ang unang bulan sa Hudiyohanong kalendaryo, apan human sa Pagpanggula gikan sa Ehipto kini nahimong ang ikapitong bulan sa sagradong tuig, sanglit ang Abib (Nisan; Marso-Abril), nga kanhi mao ang ikapitong bulan, gihimo nga mao ang unang bulan. (Ex 12:2) Ang Pista sa mga Balongbalong maoy usa ka pagsaulog sa pagpanghipos o pagpanigom sa mga bunga sa yuta, “ang abot sa yuta,” nga naglakip sa mga lugas, lana, ug bino. (Lev 23:39) Kini gitawag ingong “ang pista sa pagpanghipos sa mga abot sa pagbanos sa tuig.” Ang balaang panagkatigom sa ikawalong adlaw magtimaan sa usa ka solemneng pagtapos sa tibuok tuig nga siklo sa mga pista.—Ex 34:22; Lev 23:34-38.
Ang Pista sa mga Balongbalong sa pagkatinuod magtimaan sa pagkatapos sa dakong bahin sa agrikultural nga tuig sa Israel. Busa, kini maoy usa ka panahon sa pagmaya ug pagpasalamat sa tanang panalangin ni Jehova nga iyang gihatag diha sa mga abot sa tanan nilang mga pananom. Dugang pa, sanglit ang Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala gisaulog lima ka adlaw una pa niana, ang katawhan mobati nga sila adunay pakigdait kang Jehova. Bisan tuod ang mga lalaki lamang ang obligadong motambong, ang tibuok nga mga pamilya maoy moadto. Sila gisugo sa pagpuyo sa mga balongbalong (Heb., suk·kohthʹ) sulod sa pito ka adlaw niini nga pista. Sagad usa ra ka pamilya ang mookupar sa usa ka balongbalong. (Ex 34:23; Lev 23:42) Kini nga mga balongbalong tukoron diha sa mga sawang sa mga balay, sa mga atop sa mga puloy-anan, sa mga sawang sa templo, sa mga plasa, ug diha sa mga dalan hangtod sa gilay-on nga usa ka adlawng Igpapahulay nga panaw gikan sa siyudad. Kinahanglang gamiton sa mga Israelinhon “ang bunga sa maanindot nga mga kahoy,” ang mga palwa sa palma, ang mga sanga sa mga kahoy nga daghag sanga ug sa mga alamo. (Lev 23:40) Sa mga adlaw ni Esdras, ang mga dahon sa olibo ug kahoyng oleifero, mirto (nga humot kaayo), ug ang mga dahon sa palma, maingon man ang mga sanga sa ubang mga kahoy, gigamit sa pagtukod niining temporaryo nga mga tinukod. Sanglit ang tanan, adunahan ug kabos, magpuyo man sa mga balongbalong, nga gani mokaon sa ilang mga pagkaon diha niini sulod sa pito ka adlaw, ug nga ang mga balongbalong hinimo tanan sa samang materyales nga gikuha gikan sa mga kabungtoran ug sa mga walog sa maong dapit, kini nga pista nagpasiugda nga ang tanan managsama ra.—Neh 8:14-16.
Sa adlaw una pa ang pista, sa Etanim 14, kadaghanan sa mga nagsaulog, kon dili man ang tanan, mangabot sa Jerusalem. Ang ika-14 mao ang adlaw sa pagpangandam, gawas kon kanang adlawa matunong sa adlaw sa senemanang Igpapahulay, nga sa maong kahimtang ang mga pagpangandam mahimong himoon una pa niana. Ang tanan puliki sa pagtukod ug mga balongbalong, sa paglunsay, sa pag-atiman sa mga halad nga gidala sa matag usa, maingon man usab sa malipayong panag-ubanay. Ang siyudad sa Jerusalem ug ang mga palibot niini talagsaon ug nindot kaayong tan-awon, nga may mga balongbalong nga gitukod lukop sa lungsod ug diha sa mga kadalanan ug sa mga tanaman palibot sa Jerusalem. Nakahatag sa dugang kasadya sa maong okasyon mao ang mabulokon ug matahom nga mga prutas ug mga dahon, lakip ang kahumot sa mga mirto. Ang tanan naghinamhinam, nagpaabot sa pagbudyong sa trompeta gikan sa habog nga dapit sa templo sa sayong gabii sa tinghunlak, nga magpahibalo sa pagsugod sa pista.
Sa panahon niini nga pista ang gidaghanon sa mga halad nga itanyag mas daghan kay sa uban pang mga pista sa tuig. Ang halad sa nasod, nga 13 ka torong baka ang ihalad sa unang adlaw ug dayon kunhoran ug usa matag adlaw, mokabat ug 70 ka torong baka, gawas pa sa 119 ka nating karnero, mga laking karnero, ug mga kanding, dugang pa sa mga halad-nga-lugas ug sa halad nga bino. Sa tibuok semana, linibo ka indibiduwal nga mga halad ang itanyag usab sa mga motambong. (Num 29:12-34, 39) Sa ikawalong adlaw, diin walay mahago nga buluhaton ang pagabuhaton, usa ka torong baka, usa ka laking karnero, ug pito ka laking nating karnero nga usa ka tuig ang kagulangon ang itanyag ingong usa ka halad-nga-sinunog, lakip sa mga halad-nga-lugas ug halad-nga-ilimnon, maingon man usab sa usa ka kanding ingong usa ka halad-sa-sala.—Num 29:35-38.
Sa mga tuig nga Igpapahulay, ang Balaod basahon ngadto sa tanang katawhan panahon sa pista. (Deu 31:10-13) Lagmit nga ang una sa 24 ka dibisyon sa mga saserdote nga gimugna ni David misugod sa pag-alagad sa templo human sa Pista sa mga Balongbalong, sanglit ang templo nga gitukod ni Solomon giinagurahan man sa panahon niini nga pista niadtong 1026 W.K.P.—1Ha 6:37, 38; 1Cr 24:1-18; 2Cr 5:3; 7:7-10.
Ang talagsaong ilhanan sa Pista sa mga Balongbalong mao ang malipayong pagpasalamat. Maoy tinguha ni Jehova nga ang iyang katawhan magmaya diha kaniya. “Magmaya kamo atubangan ni Jehova nga inyong Diyos.” (Lev 23:40) Kini maoy usa ka pista sa pagpasalamat alang sa pagpanghipos sa mga abot—dili lamang sa lugas kondili sa lana ug sa bino usab, nga nakaamot ug dako sa kalipay sa kinabuhi. Sa panahon niini nga pista, ang mga Israelinhon makapamalandong pag-ayo nga ang ilang kauswagan ug kadagaya sa maayong mga butang wala modangat pinaagi sa ilang kaugalingong paningkamot. Apan, kini maoy tungod sa pag-atiman kanila ni Jehova nga ilang Diyos nga sila nakabaton niini nga kauswagan. Angay nilang palandongon pag-ayo kining mga butanga, kay basin unya, ingon sa gisulti ni Moises, nga “ang imong kasingkasing magmapahitas-on ug ikaw mahikalimot kang Jehova nga imong Diyos, nga nagpagawas kanimo gikan sa yuta sa Ehipto, gikan sa balay sa mga ulipon.” Si Moises nagpahayag usab: “Ug hinumdoman mo si Jehova nga imong Diyos, tungod kay siya ang maghahatag ug gahom kanimo aron sa pagbaton ug bahandi; aron tumanon ang iyang pakigsaad nga iyang gipanumpa sa imong mga katigulangan, ingon niining adlawa.”—Deu 8:14, 18.
Ang Israel gisugo sa pagpuyo sa mga balongbalong sulod sa usa ka semana, “aron ang inyong mga kaliwatan mahibalo nga sa mga balongbalong ko gipapuyo ang mga anak sa Israel sa dihang gipagawas ko sila gikan sa yuta sa Ehipto. Ako mao si Jehova nga inyong Diyos.” (Lev 23:42, 43) Uban sa kalipay ug pagkamapasalamaton, sila makahinumdom sa pag-atiman sa Diyos kanila didto sa kamingawan sa dihang sila gitagan-an ni Jehova ug panalipod, ‘nga nagpalakaw kanila latas sa dako ug makalilisang nga kamingawan, nga may malala nga mga halas ug mga tanga ug uhaw nga yuta nga walay tubig; nga nagpagulag tubig alang kanila gikan sa bato nga santik; nga nagpakaon kanila ug mana sa kamingawan, nga wala hiilhi sa ilang mga amahan.’ (Deu 8:15, 16) Kini maghatag kanila ug hinungdan sa pagmaya tungod sa padayong nag-uswag nga pag-atiman ug kadagaya nga gihatag sa Diyos alang kanila.
Mga Seremonyas nga Gidugang sa Ulahi. Ang usa ka kostumbre nga sa ulahi gibuhat, lagmit nga gihisgotan diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan (Ju 7:37, 38) apan wala diha sa Hebreohanong Kasulatan, mao ang pagkalos ug tubig gikan sa Linaw sa Siloam ug pagbubo niini, lakip sa bino, sa ibabaw sa halaran panahon sa paghalad sa buntag. Sumala sa kadaghanang mga eskolar, kini himoon sulod sa pito ka adlaw sa pista apan dili sa ikawalong adlaw. Ang saserdote moadto sa Linaw sa Siloam nga magdala ug usa ka bulawan nga pitsil (gawas sa unang adlaw sa pista, nga usa ka igpapahulay, sa dihang kuhaon ang tubig gikan sa usa ka bulawan nga sudlanan sa templo, diin kini gisudlan ug tubig gikan sa Siloam sa miaging adlaw). Iyang tinoon nga siya makabalik gikan sa Siloam dala ang tubig sa dihang ang mga saserdote sa templo andam na sa pagpahimutang sa hiniwa nga mga bahin sa halad diha sa halaran. Ang iyang pagsulod ngadto sa Sawang sa mga Saserdote agi sa Ganghaan sa Tubig sa templo ipahibalo pinaagig tulo ka pagbudyong sa mga trompeta sa mga saserdote. Unya ang tubig ibubo nganha sa usa ka dulang ug kini moagos paingon sa tiilan sa halaran, sa samang panahon nga ang bino ibubo sa usa ka dulang. Dayon ang musika sa templo moduyog sa pag-awit sa Hallel (Salmo 113-118), nga sa maong panahon ang mga magsisimba magwarawara sa ilang mga sanga sa palma paatubang sa halaran. Kini nga seremonyas mahimong magpahinumdom sa malipayong mga nagasaulog bahin sa matagnaong mga pulong ni Isaias: “Uban sa kasadya kamo magkalos ug tubig gikan sa mga tubod sa kaluwasan.”—Isa 12:3.
Ang laing daw kaamgid nga seremonyas mao nga sa kada adlaw niining pito ka adlaw nga pista ang mga saserdote, nga magparada, molakaw libot sa halaran, nga manag-awit, “Ah, karon, Jehova, palihog luwasa kami! Ah, karon, Jehova, palihog ihatag kanamo ang kalamposan!” (Sal 118:25) Apan sa ikapitong adlaw sila molibot sa makapito.
Sumala sa rabbinikong mga tinubdan, dihay lain pang talagsaon nga seremonyas niini nga pista, sama sa pagkalos ug tubig gikan sa Siloam, nga gihimo sa dihang si Jesus dinhi pa sa yuta. Kini nga seremonyas magsugod sa kataposang bahin sa ika-15 sa Tisri, ang unang adlaw sa pista, sa pagkatinuod sa pagsugod sa ika-16, ang ikaduhang adlaw sa pista, ug padayon nga himoon hangtod sa sunod nga lima ka gabii. Ang mga pagpangandam himoon diha sa Sawang sa Kababayen-an. Upat ka dagkong bulawan nga mga tangkawan ang nahimutang diha sa sawang, nga ang matag usa adunay upat ka bulawang mga panaksan. Upat ka batan-on nga saserdotehanon ug kaliwat ang mosaka ginamit ang mga hagdanan ug sila magdalag dagkong mga pitsil sa lana, ug ilang sudlan ang 16 ka panaksan. Ang daan nga mga sapot sa mga saserdote gamiton ingong mga pabilo sa mga lampara. Ang Hudiyong mga magsusulat nag-ingon nga kini nga mga lampara hayag kaayo mao nga kini makita gikan sa halayo, nga maglamdag sa mga sawang sa mga balay sa Jerusalem. Ang pipila ka tawo, lakip ang pipila ka ansiyano, mosayaw nga may bitbit nga nagsigang mga sulo ug moawit ug mga awit sa pagdayeg, nga dinuyogan sa mga tulonggon.
Makaiikag usab nga si Jeroboam, kinsa mibulag gikan sa anak nga lalaki ni Solomon nga si Rehoboam ug nahimong hari sa napulo ka tribo sa amihanan, mihimog usa ka pagsaulog (sa ikawalo nga bulan, dili sa ikapito) sa kunohay Pista sa mga Balongbalong, dayag nga aron pugngan kini nga mga tribo sa pag-adto sa Jerusalem. Apan siyempre, ang mga halad gitanyag ngadto sa bulawang mga nating baka nga iyang gihimo, nga supak sa sugo ni Jehova.—1Ha 12:31-33.
Lagmit gipunting ni Jesus ang espirituwal nga kahulogan sa Pista sa mga Balongbalong ug tingali sa seremonyas maylabot sa tubig sa Siloam sa dihang “sa kataposang adlaw, ang dakong adlaw sa pista, si Jesus nagtindog ug siya misinggit, nga nag-ingon: ‘Kon adunay giuhaw, paaria siya kanako ug paimna. Siya nga nagbutang ug pagtuo kanako, sama sa giingon sa Kasulatan, “Gikan sa iyang kinasulorang bahin modagayday ang mga sapa sa buhing tubig.”’” (Ju 7:37, 38) Dugang pa, mahimong iyang gipunting ang pagpadan-ag sa Jerusalem pinaagi sa pagpasiga sa mga lampara ug mga sulo diha sa dapit sa templo sa panahon niini nga pista sa dihang siya miingon sa mga Hudiyo wala madugay human niana: “Ako mao ang kahayag sa kalibotan. Siya nga magasunod kanako dili gayod magalakaw sa kangitngit, apan makabaton sa kahayag sa kinabuhi.” (Ju 8:12) Wala madugay human sa iyang pagpakigsulti sa mga Hudiyo, mahimong gilangkit ni Jesus ang Siloam ngadto niini nga pista ug sa mga suga niini sa dihang iyang nahibalag ang usa ka tawo nga natawong buta. Human isulti ngadto sa iyang mga tinun-an nga, “Ako ang kahayag sa kalibotan,” siya miluwa sa yuta ug nagmasa ug lapok pinaagi sa iyang laway, ug nagbutang niini nga lapok sa mga mata sa tawo ug miingon kaniya: “Lakaw, panghilam-os didto sa linaw sa Siloam.”—Ju 9:1-7.
Ang gihimo sa katawhan nga pagwarawara ug mga sanga sa palma panahon niini nga pista magpahinumdom usab kanato bahin sa mga panon sa katawhan nga nagwarawara ug mga sanga sa palma panahon sa pagsulod ni Jesus sa Jerusalem una pa sa iyang kamatayon, bisan tuod nga kini wala mahitabo sa panahon sa Pista sa mga Balongbalong, apan nahitabo sa wala pa ang Paskuwa. (Ju 12:12, 13) Lain pa, si apostol Juan, kinsa diha sa panan-awon nakakita sa 144,000 nga mga ulipon sa Diyos nga gitimbrehan sa ilang mga agtang, miingon kanato: “Human niining mga butanga nakita ko, ug, tan-awa! usa ka dakong panon, nga walay tawong makaihap, gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug katawhan ug mga pinulongan, nga nagbarog atubangan sa trono ug atubangan sa Kordero, nga nagsul-ob ug maputing tag-as nga mga besti; ug nanagdalag mga palwa sa palma diha sa ilang mga kamot. Ug sa makusog nga tingog sila nanagsinggit, nga nag-ingon: ‘Ang kaluwasan utang namo sa atong Diyos, nga naglingkod sa trono, ug sa Kordero.’”—Pin 7:1-10.
Tino gayod nga ang Pista sa mga Balongbalong maoy usa ka haom nga konklusyon sa dakong bahin sa agrikultural nga tuig ug sa siklo sa mga pista sa maong tuig. Ang tanang butang nga nalangkit niini naghatag ug kalipay, dagayang mga panalangin, kahayahay, ug kinabuhi gikan kang Jehova.