Mga Batan-on Nangutana . . .

Nganong ang Ubang mga Kabataan Makahimo sa Tanang Paglipaylipay?

“Buot lang kaming maglipaylipay, apan lisod kaayo kini,” mireklamo ang 15-anyos nga si Jason.

NATURAL lamang ang tinguha nga maglipaylipay​—ilabina kon batan-on ka pa! Alang sa kadaghanang batan-on, ang paglipaylipay maoy sama ka hinungdanon sa pagkaon ug pagkatulog. Nadasig sa ilang isigkaingon ug sa media, ang kabataan maikagong mangitag nagkalainlaing mga kalihokan sa paglulinghayaw. Sumala sa usa ka surbi, ang pagbisitag mga higala, pagtan-awg TV, pagtan-awg sine, pag-adto ug mga parti, ug pagsayaw maoy nanguna sa listahan sa paboritong mga pagpalabay sa panahon sa gabii taliwala sa mga tin-edyer. Ang pagbasa, pagdula ug mga esport, ug pagpamatig musika popular usab.

Tungod kay daghan kaayong mabatonang mga kalihokan sa paglingawlingaw, ang mga edaran tingali maglisod sa pagsabot kon nganong ang ubang mga batan-on, sama kang Jason, mibati nga sila kulang sa paglipaylipay. Apan mao gayod kanay giingon sa ubang Kristohanong kabataan! Gipadayag kini sa batan-ong si Casey, usa sa mga Saksi ni Jehova, niining paagiha: “Imong makita ang tanan nimong mga higala sa eskuylahan nga nangadto sa mga parti ug nagbuhat ug mga butang, ug bation mo gayod nga sinalikway ka.” Apan ang kahimtang daotan ba gayod?

Nagdili ba ang Bibliya sa paglingawlingaw? Dili gayod. Gitawag sa Bibliya si Jehova nga ang “malipayong Diyos.” (1 Timoteo 1:11) Busa dili ka angay mahibulong nga si Haring Solomon miingon: “Adunay tinudlong panahon alang sa tanang butang, . . . panahon sa paghilak ug panahon sa pagkatawa; panahon sa pagbalata ug panahon sa pagsayaw.” (Ecclesiastes 3:1, 4) Ang orihinal nga Hebreohanong pulong sa “pagkatawa” dinhi ug sa nalangkit nga mga pulong mahimong magkahulogan usab ug “pagsaulog,” “pagdula,” “paghimog dula,” ‘pagtanyag ug kalingawan,’ ug “paglingawlingaw.”​—2 Samuel 6:21; Job 41:5; Maghuhukom 16:25; Exodo 32:6; Genesis 26:8.

Balik sa panahon sa Bibliya, gikalingawan sa katawhan sa Diyos ang nagkalainlaing maayong mga kalihokan, sama sa pagtugtog ug musikal nga mga instrumento, pag-awit, pagsayaw, pagpakig-estorya, ug pagdula. Sila may espesyal nga mga okasyon usab sa kombira ug malipayong pag-ubanay. (Jeremias 7:34; 16:9; 25:30; Lucas 15:25) Ngani, si Jesu-Kristo mismo mitambong ug selebrasyon sa kasal!​—Juan 2:1-10.

Busa ang maayo nga paglipaylipay wala idili sa Kristohanong mga batan-on karon. Sa pagkatinuod, ang Bibliya nag-ingon: “Paglipay, batan-on nga lalaki, sa imong pagkabantan-on, ug tugoti ang imong kasingkasing nga mohatag kanimo ug maayo sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on.” Apan, gisundan kining mga pulonga ni Solomon ug usa ka pasidaan: “Apan hibaloi nga tungod niining tanang mga butanga ang matuod nga Diyos magadala kanimo ngadto sa paghukom.” (Ecclesiastes 11:9) Oo, manubag ka atubangan sa Diyos sa mga pagpili nga imong himoon. Sa ingon kinahanglan nga ikaw ‘magbantay pag-ayo nga ang imong paglakaw dili ingon sa dili-maalamon kundili ingon sa maalamon nga mga tawo’ kon bahin na sa kalingawan. (Efeso 5:15, 16) Ang katarongan? Daghang batan-on naghimog dili maayong mga pagpili niining bahina.

Sa Dihang ang Paglipaylipay Wala nay Pagpugong

Palandonga kon unsay nahitabo balik sa mga panahon sa Bibliya. Ang ubang mga Israelinhon nawad-an sa tanang pagbati sa pagkatimbang kon bahin na sa kalingawan, nga naghimog mapatuyangong mga parti sa tibuok gabii! Ang manalagnang Isaias miingon: “Alaot kadtong mobangon ug sayo sa buntag aron sila mangita lamang ug makahubog nga ilimnon, kadtong managtukaw hangtod sa halawom nga kagabhion hangtod nga sila manginit sa bino! Ug dihay mga alpa ug mga tulonggon, panderita ug mga plawta, ug mga bino sa ilang mga kombira.” Dili kay daotan ang pagsalusalo ug kalipayan ang pagkaon, musika, ug sayaw. Apan si Isaias miingon bahin niini nga mga tighudyaka: “Sila wala managtagad sa kalihokan ni Jehova.”​—Isaias 5:11, 12.

Sama usab ang ginahimo sa kadaghanang kabataan karon​—dili sila maninagad sa Diyos sa dihang mangita sila ug kalingawan. Ang uban sa kabagag-nawong naglapas sa diyosnong mga sukdanan, nga nakigbahin sa pagpakigsekso nga wala pay kasal, bandalismo, pag-abuso sa droga, ug ubang mapatuyangong paggawi alang sa “paglipaylipay.” Apan, sa ubang mga kaso, ang mga batan-on wala gayod magtinguha nga mahimong daotan. Apan sila napakyas sa pagbuhat sa mga butang sa makasaranganon ug sa paglikay sa paghinobra. (Proverbio 23:20; 1 Timoteo 3:11) Busa sa dihang magtipon sila aron maglingawlingaw, ang mga butang daw mawad-an na sa pagpugong.​—Itandi ang 1 Corinto 10:6-8.

Dili pa dugay, gipangutana sa Pagmata! ang pipila ka batan-on, “Unsay nagakahitabo karon sa mga parti sa kalibotan?” Usa ka tin-edyer nga babaye mitubag: “Mga droga, inom-inom. Kini tinuod gayod nga mahitabo.” Ang batan-ong si Andrew miingon bahin sa pipila ka tig-adto ug parti nga mga batan-ong lalaki sa iyang eskuylahan: “Ang himoon lamang nila mao ang pagpanghambog kon pilay ilang nainom.” Si Jason nakaingon pa gani: “Halos aduna gayoy dili maayong mga butang nga nagakahitabo diha sa kalibotanong parti.” Sanglit ang “mga hudyaka,” o “mapatuyangong mga parti,” gihukman sa Bibliya, ang kabataan nga may kahadlok sa Diyos nagalikay sa sosyal nga panagtapok nga nagapasiugda sa maong mga buhat.​—Galacia 5:21; Byington.

Ang kapeligrohan tingali nagpahipi sa daw dili-makadaot nga mga matang sa kalingawan. Ang kadaghanan sa labing popular nga mga sine, pananglitan, nagpasundayag ug tawong naghubo, klaro kaayong sekso, ug makalilisang nga kapintasan. Ang popular nga mga awit sagad adunay pornograpikong mga pulong. Ang mga konsiyertong rock sagad maoy mga esena sa pag-abuso sa droga, kagubot, ug kapintasan.a

Sa Dihang ang mga Ginikanan Moingong Dili

Ang sukaranang kamatuoran? Kon ikaw usa ka Kristohanon, dili ka gayod makahimo sa tanang butang nga ginahimo sa imong isigkaingon. Gawas pa, si Jesus miingon nga ang iyang mga sumusunod “dili bahin sa kalibotan,” ug kana nagkahulogan sa pagkahimong lahi gikan sa ubang tawo. (Juan 15:19) Kon ang imong mga ginikanan may kahadlok sa Diyos, sila nahibalo gayod niining kamatuorana. Busa usahay, tungod sa tinguha nga panalipdan ka, ang imong mga ginikanan tingali dili-mosugot o hugot nga magdili sa pipila ka butang​—mga butang nga gitugotan ang ubang mga batan-on sa pagbuhat. Dili kini kanunay nga masayon nga dawaton. “Ang mga tawo gustong maglipaylipay!” miinsistir ang usa ka tin-edyer nga babaye. “Ang among mga ginikanan naglipaylipay sa bata pa sila, apan usahay daw bation namo nga gusto nila kami nga prisohon.”

Ang pagsunod sa tambag sa imong mga ginikanan niining mga butanga tingali dili sayon, bisag sama pa kamo ug panghunahuna. Usa ka mahimsog nga batan-on nga nganlan natog Jared nahinumdom: “Gusto kong magdula ug basketbol sa tem sa eskuylahan. Daghan kaayong tawo ang nagpugos kanako sa pagdula, ug daw nakatugaw kini kanako. Apan nakigsulti ako sa akong mga ginikanan.” Gipatin-aw sa mga ginikanan ni Jared ang mga kapeligrohan sa “daotang panagkauban” ug gipahinumdoman siya nga ang iyang mga kalihokan unya sa esport makakuha ug dako kaayong bahin sa panahon. (1 Corinto 15:33) “Busa dili ako makadula sa tem sa basketbol,” makasubong miingon si Jared. Siya misunod sa tambag sa iyang mga ginikanan, apan naguol gihapon siya nga dili siya makaapil sa pagdula ug bola.

‘May Nagkulang Kanako!’

Bisag unsa pay imong kahimtang, tingali maluya usahay ang imong buut inigkadungog nimo nga manghambog ang imong mga kauban sa eskuylahan sa ilang paglipaylipay. ‘Nganong ang ubang mga kabataan makahimo sa tanang paglipaypay?’ tingali mangutana ka. Oo, unsaon nimo pagbuntog sa pagbati nga adunay nagkulang kanimo?

Tingalig makatabang kanimo kon imong basahon ang Salmo 73 ug palandongon ang kasinatian sa magsusulat sa Bibliya nga ginganlag Asap. Sa mga Sal 73 bersikulo 2 ug 3, siya miadmitir niini: “Alang kanako, ang akong mga tiil hapit madakin-as, diriyut mahiligas ang akong mga lakang. Kay nasina ako sa mga mapasiatabon.” Oo, samtang pinig-otan ang kinabuhi ni Asap, ang uban nagpasiatab nga makahimo sila sa bisan unsang butang nga gusto nila​—nga dayag walay daotang mga resulta. Daw dagaya sila ug kanunayng nakakuhag daghan pa. (Sal 73 Bersikulo 12) Busa naluya kaayo ang buut ni Asap nga siya mituaw: “Nan, kawang ba lamang ang pagputli ko sa akong kaugalingon ug wala makahimog sala?”​—Salmo 73:13, Today’s English Version.

Maayo na lang, si Asap nakaamgo una pa siya mahinayak. Tigduaw siya sa “dakong sangtuwaryo sa Diyos,” ug niadtong maayong mga palibot, iyang gipalandong pag-ayo ang mga butang. Wala magdugay si Asap nakahimog talagsaong paghinapos labot sa walay-diyos nga mga tigpangitag-kalingawan: “Sa pagkamatuod gibutang mo sila sa dapit nga madanlog. Gipahulog mo sila ngadto sa kalaglagan.”​—Salmo 73:17, 18.

Ingon usab niini ang ikaingon bahin sa kadaghanan sa imong tigpangitag-kalingawan nga mga isigkaingon. Tingali naghunahuna sila nga sila naglipaylipay karon. Apan ang pagkalipay sa sala temporaryo lamang! (Hebreohanon 11:25) Tungod kay wala sila magsunod sa mga sukdanan sa Bibliya, sila nagbarog diha “sa dapit nga madanlog” ug nameligro kanunay nga makaagom ug makalilisang nga pagkatumba​—sa kalit ug walay pasidaan. Ang Pulong sa Diyos nag-ingon: “Bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon.” (Galacia 6:7) Seguradong nakadungog ka ug mga batan-on nga sama kanimo ug edad nga nakaagom ug ahat nga kamatayon, sakit nga napasa sa sekso, wala-kinahanglana nga pagsabak, o pagkapriso tungod sa binuang nga “paglipaylipay”? Nan, dili ba makaayo kanimo ang pagpalayo sa maong mga butang?​—Isaias 48:17.

Si Solomon naghatag ug maayong tambag sa dihang siya miingon: “Ayaw itugot nga masina ang imong kasingkasing sa mga makasasala, apan kahadloki si Jehova sa tibuok adlaw. Kay adunay usa ka umaabot, ug ang imong kaugalingong paglaom dili pagaputlon.” (Proverbio 23:17, 18) Oo, walay “paglipaylipay” nga takos nga mawad-an ug paglaom nga mabuhing walay kataposan sa Paraiso sa yuta.

Kasamtangan, sa unsang paagi matagbaw mo ang imong kinaiyanhong tinguha nga maglipaylipay panagsa? Aduna bay luwas, maayong mga paagi sa pagbuhat sa ingon? Komosta kon ang kuwarta ug ubang mga kahinguhaan limitado? Nangayo ang Pagmata! sa mga kabataan sa tibuok kalibotan ug pipila ka sugyot ug mga ideya. Kini ang pagahisgotan sa umaabot nga artikulo niining seryala.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 26]

Angay bang mobati ka nga sinalikway tungod kay dili ka mahimong makigbahin nianang gitawag sa kalibotan nga paglipaylipay?