INTEGRIDAD

Pagkamaayo sa moral, pagkakompleto, pagkawalay-ikasaway ug pagkawalay-kasaypanan sa usa ka tawo.

Ang Hebreohanong mga termino nga nalangkit sa integridad (tom, tum·mahʹ, tam, ta·mimʹ) may lintunganayng kahulogan nga “kompleto” o “tibuok.” (Itandi ang Lev 25:30; Jos 10:13; Pr 1:12.) Ang ta·mimʹ gigamit sa daghang higayon sa pagtumong sa pisikal nga pagkakompleto, o pagkamaayo, ug pagkawalay-depekto, sama pananglitan, sa mga hayop nga ihalad. (Ex 12:5; 29:1; Lev 3:6) Apan mas sagad nga kini nga mga termino naghubit sa pagkamaayo sa moral o sa pagkawalay-ikasaway.

Sa dihang gamiton alang sa Diyos, ang ta·mimʹ tukmang mahubad nga “hingpit,” sama sa paghubit sa kalihokan ug mga buhat ni Jehova, sa iyang dalan, kahibalo, ug balaod. (Deu 32:4; Job 36:4; 37:16; Sal 18:30; 19:7) Kining tanan nga diyosnong mga hiyas ug mga ekspresyon nagpasundayag sa dili-matupngan nga pagkakompleto ug pagkabug-os, maoy maayo kaayo ug walay depekto, o sayop, nga sa ingon kini tin-awng nagpaila sa Tinubdan niini nga mao ang bugtong matuod nga Diyos.​—Rom 1:20; tan-awa ang PAGKAHINGPIT, KAHINGPITAN.

Kahulogan sa Tawhanong Integridad. Sa pipila ka kahimtang ang Hebreohanong tom sa yano nagpasabot sa matinud-anong motibo, pagkainosente labot sa sayop nga intensiyon. (Itandi ang Gen 20:​5, 6; 2Sa 15:11.) Apan sa panguna, kining nalangkit nga Hebreohanong mga termino naghubit sa dili-matarog nga debosyon sa pagkamatarong. Ang paggamit ug ang mga pananglitan sa Bibliya nagpasiugda sa dili-mabungkag nga debosyon ngadto sa usa ka persona, kang Jehova nga Diyos, ug ngadto sa iyang gipahayag nga kabubut-on ug katuyoan ingong mao ang labing hinungdanon.

Nalangkit sa kinalabwang isyu. Ang unang tawhanong paris gihatagan ug kahigayonan sa pagpakitag integridad didto sa Eden. Ang pagdili mahitungod sa kahoy sa kahibalo nagsulay sa ilang debosyon ngadto sa ilang Maglalalang. Ilalom sa pagpig-ot ug sa panggawas nga impluwensiya gikan sa Kaaway sa Diyos ug sa iyang pag-agni kanila nga mahimong hakog, sila wala magmasinugtanon. Ang ilang kaulaw, ang ilang pagpanuko sa pag-atubang sa ilang Maglalalang, ug ang ilang pagkadili-matinud-anon sa pagtubag sa iyang mga pangutana nagpamatuod sa ilang kawalay integridad. (Itandi ang Sal 119:​1, 80.) Apan, dayag nga dili sila ang unang mibungkag sa integridad, sanglit ang espiritung linalang nga nagdaldal kanila ngadto sa pagrebelde mihimo na niini.​—Gen 3:1-19; itandi ang iyang gibuhat uban sa awit sa pagbangotan nga gipahayag batok sa hari sa Tiro sa Eze 28:12-15; tan-awa ang SATANAS.

Ang pagrebelde ni Satanas, nga dayag nga nagsugod didto sa Eden, nagpatunghag isyu nga mahinungdanon sa tibuok uniberso​—ang katungod sa pagkasoberano sa Diyos ibabaw sa tanan niyang mga linalang, ang iyang katungod sa pagpangayog bug-os nga pagsugot gikan kanila. Sanglit ang isyu dili labot sa pagkalabaw sa gahom, hinuon, maoy usa ka moral nga isyu, kini dili masulbad pinaagi lamang sa paggamit ug gahom, sama sa pagpapha gilayon sa Diyos kang Satanas ug sa tawhanong paris. Kini nga kamatuoran makatabang sa pagsabot kon nganong ang pagkadaotan ug ang tagmugna niini, si Satanas, gitugotan nga magpadayon sa dugay kaayong panahon. (Tan-awa ang PAGKADAOTAN.) Sanglit ang Kaaway sa Diyos unang mikuha gikan sa mga tawo ug pagsuportar ug pag-uyon sa iyang pagrebelde (ang kinaunahang ebidensiya sa pagdapig kang Satanas sa espiritung mga anak sa Diyos milutaw lamang sa panahon sa wala pa ang Lunop; Gen 6:1-5; itandi ang 2Pe 2:​4, 5), gihimo niini ang isyu sa integridad sa tawo ngadto sa soberanong kabubut-on sa Diyos nga mahinungdanong bahin sa katibuk-ang isyu (bisan tuod ang soberanya ni Jehova wala magdepende sa integridad sa iyang mga linalang). Ang pamatuod niini makita sa kahimtang ni Job.

Si Job. Si Job, nga dayag nga nabuhi sa yugto tali sa kamatayon ni Jose ug sa panahon ni Moises, gihubit ingong usa ka tawo nga “walay-ikasaway [Heb., tam] ug matul-id, ug mahadlokon sa Diyos ug naglikay sa daotan.” (Job 1:1; tan-awa ang JOB.) Tin-aw nga ang integridad sa tawo nahimong bahin sa isyu tali kang Jehova nga Diyos ug ni Satanas sanglit gipangutana sa Diyos ang iyang Kaaway bahin kang Job sa dihang si Satanas mitambong sa panahon sa panagkatigom sa mga manulonda didto sa tigomanan sa langit. Si Satanas nagpasangil nga sayop ang motibo sa pagsimba ni Job sa Diyos, nga kuno si Job nag-alagad dili tungod sa putli nga debosyon apan tungod sa hakog nga mga benepisyo. Busa iyang gikuwestiyon ang integridad ni Job sa Diyos. Bisan pag gitugotan sa pagwagtang sa daghang kabtangan ni Job ug bisan gani sa iyang mga anak, si Satanas napakyas sa pagbungkag sa integridad ni Job. (Job 1:6–​2:3) Dayon siya miingon nga si Job sa hinakog nga paagi andam nga moantos sa pagkawala sa mga kabtangan ug mga anak basta dili siya hilabtan sa pisikal. (Job 2:​4, 5) Human niadto, bisag gihampak sa masakit, makahugo nga balatian ug gisultihag makapaluyang mga pulong sa iyang asawa ingon man sa mga pagsaway ug mga pag-insulto gikan sa iyang mga higala nga nagtuis sa mga sukdanan ug mga katuyoan sa Diyos (Job 2:6-13; 22:​1, 5-11), ang sanong ni Job mao nga siya dili motalikod ingong tawo nga may integridad. “Hangtod nga ako mamatay dili ko wad-on ang akong integridad gikan kanako! Gikuptan ko ang akong katarong, ug dili ko kini buhian; ang akong kasingkasing dili magtamay kanako sa tanan kong mga adlaw.” (Job 27:​5, 6) Ang iyang paghupot sa integridad nagpasundayag nga ang Kaaway sa Diyos maoy bakakon.

Ang mahagitong mga pulong ni Satanas sa kahimtang ni Job nagpakita nga iyang gipangangkon nga ang tanang tawo mahimong ipahilayo gikan sa kiliran sa Diyos, nga walay usa nga nag-alagad tungod sa dili gayod hinakog nga motibo. Busa ang katawhan, ingon man ang espiritung mga anak sa Diyos, adunay talagsaong pribilehiyo nga makaamot sa pagbindikar sa soberanya ni Jehova pinaagi sa paghupot sa integridad ngadto kaniya. Sa paghimo niini ilang gibalaan usab ang iyang ngalan. Ang mga “walay-ikasaway sa ilang dalan makapahimuot” kang Jehova.​—Pr 11:20; itandi kini sa sayop nga panglantaw nga gisulti ni Elipaz sa Job 22:1-3.

Pasukaranan sa paghukom sa Diyos. Ang pagkadawat ug paborableng paghukom gikan sa Diyos nagdepende sa paghupot sa integridad sa mga linalang. (Sal 18:23-25) Maingon sa gisulat ni Haring David: “Si Jehova magpakanaog ug paghukom sa mga katawhan. Hukmi ako, Oh Jehova, sumala sa akong pagkamatarong ug sumala sa akong integridad nga ania kanako. Palihog, matapos na unta ang pagkadaotan sa mga daotan, ug lig-onon mo unta ang matarong.” (Sal 7:​8, 9; itandi ang Pr 2:​21, 22.) Ang nag-antos nga si Job mipahayag ug pagsalig nga ‘si Jehova magatimbang kaniya sa tukmang timbangan ug ang Diyos mahibalo sa iyang integridad.’ (Job 31:6) Human niana si Job nagtala ug daghang pananglitan gikan sa tinuod nga kinabuhi nga, kon kini gibuhat pa niya, magpasundayag sa kawalay integridad.​—Job 31:7-40.

Unsa ang nalangkit sa paghupot sa integridad sa dili-hingpit nga mga tawo?

Sanglit ang tanang tawo dili hingpit ug dili gayod sa hingpit makaabot sa mga sukdanan sa Diyos, dayag nga ang ilang integridad wala magpasabot ug pagkahingpit sa buhat o sa sinultihan. Hinunoa, ang Kasulatan nagpakita nga kini nagkahulogan ug pagkatibuok o pagkabug-os sa debosyon sa kasingkasing. Si David, tungod sa kahuyangan, nakahimog pipila ka seryosong mga kasaypanan, apan siya, bisan pa niana, ‘milakaw uban ang integridad sa kasingkasing’ (1Ha 9:4), kay siya midawat sa pagbadlong ug nagtul-id sa iyang dalan. Busa siya nagpamatuod nga ang iyang kasingkasing naghupot ug tiunay nga gugma alang kang Jehova nga Diyos. (Sal 26:1-3, 6, 8, 11) Maingon sa gisulti ni David sa ulahi ngadto sa iyang anak nga si Solomon: “Ilha ang Diyos sa imong amahan ug alagara siya uban ang bug-os nga kasingkasing ug uban ang malipayon nga kalag; kay ang tanang kasingkasing ginasusi ni Jehova, ug ang matag kiling sa hunahuna iyang ginaila.” Apan, ang kasingkasing ni Solomon wala “mabug-os uban kang Jehova nga iyang Diyos sama sa kasingkasing ni David nga iyang amahan.”​—1Cr 28:9; 1Ha 11:4; ang pulong nga “bug-os” niining duha ka teksto maoy gikan sa laing Hebreohanong termino nga sha·lemʹ, sama sa makaplagan sa Pr 11:1; 1Ha 15:14.

Busa ang integridad dili limitado sa usa lamang ka bahin sa panggawi sa tawo; kini dili lamang mapadapat sa mga butang nga dayag nga “labot sa pagsimba.” Alang sa alagad sa Diyos kini maoy dalan sa kinabuhi diin ang usa ka tawo ‘mosubay o molakaw,’ nga padayong magtinguha sa pagkahibalo sa kabubut-on ni Jehova. (Sal 119:1-3) Gibantayan ni David ang nasod sa Israel “sumala sa integridad sa iyang kasingkasing,” sa mga butang nga direktang nalangkit sa pagsimba kang Jehova ug sa iyang panggawi labot sa pangagamhanan. Gitinguha usab niya nga kadtong anaa sa iyang palibot ug kadtong nagsilbi ingong iyang mga alagad maoy mga tawo usab nga maghuhupot sa integridad, “nga nagalakaw sa paaging walay-ikasaway.” (Sal 78:72; 101:2-7) Ang usa ka tawo ‘makapamatuod sa iyang kaugalingon nga walay-ikasaway’ atubangan sa Diyos latas sa usa ka yugto sa panahon, sama kang Noe, Abraham, ug sa uban pa.​—Gen 6:9; 17:1; 2Sa 22:24.

Ang integridad nanginahanglan ug bug-os nga pagkamaunongon ngadto sa Diyos ug sa pagtapot sa pagkamatarong, dili lamang sa paborableng mga kahimtang o mga sirkumstansiya, apan sa tanang kahimtang ug sa tanang panahon. Human ipasiugda nga kadto lamang naghupot sa integridad, nga “nagasulti sa kamatuoran diha sa iyang kasingkasing,” ang dalawaton kang Jehova, ang salmista nag-ingon labot niana nga tawo nga “siya nakapanumpa kon unsay daotan alang sa iyang kaugalingon, bisan pa niana siya dili magausab,” nga buot ingnon, bisan pag ang usa ka butang nga iyang ugdang nga giuyonan dayag nga nahimong dili makahatag kaniyag mga kaayohan, siya sa gihapon magmatinud-anon sa kasabotan. (Sal 15:​1-5; itandi ang Rom 1:31; 1Ti 1:10.) Busa, ang integridad mas madayag kon ang debosyon sa usa ka tawo gisulayan ug siya gipit-os nga talikdan ang iyang matarong nga dalan. Bisan pag himoong kataw-anan sa mga magsusupak (Job 12:4; itandi ang Jer 20:7) o tumong sa ilang masakit nga mga pulong (Sal 64:​3, 4), pagdumot, ug mabangis nga paglutos (Pr 29:10; Am 5:10), sa balatian o kaha sa makapaguol nga kalisdanan, ang usa ka tawo kinahanglang ‘mangupot pag-ayo sa iyang integridad’ sama kang Job, bisag unsa pa ang dangatan.​—Job 2:3.

Ang maong pagpangupot sa integridad posible, dili pinaagi sa moral nga kalig-on sa usa ka tawo, apan pinaagi lamang sa lalom nga pagtuo ug pagsalig kang Jehova ug sa Iyang gahom sa pagluwas. (Sal 25:21) Ang saad sa Diyos mao nga siya mahimong “taming” ug “salipdanan,” nga nagbantay sa dalan niadtong nagalakaw sa integridad. (Pr 2:6-8; 10:29; Sal 41:12) Ang ilang kanunayng paghunahuna nga makabaton sa pag-uyon ni Jehova makapalig-on sa ilang kinabuhi, nga pinaagi niana sila makasubay sa usa ka tul-id nga dalan paingon sa ilang tumong. (Sal 26:1-3; Pr 11:5; 28:18) Bisan tuod, maingon sa gikalibgan ni Job, ang walay-ikasaway mahimong mag-antos tungod sa pagmando sa daotan ug mamatay duyog sa daotan, si Jehova nagpasalig nga iyang nakita ang kinabuhi sa tawong walay-kasaypanan ug naggarantiya nga ang panulondon sa maong tawo magpadayon, ang iyang kaugmaon magmalinawon, ug siya manag-iya ug butang nga maayo. (Job 9:20-22; Sal 37:​18, 19, 37; 84:11; Pr 28:10) Sama sa kahimtang ni Job, ang paghupot sa integridad, imbes sa bahandi, ang maghimo sa usa ka tawo nga tinuod nga bililhon, nga takos sa pagtahod. (Pr 19:1; 28:6) Ang mga anak nga adunay ingon niana nga ginikanan maoy malipayon (Pr 20:7), nga makadawat ug maayo kaayong panulondon diha sa sulondang pagkinabuhi sa ilang amahan, nga makaambit sa iyang maayong ngalan ug sa pagtahod nga iyang nabatonan.

Dugang pa sa mga panig-ingnan ni Job ug David, ang Hebreohanong Kasulatan puno sa uban pang mga panig-ingnan sa mga tawo nga may integridad. Si Abraham nagpakitag dili-matarog nga pagkamaunongon sa Diyos pinaagi sa iyang pagkaandam nga ihalad ang iyang anak nga si Isaac. (Gen 22:1-12) Si Daniel ug ang iyang tulo ka kaubanan nagtaganag ekselenteng mga sulondan sa integridad ilalom sa pagsulay, diha sa pagkabatan-on ug sa ulahing yugto sa ilang kinabuhi. (Dan 1:8-17; 3:13-23; 6:4-23) Sa Hebreohanon kapitulo 11, si apostol Pablo nagtala ug taas nga talaan sa mga tawo sa wala pa ang Kristohanong kapanahonan kinsa tungod sa pagtuo nagpasundayag ug integridad ilalom sa daghang nagkalainlaing malisod nga mga sirkumstansiya.​—Tagda ilabina ang mga ber 33-38.

Integridad Diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Bisan tuod walay eksaktong pulong alang sa “integridad” nga makita sa Kristohanon Gregong Kasulatan, kini nga ideya nagpatigbabaw niini nga bahin sa Bibliya. Ang Anak sa Diyos, si Jesu-Kristo, naghatag sa labing maayong sulondan sa integridad ug sa kinalabwang pagsalig sa kusog ug kahangawa sa iyang langitnong Amahan. Pinaagi niini siya ‘gihingpit’ alang sa iyang katungdanan ingong Hataas nga Saserdote, ingon man Dinihogang Hari sa langitnong Gingharian, usa ka katungdanan nga mas dako kay sa kang David. (Heb 5:7-9; 4:15; 7:26-28; Buh 2:​34, 35) Ang integridad nahilakip sa sugo ni Jesus nga gipaila ingong kinadak-an sa tanan​—ang paghigugma kang Jehova nga Diyos sa tibuok kasingkasing, kaisipan, kalag, ug kusog. (Mat 22:36-38) Ang iyang sugo nga “kamo kinahanglang magmahingpit, ingon nga ang inyong langitnong Amahan hingpit” (Mat 5:48) nagpasiugda usab sa pagkabug-os sa debosyon sa usa ka tawo alang sa pagkamatarong. (Ang Gregong mga termino alang sa pagkahingpit nagpasabot nianang ‘gihimong kompleto’ ug busa susamag kahulogan sa Hebreohanong mga termino nga nahisgotan na.)

Ang mga pagtulon-an ni Jesus nagpasiugda sa kaputli sa kasingkasing, pagkausa sa panglantaw ug tumong, walay pagkasalingkapaw​—kining tanan maoy mga hiyas nga lakip sa kinaiyahan sa integridad. (Mat 5:8; 6:1-6, 16-18, 22, 23; Luc 11:34-36) Si apostol Pablo nagpakitag samang kabalaka nga gipakita ni David ug sa unang mga alagad sa Diyos sa pagpamatuod nga walay-ikasaway ug walay-kasaypanan. Siya dili ikasumbong ug kahiwian o kasaypanan diha sa iyang ministeryo ug sa tanan niyang mga pakiglabot sa uban.​—2Co 4:​1, 2; 6:3-10; 8:​20, 21; 1Te 1:3-6.

Ang pagkamalahutayon sa hinatag-sa-Diyos nga sugo atubangan sa pagsupak, ug ang pag-antos sa mga paghikaw, paglutos, ug pag-antos tungod sa pagtapot sa dalan sa diyosnong debosyon, nagpaila usab kang Pablo ug sa ubang unang mga Kristohanon ingong mga tawo nga may integridad.​—Buh 5:27-41; 2Co 11:23-27.